• Sonuç bulunamadı

Türkiye kırları yarım asırdan fazla bir süredir büyük kentlere kitlesel göç vermektedir. Bu nedenle, bazı kentlerin nüfusları aşırı artmış, kentsel işsizlik, çevre kirliliği, alt yapı ve çarpık kentleşme gibi sorunlar ortaya çıkmıştır. Buna karşın, kırsal yoksulluğun artış gösterdiği kesimleri oluşturan özellikle dağlık alanlar, nüfus kaybetmiş, işgücü azalmış ve kırsal ekonomi çöküşe uğramıştır. Hiç kuşkusuz kırdan kente göç, ülkemizin sanayileşmesine bağlı olarak gerçekleşen doğal bir süreçtir. Ancak sürecin daha kontrol edilebilir bir düzlemde ilerlemesi, hem kırsal alanlar, hem de kentler için çok daha olumlu sonuçlar doğuracaktır. Bu bağlamda yoğun göç veren kırsal alanı tanımak, mevcut sosyo-ekonomik durumunu belirlemek, insan ile yaşadığı coğrafi çevreyi bir arada değerlendirmekle mümkündür.

Pütürge, jeomorfolojisinden kaynaklanan nedenlerle, yerleşim ve ulaşım sorunlarının yaşandığı, ekonomik faaliyet kollarının çok fazla çeşitlenemediği ve yaklaşık 60 yıldır yoğun göç veren bir ilçe yerleşmesidir. Buna karşın ilçe, önemli bir turizm ve organik tarım potansiyeline sahiptir. Bilindiği gibi, yoğun kent yaşamı, çevresel kirlilik, kıyıların betonlaşması sonucunda, dünyada ve ülkemizde yeni bir turizm alanı olarak dağlık sahalara ilgi artmıştır.

Araştırma alanımız olan Pütürge İlçesi’nin, bugüne kadar kapsamlı bir beşeri coğrafya araştırması yapılmamıştır. “Pütürge İlçesi’nin Beşeri ve Ekonomik Coğrafyası” adlı çalışmamızda, ilçenin doğal ortam şartları, nüfus, yerleşim ve ekonomik özellikleri ele alınmış ve mevcut durumu değerlendirilmiştir. Coğrafya biliminin bize sunduğu bakış açısı, yaklaşım ve ilkelerden yararlanarak, Pütürge İlçesi’nin mekân-insan odaklı analizini yapmak, beşeri coğrafya sistematiği içerisinde potansiyellerini değerlendirip, bazı planlama önerilerinde bulunmak, çalışmamızın temel amacını oluşturmaktadır.

Çalışmanın ilk aşamasını literatür taraması, harita analizleri ve arazi gözlemleri oluşturmuştur. Pütürge ile ilgili literatürü oluşturan farklı bilim dallarına ait tezler, kitaplar, makalelerin yanı sıra, haritalar, gazete haberleri, bültenler, raporlar, istatistikler elde edilmeye çalışılmıştır. İhtiyaç duyulan kaynaklar, kütüphanelerden, internetten ve ilgili kuruluşlardan temin edilmiştir. Elde edilen kaynaklarda ilgili bölümler incelenmiş ve notlar çıkarılmıştır.

