Araştırmada varılan sonuçlara dayalı olarak uygulayıcılar ve diğer araştırmacılar için şu önerilerde bulunulabilir:
Araştırma bulgularına göre, öğretmenler okul yöneticilerinin okul yönetiminde kişilik ve ödül gücünü kullanmalarını beklemektedirler. Okul yöneticilerinin, öğretmen memnuniyetini artırabilmek amacıyla daha yoğun olarak kişilik ve ödül güçlerini kullanmaları önerilebilir. Ancak bu ifade diğer güç tiplerinin kullanılmaması anlamına gelmemektedir. Yöneticilerin her bir güç tipinin kendine özgü özelliklerinden kaynaklanan kullanım durumu olduğunu da dikkate almaları gerekliliği unutulmamalıdır.
Öğretmen algılarına göre, destekleyici ve başarıyı hedefleyen okul kültürleri öğretmenler tarafından daha ilişkili bulunmuştur. Bu bakımdan okul yöneticilerinin bu kültürlerin özelliklerini bilerek, o kültürün yaygın hale getirecek güç tiplerini kullanmaları gerekmektedir.
Kişilik ve ödül gücü kullanımının olumlu etkileri dikkate alındığında, okul yöneticilerinin öğretmenler üzerinde bu güç tiplerini daha etkin olarak kullanmaları gerekmektedir. Bu sayede okul yöneticileri destek, başarı ve görev kültürünün oluşmasında olumlu bir ortam yaratmış ve öğretmenlerin memnuniyetini sağlamak açısından gerekli şartları sağlamış olacaktır.
Yasal ve zorlayıcı gücün etkin olduğu okullarda oluşan örgüt kültürleri dikkate alındığında, etkililik ve verimlilik açısından bu güç tiplerinin mümkün olduğunca okul yönetiminde kullanılmaması gerekmektedir. Bu sayede diğer güç
tiplerinin kullanıldığı okul yönetimlerinin, etkililiği ve verimliliği artış gösterecektir. Ancak unutulmamalıdır ki; farklı kültürel özelliklere sahip örgütlerde yöneticiler durumsallık gereği farklı güç tiplerini kullanabilirler. Bu tip örgütlerde kullanılan güç tipleri etkililiği ve verimliliği olumlu ya da olumsuz biçimde etkileyebilir.
Yönettiği okulların başarıya odaklanmasını hedefleyen okul yöneticilerinin, okul yönetiminde kişilik ve ödül güçlerini etkin olarak kullanmaları gerekmektedir. Çünkü başarıya odaklanmış okul kültürlerinde, bu güç tipleri başarı kültürünün oluşması açısından anlamlı yordayıcılar durumundadır. Okul yöneticileri yönettikleri okulların görev odaklı olmasını istediklerinde ise, okul yönetiminde kişilik, ödül ve yasal gücünü etkili bir şekilde kullanmalıdır. Görev kültürü olmaya odaklanan okullarda, bu güç tiplerinin görev kültürünün oluşması açısından anlamlı yordayıcılar olduğu görülmektedir.
Yönettikleri okulların destek kültürü odaklı olmasını isteyen yöneticilerin, kişilik ve ödül gücünü etkili bir şekilde kullanmaları gerekmektedir. Yani destek kültürünün etkin olduğu okullardaki öğretmenler, daha çok bu güç tiplerini okul yöneticilerinden beklemektedirler.
Bu araştırma, betimsel tarama modelinde kesitsel bir çalışma olarak ele alınmıştır. Bu nedenle, güç tipi ile örgüt kültürünü temel alacak başka araştırmaların, boylamsal olarak uzun bir zaman dilimine yayılacak biçimde yapılması önerilebilir. Bu araştırmada nicel bulgular elde edilmiştir. Benzer çalışmalar; görüşme, katılmalı gözlem ve mülakat gibi nitel yöntemler kullanılarak farklı yerlerde ve özel okullarda da yapılabilir.
KAYNAKÇA
Açıkalın, Ş. Ş. (1993). Öğretmenlerin okul müdürlerini etkileme güçleri. H.Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi, (9), 183-192.
