Ölçmeye Sistemsel Yaklaşım

Stange ve Vaughan’a (1993) göre performansı gerçekten etkileyen faktörlerin düzenli olarak ölçülüp analiz edilmesi ve öğrenilenlerin aktarılacağı iletişim kanallarının yaratılması performans gelişimiyle sonuçlanacaktır. Performans artırımı için ölçme ve değerlendirme sisteminin oluşturulması gerekmektedir.

Röportaj yapılan mimarların konu hakkındaki görüşleri tablo 3.6’ de derlenmiştir.

Tablo 3.6 Uygulayılayıcı mimar gözüyle ölçmeye sistemsel yaklaşım

Mimar Ölçmeye sistemsel yaklaşım

Tümertekin, H.

Arkadaşı olan bir profesyonelin bir süredir ofis içi ölçme

değerlendirme çalışmalarını yürüttüğünü belirtir. Röportajın yapıldığı tarihte iki yılını doldurmuş olan çalışma henüz bir değerlendirme haline dönüşmemişti.

Çinici, C. ‘…biraz ızdıraplı bir yöntem…’ olduğunu belirtse de değerlendirme işini kendisinin yaptığını anlatır, sisteme ihitiyaç duymamaktadır.

Dündaralp, B. Şimdiye kadar uygulamadığı için pişman olduğunu ve bir sistem kurmak istediğini belirtir.

Hadi, T. Kişisel olarak performansı takip ettiklerini ve aksayan yönleri belirleyebileceklerini ifade eder ancak herhangi bir sistem yoktur.

Sayın, N.

Herhangi bir profesyonelin desteği olmaksızın bazı şeylerin

ölçüldüğünü ama bu ölçümlerin daha çok mali denge için yapıldığını belirtir.

Erginoğlu, K. Belirli bir bedel karşılığında yapılan işe ne kadar emek harcandığını belirlemek için ölçümler yaptıklarını anlatır. Bir sistem yoktur.

Kütükçüoğlu, M. Ölçümlerin yapıldığını anlatır ama bir sistem ya da format yoktur.

Tabanlıoğlu (Soydinç, A.)

Ölçme ve değerlendirme için ileri düzeyde teknolojik altyapıya sahip bir sistem oluşturduklarını belirtir. Buna göre herkes çalıştığı konuyu ve süreyi özel bir yazılıma girer aynı zamanda tüm sarf malzemesi de yine farklı bir yazılım ile otomatik olarak hesaplanır.

Arolat, E.

Herhangi bir yerden alınamamış ve ofisin içinde birkaç yılda üretilmiş bir kitap ile tüm ölçme çalışmaları tanımlanmıştır ama öğrenme süreci devam etmektedir. Amaç herşeyi ölçülebilir hale getirmektir.

3.2.2.2 İstatistiksel araçların kullanımı (bkz: ek 2, sa. 4)

Imai’ye (1986) göre TKY’de problem çözümünde en çok kullanılan istatistiksel araçlar; çubuk grafikler, sebep etki diyagramları, kontrol tabloları, Pareto diyagramları, grafikler, kontrol grafikleri, dağılım grafikleridir ama bu araçların hepsini tüm organizasyon biçiminde kullanmak mümkün olamayabilir. Ezeldin ve Abu-Ghazala’ya (2007) göre performans ve gelişmeyi ölçecek istatistiksel araçlar tasarım firmalarında çok

59

az kullanılmaktadır. (Röportaj için hazırlanan sorularda mimarlık mesleğinin tekrarsız doğası gereği istatistiksel çalışmaların zorluğu düşünülerek ölçme ve değerlendirme olarak ifade etme yolu seçilmiştir.)

Röportaj yapılan mimarların konu hakkındaki görüşleri tablo 3.7’ de derlenmiştir.

Tablo 3.7 Uygulayılayıcı mimar gözüyle ölçme ve değerlendirmede istatistiksel araçların kullanımı

Mimar İstatistiksel araçların kullanımı

Tümertekin, H. Henüz olmasa da kısa süre içinde verilen tekliflerin işe dönüşme durumunu ve dönüşemeyenlerin sebeplerini grafikler üzerinde göreceklerini belirtir. Çinici, C. Sayın, N. Dündaralp, B. Hadi, T. Kütükçüoğlu, M.

İstatistiksel bir çalışmanın yapılmadığını ama yapmayı istediklerini belirtir.

Tabanlıoğlu (Soydinç, A.)

Yapılan ölçümlerin çeşitli yöntemler ile yılda iki kez yapılan gözden geçirme toplantılarında ifade edildiğini anlatır.

Arolat, E. Erginoğlu, K.

3.2.2.3 Objektif Verilere Göre Karar Verme (Ölç ve İyileştir) (bkz: ek 2, sa. 5)

Toplam kalite yönetiminin temelinde “ölç ve iyileştir” felsefesi yatmaktadır. Ölçme, veri ve bilgiye dayalı karar verme yaklaşımı kalite kültürünün en belirgin özelliklerindendir. Kurum, karar süreçlerini kişisel his, önsezi ve fikirlere değil, gerçeklere ve verilere odaklı işletmelidir (Pakdil, 2004).

Röportaj yapılan mimarların konu hakkındaki görüşleri tablo 3.8’ de derlenmiştir.

Tablo 3.8 Uygulayılayıcı mimar gözüyle objektif verilere göre karar verme

Mimar Objektif verilere göre karar verme

Çinici, C.

