Öğretmenlerden Elde Edilen Bulgular

Anket uygulanan 429 yatılı ilköğretim bölge okullarında görev yapan ve anket uygulamasına katılan 653 fen ve teknoloji öğretmenine, fen ve teknoloji laboratuvarlarının durumu, öğrencilerin bu laboratuvarlardan ne ölçüde yararlandığı, laboratuvarda bulunan deney setleri ve malzemelerin yeterli olup olmadığını anlamak amacıyla Ek-2‟de yer alan anket soruları sorulmuĢtur. Anket uygulaması yapılan yatılı ilköğretim bölge okullarında görev yapan fen ve teknoloji dersi öğretmenlerine, fen ve teknoloji laboratuvarın fiziki durumunu anlamak amacıyla ankette “Okuldaki fen ve teknoloji laboratuvarının fiziksel alanı öğrencilerin deney yapmaları için yeterli midir?” sorusu sorulmuĢ ve elde edilen veriler Tablo 21‟de gösterilmiĢtir.

Tablo 21

Okuldaki fen ve teknoloji laboratuvarının fiziksel alanı öğrencilerin deney yapmaları için yeterli midir

Evet Hayır Kısmen Toplam

N 346 203 104 653

Tablo 21‟deki veriler incelendiğinde 429 yatılı ilköğretim okulunda görev yapan ve ankete katılan 653 fen ve teknoloji dersi öğretmeninden 346‟sı (%52,98) fen ve teknoloji laboratuavarlarının fiziksel alanının öğrencilerin deney yapmaları için yeterli olduğunu, 203‟ü (%31,09) yetersiz olduğunu ve 104‟ü (%15,93) ise kısmen yeterli olduğunu belirtmiĢtir.

Yatılı ilköğretim bölge okullarında fen ve teknoloji dersine giren ve ankete katılan öğretmenlere fen ve teknoloji laboratuvarlarında kimya laboratuvar setinin bulunup bulunmadığını anlamak amacıyla, ankette “Fen ve teknoloji laboratuvarında Ders Aletleri ve Yapım Merkezi tarafından gönderilen kimya laboratuvar seti var mıdır?” sorusu sorulmuĢ ve elde edilen veriler Tablo 22‟de gösterilmiĢtir.

Tablo 22

Fen ve teknoloji laboratuvarında Ders Aletleri ve Yapım Merkezi tarafından gönderilen kimya laboratuvar seti var mıdır

Evet Hayır Kısmen Toplam

N 280 161 212 653

% 42.87 24,66 32,47 100

Tablo 22‟deki veriler incelendiğinde ankete katılan 653 fen ve teknoloji dersi öğretmeninden 280‟i (%42,87) laboratuvarda kimya deney setinin bulunduğunu, 161‟i (%24,66) bulunmadığını, 212‟si (%32,47) ise kimya deney seti bulunmasına karĢın eksiklikler olduğunu belirtmiĢtir.

Yatılı ilköğretim bölge okullarında fen ve teknoloji dersine giren ve ankete katılan öğretmenlere fen ve teknoloji laboratuvarlarında fizik laboratuvar setinin bulunup bulunmadığını anlamak amacıyla, ankette “Fen ve teknoloji laboratuvarında Ders Aletleri ve Yapım Merkezi tarafından gönderilen fizik laboratuvar seti var mıdır?” sorusu sorulmuĢ ve elde edilen veriler Tablo 23‟de gösterilmiĢtir.

Tablo 23

Fen ve teknoloji laboratuvarında Ders Aletleri ve Yapım Merkezi tarafından gönderilen fizik laboratuvar seti var mıdır

Evet Hayır Kısmen Toplam

N 275 153 225 653

% 42,11 23,43 34,46 100

Tablo 23‟deki veriler incelendiğinde yatılı ilköğretim bölge okullarında görev yapan ve ankete katılan 653 öğretmenden 275‟i (%42,11) laboratuvarda fizik deney setinin bulunduğunu, 153‟ü (%22,43) bulunmadığını, 225‟i (%34,46) ise fizik deney seti bulunmasına karĢın eksiklikler olduğunu belirtmiĢtir.

Yatılı ilköğretim bölge okullarında görev yapan ve ankete katılan fen ve teknoloji dersi öğretmenlerine fen ve teknoloji laboratuvarlarında biyoloji laboratuvar setinin bulunup bulunmadığını anlamak amacıyla, ankette “Fen ve teknoloji laboratuvarında Ders Aletleri ve Yapım Merkezi tarafından gönderilen biyoloji laboratuvar seti var mıdır?” sorusu sorulmuĢ ve elde edilen veriler Tablo 24‟de gösterilmiĢtir.

