Çevresel Faaliyetlerin Maliyet Hesaplarında Gösterimi

2.4. ÇEVRESEL MALĠYETLERĠN MUHASEBELEġTĠRĠLMESĠ

2.4.2. Çevresel Faaliyetlerin Maliyet Hesaplarında Gösterimi

ĠĢletmelerde ortaya çıkan çevresel maliyetlerin bir kısmı direkt üretim gideri niteliği taĢıyabileceği gibi, bir kısmı da üretim ile direkt olarak iliĢkilendirilememekte ve endirekt üretim gideri kapsamında ele alınmaktadır. Daha önceden de belirtildiği gibi

iĢletmelerde ortaya çıkan çevresel maliyetler; azaltma maliyeti, kullanma maliyeti ve zarar maliyeti olarak gruplandırılabilmekteydi. Çevresel olaylar belirtilen çevresel maliyet kategorileri altında toplandıktan sonra uygun bir Ģekilde kodlanarak maliyet hesapları içerisinde gösterilebilir. AĢağıdaki kısımlarda azaltma, kullanma ve zarar maliyetlerine iliĢkin muhasebe kayıtları, 11 haneli kod uzunluğu üzerinde geliĢtirilen bir model ile gösterilecektir. Çevresel maliyetlerin aynı anda hem bağlı olduğu ana hesapları, hem ilgili olduğu gider yerlerini, hem ait olduğu çevresel maliyet kategorilerini, hem de ne tür giderlerden dolayı ortaya çıktığını izleme imkanı veren bu modelde; ilk kırılımda gider yerleri, ikinci kırılımda çevresel maliyetler ve son kırılımda ise gider türleri tanımlanmaktadır (Can, 1998: 136-143).

2.4.2.1. Azaltma Maliyetleri

Azaltma maliyetleri daha önceden de belirtildiği gibi iĢletme faaliyetleri sonucu olumsuz anlamda ortaya çıkan çevresel etkileri azaltmak veya ortadan kaldırmak adına katlanılan maliyetleri kapsamaktadır.

Azaltma maliyetleri kapsamında ortaya çıkabilecek giderler gerçekleĢtiğinde muhasebe kayıtlarına aĢağıdaki Ģekilde alınabileceklerdir (Can, 1998: 145).

--- / --- 730 GENEL ÜRETĠM GĠDERLERĠ

730.00.000.000 Ġlk Mad. ve Mal. Giderleri 730.00.000.100 ĠĢçi Ücret ve Giderleri 730.00.000.200 Memur Ücret ve Giderleri

730.00.000.300 DıĢarıdan Sağlanan Fayda ve Hizmetler 730.00.000.400 ÇeĢitli Giderler

730.00.000.500 Vergi, Resim ve Harçlar

730.00.000.600 Amortisman ve Tükenme Payları 730.00.000.700 Finansman Giderleri XXX 100 KASA HESABI 102 BANKALAR HESABI 257 BĠRĠKMĠġ AMORTĠSMAN 381 GĠDER TAHAKKUKLARI XXX XXX XXX XXX --- / ---

ĠĢletmelerde ortaya çıkan giderler türleri itibariyle saptanıp muhasebe kayıtlarına alındıktan sonra bunlardan çevreyle alakalı olanlar tespit edilerek yardımcı hesaplara, daha sonra ilgili gider yerlerine aktarılabilirler (Can, 1998: 145).

--- / --- 730 GENEL ÜRETĠM GĠDERLERĠ

730.00.000 Çevre Planlaması 730.00.001 Süreç Kontrol

730.00.002 Emisyon Ölçüm Cihazları 730.00.003 Çevreye Zarasız Mamul Tasarımı 730.00.004 Geri DönüĢüm Tasarımları

730.00.005 Çevreye Zararsız Ambalaj GeliĢtirme 730.00.006 Çevre GeliĢtirme

730.00.007 Çevresel Eğitim

730.00.008 Biyolog, Kimyager Hizmetleri 730.00.009 Çevre Mühendislik Hizmetleri 730.00.010 Çevre Raporları

730.00.011 Çevre Etiketleri 730.00.012 Çevre Güvenilirlik 730.00.013 Çevresel Bilgi Sistemi 730.00.014 Çevre Yönetim Sistemi 730.00.015 Çevre Denetimi

730.00.016 Çevre El Kitabının Hazırlanması 730.00.017 Ürün Sorumluluk Sigortası 730.00.018 Atık Kontrolü

730.00.019 Atıkların Bertarafı 730.00.020 Atıkların Arıtımı 730.00.021 AraĢtırma-GeliĢtirme 730.00.022 Diğer Azaltma Maliyetleri

