Öğretmenlerin Velilere ve Öğrencilere Olan Güveni

Güven, kişinin diğer insanlar hakkında şeffaf, dürüst yardımsever ve iyiliksever olduklarını düşünmesidir (Tarter, Woolfolk Hoy ve Hoy 2006, Akt. Yıldız, 2011). Akademik iyimserliğin güven boyutu öğrencilerin başarması için öğretmenlerin okuldaki diğer personellere, öğrencilere ve öğrenci velilerine güvenmesi ve onlarla işbirliği halinde çalışabileceğine inanmasıdır. Geleceğimizin teminatı olan öğrencilerimizin her yönden gelişmelerini sağlayarak, çağa ayak uydurmaları okulların ve velilerin ortak amaçlarıdır. Öğrenci başarısı için okul-aile-öğrenci işbirliği şarttır ve bu üçü arasında etkili bir iletişim gereklidir. Okulda başarıyı elde etmenin temel koşulu personelin, öğrenci ve velilerin birbirine güvenmesidir (Yılmaz ve Kurşun, 2015).

Tschannen-Moran ve Hoy (2000), öğretmenin öğrencilere ve velilerine olan güven duygusunu çeşitli alt boyutlarla açıklamışlardır. Bu alt boyutlar: zarar görme riskini göze alma, tek taraflılık, güvenilirlik, yeterlik, dürüstlük ve açıklıktır.

Zarar görme riskini göze almak, kişinin arkadaşına sırrını söylediği gibi öğrenci, öğretmen ve velinin birbirinin iyiliğini isteyeceği düşüncesine sahip olup iletişimlerinde bilgi paylaşmaya istekli olmalarıdır. Tek taraflılık, öğrenci, öğretmen ve velilerin birbirlerine zarar verme ihtimalini kabul edip fakat bunu yapmasını beklememesidir. Güvenilirlik ise kişinin dürüst olması ve belirli durumlarda nasıl davranacağının tahmin edilmesidir (Kurz, 2006). Mishra (1996, Akt. Yıldız, 2011) ise güvenirliği, kişinin verdiği sözü yerine getireceğine ya da ondan beklediğimiz davranışları sergileyeceğine duyduğumuz inanç olarak tanımlamaktadır. Yeterlik ise kişinin bu işi başarabilmesi için gerekli olan bilgi, beceri ve tutumlara sahip olmasıdır. Dürüstlük, kişinin söylediklerinin doğru olması yani yalan söylememesi demektir. Ayrıca kişinin söyledikleri ile yaptıkları tutarlı olmalı. Açıklık ise kişinin bilgisini saklamaması, bildiklerini paylaşmaya istekli olması demektir.

Öğrencilerine güvenen öğretmenlerin öğrencileri için yüksek fakat ulaşılabilir seviyede beklentileri olmaktadır (Tschannen –Moran 2004, Akt. Yalçın, 2013).

24 Öğrencilerine ve velilerine güvenen öğretmenlerin bu tutumlarının öğrenci başarısını olumlu etkilediği, aynı şekilde öğretmenine güvenen veli ve öğrencinin de bu tutumunun öğrenci başarısını artırdığı, sosyo-ekonomik seviye kontrol altında tutulduğunda öğrenci, öğretmen ve veli arasında güvene dayalı kurulan ilişkilerin öğrenci başarısını yordama da önemli bir etken olduğu görülmektedir (Hoy ve Tscahannen-Moran 2000, Akt. Yalçın, 2013).

Öğrencilerin akademik başarısı üzerinde okul içi etkenler ve okul dışı etkenler vardır. Okul dışı etkenlerin en başında ise aile gelmektedir. Aileler çocuklarının başarı durumlarına çok yönlü etkide bulunurlar. Hem çocukları ile kuracakları etkili iletişim hem de öğretmenlerle gerçekleştirecekleri işbirliği sayesinde çocuklarının akademik başarılarını önemli ölçüde artırabilirler (Aslanargun, 2007, s.120).

