Çevrimiçi ortamların kullanılma yoğunluğu cinsiyet, yaş, bilgisayar kullanma olanağı, internete erişme olanağı ve yerleşim yeri

faktörlerine göre değişim göstermekte midir?

a. Cinsiyet

Sohbet ortamına gönderilen tüm öğrenci mesajlarının sayısı 58767’dir.

Mesajların 20343’ü (%34.62) kız öğrenciler tarafından, 38424’ü (%65.38) erkek öğrenciler tarafından gönderilmiştir. Sekiz ay süren eğitim- öğretim dönemi hesaba katıldığında kız öğrencilerin sohbet ortamına yolladıkları

mesajların ortalamasının haftalık 417, erkek öğrencilerin ise sohbet yolladıkları ortamına mesaj sayısının haftalık 837 olduğu görülmüştür. Forum ortamına katılan öğrencilerden kızlar 6665 (%31.21), erkekler 14692 (%68.79) mesaj olmak üzere toplam 21357 mesaj yollamışlardır. Bir eğitim-öğretim yılı boyunca kız öğrencilerin forum ortamına yolladıkları mesajların haftalık ortalaması 208, erkek öğrencilerin yolladıkları haftalık ortalama mesaj sayısı 667’dir.

Çizelge 13. Öğrencilerin Çevrimiçi Ortamlara Gönderdikleri Tüm Mesajların Cinsiyete Göre Dağılımı

Haftalık Mesaj Sıklığı 208 417 625

Erkek Sayı 14692

Haftalık Mesaj Sıklığı 667 837 1504

Toplam Sayı 21357 58767 80124

% 26.65 73.35 100.00

Hem eş zamanlı hem de eş zamansız etkileşim ortamlarında erkek öğrenciler kız öğrencilerden daha fazla mesaj göndermişlerdir. Haftalık mesaj sıklığı açısından da erkeklerin mesaj sayısı daha fazladır. Bu değişim erkek öğrencilerin sisteme katılmaya daha istekli olduğu şeklinde yorumlanabilir.

Programa dahil olan kız öğrencilerin sayısının az olması da kız öğrenci mesajının sayısının az olmasının başka bir nedeni olarak görülebilir.

b. Yaş

Sohbet ortamındaki mesajlarının 22473’ü (%38.24) 0- 25 yaş arası, 22723’ü (%38.67) 26- 35, 13571’i (%23.09) 36- 45 yaş aralığındaki öğrenciler tarafından yollanmıştır. Forum ortamındaki mesajlardan 8615’i (%40.34) 0- 25 yaş arası öğrenciler tarafından gönderilmiştir. Mesajların 8217’si (%38.47) 25- 35 yaş arası öğrencilere, 4525’i (%21.19) 35- 45 yaş arası öğrencilere aittir.

Çizelge 14. Çevrimiçi Ortamlara Gönderilen Mesajların Yaş Aralıklarına Göre Dağılımı

Çizelge 14’teki haftalık mesaj sıklığı incelendiğinde forum ortamında 0- 25 yaş aralığındaki öğrencilerin, sohbet ortamında ise 25- 36 yaş aralığındaki öğrencilerin mesaj sıklığının diğer yaş gruplarından fazla olduğu görülmektedir. Hem sohbet hem de forum ortamında en fazla mesaj yollayan öğrenci grubunun 0- 25 yaş aralığındaki grup olduğu görülmektedir. Benzer sayıda mesajla ikinci sırayı 26- 35 yaş arası grup alırken son sırayı 36 yaş üstündeki grup almıştır.

Öğrenci yaşı büyüdükçe etkileşim ortamlarına mesaj yolama sıklığında düşüş gözlenmektedir. Sisteme dahil olan 25 yaş altı ve 36 yaş üstü öğrencinin az oluşu mesaj sayısıyla doğrudan ilişkilidir. Sayıca fazla olan 25- 36 yaş aralığındaki öğrencilerin mesaj sayısının fazla olması da beklenen bir durumdur. Dikkat çeken bir nokta forum ortamında 25 yaş altındaki öğrencilerin daha fazla mesajının olmasıdır. Sayıca az olan bu grup forum ortamını sayıca fazla olan 25-36 yaş grubundan daha fazla kullanmıştır. Bu sonuç genç öğrencilerin forum ortamına daha ilgili olduğu şeklinde yorumlanabilir.

c. Bilgisayar Kullanma Olanağı

Sohbet ortamına yollanan mesajların 40500’ü (%68.92) bilgisayar kullanma olanağına sahip, 12016’sı (%20.45) kısmen bilgisayar olanağına sahip, 6251’i (%10.63) bilgisayar olanağına sahip olmayan öğrenciler tarafından yollanmıştır. Forum ortamına mesaj gönderilen mesajların 14812’si (%69.35) bilgisayar kullanma olanağına sahip öğrenciler tarafından, 5646’sı (%26.44) kısmen bilgisayar kullanma olanağına sahip öğrenciler tarafından yollanmış olup 899’u (%4.21) bilgisayar kullanma olanağı olmayan öğrencilerce gönderilmiştir.