XXX

730 GENEL ÜRETĠM GĠDERLERĠ 730.00.000.000 Ġlk Mad. ve Mal. Gid. 730.00.000.100 ĠĢçi Ücret ve Gid. 730.00.000.200 Memur Ücret ve Gid. 730.00.000.300 DıĢ. Sağ. Fayda ve Hiz. 730.00.000.400 ÇeĢitli Giderler

730.00.000.500 Vergi, Resim ve Harçlar 730.00.000.600 Amort.ve Tükenme Pay. 730.00.000.700 Finansman Giderleri

XXX

--- / --- --- / --- 730 GENEL ÜRETĠM GĠDERLERĠ

730.10 Esas Üretim Gider Yeri

XXX 730 GENEL ÜRETĠM GĠDERLERĠ

730.00.000 Çevre Planlaması 730.00.001 Süreç Kontrol

730.00.002 Emisyon Ölçüm Cihazları 730.00.003 Çevreye Zarasız Mamul Tas. 730.00.004 Geri DönüĢüm Tasarımları 730.00.005 Çevreye Zararsız Amb.Gel. 730.00.006 Çevre GeliĢtirme

730.00.007 Çevresel Eğitim

730.00.008 Biyolog, Kimyager Hizmetleri 730.00.009 Çevre Mühendislik Hizmetleri 730.00.010 Çevre Raporları

730.00.011 Çevre Etiketleri 730.00.012 Çevre Güvenilirlik 730.00.013 Çevresel Bilgi Sistemi 730.00.014 Çevre Yönetim Sistemi

730.00.015 Çevre Denetimi 730.00.016 Çevre El Kitabının Haz. 730.00.017 Ürün Sorumluluk Sigortası 730.00.018 Atık Kontrolü

730.00.019 Atıkların Bertarafı 730.00.020 Atıkların Arıtımı 730.00.021 AraĢtırma-GeliĢtirme 730.00.022 Diğer Azaltma Maliyetleri --- / ---

 AraĢtırma-GeliĢtirme departmanında ortaya çıkabilecek azaltma maliyetlerinin muhasebe kayıtları Ģu Ģekilde yapılabilecektir:

--- / --- 750 ARAġTIRMA VE GELĠġTĠRME GĠDERLERĠ

750.00.000.000 Ġlk Madde ve Mal. Gid. 750.00.000.100 ĠĢçi Ücret ve Gid. 750.00.000.200 Memur Ücret ve Gid. 750.00.000.300 DıĢarıdan Sağ. Fayda ve Hiz. 750.00.000.400 ÇeĢitli Giderler

750.00.000.500 Vergi, Resim ve Harçlar 750.00.000.600 Amortisman ve Tükenme Pay. 750.00.000.700 Finansman Gid. XXX 100 KASA HESABI 102 BANKALAR HESABI 257 BĠRĠKMĠġ AMORTĠSMAN 381 GĠDER TAHAKKUKLARI XXX XXX XXX XXX --- / ---

750 ARAġTIRMA VE GELĠġTĠRME GĠDERLERĠ 750.00.000 Çevre Planlaması

750.00.001 Süreç Kontrol

750.00.002 Emisyon Ölçüm Cihazları 750.00.003 Çevreye Zarasız Mamul Tas. 750.00.004 Geri DönüĢüm Tasarımları 750.00.005 Çevreye Zararsız Ambalaj Gel. 750.00.006 Çevre GeliĢtirme

750.00.007 Çevresel Eğitim 750.00.008 Biyolog, Kimyager Hiz. 750.00.009 Çevre Mühendislik Hiz. 750.00.010 Çevre Raporları 750.00.011 Çevre Etiketleri 750.00.012 Çevre Güvenilirlik 750.00.013 Çevresel Bilgi Sistemi 750.00.014 Çevre Yönetim Sistemi 750.00.015 Çevre Denetimi 750.00.016 Çevre El Kitabının Haz. 750.00.017 Ürün Sorumluluk Sig. 750.00.018 Atık Kontrolü 750.00.019 Atıkların Bertarafı 750.00.020 Atıkların Arıtımı 750.00.021 AraĢtırma-GeliĢtirme 750.00.022 Diğer Azaltma Maliyetleri

750 ARAġTIRMA VE GELĠġTĠRME GĠD. 750.00.000.000 Ġlk Madde ve Mal. Gid. 750.00.000.100 ĠĢçi Ücret ve Gid.

XXX

750.00.000.200 Memur Ücret ve Gid. 750.00.000.300 DıĢ. Sağ. Fayda ve Hiz. 750.00.000.400 ÇeĢitli Gid.

750.00.000.500 Vergi, Resim ve Harçlar 750.00.000.600 Amort. ve Tükenme Pay. 750.00.000.700 Finansman Gid.

--- / --- 750 ARAġTIRMA-GE GĠDERLERĠ

750.60 Ar-Ge Gider Yeri

750 AR-GE GĠDERLERĠ 750.00.000 Çevre Planlaması 750.00.001 Süreç Kontrol 750.00.002 Emisyon Ölçüm Cih. 750.00.003 Çev. Zararsız Mamul Tas. 750.00.004 Geri DönüĢüm Tas. 750.00.005 Çevreye Zararsız Amb.Gel. 750.00.006 Çevre GeliĢtirme