Adair, J. (2005). Kışkırtıcı liderlik (Çev. Pelin Ozaner). Bursa: ALTEO Yayıncılık. Akıncı, Z. B. (1998). Kurum kültürü ve örgütsel iletişim. İstanbul: İletişim Yayınları. Alamur, B. (2005). Örgüt kültürü ve örgüte bağlılık arasındaki ilişkinin incelenmesi.
Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
Altunay, Ö. (2006). Örgüt yapısındaki değişimlerin örgüt kültürü üzerindeki etkilerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dumlupınar Üniversitesi, Kütahya.
Arslan, H., Kuru, M. ve Satıcı, A. (2005). İlköğretim ve ortaöğretim okullarında örgüt kültürünün karşılaştırılması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 11(44), 449-472.
Aydın, M. (2005). Eğitim yönetimi (7. Baskı). Ankara: Hatiboğlu Yayınları. Aytaç, T. (2000). Okul merkezli yönetim. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Bakan, İ., Büyükbeşe, T. ve Bedestenci, Ç. (2004). Örgüt sırlarının çözümünde örgüt kültürü. İstanbul: Aktüel Yayınları.
Balcı, A. (2003). Örgütsel sosyalleşme: Kuram, strateji ve taktikler. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Balcı, A. (2004). Sosyal bilimlerde araştırma: Yöntem, teknik ve ilkeler (4. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Balekoğlu, F. (1992). Yönetim teorilerindeki gelişmeler ve organizasyon kültürü ile ilişkileri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul. Benda, S. M. (2000). The effect of leadership styles on the disciplinary climate and
culture of elementary schools. Unpublished doctoral dissertation, The Widener University, Chester.
Boonstra, J. J. and Gravenhorst, K. M. B. (1998). Power Dynamics and organizational change: A corparison of perspectives. European Journal of Work and Organizational Psychology, 7(2), 97-120.
Buchanan, D. and Huczynski, A. (2004). Organizational behaviour (5th Edition). London: Prentice Hall.
Buluç, B. (1998). Bilgi çağı ve örgütsel liderlik. Yeni Türkiye Dergisi, 4(20), 1205-1213. Bursalıoğlu, Z. (2000). Eğitimde yönetimi anlamak sistemi çözümlemek. Ankara:
Pegem A Yayıncılık.
Bursalıoğlu, Z. (2005). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Can, H. (2005). Organizasyon ve yönetim. Ankara: Siyasal Kitabevi.
Cansu, O. C. (2006). Örgüt kültürü ile örgütsel iletişim ilişkisi ve bir şirket uygulaması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara. Cartwright, S. and Cooper, C. L. (1995). Organizational marriage: “hard” versus
“soft” issues? Personnel Review, 24(3), 32-42.
Clegg, S. R., Courpasson, D. and Phillips, N. (2006). Power and organizations. London: A SAGE Publications Series.
Çalık, T. (2003). Performans yönetimi: Tanımlar, kavramlar, ilkeler. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
Çelik, V. (2000). Okul kültürü ve yönetimi (2. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık. Çelik, V. (2005). Liderlik. İçinde: Y. Özden (Ed.). Eğitim ve okul yöneticiliği el
kitabı (2. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Çelik, M. (2007). Örgüt kültürü ve örgütsel vatandaşlık davranışı. Yayımlanmamış doktora tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
Decker, S. R. (1989). The relationship among principal power tactic usage, leadership style and school climate in selected Iowa elementary schools. Unpublished doctoral dissertation, University of Northern Iowa, Iowa.
Dickson, M. W., Hartog, D. N. D. and Mitchelson, J. K. (2003). Research on leadership in a cross-cultural context: Making progress, and raising new questions. The Leadership Quarterly, 14, 729-768. İnternetten 05 Şubat 2008’de elde edilmiştir. www.sciencedirect.com
Durğun, S. (2006). Örgüt kültürü ve örgütsel iletişim. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 112-132.
Elliott, S. T. (2000). Power, principals, and promotion. Unpublished doctoral dissertation, University of Colorado, Colorado.
