izlenmesi sürecini, kendisinin
geliştirdiği özgün bir model olan Çevre Performans Endeksi (ÇPE) ile takip ediyor. Çevre Performans Endeksi;
üretim, ürün ve hizmetlerin çevresel etkilerini tanımlıyor, çevre yönetim sistemlerinin sürdürülebilirliğini izliyor, tesislerin bulunduğu bölgelerdeki etkilerini değerlendiriyor ve yerel, ulusal veya uluslararası seviyelerdeki verilerin gözetilmesiyle hazırlanıyor.
Endeks; izin ve lisans belgesi, mevzuata uyum ve başarı ölçütleri olmak
üzere 3 parametre altında toplanan hedeflerin gerçekleşme oranıyla hesaplanıyor. Değerlendirmelerin ardından çevre performansı üst yönetime raporlanıyor. Üst yönetimin incelemesinin ardından, mevzuat ve uluslararası gelişmeler de göz önünde bulundurularak, sektörün öncelik verdiği çevre faktörleri, Maden Metalürji Şirketlerimizin yönetim stratejilerinde yer buluyor.
Ayrıca Maden Metalürji Şirketlerimiz;
Çevre Performans Endeksi’ne veri sağlayan çevre kriterlerine birçok birimin ve çalışanların bireysel hedef karnelerinde yer vererek çevre hedeflerinin çalışanlar tarafından benimsenmesini, içselleştirilmesini ve bir hedef olarak görülmesini de mümkün kılıyor.
ÇEVRESEL PERFORMANS
2018 yılından itibaren ÇPE
hesaplamasında kontrol edilen kriter sayısı artış gösterdi. Maden Metalürji Şirketlerimiz, yapılan ve planlanan çalışmalarla ÇPE’nin her yıl daha iyi seviyelere çıkmasını hedefliyor.
Maden Metalürji Şirketlerimizde, sürdürülebilirliğin çalışanlar tarafından içselleştirilmesi için çevre ve
sürdürülebilirlik konularında eğitimler veriliyor. 2020 yılında bu kapsamdaki eğitimler Dijital İK platformuna taşındı.
Çevre Bilinçlendirme Eğitim Modülleri hazırlayan Erdemir’de 2020 yılında toplam 2.311 müteahhit personel Çevre Bilincini Artırma Eğitimi’ni tamamladı.
Bu sayının 1.990’ı eğitimlerini Dijital İK üzerinden aldı. Kalan 321 ise pandemi öncesinde yüz yüze eğitim verilen kişi sayısıdır.
2020 yılında toplam 5.158 Erdemir personeli Çevre Bilinci Artırma Eğitimi’ni ve 521 Erdemir personeli de ADR Genel Farkındalık Eğitimi’ni Dijital İK üzerinden tamamladı.
İsdemir’de çevre konusunda 4.946 çalışana toplam 4.158 kişi*saat eğitim
verildi. IMDG Kod Göreve Yönelik Eğitimleri kapsamında 79 İsdemir personeli eğitim aldı. Ayrıca 70 OYAK SGS personeline ADR eğitimleri sağlandı.
İklim Değişikliği
İklim değişikliği ve küresel ısınma, yüzyılımızın en önemli sorunlarından biri olarak kabul ediliyor. Dünyanın giderek ısındığı konusunda fikir birliği yapan hemen hemen tüm bilimsel çevreler, halen yaklaşık 15°C olan dünya ortalama sıcaklığının 21. yüzyılda 1,5°C ile 5,0°C arasında artacağını tahmin ediyor.
Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP), 9 Aralık 2020 tarihinde yayınladığı Emisyon Açığı (Emissions Gap Report 2020) Raporu’nda küresel ısınmayla mücadele için daha fazla çaba gösterilmesi gerektiğini vurguluyor. UNEP söz konusu raporda, Covid-19 pandemisi nedeniyle sera gazı emisyonlarının azalmasına ve uluslararası toplumun verdiği sözlere rağmen küresel ısınmanın bu yüzyılın sonuna kadar 3°C’nin üstüne çıkacağı tahmininde bulunuyor.