750.00.016 Çevre El Kitabının Haz.. 750.00.017 Ürün Sorumluluk Sig. 750.00.018 Atık Kontrolü 750.00.019 Atıkların Bertarafı 750.00.020 Atıkların Arıtımı 750.00.021 AraĢtırma-GeliĢtirme 750.00.022 Diğer Azaltma Maliyetleri --- / ---

XXX

 Pazarlama, satıĢ ve dağıtım departmanında ortaya çıkabilecek azaltma maliyetlerinin muhasebe kayıtları Ģu Ģekilde yapılabilecektir:

--- / --- 760 PAZARLAMA, SATIġ VE DAĞ. GĠD.

760.00.000.000 Ġlk Madde ve Mal. Gid. 760.00.000.100 ĠĢçi Ücret ve Gid. 760.00.000.200 Memur Ücret ve Gid. 760.00.000.300 DıĢ. Sağ. Fayda ve Hiz. 760.00.000.400 ÇeĢitli Gid.

760.00.000.500 Vergi, Resim ve Harçlar 760.00.000.600 Amort. ve Tükenme Pay. 760.00.000.700 Finansman Gid. XXX 100 KASA HESABI 102 BANKALAR HESABI 257 BĠRĠKMĠġ AMORTĠSMAN 381 GĠDER TAHAKKUKLARI XXX XXX XXX XXX --- / ---

760 PAZARLAMA, SATIġ VE DAĞ. GĠD. 760.00.000 Çevre Planlaması

760.00.001 Süreç Kontrol

760.00.002 Emisyon Ölçüm Cihazları 760.00.003 Çevreye Zararsız Mamul Tas. 760.00.004 Geri DönüĢüm Tasarımları 760.00.005 Çevreye Zararsız Amb. Gel. 760.00.006 Çevre GeliĢtirme

760.00.007 Çevresel Eğitim 760.00.008 Biyolog, Kimyager Hiz. 760.00.009 Çevre Mühendislik Hiz. 760.00.010 Çevre Raporları 760.00.011 Çevre Etiketleri 760.00.012 Çevre Güvenilirlik 760.00.013 Çevresel Bilgi Sistemi 760.00.014 Çevre Yönetim Sistemi 760.00.015 Çevre Denetimi 760.00.016 Çevre El Kitabının Haz. 760.00.017 Ürün Sorumluluk Sig. 760.00.018 Atık Kontrolü 760.00.019 Atıkların Bertarafı 760.00.020 Atıkların Arıtımı 760.00.021 AraĢtırma-GeliĢtirme 760.00.022 Diğer Azaltma Maliyetleri

760 PAZARLAMA, SATIġ VE DAĞ. GĠD. 760.00.000.000 Ġlk Madde ve Mal. Gid. 760.00.000.100 ĠĢçi Ücret ve Gid. 760.00.000.200 Memur Ücret ve Gid. 760.00.000.300 DıĢ. Sağ. Fayda ve Hiz. 760.00.000.400 ÇeĢitli Gid.

760.00.000.500 Vergi, Resim ve Harçlar 760.00.000.600 Amort. ve Tükenme Pay. 760.00.000.700 Finansman Gid.

--- / --- 760 PAZARLAMA, SATIġ VE DAĞ. GĠD.

760.70 Pazarlama, SatıĢ ve Dağ. Gid.Yeri 760 AR-GE GĠDERLERĠ

760.00.000.000 Ġlk Madde ve Mal. Gid. 760.00.000.100 ĠĢçi Ücret ve Gid. 760.00.000.200 Memur Ücret ve Gid. 760.00.000.300 DıĢ. Sağ. Fayda ve Hiz. 760.00.000.400 ÇeĢitli Gid.

760.00.000.500 Vergi, Resim ve Harçlar 760.00.000.600 Amort. ve Tükenme Pay. 760.00.000.700 Finansman Gid.

--- / ---

XXX

 Genel yönetim departmanında ortaya çıkabilecek azaltma maliyetlerinin muhasebe kayıtları Ģu Ģekilde yapılabilecektir:

--- / --- 770 GENEL YÖNETĠM GĠDERLERĠ

770.00.000.000 Ġlk Madde ve Mal. Gid. 770.00.000.100 ĠĢçi Ücret ve Gid. 770.00.000.200 Memur Ücret ve Gid. 770.00.000.300 DıĢ. Sağ. Fayda ve Hiz. 770.00.000.400 ÇeĢitli Gid.