Eraslan, L. (2004). Liderlik olgusunun tarihsel evrimi, temel kavramlar ve yeni liderlik paradigmasının analizi. Millî Eğitim Dergisi, (162). İnternetten 05 Şubat 2008’de elde edilmiştir. http://yayim.meb.gov.tr/dergiler/162/eraslan.htm Eren, E. (2004). Örgütsel davranış ve yönetim psikolojisi (8. Baskı). Kırklareli: Beta
Basım Yayım.
Ertekin, Y. ve Ertekin, G. Y. (2003). Örgütsel politika ve taktikler. Ankara: Türkiye Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü.
Ertürk, M. (2000). İşletmelerde yönetim ve organizasyon (3. Baskı). İstanbul: BETA Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
French, J. P., Jr. and Raven, B. (1959). The bases of social power. In Dorwin Cartwright (Ed.), Studies in social power. Michigan-Ann Arbor: Institute for Social Research.
Frost, P. J., Moore, L. F., Louis, M. R., Lundberg, C. C. ve Martin, J. (1985). Organizational culture (1st Edition). USA: SAGE Publications.
Gatewood, R. D., Taylor, R. R. and Ferrell, O. C. (1995). Management: Comprehension, analysis, and application. USA: Austen Press.
Greenberg, J. and Baron, R. A. (1997). Behavior in organizations (6th Edition). New Jersey: Prentice-Hall, Inc.
Griffin, R. W. (2002). Management (7th Edition). Boston: Houghton Mifflin Company.
Griffin, R. W. (2006). Fundamentals of management (4th Edition). USA: Houghton Mifflin Company.
Güçlü, N. (2003). Stratejik yönetim. G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2), 61-85. Gümüşsuyu, Ç. (2005). Yaratıcı örgüt kültürü. Ankara: Türkiye Orta Doğu Amme
İdaresi Enstitüsü.
Hampden-Turner, C. (1992). Creating corporate culture (1st Edition). USA: Addison-Wesley Publishing Company, Inc.
Handy, C. B. (1981). Understanding organizations (2nd Edition). London: Hazell Watson & Viney Ltd, Aylesbury, Bucks Set in Monotype Times.
Handy, C. (1995). Süper yönetim (Çev. Seden Hatay). İstanbul: İlgi Yayıncılık.
Handy, C. (1998). Ruhun arayışı (Çev. Nurettin Elhüseyni). İstanbul: Boyner Holding Yayınları.
Harrison, R. (1972). Understanding your organization’s character. Harvard Business Review, 50(23), 119-128.
Harrison, J. R. and Carroll, G. R. (2006). Culture and demography in organizations. United Kingdom: Princeton University Press.
Hassenboehler, D. (2004). The exercise of power by high school principals. Unpublished doctoral dissertation, University of New Orleans, USA.
Healthfield, S. M. (2008). How to understand your current culture. İnternetten 05 Şubat 2008’de elde edilmiştir. http://humanresources.about.com/od/ organizationalculture/a/culture_create.htm
Hellriegel, D., Jackson, S. E. and Slocum, J. W., Jr. (2002). Management: A competency-based approach (9th Edition). Canada: Pre-Press Company, Inc. Helvacı, M. A. (2005). Eğitim örgütlerinde değişim yönetimi. Ankara: Nobel Yayın
Dağıtım.
Hersey, P., Blanchard, K. H. and Johnson, D. E. (1996). Management of organizational behavior (7th Edition). New Jersey: Prentice-Hall, Inc.
Hitt, M. A., Black, J. S. and Porter, L. W. (2005). Management (International Edition). USA: Pearson Prentice Hall.
Hodge, B. J., Anthony, W. P. and Gales, L. M. (1996). Organization theory: A strategic approach (5th Edition). USA: Prentice Hall, Inc.
Hodgetts, R. M. (1999). Yönetim: Teori, süreç ve uygulama (Çev. Canan Çetin ve Esin (Can) Mutlu). İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
Hofstede, G. (1997). Cultures and organizations (2nd Edition). USA: McGraw-Hill Companies.