Okul, veli ve öğrenci, eğitim sisteminin temel yapı taşları olup eğitim sisteminin amacına ulaşabilmesi için bu üç yapı taşının güçlü bir iletişim ve işbirliği içinde olması hayati bir önem taşımaktadır. Özellikle velilerin eğitim sürecinde daha aktif bir katılımcı haline getirilmesi gerekmektedir. Çünkü öğrenciyi en iyi tanıyan ve ona bu kişilik özelliklerini kazandıran ailesidir. Bu nedenle öğrencilerinin başarılı olmasını isteyen okul yönetimleri anne-baba ve öğretmen ilişkisine önem vermelidir (Akbaşlı ve Kavak, 2008, s.2).

Çelenk (2003, s.28), öğrencilerin akademik başarısı üzerinde ailenin rolünü konu alan araştırmasında: Okul ile program üzerinde görüş birliği olan ve düzenli bir iletişim kuran, bu ortak anlayış ve işbirliği ile çocuğunun eğitimine destek olan velilerin öğrencilerinin akademik başarılarının daha yüksek olduğu sonucuna ulaşmıştır. Okulla aktif olarak iletişim ve işbirliği halinde olan velilerin çocuklarının okul başarısının daha yüksek, şiddet olaylarına katılma eğilimlerinin ise daha düşük olduğunu savunan Starr (2003), velilerin aktif katılımlarını sağlamaları için okul yönetimlerinin velilerle sürekli ve düzenli olarak iletişim kurması gerektiğini belirtmektedir.

Ailenin okulla ilişkileri: okulla işbirliği halinde hareket etmesi, okulda yapılan etkinlik ve faaliyetlere katılması ve okula destek olması her ülkenin üzerinde önemle durduğu hususlardandır (Şişman, 2013, s.186). Öğrencilerin eğitiminde çok önemli rolleri olan veliler ile iyi bir iletişim kurarak onlarla işbirliği halinde çalışmak okular için önemli bir kazanımdır. Okulun nitelikli bir eğitim öğretim sunabilmesi için çocuğu o yaşa kadar şekillendiren velilerle birlikte çalışması gerekir. Başarılı bir eğitimin temelleri velilerle okul arasındaki işbirliğine dayanmaktadır (Çalışkan ve Ayık, 2015). Öğretmenler ve veliler arasındaki iletişimin kalitesini artırmaya yönelik gayretler,

25 öğrencilerin akademik başarısını artırabileceği gibi okulda yaşanan disiplin olaylarının da azalmasına sebep olabilir. Öğrencilerin istenmeyen davranışlarının azaltılması öğretmen, okul yönetimi ve velilerin ortak hareket etmeleri ile mümkün olabilir (Ovacık 1991, s.34; Özdayı, 2004, s.375).

Öğrenci, öğretmen ve aile üçlüsünün koordineli bir şekilde hareket etmesi şarttır. Bu üç unsurdan herhangi birinin görevini ihmal etmesi eğitim öğretimin verimini azaltır. Yani öğrenci, öğretmen ve aile karşılıklı iletişim ve etkileşim içinde bulunmalı, görev ve sorumluluklarını işbirliği içinde yerine getirmelidirler (Bayraktar, 2003, s.117).

Öğretmenler ve okul yöneticileri velilerle çok çeşitli şekillerde iletişim kurmaktadırlar. Bunların en başında ve en çok tercih edileni veli toplantılarıdır. Ayrıca çocuğu daha iyi tanımak ve yaşadığı ortamı görerek daha çok bilgi sahibi olmak amacıyla yapılan veli ziyaretleri de veli ile iletişimde çok önemlidir. Bunların haricinde velilerle kurulan whatsapp ve e-mail grupları, velilere gönderilen mektuplar, öğrenciler hakkında hazırlanmış raporlar, broşürler ve telefonla yapılan görüşmeler sayesinde velilerle etkili bir iletişim kurulmaktadır.