770.00.000.500 Vergi, Resim ve Harçlar 770.00.000.600 Amort. ve Tükenme Pay. 770.00.000.700 Finansman Gid. 100 KASA HESABI 102 BANKALAR HESABI 257 BĠRĠKMĠġ AMORTĠSMAN 381 GĠDER TAHAKKUKLARI XXX XXX XXX XXX --- / ---

770 GENEL YÖNETĠM GĠDERLERĠ 770.00.000 Çevre Planlaması 770.00.001 Süreç Kontrol 770.00.002 Emisyon Ölçüm Cih. 770.00.003 Çevreye Zarasız Mamul Tas. 770.00.004 Geri DönüĢüm Tas.

770.00.005 Çevreye Zararsız Amb. Gel. 770.00.006 Çevre GeliĢtirme

770.00.007 Çevresel Eğitim 770.00.008 Biyolog, Kimyager Hiz. 770.00.009 Çevre Mühendislik Hiz. 770.00.010 Çevre Raporları 770.00.011 Çevre Etiketleri 770.00.012 Çevre Güvenilirlik 770.00.013 Çevresel Bilgi Sistemi 770.00.014 Çevre Yönetim Sistemi 770.00.015 Çevre Denetimi 770.00.016 Çevre El Kitabının Haz. 770.00.017 Ürün Sorumluluk Sig. 770.00.018 Atık Kontrolü 770.00.019 Atıkların Bertarafı 770.00.020 Atıkların Arıtımı 770.00.021 AraĢtırma-GeliĢtirme 770.00.022 Diğer Azaltma Maliyetleri

770 GENEL YÖNETĠM GĠDERLERĠ 770.00.000.000 Ġlk Madde ve Mal. Gid. 770.00.000.100 ĠĢçi Ücret ve Gid. 770.00.000.200 Memur Ücret ve Gid. 770.00.000.300 DıĢ. Sağ.Fayda ve Hiz. 770.00.000.400 ÇeĢitli Gid.

770.00.000.500 Vergi, Resim ve Harçlar 770.00.000.600 Amort. ve Tükenme Pay. 770.00.000.700 Finansman Gid.

--- / --- 770 GENEL YÖNETĠM GĠDERLERĠ

770.80 Genel Yönetim Gider Yeri

770.00.000.500 Vergi, Resim ve Harçlar 770.00.000.600 Amort. ve Tükenme Pay. 770.00.000.700 Finansman Gid. --- / --- XXX XXX XXX XXX

2.4.2.2. Kullanma Maliyetleri

Kullanma maliyetleri daha önceden de belirtildiği gibi, iĢletmelerin faaliyetlerini yürütürken çevresel kaynakları ve varlıkları kullanmaları sonucu katlanmak zorunda kaldıkları maliyetleri kapsamaktadır.

Kullanma maliyetleri kapsamında ortaya çıkabilecek giderler gerçekleĢtiğinde muhasebe kayıtlarına aĢağıdaki Ģekilde alınabileceklerdir (Can, 1998: 155).

--- / --- 730 GENEL ÜRETĠM GĠDERLERĠ

730.00.000.000 Ġlk Mad. ve Mal. Giderleri 730.00.000.100 ĠĢçi Ücret ve Giderleri 730.00.000.200 Memur Ücret ve Giderleri

730.00.000.300 DıĢarıdan Sağlanan Fayda ve Hizmetler 730.00.000.400 ÇeĢitli Giderler

730.00.000.500 Vergi, Resim ve Harçlar

730 GENEL ÜRETĠM GĠDERLERĠ 730.00.100 Hava Maliyeti 730.00.101 Su Maliyeti 730.00.102 Toprak Maliyeti 730.00.103 Gürültü Maliyeti 730.00.104 Görüntü Maliyeti 730.00.105 Doğalgaz Maliyeti 730.00.106 Petrol Maliyeti 730.00.107 Kömür Maliyeti 730.00.108 Enerji Maliyeti

730.00.109 Diğer Kullanma Maliyetleri

730 GENEL ÜRETĠM GĠDERLERĠ 730.00.000.000 Ġlk Mad. ve Mal. Gid. 730.00.000.100 ĠĢçi Ücret ve Gid. 730.00.000.200 Memur Ücret ve Gid. 730.00.000.300 DıĢ. Sağl. Fayda ve Hiz. 730.00.000.400 ÇeĢitli Gid.