Horner, A. (1997). Güç: Güç sahibi olma isteği ve güce sahip olmaktan korkma (Çev. Semra Kunt). Ankara: HYB Yayıncılık.
Iacocca, L. (2007). Bütün o liderler nereye gitti? (Çev. Fezal Gülfidan). İstanbul: Optimist Yayım Dağıtım.
Jang, D. (2004). Power, influence, and conflict in Korean school councils. Unpublished doctoral dissertation, The Pennsylvania State University, Pennsylvania.
Jinkins, M. and Jinkins, D. B. (1998). The character of leadership. San Francisco: Jossey-Bass Publishers.
Kaptan, S. (1999). Bilimsel araştırma teknikleri. Ankara: Gazi Büro Yayınları.
Karalar, C. (1997). Diagnosing organizational culture. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Bilkent Üniversitesi, Ankara.
Karaman, A. (1997). Orta düzey yöneticilerde güç tipi tercihleri. Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
Karaman, A. (1999). Profesyonel yöneticilerde güç kullanımı. İstanbul: Türkmen Kitabevi.
Karasar, N. (2002). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Karip, E. (2005). Yönetim biliminin alanı ve kapsamı. İçinde: Y. Özden (Ed.). Eğitim
Kılavuz, D. P. (2002). Çalışanın liderinden memnun olması: Liderin güç tarzının ve çatışmayı yönetme tarzının etkileri. Yayımlanmamış yüksek lisan tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Kılıç, K. C. (2003). Güç yönetimi: İşletmelerde gücün yapısal/davranışsal boyutlarının belirlenmesi ve izlenebilecek alternatif güç yönetimi stratejilerinin geliştirilmesi üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış doktora tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
Kırel, Ç. (1998). Örgütlerde güç kullanımı. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, No:1031.
Koçel, T. (2005). İşletme yöneticiliği (10. Bası). İstanbul: ARIKAN Basım Yayım ve Dağıtım Ltd. Şti.
Koop, R. and Grant, R. (1993). Information systems and power: Structural versus personal views. İnternetten 05 Şubat 2008’de elde edilmiştir. http://portal.acm.org/citation.cfm?id=158011.158235
Köse, S., Tetik, S. ve Ercan, C. (2001). Örgüt kültürünü oluşturan faktörler. Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. Yönetim ve Ekonomi, 7(1), 219-242.
Lim, B. (1995). Examining the organizational culture and organizational performance link. Leadership & Organization Development Journal, 16(5), 16-21.
Loo, H. V. D. ve Reijen, W. V. (2006). Modernleşmenin paradoksları (Çev. Kadir Canatan). İstanbul: İnsan Yayınları.
March, J. G. (1984). How we talk and how we act: Administrative theory and administrative life. In Thomas J. Sergiovanni and John E. Corbally (Eds.), Leadership and organizational culture. USA: University of Illinois Press. McShane, S. L. and Von Glinow, M. A. (2005). Organizational behavior. New
York: McGraw-Hill/Irwin.
Medina, F. J., Munduate, L. and Guerra, J. M. (2008). Power and conflict in cooperative and competitive context. European Journal of Work and Organizational Psychology. İnternetten 05 Şubat 2008’de elde edilmiştir. http://www.informaworld.com/smpp/title~content=t713684945
Miller, B. P. (2001). Leadership, organizational culture, and managing change: A case study of North Carolina’s Johnston Community College. Unpublished doctoral dissertation, The North Carolina State University, Raleigh.
Mitchell, C. (2002). Uluslararası iş kültürü. İstanbul: BZD Yayın Hizmetleri.
Mondy, R. W. and Premeaux, S. R. (1995). Management: Concepts, practices and skills (7th Edition). New Jersey: Prentice-Hall, Inc.
Morgan, G. (1998). Yönetim ve örgüt teorilerinde metafor (Çev. Zülfü Dicleli). İstanbul: MESS Yayınları.
Morgan, G. (2006). Images of organization (Updated Edition of the International Bestseller). USA: SAGE Publications.
Munduate, L. and Dorado, M. (1998). Supervisor power bases, co-operative behaviour, and organizational commitment. European Journal of Work and Organizational Psychology, 7(2), 163-177.