UNEP raporunda, küresel ısınmayı 2030 yılına kadar 2°C’nin altında tutmak için uluslararası toplumun, pandemi kısıtlamalarının ardından ekonomiyi canlandırırken çevre dostu enerjilere ve ağaçlandırmaya yönelmesinin, ayrıca başka ekolojik önlemler de almasının kaçınılmaz olduğu belirtiliyor. Ancak bu şekilde iklime zarar veren sera gazı emisyonunun 2030’a kadar
%25 oranında azaltılabileceğine ve ısınmanın 1,5°C’de durdurulması hedefine ulaşılabileceğine dikkat çekiliyor.
İklim değişikliğinin etkilediği sektörlerin başında yer alan çelik sektöründe bu azaltımı sağlayabilmek için yeni teknolojilerin geliştirilip uygulanması ve hem sektörel hem de sektörler arası etkin iş birliklerinin kurulması büyük önem taşıyor. Üretimde karbon yerine hidrojen kullanımı, karbon tutma, kullanma ve depolama gibi son teknolojik gelişmeler iklim değişikliği ile mücadelede önemli fırsatlar oluşturuyor.
723.626.203 kwh
Atık ısıdan enerji kazanım miktarı 723.626.203 kwh
1.078.966.210 m3
Maden Metalürji Şirketlerimizde toplam geri kazanılan su miktarı 1.078.966.210 m3
170.885.256 TL
Enerji verimliliği projeleri sayesinde 170.885.256 TL maddi tasarruf elde edildi.
Maden Metalürji Şirketlerimiz, iklim değişikliği sonucunda oluşabilecek aşırı hava olaylarının operasyonlarda ve tedarik zincirinde aksamalara yol açabileceğini, yeni regülasyonların olası karbon maliyetleri gibi etkileri beraberinde getireceğini hesaplayarak karbon ayak izi azaltımı eylem planı oluşturuyor.
Maden Metalürji Şirketlerimiz, karbon salımlarını azaltmak amacıyla tüm dünyada verimlilikle ilgili en yeni projeleri takip ediyor, Erdemir Enerji Üretim A.Ş. ile yenilenebilir enerjiye yatırım yapıyor ve başta kamu olmak üzere çok paydaşlı iş birlikleri geliştiriyor.
Maden Metalürji Şirketlerimiz, iklim değişikliğiyle mücadele adına karbon piyasalarını ve yeni regülasyonları yakından izliyor. T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın koordinasyonunda ve Dünya Bankası’nın finansmanı ile ilerleyen, emisyon ticaret sistemi, karbon vergisi gibi karbon fiyatlandırma mekanizmaları üzerine çalışan Karbon Piyasalarına Hazırlık Ortaklığı (PMR) Türkiye ayağında mevzuatlara uyum ve yön verilmesi konusunda aktif olarak görev alıyor.
İklim değişikliği ile mücadelede döngüsel ekonomi yaklaşımını benimseyen Maden Metalürji Şirketlerimiz, bu sayede enerji ve malzeme verimliliğini sağlamayı, tesislerini yeni teknolojilerle sürekli geliştirerek karbon ayak izini azaltmayı hedefliyor.
Maden Metalürji Şirketlerimiz, karbon salımlarını hesaplarken kullandığı tüm yakıt ve karbon içeriği olan ham maddeleri dikkate alıyor, ton ham çelik başına karbondioksit yoğunluğu performansını düzenli hesaplamalarla takip ediyor.
Her yıl karbon salımı hesaplanarak, Sera Gazı Emisyon doğrulaması alındıktan sonra Bakanlık veri tabanına aktarılıyor. İklim değişikliğinin başlıca sebepleri arasında yer alan emisyon salımları ile ilgili farkındalığı artırmak ve emisyonların azaltılması konusunda yapılabilecekleri paylaşmak amacıyla Sera Gazı Emisyonları eğitimi hazırlanarak tüm çalışanların bu konularda bilinçlendirilmesine katkı sağlandı. Ayrıca, çalışanların emisyon ve atık azaltıcı proje teklifi sunmaları teşvik edilmektedir.