730.00.000.500 Vergi, Resim ve Harçlar 730.00.000.600 Amor. ve Tükenme Pay. 730.00.000.700 Finansman Gid.

--- / --- 730 GENEL ÜRETĠM GĠDERLERĠ

730.10 Esas Üretim Gider Yerleri

730 GENEL ÜRETĠM GĠDER YER. 730.00.100 Hava Maliyeti 730.00.101 Su Maliyeti 730.00.102 Toprak Maliyeti XXX XXX XXX XXX

80 730.00.103 Gürültü Maliyeti 730.00.104 Görüntü Maliyeti 730.00.105 Doğalgaz Maliyeti 730.00.106 Petrol Maliyeti 730.00.107 Kömür Maliyeti 730.00.108 Enerji Maliyeti 730.00.109 Diğer Kul. Maliyetleri --- / ---

 AraĢtırma-GeliĢtirme departmanında ortaya çıkabilecek kullanma maliyetlerinin muhasebe kayıtları Ģu Ģekilde yapılabilecektir:

--- / --- 750 ARAġTIRMA-GELĠġTĠRME GĠDERLERĠ

750.00.000.000 Ġlk Mad. ve Mal. Gid. 750.00.000.100 ĠĢçi Ücret ve Gid. 750.00.000.200 Memur Ücret ve Gid. 750.00.000.300 DıĢ. Sağ. Fayda ve Hiz. 750.00.000.400 ÇeĢitli Gid.

750.00.000.500 Vergi, Resim ve Harçlar 750.00.000.600 Amort. ve Tükenme Pay. 750.00.000.700 Finansman Gid. XXX 100 KASA HESABI 102 BANKALAR HESABI 257 BĠRĠKMĠġ AMORTĠSMAN 381 GĠDER TAHAKKUKLARI XXX XXX XXX XXX --- / --- 750 ARAġTIRMA-GELĠġTĠRME GĠDERLERĠ 750.00.100 Hava Maliyeti 750.00.101 Su Maliyeti 750.00.102 Toprak Maliyeti 750.00.103 Gürültü Maliyeti 750.00.104 Görüntü Maliyeti 750.00.105 Doğalgaz Maliyeti 750.00.106 Petrol Maliyeti 750.00.107 Kömür Maliyeti 750.00.108 Enerji Maliyeti 750.00.109 Diğer Kul. Maliyetleri

730 ARAġTIRMA- GELĠġTĠRME GĠD. 750.00.000.000 Ġlk Mad. ve Mal. Gid. 750.00.000.100 ĠĢçi Ücret ve Gid. 750.00.000.200 Memur Ücret ve Gid. 750.00.000.300 DıĢ. Sağ. Fayda ve Hiz. 750.00.000.400 ÇeĢitli Gid.

750.00.000.500 Vergi, Resim ve Harçlar 750.00.000.600 Amort. ve Tükenme Pay. 750.00.000.700 Finansman Gid.

--- / --- 750 ARAġTIRMA VE GELĠġTĠRME GĠDERLERĠ

750.60 AraĢtırma ve GeliĢtirme Gider Yeri 750 AR-GE GĠDER YERLERĠ

750.00.100 Hava Maliyeti 750.00.101 Su Maliyeti 750.00.102 Toprak Maliyeti XXX XXX XXX XXX

81 750.00.103 Gürültü Maliyeti 750.00.104 Görüntü Maliyeti 750.00.105 Doğalgaz Maliyeti 750.00.106 Petrol Maliyeti 750.00.107 Kömür Maliyeti 750.00.108 Enerji Maliyeti 750.00.109 Diğer Kul. Maliyetleri --- / ---

 Pazarlama, satıĢ ve dağıtım departmanında ortaya çıkabilecek kullanma maliyetlerinin muhasebe kayıtları Ģu Ģekilde yapılabilecektir:

--- / --- 760 PAZARLAMA, SATIġ VE DAĞITIMGĠDERLERĠ

760.00.000.000 Ġlk Mad. ve Mal. Gid. 760.00.000.100 ĠĢçi Ücret ve Gid. 760.00.000.200 Memur Ücret ve Gid. 760.00.000.300 DıĢ. Sağ. Fayda ve Hiz. 760.00.000.400 ÇeĢitli Gid.

760 PAZARLAMA, SATIġ VE DAĞITIM GĠDERLERĠ 760.00.100 Hava Maliyeti 760.00.101 Su Maliyeti 760.00.102 Toprak Maliyeti 760.00.103 Gürültü Maliyeti 760.00.104 Görüntü Maliyeti 760.00.105 Doğalgaz Maliyeti 760.00.106 Petrol Maliyeti 760.00.107 Kömür Maliyeti 760.00.108 Enerji Maliyeti

760.00.109 Diğer Kullanma Maliyetleri

760 PAZ., SATIġ VE DAĞ. GĠD. 760.00.000.000 Ġlk Mad. ve Mal. Gid. 760.00.000.100 ĠĢçi Ücret ve Gid. 760.00.000.200 Memur Ücret ve Gid. 760.00.000.300 DıĢ. Sağ. Fayda ve Hiz. 760.00.000.400 ÇeĢitli Gid.