Munduate, L. and Gravenhorst, K. M. B. (2003). Power Dynamics and organizational change: An introduction. Applied Psychology: An International Review, 52(1), 1-13.
Nahavandi, A. and Malekzadeh, A. R. (1999). Organizational behavior. New Jersey: Prentice-Hall, Inc.
Naktiyok, A. (1999). Çevresel çalkantı ve örgüt kültürü (Bir uygulama). Yayımlanmamış doktora tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
Nambudiri, R. (2006). Cultural compatibility and inter-organizational relationship (IOR) success. Vilakshan, XIMB Journal of Management. İnternetten 05 Şubat 2008’de elde edilmiştir. http://www.ximb.ac.in/ximb_journal/Publications/ Article-03.pdf
Narsap, H. (2006). Genel ve mesleki liselerde örgüt kültürü. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Neumann, D. M. (1997). Determining organizational culture impacts on choice of influence tactics. Unpublished doctoral dissertation, Nova Southeastern University, Florida.
Owen, H., Hodgson, V. ve Gazzard, N. (2007). Liderlik elkitabı (Çev. Münevver Çelik). İstanbul: Optimist Yayım Dağıtım.
Özaslan, G. (2006). Eğitim yöneticilerinin güç tipi tercihlerinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
Özdemir, S. (2000). Eğitimde örgütsel yenileşme (5. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Özden, Y. (2005). Eğitimde Yeni Değerler (6. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık. Özkalp, E. (1999). Örgütlerde kültürel sorunlar ve örgüt kültürünün korunmasında ve
geliştirilmesinde uygulanabilecek programlara ilişkin Eskişehir’de yapılan bir araştırma. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(1-2), 437-472.
Pfeffer, J. (1981). Power in organizations. USA: HarperBusiness.
Pfeffer, J. (1992). Güç merkezli yönetim (Çev. Elif Özsayar). İstanbul: Boyner Holding Yayınları.
Pfeffer, J. (1992). Understanding power in organizations. California Management Review, 34(2), 29-50.
Pheysey, D. C. (1993). Organizational cultures: Types and transformations (1st Edition). London: Routledge.
Rahim, M. A., Antonioni, D. and Psenicka, C. (2001). A structural equations model of leader power, subordinates’ styles of handling conflict, and job performance. The International Journal of Conflict Management, 12(3), 191-211.
Reeves, T. L. (2006). Principal leadership and the development of organizational culture ın a new school. Unpublished doctoral dissertation, The University of North Carolina, Greensboro.
Robbins, S. (1990). Organization theory (3rd Edition). New Jersey: Prentice Hall. Robbins, S. P. and Coulter, M. (2003). Management (7th Edition). New Jersey:
Prentice Hall.
Schein, E. H. (1983). The role of the founder in the creation of organizational culture. İnternetten 05 Şubat 2008’de elde edilmiştir. http://dspace.mit.edu/bitstream/1721.1/2039/1/SWP-1407-09320305.pdf Schein, E. H. (1985). Organizational culture and leadership (1st Edition). San
Fransisco: Jossey Bass Inc.
Schein, E. H. (1992). Organizational culture and leadership (2nd Edition). San Fransisco: Jossey-Bass Publishers.
Schermerhorn, J. R., Jr., Hunt, J. G. and Osborn, R. N. (2000). Organizational behaviour (7th Edition). USA: John Wiley & Sons, Inc.
Schermerhorn, J. R., Jr. (2005). Management (8th Edition). New York: John Wiley & Sons, Inc.
Schulman, J. M. (1989). Power behavior, job satisfaction and leadership effectiveness in public school principals. Unpublished doctoral dissertation, University of Bridgeport, Bridgeport.
Scott, J. (2001). Power (1st Edition). London: Polity Press.
Sergiovanni, T. (2001). The principals: A reflective practice perspective (4th Edition). Boston: Allyn and Bacon.