Ar-Ge Merkezi liderliğinde Emisyon ve Katı Artık Araştırmaları Platformu (EMKAR) kurularak emisyon azaltmaya yönelik yeniliklerin incelenmesi ve uygulanması için çalışmalar etkin bir şekilde sürdürülüyor. EMKAR platformu ilgili ünitelerden otuzdan fazla katılımcı ile faaliyetlerine devam ediyor.
Fosil yakıt (kömür) tüketiminin azaltılması amacıyla demir üretim proseslerinde biyokütle kullanılmasına yönelik çalışmalar sürerken,
demirli ve karbonlu artıkların geri kazanılması ile birincil ham madde tüketiminin azaltılması ve dolaylı olarak emisyonların azaltılması için de faaliyetler yürütülüyor.
Enerji verimliliğine yönelik sistematik çalışmalar sonucunda sağlanan enerji tasarrufuyla karbon salımlarının önüne geçiliyor. ISO 50001 uluslararası Enerji Yönetim Sistemi sertifikasına sahip olan Erdemir, İsdemir ve Erdemir Romanya tesislerinin, kendi elektrik enerjilerini üreterek tasarruf yapma kapasitesi bulunuyor. 2020 yılında ISO 50001:2018 revizyonuna geçiş tetkikini başarıyla tamamlayan şirketler belgelerini aldı.
Enerji verimliliği projeleri ile bu yıl 455.300.952 kWh enerji tasarrufu ve 214.620 ton CO2 emisyon azaltımı sağlandı. Enerji verimliliği projeleri sayesinde 170.885.256 TL maddi tasarruf elde edildi.
Hava Salımları
Çelik üretimi sırasında kullanılan ham maddelerin taşınması, depolama, ısıtılması ve işlenmesi hava salımlarına sebep oluyor. Gelişen teknoloji ve hava kalitesi için oluşturulan yasal düzenlemeler, son 20 yılda gaz salımlarının ciddi oranda düşmesini sağladı.
Maden Metalürji Şirketlerimiz, salımların insan ve çevre üzerindeki etkilerinin bilincinde hareket ediyor, tüm tesislerinde ve çevre bölgelerde hava kalitesini iyileştirmek üzere salım azaltımına ve verimlilik artırmaya yönelik yatırımlar gerçekleştiriyor.
Yapılan iyileştirme yatırımlarıyla hava salımları yasal limitlerin altında tutuluyor.
2. Yüksek Fırının Yeniden Kurulumu ve Modernizasyonu ile 4. Kok Bataryası ve Tali Mahsüller Tesisi Kapasite Artışı projelerine Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından ÇED Olumlu kararı verildi.
Maden Metalürji Şirketlerimiz karar tarihinden itibaren 3 ayda bir başlangıç, inşaat ve işletme sonrasına ilişkin gelişmeleri, proje ilerleme raporu ile Bakanlığa sunacak.
Kalıcı Organik Kirletici (KOK) Stoklarının Bertarafı ve Kok Salımlarının
azaltılması projesi, Küresel Çevre Fonu’ndan sağlanan büyük ölçekli destekle, Birleşmiş Milletler Sınai ve Kalkınma Teşkilatı (UNIDO) ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı iş birliğiyle yürütülüyor.
Çevre Teşviki
Erdemir, kalıcı organik kirletici (KOK) salımlarının önlenmesi
kapsamında endüstriyel ölçekli kaynak kategorilerinde başarıyla hayata geçirdiği 5 çevre projesiyle; Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Birleşmiş Milletler Sınai Kalkınma Teşkilatı (UNIDO) ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) işbirliğinde yürütülen çalışmaya başvuruda bulunarak gerekli belgeleri sundu. Tozun ve emisyonların azaltılmasına yönelik bu projelerin kazanımları, Birleşmiş Milletler Sınai Kalkınma Teşkilatı’nın uluslararası seviyede tarafsız
gözlemci uzmanlarınca da incelenerek doğrulanmış olup 190 bin USD teşvik almaya hak kazandığımız bilgisi verildi.
Su Yönetimi
Su kaynaklarında görülen azalmanın, iklim değişikliğinin yol açtığı yağış dengesinde bozulma nedeniyle önümüzdeki yıllarda daha büyük bir boyuta taşınması bekleniyor.