Projenin mali durumu ya da süreçte yapılan hatalar ile ilgili sistematik herhangi bir çalışması yoktur. Ölçme-değerlendirmenin daha büyük ofislerde gerekli olduğu ve küçük öçeklerde konunun sezgi ile yürütülebileceği düşüncesini dile getirir. (Çinici Mimarlık’ta dokuz mimar çalışmaktadır, detaylı bilgi için bkz. ek 3, sa 13)

Dündaralp, B.

Şimdiye kadar ölçme ve iyileştirme çalışması yapmadığını ama bundan sonra yapmak istediğini belirtir. Süreçte, beklenmedik bir biçimde ortaya çıkan aksaklıklardan ileri gelen zaman ve para kayıplarını telafi edecek bir sistem gerekliliğini hissetmektedir.

Hadi, T.

Proje için harcanan emeği adam-saat bazında ölçtüklerini ve başta hedefledikleri durumla karşılaştırarak sonraki projelerde bu bilgiyi mali olarak zarar etmemek için kullandıklarını belirtir.

61

Erginoğlu, K.

Proje maliyetini oluşturan kalemleri ölçtüklerini ve buradan edindikleri bilgi ile sonraki projelerde talep edecekleri miktarı belirlediklerini anlatır. Ancak ölçülen her verinin değerlendirilmesi mümkün olmaz.

Sayın, N. Ölçümlerin yapıldığını ancak mimarlığın üretim sektöründen farklı yönleri olduğu için her zaman değerlendirilip gereğinin

yapılamadığını anlatır. Bir müşteriyi kaybettiğinizde elinizde kalan ürünü başka bir müşteriye satarak arayı kapatamazsınız.

Kütükçüoğlu, M. Bazı ölçümler yaptığını ama bunların sezgi ile karışık biçimde değerlendirildiğini anlatır. Mimarlık mesleğinde ölçümlerin birden değerlendirilemeyeceğini belirtir.

Tümertekin, H. Ölçümlerin yapıldığını ve bunları hem mali durumu kontrol altında tutma hem de çalışma biçimini daha verimli hale getirme için kullandıklarını belirtir.

Tabanlıoğlu (Soydinç, A.)

Proje maliyetini oluşturan pek çok kalemi uyguladıkları kalite programı dahilinde tanımlayıp ölçtüklerini belirtir. ( adam-saat, sarf malzemeleri...)

Arolat, E. Her projede ölçümler yapıldığını ve ortaya çıkan yanlışlıklardan ders alındığını anlatır. Ölçümlerin değerlendirilmesi aşamasında sezginin de devreye girdiğini belirtir.

3.2.2.4 Ofis Performansını Belirtecek Göstergelerin Belirlenmesi ve Veritabanı Oluşturulması (bkz: ek 2, sa. 5-6)

Dale’e (1994) göre, göstergeler belirlenirken içsel ve dışsal pek çok ölçü dikkate alınmalıdır. Kurumsal performansı gösteren göstergelerin yanında müşteri ve çözüm ortakları ile ilgili göstergeler de belirlenmelidir.

Röportaj yapılan mimarların konu hakkındaki görüşleri tablo 3.8’ de derlenmiştir.

Tablo 3.8 Uygulayılayıcı mimar gözüyle ofis performansını belirtecek göstergelerin belirlenmesi

Mimar Ofis performansını belirtecek göstergelerin belirlenmesi

Tümertekin, H.

Ölçülebilir bazı kriterler saptayıp işletilebilir olmalarını sağlamak gerektiğini belirtir. Teklif verilen proje sayısı ve projenin adam-saat gibi maliyetini belirleyecek kriterler belirlenmiş. Henüz detaylı bir veritabanı olmamakla birlikte 2007 yılı sonunda maliyetler bazında oturmuş bir sistem var, diğer ölçümler için belirlenen kriterler de ölçülmeye başlanmış, sonraki yıllarda bir veritabanına dönüştürme planlanıyor.

Çinici, C. Herhangi bir kriter belirlenmediğini ve ölçülmediğini belirtir. Kişisel olarak durumu her gün gözden geçirdiğini belirtir.

Sayın, N.

On kişilik bir büroda, büronun performansından söz edilemez, her kişi kendi başına bürodur. Dolayısı ile ölçümler de kişiseldir. Kişinin kaç saatte ne kadar iş ürettiği ve maliyetler ile ilgili bir veritabanı oluşmuştur.

63

Tabanlıoğlu (Soydinç, A.)

Ölçülecek tüm kriterlerin belirlendiğini ve tanımlandığını, muhasebe ile ortak bir yazılım üzerinden yapılan ölçümlerin de doğrudan bir veritabanına aktarıldığını belirtir.

Arolat, E.

Hem proje maliyetleri hem de kişisel verim ile ilgili belirledikleri kriterleri bir veritabanında topladıklarını anlatır. Buna göre kimin, ne kadar sürede, hangi işte, kaç pafta ürettiği; kullanılan sarf malzemesi ve proje aşamalarının süresi ölçülür ve kayda geçirilir.

Erginoğlu, K.

İşin maliyetini belirleyecek kriterleri ölçtüklerini, her konuya çok hakim olamasalar da yeni alınacak işlerin teklif verme kısımlarını denetleyebildiklerini belirtir.

Hadi, T.

Teklif verilen iş sayısı, alınan iş sayısı ya da katılınan yarışma sayısı gibi bilgileri kaydettiklerini ancak bunlar için herhangi bir veritabanı çalışması olmadığını belirtir.

Kütükçüoğlu, M.

Daha çok proje süreleri ve bunun mali karşılığı üzerinde durur. Ancak değerlendirme kısmında bu ölçümler ile desteklenen ama daha çok sezgiye dayanan bir yöntem kullanır.

3.2.2.5 Çalışanların Performansları Hakkında Bilgilendirilmesi (bkz: ek 2, sa. 6)