Sezgin, F. (2007). Okul yöneticisi ve liderlik. İçinde: S. Özdemir (Ed.). Türk Eğitim Sistemi ve okul yönetimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Soosai, S. (1988). The relationship between principals’ power behaviors and the organizational climate of secondary schools in Tamilnadu, India. Unpublished doctoral dissertation, The Marguette University, Wisconsin.
Sönmez, M. A. (2006). Meslek liselerinde örgüt kültürü. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 12(45), 85-108.
Sullivan, G. R. ve Harper, M. V. (1997). Umut bir yöntem olamaz (Çev. Ayşe Bilge Dicleli). İstanbul: Boyner Holding Yayınları.
Sweetman, W. (2004). When a company’s culture gets in its way. İnternetten 05 Şubat 2008’de elde edilmiştir. http://www.realbusiness.co.za/Article.aspx? articleID=2822& typeID=2
Şimşek, M. Ş. (2005). Yönetim ve organizasyon (8. Baskı). Konya: Günay Ofset. Şirin, H. (2007). Okul ve özellikleri. İçinde: S. Özdemir (Ed.). Türk Eğitim Sistemi
ve okul yönetimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Şişman, M. (1993). İlkokullarda örgüt kültürü. Yayımlanmış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Şişman, M. (2002). Eğitimde mükemmellik arayışı: Etkili okullar. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Şişman, M. (2002). Örgütler ve kültürler. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Terzi, A. R. (1999). Özel ve devlet liselerinde örgüt kültürü. Yayımlanmış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Terzi, A. R. (2000). Örgüt kültürü. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Terzi, A. R. (2005). İlköğretim okullarında okul kültürü. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 11(43), 423-442.
Tsui, K. T. and Cheng, Y. C. (1999). School organizational health and teacher commitment: A contingency study with multi-level analysis. Educational Research and Evaluation, 5(3), 249-268.
Turgut, T. (2001). Liderin kullandığı güç ile çalışanların uyma/direnç davranımları arasındaki ilişkide bireysel çalışma amaçlarının rolü. Yayımlanmamış doktora tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Uğuz, S. S. (1999). Örgüt kültürünün yönetim ve organizasyon yapısına etkileri ve örgüt kültürü ile ilgili bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Varol, M. (1989). Örgüt kültürü ve verimlilik. Millî Prodüktivite Merkezi Verimlilik Dergisi, 18, 21-48.
Varol, M. (1993). Halkla ilişkiler açısından örgüt sosyolojisine giriş. A.Ü. İletişim Fakültesi Yayınları, Nu:2.
Vural, Z. B. A. (2003). Kurum kültürü. İstanbul: İletişim Yayınları.
Ward, E. A. (1998). Managerial power bases and subordinates' manifest needs as influences on psychological climate. Journal of Business and Psychology, 12(3), 361-378.
Wilson, J. Q. (1996). Bürokrasi: Kamu kuruluşları neyi, niçin yaparlar? (Çev. Selçuk Yalçındağ, Doğan Canman, Yücel Ertekin). Ankara: Türkiye Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü.
Woodbury, T. J. (2006, Winter). Building organizational culture, world by world. Leader to Leader, (39), 48-54. İnternetten 05 Şubat 2008’de elde edilmiştir. http://www.leadertoleader.org/knowledgecenter/journal.aspx?ArticleID=87 Wrong, D. H. (1997). Power: Its forms, bases, and uses (2nd Edition). USA:
EKLER
Ek – 1: Değişkenlerin Tolerans ve Varyans Şişme (VIF) Değerleri
Mod el Unstandardized Coefficients Standardized Coefficients t Sig. Collinearity Statistics B Std.