760.00.000.500 Vergi, Resim ve Harçlar 760.00.000.600 Amort. ve Tükenme Pay. 760.00.000.700 Finansman Gid.

--- / --- 760 PAZARLAMA, SATIġ VE DAĞITIM GĠDERLERĠ

760.70 Paz.SatıĢ ve Dağ. Gid.

760 PAZ., SATIġ VE DAĞITIM GĠD. 760.00.100 Hava Maliyeti 760.00.101 Su Maliyeti 760.00.102 Toprak Maliyeti XXX XXX XXX XXX

82 760.00.103 Gürültü Maliyeti 760.00.104 Görüntü Maliyeti 760.00.105 Doğalgaz Maliyeti 760.00.106 Petrol Maliyeti 760.00.107 Kömür Maliyeti 760.00.108 Enerji Maliyeti 760.00.109 Diğer Kul. Maliyetleri --- / ---

 Genel yönetim departmanında ortaya çıkabilecek kullanma maliyetlerinin muhasebe kayıtları Ģu Ģekilde yapılabilecektir:

--- / --- 770 GENEL YÖNETĠM GĠDERLERĠ

770.00.000.000 Ġlk Mad. ve Mal. Gid. 770.00.000.100 ĠĢçi Ücret ve Gid. 770.00.000.200 Memur Ücret ve Giderleri 770.00.000.300 DıĢ. Sağ. Fayda ve Hiz. 770.00.000.400 ÇeĢitli Gid.

770 GENEL YÖNETĠM GĠDERLERĠ 770.00.100 Hava Maliyeti 770.00.101 Su Maliyeti 770.00.102 Toprak Maliyeti 770.00.103 Gürültü Maliyeti 770.00.104 Görüntü Maliyeti 770.00.105 Doğalgaz Maliyeti 770.00.106 Petrol Maliyeti 770.00.107 Kömür Maliyeti 770.00.108 Enerji Maliyeti 770.00.109 Diğer Kul. Maliyetleri

770 GENEL YÖNETĠM GĠDERLERĠ 770.00.000.000 Ġlk Mad. ve Mal. Gid. 770.00.000.100 ĠĢçi Ücret ve Gid. 770.00.000.200 Memur Ücret ve Gid. 770.00.000.300 DıĢ. Sağ. Fayda ve Hiz.r 770.00.000.400 ÇeĢitli Gid.

770.00.000.500 Vergi, Resim ve Harçlar 770.00.000.600 Amort. ve Tükenme Pay. 770.00.000.700 Finansman Gid.

--- / --- 770 GENEL YÖNETĠM GĠDERLERĠ

770.80 Genel Yönetim Gider Yerleri

770 GENEL YÖNETĠM GĠDERLERĠ 770.00.100 Hava Maliyeti 770.00.101 Su Maliyeti 770.00.102 Toprak Maliyeti XXX XXX XXX XXX

83 770.00.103 Gürültü Maliyeti 770.00.104 Görüntü Maliyeti 770.00.105 Doğalgaz Maliyeti 770.00.106 Petrol Maliyeti 770.00.107 Kömür Maliyeti 770.00.108 Enerji Maliyeti 770.00.109 Diğer Kul. Maliyetleri --- / ---

2.4.2.3. Zarar Maliyetleri

Zarar maliyetleri daha önceden de belirtildiği gibi, iĢletmelerin faaliyetlerini yürütürken çevreye bıraktığı olumsuz etkiler sonucu katlanmak zorunda kaldıkları maliyetleri kapsamaktadır.

Zarar maliyetleri kapsamında ortaya çıkabilecek giderler gerçekleĢtiğinde muhasebe kayıtlarına aĢağıdaki Ģekilde alınabileceklerdir (Can, 1998: 162).

--- / --- 730 GENEL ÜRETĠM GĠDERLERĠ

730.00.000.000 Ġlk Mad. ve Mal. Gid. 730.00.000.100 ĠĢçi Ücret ve Gid. 730.00.000.200 Memur Ücret ve Gid. 730.00.000.300 DıĢ. Sağ. Fayda ve Hiz. 730.00.000.400 ÇeĢitli Gid.

730.00.000.500 Vergi, Resim ve Harçlar 730.00.000.600 Amort. ve Tükenme Pay. 730.00.000.700 Finansman Gid. XXX 100 KASA HS. 102 BANKALAR HS. 257 BĠRĠKMĠġ AMORTĠSMAN 381 GĠDER TAHAKKUKLARI XXX XXX XXX XXX --- / ---

730 GENEL ÜRETĠM GĠDERLERĠ 730.00.200 Hava Kirliliği 730.00.201 Su Kirliliği 730.00.202 Toprak Kirliliği 730.00.203 Gürültü Kirliliği 730.00.204 Görüntü Kirliği 730.00.205 Cezalar ve Tazminatlar 730.00.206 Çevre Temizleme 730.00.207 ġikayet AraĢtırmaları 730.00.208 Kefalet ve Garanti Giderleri 730.00.209 SatıĢ Azalmaları

730.00.210 Diğer Zarar Maliyetleri

730 GENEL ÜRETĠM GĠDERLERĠ 730.00.000.000 Ġlk Mad. ve Mal. Gid. 730.00.000.100 ĠĢçi Ücret ve Gid. 730.00.000.200 Memur Ücret ve Gid. 730.00.000.300 DıĢ. Sağ. Fayda ve Hiz.