Haritalar oluşturulurken, araştırma alanının çeşitli ölçeklerdeki topografya haritalarından faydalanılmıştır. Bu haritalar, 1/ 250.000 ölçekli Malatya paftası, 1/100.000 ölçekli L40, L41, L42 paftaları, 1/25.000 ölçekli L40 c2, L41 a3, b1, b2, b3, b4, c1, c2, c3, c4, d1, d2, d3, d4, L42 d1, d4 paftalarıdır. Araştırma alanı ile ilgili çeşitli veriler, Malatya İl Sağlık Müdürlüğü (ETF raporu), Milli Eğitim İl ve İlçe Müdürlüğü, Valilik İl Özel İdare Müdürlüğü, İlçe Kaymakamlığı ve İlçe belediyelerinden temin edilmiştir. Ayrıca, 1966, 1981 ve 1997 yıllarına ait Malatya Köy Envanterleri elde edilerek, Pütürge köylerinin geçmiş dönemlere ait verilerine ulaşılmıştır. Araştırma alanı ile ilgili diğer anket verileri ve dokümanlar için, çeşitli oda, dernek, vakıf gibi kuruluşlardan yararlanılmıştır. Araştırma alanının, 1/100.000 ölçekli jeoloji haritası, toprak haritaları, Pütürge Kasabası’nın 1/2000-1/5000 ölçekli imar haritaları, yine ilgili kurumlardan temin edilmiştir. Ayrıca, Milliyet Gazetesi’nin internet arşivinden yararlanılmış, 3 Mayıs 1950 tarihinden itibaren, araştırma alanı ile ilgili yayınlanmış tüm makale ve haberler taranmıştır.

Çalışmamızın “iklim” bölümü, DMİGM verilerinden ve araştırma alanının bir bölümünün de dahil olduğu bir sahada, fiziki coğrafya dalında doktora tezi hazırlayan Özdemir’in (1994) çalışmasından yararlanılarak oluşturulmuştur. DMİGM’nin yöreyle ilgili bugünkü mevcut verileri Pütürge İlçesi’ne ait 13 yıllık (1977-1990), Doğanyol İlçesi’ne ait 8 yıllık (1986-1993) bir dönemi kapsamaktadır. Veriler, anılan dönemlere

ait aylık ortalama sıcaklık ve yağış değerlerinden ibarettir. Ancak Özdemir’in (1994) çalışmasında, Pütürge’nin 13 yıllık sıcaklık verilerinin yanı sıra, 24 yıllık yağış değerleri, yağış türleri ve rüzgar verileri ile Tepehan istasyonuna ait 4 yıllık sıcaklık ve 24 yıllık yağış verisi de bulunmaktadır. Bu nedenle, araştırma alanının “iklim” özellikleri incelenirken, büyük ölçüde Özdemir’in (1994) çalışmasında yer alan veriler kullanılmıştır. Sonuç olarak araştırma alanının iklim özelliklerini kapsamlı bir biçimde değerlendirmek için rasat süreleri yeterli değildir. Ancak mevcut verilerin, yörenin genel iklim karakterinin ortaya konması bakımından yeterli olduğu kanaatindeyiz.

Çalışmamızın ikinci bölümünü, elde edilen ham verilerin, kaynak kitapların ve diğer başka çalışmaların değerlendirilmesi oluşturmuştur. Bu ham veriler harita, tablo, grafik olarak görsel hale getirilerek, çalışma alanı ilgili olarak genel bir strateji ortaya konulmuş ve arazi gezi-gözlem çalışmalarına başlanmıştır.

Üçüncü aşamada ise, arazi gezi gözlemleri sıklıkla devam ettirilerek, kasaba, köy ve mahalle gibi yerleşim ünitelerine farklı mevsimlerde olabildiğince ulaşılmaya çalışılmıştır. Köyler ile ilgili detaylı bilgi almak amacıyla, köy muhtarlarına “Köy Arazi Anketi” uygulanmıştır. Ayrıca araştırma alanında çok sayıda fotoğraf çekilmiş ve mülakatlar yapılmıştır.

Dördüncü aşamada, tüm veriler yeniden değerlendirilmiş, mevcut bilgiler ve malzemeler dikkate alınarak sentezlenmiş ve çeşitli sonuçlara ulaşılmıştır. Tez yazımına, var olan bu unsurların bir araya getirilmesiyle başlanmış ve tez metni oluşturulmuştur.

Araştırma alanına yönelik, farklı bilim dallarının verilerinden yararlanılmış, kitap, makale, tez çalışmaları gibi, araştırmamıza kaynak olabilecek çeşitli çalışmalar ve çok sayıda gazete ve dergi haberleri değerlendirilmiştir.