Error Beta Tolerance VIF B Std. Error 1 Constant 214.06 40.07 5.34 .00 Kişilik gücü 16.18 9.62 .14 1.68 .09 .33 3.07 Ödül gücü -11.77 11.34 -.09 -1.04 .30 .34 2.96 Yasal güç 2.44 8.60 .016 .28 .78 .79 1.26 Zorlayıcı güç -9.02 8.95 -.064 -1.01 .31 .58 1.72
Ek – 2: Değişkenlerin Koşul İndeksi Değerleri
Mod
el
Dimension Eigenvalue
Condition
Index Variance Proportions
Constant Kişilik gücü Ödül gücü Yasal güç Zorlayıcı güç Constant Kişilik gücü
1 1 4.67 1.00 .00 .00 .00 .00 .00 2 .25 4.37 .00 .03 .01 .01 .21 3 .05 9.91 .01 .01 .01 .94 .41 4 .02 14.74 .56 .50 .03 .03 .32 5 .01 19.52 .43 .45 .94 .02 .05
Ek – 3: Veri Toplama Aracı
Sayın Katılımcı,
Bu araç, “İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Yönetimde Gücü Kullanma Stilleri İle Örgüt Kültürü Arasındaki İlişki” adlı yüksek lisans tez çalışması için gerekli verilerin toplanması amacıyla hazırlanmıştır. Veri toplama aracı, üç bölümden oluşmaktadır: Birinci bölümde, Kişisel Bilgiler; ikinci bölümde, ilköğretim okulu yöneticilerinin kullandıkları güç tiplerini belirlemek amacıyla Güç Tipi Ölçeği; üçüncü bölümde ise, öğretmenlerin okul kültürüne ilişkin görüşlerini belirlemeye yönelik olan Örgüt Kültürü Ölçeği yer almaktadır.
Araçta yer alan her bir maddeyi okuduktan sonra, sizin için uygun olan seçeneği, ilgili yerlere çarpı işareti (X) koyarak belirtiniz. Vereceğiniz cevaplar, sadece araştırma kapsamında bilimsel amaçlar için kullanılacak ve kesinlikle gizli tutulacaktır. Verilerin çözümlenmesi toplu halde yapılacağı için, ankette isim belirtmenize gerek yoktur. Cevaplarınızı içtenlikle belirtmeniz, araştırmanın amacına ulaşmasına katkıda bulunacaktır. Yardımlarınız için teşekkür ederim.
Arş. Gör. Serkan KOŞAR Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü e-mail: skosar@gazi.edu.tr
BÖLÜM I – KİŞİSEL BİLGİLER
Açıklama: Lütfen, kişisel bilgilerinizle ilgili seçeneklerden sizin için uygun olanı, seçeneklerin önünde yer alan boşluğa çarpı işareti (X) koyarak belirtiniz.
1. Cinsiyetiniz: ( ) Erkek ( ) Kadın 2. Yaşınız: ……….
3. Görev yaptığınız (bu) okuldaki hizmet süreniz: ………. yıl 4. Mesleki Kıdem: ………. yıl
5. Öğrenim Durumunuz:
( ) Öğretmen Okulu mezunu ( ) İki-üç yıllık ön lisans ( ) Fakülte (lisans)
( ) Lisansüstü (yüksek lisans, doktora) ( ) Diğer: ………..
6. Mezun olduğunuz kurum: ( ) Eğitim Enstitüsü ( ) Yüksek öğretmen Okulu ( ) Fen-Edebiyat Fakültesi ( ) Eğitim Fakültesi ( ) Diğer: ………..
BÖLÜM II – GÜÇ TİPİ ÖLÇEĞİ
Açıklama: Okul yöneticinizin okul yönetiminde, öğretmenlerle olan ilişkisinde ve olayların çözümünde izlediği yolu ilgili seçeneklerden sizin için uygun olanı, ilgili yere çarpı işareti (X) koyarak belirtiniz lütfen.