Üretim sürecinde girdilerden biri olarak su kullanan demir-çelik endüstrisinde suyun iyi ve etkin bir şekilde yönetilmesi, atık suyun değerlendirilmesi su verimliliği açısından büyük önem taşıyor.
Günümüz yeni teknolojileri sayesinde üretim sırasında suyun tekrar kullanılabiliyor olması su kaynakları üzerindeki baskıyı azaltıyor.
Maden Metalürji Şirketlerimiz, üretim süreçlerinde kullanılacak suyun resirkülasyon oranını en üst düzeye çıkarmaya ve atık su deşarjını azaltmaya yönelik çalışmalar gerçekleştiriyor. Toplam su kullanımının büyük bir kısmı baraj sularından temin ediliyor. Çekilen suyun bir kısmı içme suyu tesislerine yönlendirildikten sonra geriye kalan su üretim süreçlerine aktarılmak üzere tesislerde kullanılıyor.
Maden Metalürji Şirketlerimiz tesislerinde, üretim süreçlerinde su kullanımını azaltmak üzere kurulmuş kapalı devre sirkülasyon sistemleri bulunuyor. Bu sistemler sayesinde
her yıl üretimde kullanılan su miktarı artsa da çekilen su miktarı minimumda tutuluyor. 2020 yılında Erdemir tesislerinde kullanılan suyun resirkülasyon oranı %92 olarak ölçülürken bu oran İsdemir’de %94,6 oldu. İki tesis toplamda 1.078.966.208 m3 suyu tekrar kullandı.
Erdemir’de 2020 yılı içinde kapalı çevrim raporları hazırlandı, proseslerde yapılacak su kazanım çalışmaları ile doğal kaynaktan çekilen suyun azaltılması hedeflendi.
Tüm tesislerde kullanılan su yasal mevzuatlara uygun olarak deşarj ediliyor. Proseslerden açığa çıkan atık sular ve soğutma suları deşarj noktalarından örneklenip Maden Metalürji Şirketlerimiz tesislerinde yer alan Sürekli Atıksu İzleme Sistemleri (SAİS) kullanılarak çözünmüş oksijen, pH, sıcaklık, askıda atık madde, kimyasal oksijen pH, sıcaklık, askıda katı madde, kimyasal oksijen ihtiyacı, iletkenlik debi gibi parametreler altında analiz ediliyor. Bakanlıkça yetkili akredite laboratuvarlar tarafından her üç ayda bir bütünleşik karşılaştırma testleri ve iç izleme dahilinde on beş günde bir olmak üzere sık sık gerçekleştirilen analizler ile periyodik olarak kirliliğe karşı önlem alınıyor.
Döngüsel Ekonomi ve Atık Yönetimi Üretimde ham maddenin daha verimli kullanılması, oluşan yan ürünlerinin üretime tekrar dahil edilme oranının yükseltilmesi ve çeliğin sayısız kez geri dönüştürülebiliyor olması demir-çelik sektörüne döngüsellik ve atık yönetimi açısından fırsat yaratıyor.
Sektör için hem risk hem de fırsat barındıran atıkların etkin yönetilmesi ve döngüsel ekonomiye geçiş, şirketlere hem yasal mevzuatlara uyum hem de operasyonel harcamalarda azalma gibi avantajlar sağlıyor.
Maden Metalürji Şirketlerimiz, üretim kaynaklı atıkları kaynağında azaltmayı, geri kazanımı ve tekrar kullanımı artırmayı önceliklendiriyor.
Bu yaklaşım, sera gazı salımını ve demir cevheri kullanımını azaltıyor, kısıtlı doğal kaynakların korunmasını sağlıyor. Üretim sonucu oluşan cüruf, katran gibi yan ürünlerin diğer sanayilerde girdi olarak kullanılması döngüsel ekonomiye katkıda bulunuyor.
Erdemir’de Yüksek Fırın curufunun
%100’ü satılarak 2.734.934 TL kazanç elde edildi, 25.554 ton çelikhane curufunun satışından 4.966.633 TL kazanç sağlandı. İsdemir’de çelikhane ve yüksek fırın granüle cüruflarının
%100’ü satıldı.
Erdemir’de Ham Katran, Ham Benzol, Çelikhane Cürufu ve Demir Oksit yan ürünlerine ek olarak TSE’den Çinko Lapası için de yan ürün belgesi alındı.