XXX

730.00.000.400 ÇeĢitli Gid.

730.00.000.500 Vergi, Resim ve Harçlar 730.00.000.600 Amort. ve Tükenme Pay. 730.00.000.700 Finansman Gid.

--- / --- 730 GENELÜRETĠM GĠDERLERĠ

730.10 Esas Üretim Gider Yerleri

770 GENEL ÜRETĠM GĠDERLERĠ 730.00.200 Hava Kirliliği 730.00.201 Su Kirliliği 730.00.202 Toprak Kirliliği 730.00.203 Gürültü Kirliliği 730.00.204 Görüntü Kirliği 730.00.205 Cezalar ve Tazminatlar 730.00.206 Çevre Temizleme 730.00.207 ġikayet AraĢtırmaları 730.00.208 Kefalet ve Garanti Gid. 730.00.209 SatıĢ Azalmaları 730.00.210 Diğer Zarar Maliyetleri --- / ---

XXX

 AraĢtırma-GeliĢtirme departmanında ortaya çıkabilecek zarar maliyetlerinin muhasebe kayıtları Ģu Ģekilde yapılabilecektir:

--- / --- 750 ARAġTIRMA-GELĠġTĠRME GĠDERLERĠ

750.00.000.000 Ġlk Mad. ve Mal. Gid. 750.00.000.100 ĠĢçi Ücret ve Gid. 750.00.000.200 Memur Ücret ve Gid. 750.00.000.300 DıĢ. Sağ. Fayda ve Hiz. 750.00.000.400 ÇeĢitli Gid.

750.00.000.500 Vergi, Resim ve Harçlar 750.00.000.600 Amort. ve Tükenme Pay. 750.00.000.700 Finansman Gid. XXX 100 KASA HESABI 102 BANKALAR HESABI 257 BĠRĠKMĠġ AMORTĠSMAN 381 GĠDER TAHAKKUKLARI XXX XXX XXX XXX --- / --- 750 ARAġTIRMA-GELĠġTĠRME GĠDERLERĠ 750.00.200 Hava Kirliliği 750.00.201 Su Kirliliği 750.00.202 Toprak Kirliliği 750.00.203 Gürültü Kirliliği 750.00.204 Görüntü Kirliği 750.00.205 Cezalar ve Tazminatlar 750.00.206 Çevre Temizleme 750.00.207 ġikayet AraĢtırmaları 750.00.208 Kefalet ve Garanti Gid. 750.00.209 SatıĢ Azalmaları 750.00.210 Diğer Zarar Maliyetleri

750 ARAġTIRMA-GELĠġTĠRME GĠD. 750.00.000.000 Ġlk Mad. ve Mal. Gid. 750.00.000.100 ĠĢçi Ücret ve Gid.

XXX

750.00.000.200 Memur Ücret ve Gid. 750.00.000.300 DıĢ. Sağ. Fayda ve Hiz. 750.00.000.400 ÇeĢitli Gid.

750.00.000.500 Vergi, Resim ve Harçlar 750.00.000.600 Amort. ve Tükenme Pay. 750.00.000.700 Finansman Gid.

--- / --- 750 ARAġTIRMA-GELĠġTĠRME GĠDERLERĠ

750.60 AraĢtırma-GeliĢtirme Gider Yeri

750 ARAġTIRMA-GELĠġTĠRME GĠD. 750.00.200 Hava Kirliliği 750.00.201 Su Kirliliği 750.00.202 Toprak Kirliliği 750.00.203 Gürültü Kirliliği 750.00.204 Görüntü Kirliği 750.00.205 Cezalar ve Tazminatlar 750.00.206 Çevre Temizleme 750.00.207 ġikayet AraĢtırmaları 750.00.208 Kefalet ve Garanti Gid. 750.00.209 SatıĢ Azalmaları 750.00.210 Diğer Zarar Maliyetleri --- / ---

XXX

 Pazarlama, satıĢ ve dağıtım departmanında ortaya çıkabilecek zarar maliyetlerinin muhasebe kayıtları Ģu Ģekilde yapılabilecektir:

--- / --- 760 PAZARLAMA, SATIġ VE DAĞITIM GĠDERLERĠ

760.00.000.000 Ġlk Mad. ve Mal. Gid. 760.00.000.100 ĠĢçi Ücret ve Gid. 760.00.000.200 Memur Ücret ve Gid. 760.00.000.300 DıĢ. Sağ.n Fayda ve Hiz.r 760.00.000.400 ÇeĢitli Gid.