Tablo 24

Fen ve teknoloji laboratuvarında Ders Aletleri ve Yapım Merkezi tarafından gönderilen biyoloji laboratuvar seti var mıdır

Tablo 24‟deki veriler incelendiğinde yatılı ilköğretim bölge okullarında görev yapan ve ankete katılan 653 fen ve teknoloji dersi öğretmeninden 262'si (%40,12) laboratuvarda biyoloji deney setinin bulunduğunu, 175‟i (%26,80) bulunmadığını,

Evet Hayır Kısmen Toplam

N 262 175 216 653

216‟sı (%33,08) ise biyoloji deney seti bulunmasına karĢın eksiklikler olduğunu belirtmiĢtir.

Yatılı ilköğretim bölge okullarında fen ve teknoloji dersine giren ve ankete katılan öğretmenlere fen ve teknoloji laboratuvarlarında fen ve teknoloji laboratuvar setinin bulunup bulunmadığını anlamak amacıyla, ankette “Fen ve teknoloji laboratuvarında Ders Aletleri ve Yapım Merkezi tarafından gönderilen fen ve teknoloji laboratuvar seti var mıdır?” sorusu sorulmuĢ ve elde edilen veriler Tablo 25‟de gösterilmiĢtir.

Tablo 25

Fen ve teknoloji laboratuvarında Ders Aletleri ve Yapım Merkezi tarafından gönderilen fen ve teknoloji laboratuvar seti var mıdır

Evet Hayır Kısmen Toplam

N 312 156 185 653

% 47,78 23,88 28,34 100

Tablo 25‟deki veriler incelendiğinde yatılı ilköğretim bölge okullarında görev yapan ve ankete katılan 653 fen ve teknoloji dersi öğretmeninden 312‟si (%47,78) laboratuvarda fen ve teknoloji deney setinin bulunduğunu, 156‟sı (%23,88) bulunmadığını, 185‟i (%28,34) ise fen ve teknoloji deney seti bulunmasına karĢın eksiklikler olduğunu belirtmiĢtir.

Yatılı ilköğretim bölge okullarında fen ve teknoloji dersine giren ve ankete katılan öğretmenlere fen ve teknoloji laboratuvarlarında deney masalarına bağlı elektrik ve su tesisatının olup olmadığını anlamak amacıyla, ankette “Fen ve teknoloji laboratuvarında deney masalarına bağlı elektrik ve su tesisatı var mıdır?” sorusu sorulmuĢ ve elde edilen veriler Tablo 26‟da gösterilmiĢtir.

Tablo 26

Fen ve teknoloji laboratuvarında deney masalarına bağlı elektrik ve su tesisatı var mıdır?

Evet Hayır Yetersiz Toplam

N 143 441 69 653

% 21,90 67,53 10,57 100

Tablo 26‟daki veriler incelendiğinde ankete katılan öğretmenlerden 441'i (%67,53) deney masalarına bağlı elektrik ve su tesisatının bulunmadığını, 143‟ü (%21,90) bulunduğunu, 69‟u (%10,57) ise bulunduğunu ancak yetersiz olduğunu belirtmektedirler.

Yatılı ilköğretim bölge okullarında fen ve teknoloji dersine giren ve ankete katılan öğretmenlere fen ve teknoloji laboratuvarlarının öğrenci sayısına göre yeterli olup olmadığını anlamak amacıyla, ankette “Fen ve teknoloji laboratuvarı öğrenci sayısına göre yeterli midir?” sorusu sorulmuĢ ve elde edilen veriler Tablo 27‟de gösterilmiĢtir.

Tablo 27

Fen ve teknoloji laboratuvarı öğrenci sayısına göre yeterli midir

Tablo 27‟deki veriler incelendiğinde, ankete katılan öğretmenlerden 383‟ü (%58,65) fen ve teknoloji laboratuvarlarının öğrenci sayısına göre yeterli olduğunu, 270‟i (%41,35) ise yetersiz olduğunu belirtmiĢtir.

Yatılı ilköğretim bölge okullarında fen ve teknoloji dersine giren ve ankete katılan öğretmenlere, öğrencilerin fen ve teknoloji laboratuvarlarından hangi sıklıkla

Evet Hayır Toplam

N 383 270 653

yararlanma durumunu öğrenmek amacıyla, ankette “Dersine girdiğiniz sınıflar hangi sıklıkla fen ve teknoloji laboratuvarından yararlanmaktadırlar?” sorusu sorulmuĢ ve elde edilen veriler Tablo 28‟de gösterilmiĢtir.