Hiçbir Zaman Nadiren Bazen Sık S
ık
Her Zam
an
Okul müdürü, 1 2 3 4 5
1. … iyi yapılan işleri ödüllendirir. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 2. … başarılı olan kişiyi takdir eder. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 3. … verilen görevleri yerine getirenlere teşekkür eder. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 4. … öğretmenler arasında herkese hak ettiği değeri verir. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 5. … öğretmenlere yeteneklerine uygun işler verir. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 6. … başarılı öğretmenlere, okulda yapmak istedikleri işlerde kolaylıklar
sağlar. ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
7. … yıl boyunca olumlu işler yapan öğretmenlerin sicil notunu yüksek verir. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 8. … öğretmenlerle arasına daima mesafe koyar. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 9. … öğretmenlerle olan ilişkilerinde resmi bir tutum takınır. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 10. … öğretmenlerin okul içindeki tüm eylemlerinin kontrolünü elinde
bulundurur. ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
11. … öğretmenleri okuldaki yetkisiyle etkiler. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 12. … okula geç gelen öğretmenlere o gün içerisinde sert bir tutum takınır. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 13. … öğretmenler bir konuda hata yaptıklarında uyarı, kınama gibi yollara
başvurur. ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
14. … okulda disiplini sağlamak için katı ve sert bir tutum sergiler. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 15. … öğretmenlerin başarısız oldukları işlere karşılık olarak, daha alt
seviyedeki işleri verir. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 16. … kendisiyle iyi geçinmeyen öğretmenlere zorluklar çıkarır. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 17. … öğretmenleri ceza vermekle tehdit ederek iş yaptırır. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 18. … öğretmenleri gerekli gereksiz eleştirir. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 19. … okulda o makama en uygun olan kişi konumundadır. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 20. … öğretmenler arasında model alınan birisidir. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 21. … öğretmenler arasında hayranlık uyandıracak bir kişilik sergiler. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 22. … öğretmenler arasında saygı duyulan birisidir. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 23. … kendine güvenen bir tutum sergiler. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 24. … öğretmenler arasında dış görünüşü ve davranışlarıyla örnek alınır. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 25. … öğretmenleri her yönde etkileyebilecek bir güce sahiptir. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 26. … gücünü çevresinde sevilen bir insan olmasıyla kazanır. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 27. … son derece bilgili olarak görülür. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 28. … öğretmenlerin çözüm bulamadığı konularda mutlaka çözüm üretir. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 29. … daima bilgisine başvurulacak biri olarak görülür. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 30. … bulunduğu konuma kendi bilgisiyle gelmiştir. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 31. … öğretmenleri herhangi bir konuda ikna edebilecek bilgi birikimine
sahiptir. ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
32. … öğretmenler arasındaki gücünü bilgili olması sayesinde kazanır. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 33. … öğretmenler tarafından bir öğretim lideri olarak görülür. ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
BÖLÜM III – ÖRGÜT KÜLTÜRÜ ÖLÇEĞİ
Açıklama: Okulunuzun sahip olduğu örgüt kültürü türünü belirlemek üzere hazırlanan seçeneklerden sizin için uygun olanı, ilgili yere çarpı işareti (X) koyarak belirtiniz lütfen.
Hiçbir Za man Nadiren Bazen Sık S ık Her Zam an Bu okulda, 1 2 3 4 5
1. … programda belirlenen işleri yapmak birinci önceliklidir. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 2. … diğer okullardan daha “iyi” olmak için çalışmak esastır. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 3. … ilk defada doğruyu yapmak amaçlanır. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 4. … okulun amaçlarını gerçekleştirmek için yeterince çaba harcanır. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 5. … teknolojik gelişmeler takip edilir. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 6. … herkes öğrencilerin akademik başarısı için çalışır. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 7. … insanlar birbirini sever. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 8. … kıdemli olmak ayrıcalıklı olmak demektir. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 9. … herkes uygulamalarla ilgili görüşlerini açıkça ifade edebilir. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 10. … mesleki gelişim için her türlü fırsat sağlanır. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 11. … çalışanlar sevinçlerini ve üzüntülerini paylaşır. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 12. … hiyerarşiye önem verilir. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 13. … kural ihlaline karşı sert önlemler alınır. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 14. … yöneticiler sık sık kurallara uyulmasını hatırlatır. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 15. … kuralsızlıkların önlenmesi için sıkı denetim söz konusudur. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 16. … birimiz hepimiz, hepimiz birimiz için duygusu hakimdir. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 17. … mesleki amaçlar için çalışmak takdir gören bir davranıştır. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 18. … insanlara değer verilir. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 19. … otoriter bir yönetim anlayışı vardır. ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 20. … işlerle ilgili çok fazla toplantı yapılır. ( ) ( ) ( ) ( ) ( )