Mesajlar öğrencilerin bilgisayar kullanma olanağına sahip olma durumuna göre incelendiğinde forum ve sohbet ortamlarının ikisinde de benzer şekilde dağılım gösterdiği görülmektedir. Bilgisayar olanağına sahip olma durumuyla doğru orantılı olarak mesaj gönderme oranı da değişmektedir ve bu olması beklenen bir durumdur. Bilgisayar kullanma olanağına sahip olmadığı halde şartlarını zorlayarak sisteme mesaj gönderen öğrencilerin mesajlarının sayısı da önemsenecek düzeydedir. Bu sonuç programın öğrencileri çevrimiçi etkileşime geçmeleri için teşvik ettiği şeklinde yorumlanabilir.

Çizelge 15. Öğrencilerin Bilgisayar Kullanma Olanağına Sahip olma Durumuna Göre Çevrimiçi Ortamlarda Mesaj Dağılımı

Sahip Kısmen Hayır Toplam

Sohbet Sayı 40500

Haftalık Mesaj Sıklığı 1265 375 195 1836

Forum Sayı 14812

Haftalık Mesaj Sıklığı 462 176 28 667

Toplam Sayı 55312 17662 7150 80124

% 69.04 22.05 8.91 100.00

Mesajların 32 haftalık eğitim- öğretim döneminde hafta başına sıklıkları incelendiğinde öğrencilerin sohbet ortamına gönderdikleri mesaj sıklığının 1265, bilgisayar kullanma olanağına kısmen sahip olan öğrencilerin mesaj sıklığının 375, bilgisayar kullanma olanağı olmayan öğrencilerin mesaj gönderme sıklığının ise haftalık 195 olduğu görülmüştür.

Forum ortamı mesaj gönderme sıklığı açısından incelendiğinde bilgisayar kullanma olanağına sahip öğrencilerin haftalık mesaj sıklığı 462 iken, bu olanağa kısmen sahip öğrencilerin mesaj sıklığı 176, bilgisayar kullanma olanağı olmayan öğrencilerin mesaj sıklığı ise 28’dir.

d. İnternet Kullanma Olanağı

Sohbet ortamına yollanan mesajların 40097’si (%68.23) internet kullanma olanağına sahip, 15496’sı (%26.37) kısmen internet olanağına sahip, 3174’ü (%5.40) internet olanağına sahip olmayanlar tarafından yollanmıştır. Forum ortamına yollanan mesajların 14494’ü (%67.87) internet

kullanma olanağına sahip öğrenciler tarafından, 5841’i (%27.35) kısmen internet olanağına sahip öğrenciler tarafından, 1022’si (%4.79) ise internet olanağına sahip olmayan öğrenciler tarafından gönderilmiştir.

Çizelge 16. Öğrencilerin İnternet Kullanma Olanağına Sahip olma Durumuna Göre Çevrimiçi Ortamlarda Mesaj Dağılımı

Sahip Kısmen Hayır Toplam

Haftalık Mesaj Sıklığı 1253 484 99 1836 Forum Sayı 14494

Haftalık Mesaj Sıklığı 452 182 31 665

Toplam Sayı 54591 21337 4196 80124

% 68.13 26.63 4.24 100.00

İnternet olanağına göre öğrenci mesajlarının dağılımı forum ve sohbet ortamlarında benzer şekildedir. İnternet olanağı bulunmamasına rağmen öğrencilerin etkileşim ortamlarına katılmaya çaba gösterdikleri anlaşılmaktadır. Hem forum hem de sohbet ortamlarında mesajların yaklaşık

%5’inin internet kullanma olanağı olmayan öğrencilerce yollanması sistemin öğrencileri çevrimiçi etkileşime girmeye güdülediği şeklinde yorumlanabilir.

e. Yerleşim Yeri

Sohbet ortamına yollanan mesajların 10888’i (%18.53) mezra veya köylerde ikamet eden öğrencilerden, 26115’i (%44.44) ilçede ikamet edenlerden, 21764’ü (%37.03) şehir merkezinde ikamet eden öğrenciler tarafından yollanmıştır. Forum ortamına gönderilen mesajların en büyük bölümü 9931’i (%46.50) ilçelerde ikamet eden öğrenciler tarafından

gönderilirken, 8740’ı (%40.92) şehir merkezindeki öğrenciler tarafından gönderilmiştir. En az mesaj ise 2686 (%12.58) mezra veya köylerde ikamet eden öğrenciler tarafından gönderilmiştir.

Çizelge 17. Öğrencilerin Yerleşim Yerine Göre Çevrimiçi Ortamlarda Mesaj Dağılımı

Haftalık Mesaj Sıklığı 340 816 680 1836

Forum Sayı 2686

Haftalık Mesaj Sıklığı 83 310 273 667

Toplam Sayı 13574 36046 30504 80124

% 16.94 44.99 28.07 100.00

Hem forum hem de sohbet ortamında ilçelerde oturan öğrencilerin mesaj gönderme oranının fazla olması dikkat çekmektedir. Şehir merkezinde ikamet eden öğrencilerin sayıca fazla oldukları halde ilçelerde ikamet eden öğrenci mesajlarının fazla olması ilçelerde yaşayan öğrenciler için çevrimiçi etkileşimlerin bir tür sosyalleşme fırsatı olarak kullanılıyor olabileceğini akla getirmektedir. Neden ilçelerdeki öğrencilerin bu tür bir uzaktan eğitim ortamına merkezdeki öğrencilerden daha fazla rağbet ettiği ya da şehirdeki öğrencileri olanakları olduğu halde bu tür programlara daha çok katılmaktan alıkoyan etkenlerin neler olduğu araştırılmaya değer sorular olarak görülebilir.

5. Çevrimiçi etkileşim ortamları, öğretim elemanlarının ne kadarı