Tablo 28

Dersine girdiğiniz sınıflar hangi sıklıkla fen ve teknoloji laboratuvarından yararlanmaktadırlar

GörüĢ N %

6-8. sınıflar haftada 1-2 saat yararlanıyorlar 222 34,00

6-8. sınıf fen ve teknoloji dersleri laboratuvarda yapılıyor 137 20,98

Laboratuvar ihtiyaç halinde kullanılıyor 62 9,49

Ders konularına göre laboratuvardan yararlanma süreleri değiĢiyor 31 4,75

Laboratuvarı kullanmıyoruz 25 3,83

Ders programına göre laboratuvardan yararlanma süreleri değiĢiyor 24 3,68

Laboratuvar küçük olduğu için kullanılmıyor 21 3,22

Müfredat programı uygulandığından yeterince yararlanıyorlar 21 3,22

Laboratuvardan sık sık yararlanılıyor 18 2,76

6-8. sınıflar yararlanıyor, 4, 5. sınıflar yararlanamıyor 17 2,60

6-8. sınıflar hafta 3-4 saat yararlanıyorlar 17 2,60

Deney olduğu zaman laboratuvar kullanılıyor 12 1,84

Laboratuvar ara sıra kullanılıyor 12 1,84

Deneyler, gösteri deney Ģeklinde sınıfta yapılıyor 11 1,68

Laboratuvarda tadilat yapıldığından kullanamıyoruz 9 1,38

Laboratuvar malzeme eksikliğinden dolayı kullanılmıyor 6 0,92

Laboratuvar derslik olarak kullanılmaktadır 5 0,77

Sınıf mevcutları fazla olduğu için laboratuvara gitmiyoruz 2 0,31

Tablo 28‟deki veriler incelendiğinde ankete katılan fen ve teknoloji dersi öğretmenlerinden 222‟si (%34) 6-8. sınıfların laboratuvardan haftada 1-2 saat yararlandığını, 137‟si (%20,98) 6-8. fen derslerini laboratuvarda iĢlediklerini, 62‟si (%9,49) laboratuvarı ihtiyaç halinde kullandıklarını, 31‟i (%4,75) ders konularına göre laboratuvarı kullanma sürelerinin değiĢtiğini, 25‟i (%3,68) laboratuvarı kullanmadığını, 21‟i (%3,22) ders programına göre laboratuvar kullanma süresinin değiĢtiğini, 21‟i (%3,22) laboratuvar küçük olduğu için kullanamadıklarını, 21‟i (%3,22) müfredat programı uygulandığından yeterince yararlandıklarını, 18‟i (%2,76) laboratuvardan sık sık yararlandıklarını, 17‟si (%2,60) 6-8. sınıfların yararlandığı, 4 ve 5. sınıfların yararlanamadığını, 17‟si (%2,60) 6-8. sınıfların haftada 3-4 saat yararlandığını, 12‟si (%1,84) deney (etkinlik) olduğu zaman kullanıldığını, 12‟si (%1,84) laboratuvarların ara sıra kullanıldığını, 11‟i (%1,68) deneylerin, gösteri deney metodu Ģeklinde sınıfta yapıldığını, 9‟u (%1,38) tadilat, 6‟sı (%0,92) eksik malzemeler olması nedeniyle laboratuvarı kullanamadıklarını, 5‟i (%0,77)‟si laboratuvarın derslik olarak kullanıldığını, 2‟si (%0,31) sınıf mevcutlarının fazla olması nedeniyle laboratuvara gitmediklerini, 1‟i (%0,15) ancak önemli deneylerin laboratuvarda yapıldığını belirtmektedirler.

Ankete katılan öğretmenlerden 222‟si (%34,00) 6-8. sınıfların haftada 1-2 saat laboratuvarı kullandıklarını belirtmektedir. Bu durum öncelikle 4-5. sınıfların laboratuvar imkânlarından yararlanamadığı ayrıca haftada 1-2 saat laboratuvar uygulamasının fen öğretimi için yeterli değildir. Öğretmenlerden elde edilen diğer bulgular ise fen derslerinin laboratuvarda iĢlenmesi, laboratuvarın bir program dâhilinde değil ihtiyaç halinde kullanılması, malzeme yetersizliği ve laboratuvarın küçük olması nedeniyle kullanılmaması, sadece deney yapılacağı zaman laboratuvarın kullanılması, laboratuvar imkanının yetersizliğinden dolayı deneylerin gösteri deney metodu Ģeklinde sınıf ortamında yapılması, derslik açığı nedeniyle laboratuvarın dersliğe dönüĢtürülmesi gibi sebeplerle öğrencilerin fen ve teknoloji laboratuvarlarından istenilen düzeyde yararlanamadıkları görülmektedir.