760.00.000.500 Vergi, Resim ve Harçlar 760.00.000.600 Amort. ve Tükenme Pay. 760.00.000.700 Finansman Gid. XXX 100 KASA HS. 102 BANKALAR HS. 257 BĠRĠKMĠġ AMORTĠSMAN 381 GĠDER TAHAKKUKLARI XXX XXX XXX XXX --- / ---

760 PAZ., SATIġ VE DAĞ. GĠD. 760.00.200 Hava Kirliliği 760.00.201 Su Kirliliği 760.00.202 Toprak Kirliliği 760.00.203 Gürültü Kirliliği 760.00.204 Görüntü Kirliği 760.00.205 Cezalar ve Tazminatlar 760.00.206 Çevre Temizleme 760.00.207 ġikayet AraĢtırmaları 760.00.208 Kefalet ve Garanti Gid. 760.00.209 SatıĢ Azalmaları 760.00.210 Diğer Zarar Maliyetleri

760 PAZ., SATIġ VE DAĞ. GĠD.

XXX

760.00.000.000 Ġlk Mad. ve Mal. Gid. 760.00.000.100 ĠĢçi Ücret ve Gid. 760.00.000.200 Memur Ücret ve Gid. 760.00.000.300 DıĢ. Sağ. Fayda ve Hiz. 760.00.000.400 ÇeĢitli Gid.

760.00.000.500 Vergi, Resim ve Harçlar 760.00.000.600 Amort. ve Tükenme Pay. 760.00.000.700 Finansman Gid.

--- / --- 760 PAZ., SATIġ VE DAĞ. GĠD.

760.70 Paz., SatıĢ ve Dağ. Gider Yeri

XXX

 Genel yönetim departmanında ortaya çıkabilecek zarar maliyetlerinin muhasebe kayıtları Ģu Ģekilde yapılabilecektir:

--- / --- 770 GENEL YÖNETĠM GĠDERLERĠ

770.00.000.000 Ġlk Mad. ve Mal. Gid. 770.00.000.100 ĠĢçi Ücret ve Gid. 770.00.000.200 Memur Ücret ve Gid. 770.00.000.300 DıĢ. Sağ. Fayda ve Hiz. 770.00.000.400 ÇeĢitli Gid.

770.00.000.500 Vergi, Resim ve Harçlar 770.00.000.600 Amort. ve Tükenme Pay. 770.00.000.700 Finansman Gid. XXX 100 KASA HESABI 102 BANKALAR HESABI 257 BĠRĠKMĠġ AMORTĠSMAN 381 GĠDER TAHAKKUKLARI XXX XXX XXX XXX --- / --- 770 GENELYÖNETĠM GĠDERLERĠ 770.00.200 Hava Kirliliği 770.00.201 Su Kirliliği 770.00.202 Toprak Kirliliği 770.00.203 Gürültü Kirliliği 770.00.204 Görüntü Kirliği 770.00.205 Cezalar ve Tazminatlar 770.00.206 Çevre Temizleme 770.00.207 ġikayet AraĢtırmaları 770.00.208 Kefalet ve Garanti Gid. 770.00.209 SatıĢ Azalmaları 770.00.210 Diğer Zarar Maliyetleri

770 GENEL YÖNETĠM GĠDERLERĠ 770.00.000.000 Ġlk Mad. ve Mal. Gid. 770.00.000.100 ĠĢçi Ücret ve Gid. 770.00.000.200 Memur Ücret ve Gid. 770.00.000.300 DıĢ. Sağ. Fayda ve Hiz. 770.00.000.400 ÇeĢitli Gid.

770.00.000.500 Vergi, Resim ve Harçlar 770.00.000.600 Amort. ve Tükenme Pay. 770.00.000.700 Finansman Gid.

--- / --- 770 GENEL YÖNETĠM GĠDERLERĠ

770.80 Genel Yönetim Gider Yerleri

770 GENEL YÖNETĠM GĠDERLERĠ 770.00.200 Hava Kirliliği 770.00.201 Su Kirliliği 770.00.202 Toprak Kirliliği 770.00.203 Gürültü Kirliliği 770.00.204 Görüntü Kirliği 770.00.205 Cezalar ve Tazminatlar 770.00.206 Çevre Temizleme 770.00.207 ġikayet AraĢtırmaları 770.00.208 Kefalet ve Garanti Gid. 770.00.209 SatıĢ Azalmaları 770.00.210 Diğer Zarar Maliyetleri --- / ---

XXX

2.5. ATIKLARIN, ARTIKLARIN, BOZUK ÜRÜNLERĠN VE KUSURLU

Belgede İşletme fonksiyonları açısından çevreye duyarlı işletmecilik faaliyetlerinin muhasebe işlemleri: bir üretim işletmesi üzerinde araştırma (sayfa 87-102)