Resirkülasyon Suyu Oranı
Tehlikeli Atıklar
Üretim sonucu oluşan tehlikeli atıklar yasal mevzuatlar dahilinde bertaraf ediliyor, depolanıyor veya enerji amaçlı geri kazanım için diğer sanayilere girdi olarak satışı yapılıyor. Tehlikeli atıkların yönetmeliğe uygun olarak depolanması sağlanırken 1. ve 2.
kategori atık yağ, sintine ve slaç gemi atıklarının satışı yapılmaktadır. 2020 yılında Erdemir’de 1.298,82 ton tehlikeli atığın %40’ı ekonomiye geri
kazandırıldı.
İsdemir’de ise 3.000 ton tehlikeli atığın yaklaşık %27’si çimento üretiminde enerji amaçlı geri kazanılması için satılıyor.
Atık Geri Kazanımı
Tesislerde üretim sonucu oluşan katı atıklar ve yan ürünler ham madde, geri kazanım veya yakıt üretimi gibi farklı şekillerde değerlendiriliyor. 2020 yılında katı atıkların çeşitlerine ayrılıp ilgili firmalara gönderilmesine devam edildi. Erdemir’de tüm katı atıkların
%68,3’ü, İsdemir’de ise %93’ü geri kazandırıldı.
Erdemir, 2020 yılında yönetmeliğe uygun olarak lisanslı firmalara satılan 1.024.850 kg atık karşılığında 5.140.508 TL gelir elde etti. Bertarafa giden 745.010 kg atıktan 216.358 TL kazanç sağlandı.
İsdemir’de satılan 9.485 ton atıktan yaklaşık 10,4 milyon TL kazanç elde edildi. Bunun yanı sıra Maden Metalürji Şirketlerimiz, sinter fabrikalarında kullanılan ham maddelerin bir kısmını atık malzemeden tedarik ederek hem döngüsel ekonomiye katkıda bulundu, hem de büyük oranlarda maddi tasarruf sağladı. İsdemir, 277 bin 605
ton atık malzemeyi girdi olarak kullanıp toplamda yaklaşık 101,5 milyon TL finansal tasarruf elde etti.
Erdemir ve İsdemir, Çevre ve
Şehircilik Bakanlığı Entegre Çevre Bilgi sistemi üzerinden Sıfır Atık Bakanlık Entegre Çevre Bilgi Sistemi Sıfır Atık Yönetmeliği kapsamında atık bilgi girişlerini yaptı. Buna göre Erdemir’de;
• 108 ton atık kağıt toplandı. 1.840 adet ağacın kesilmesi önlendi.
• 168 ton atık plastik toplanarak 437.466 lt petrolün kullanımı önlendi.
• 23 ton cam ve 76 ton demir dışı metal toplandı. 126,72 ton ham madde tasarrufu oldu.
• 3.030 m3 su tasarrufu yapıldı.
• 1.462.204 kWh enerji tasarrufu sağlandı.
İsdemir’de ise;
• 242 ton atık kağıt, 242 ton atık plastik ve 7 ton cam toplanarak 4.117,74 adet ağacın kesilmesi önlendi.
• 6.782,16 m3 su tasarrufu yapıldı.
• 2.391.153,3 kWh enerji tasarrufu sağlandı.
Sıfır Atık Politikası
Sıfır Atık Yönetmeliği’nce Sıfır Atık Yönetim Sistemi’ni kurarak Erdemir, İsdemir, Ersem ve Erdemir Maden tesisleri Sıfır Atık Belgesi almaya hak kazandı. Erdemir, atık motor yağlarının çevre ve insan sağlığına uygun şekilde değişimi amacıyla 27 Ekim 2020 tarihinde 2020-001 no’lu; İsdemir ise 22 Ekim 2020 tarihinde 2020-21 no’lu Motoryağı Değişim Noktası İzin Belgesi’ni 5 yıl geçerli olacak şekilde Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nden aldı. Erdemir, Zonguldak ili bölgesinde bu belgeyi ilk alan firma oldu.
Erdemir Atık Geri Dönüşüm Oranı
Bertaraf Edilen %31