Yatılı ilköğretim bölge okullarında fen ve teknoloji dersine giren ve ankete katılan öğretmenlere, öğrencilerin fen ve teknoloji ders kitaplarında yer alan etkinliklerin laboratuvarlarda ne ölçüde yapıldığını anlamak amacıyla, ankette “Ġlköğretim fen ve teknoloji ders kitaplarında yer alan etkinlikler laboratuvarda yapılabilmekte midir?” sorusu sorulmuĢ ve elde edilen veriler Tablo 29‟da gösterilmiĢtir.

Tablo 29

Ġlköğretim fen ve teknoloji ders kitaplarında yer alan etkinlikler laboratuvarda yapılabilmekte midir

Evet Hayır Kısmen Toplam

N 280 309 64 653

% 42,88 47,32 9,80 100

Tablo 29‟daki veriler incelendiğinde, yatılı ilköğretim bölge okullarında görev yapan ve ankete katılan 653 fen ve teknoloji dersi öğretmeninden 280‟i (%42,88) fen ve teknoloji dersi kitaplarında yer alan etkinliklerin laboratuvar ortamında yapılabildiğini, 309‟u (%47,32) yapılamadığını ve 64‟ü (%9,80) ise kısmen yapılabildiğini belirtmektedir.

Yatılı ilköğretim bölge okullarında fen ve teknoloji dersine giren ve ankete katılan öğretmenlere, sınıf mevcutlarının yüksek olması öğrencilerin fen ve teknoloji laboratuvarlarından yararlanmalarını ne ölçüde etkilediğini anlamak amacıyla, ankette “Eğer dersine girdiğiniz sınıflardaki öğrenci sayısı 30 ve üzeri ise, bu durum öğrencilerin fen ve teknoloji laboratuvarlarından yararlanmasını engellemekte midir” sorusu sorulmuĢ ve elde edilen veriler Tablo 30‟da gösterilmiĢtir.

Tablo 30

Eğer dersine girdiğiniz sınıflardaki öğrenci sayısı 30 ve üzeri ise, bu durum öğrencilerin fen ve teknoloji laboratuvarlarından yararlanmasını engellemekte midir?

Evet Hayır Toplam

N 209 444 653

Tablo 30‟daki veriler incelendiğinde, ankete katılan 653 fen ve teknoloji dersi öğretmeninden 209‟u (%32) sınıftaki öğrenci sayısının 30 ve üzeri olması, öğrencilerin fen ve teknoloji laboratuvarından yararlanmasını engellediğini, 444 (%68) ise engellemediğini belirtmektedirler.

Yapılan araĢtırmalar sınıf mevcutları ile öğrenci baĢarısı arasında belirgin bir iliĢki olduğunu göstermektedir. Öğrenci sayısı 16‟nın altında olan sınıflara küçük, 16-25 arasındakilere orta, daha fazla sayıda öğrencinin bulunduğu sınıflara büyük sınıf denebilir. Sınıfın büyüklük ölçüsü, derslerin, yöntemlerin ve sınıf olanaklarının değiĢmesiyle farklılaĢabilir. Sınıftaki öğrenci sayısının azlığı ile öğrenci ve öğretmen baĢarısı arasında iliĢki bulunmuĢtur. Bu iliĢki, öğrenci sayısı arttıkça daha fazla belirginleĢmektedir (BaĢar, 1999). Class ve arkadaĢları 40 ve daha fazla öğrenci bulunan sınıfların öğrencilerin akademik baĢarılarını olumsuz yönde, 18 ve daha az sayıda öğrenci bulunan sınıfların ise olumlu yönde etkilediğini bulmuĢtur (Erden, 2005).

Tablo 6‟da yatılı ilköğretim bölge okullarındaki sınıf ortalamaları verilmiĢtir. Buna göre 5, 6, 7 ve 8. sınıfların ortalamaları sırasıyla, 25, 31, 27 ve 27‟dir. Görüldüğü gibi yatılı ilköğretim bölge okullarında sınıf mevcutları yüksek değildir. Ayrıca, Milli Eğitim Bakanlığının 13 Nisan 2010 tarih ve 26 sayılı “TaĢımalı Ġlköğretim Uygulaması” yönergesine göre yatılı ilköğretim bölge okullarının 1-5. sınıflarında okuyan ve taĢınması uygun yerleĢim birimlerinde bulunan öğrenciler taĢımalı ilköğretim kapsamına alınması sonucunda bu okullardaki öğrenci sayıları da azalmıĢtır.