Çöp (moloz) sahası olarak kullanım

Magnesit A.Ş. üretim faaliyetleri bittikten sonra arazinin çöp (moloz) sahası olarak kullanımı olarak rekültivasyon uygulaması yapılması planı seçeneğidir. Şehir merkezine olan yakınlığından dolayı inşaat atığı veya çöp sahası olarak kullanımı şeklinde bir geri dönüşüm işlemi yapılacaktır. Günümüzde hala kentleşme hızla devam etmekte ve inşaat sektörü yükselmektedir. Hem kentleşmeden doğan inşaat atıkları hem de eski yapıların yıkılıp yeniden yapılması sonucunda oluşan moloz malzemeleri için atık sahası olarak kullanılabilir olması ve ayrıca nüfus artışı nedeniyle çöp depolama alanlarına ihtiyaç duyulması nedeniyle çöp (moloz) sahası olarak kullanımı planlanmaktadır. Buna göre de atıklar değerlendirilecek ve geri dönüşümü sağlanacak olup hem rehabilite ağaçlandırma için finansmanını ortadan kaldırmakta hem de atıklar için alınacak bedeller ile ilave bir finansman elde edilmektedir.

Çöp sahası olarak işletilmesinde; ocak çukuru çöp ile dolduğunda; öncelikle arazi düzenlemesi yapılarak daha sonra üretim faaliyetleri esnasında depolanan üst örtü toprağı serilerek bitki ve ağaçlandırma çalışmaları yapılarak rekültivasyon uygulamasının son aşamasının gerçekleştirilmesi planlanmaktadır.

Nihai ocak çukurunun ve diğer şev aynaları ile pasa döküm, stok, tesis ve şantiye tesisleri alanlarının çöp (moloz) sahası olarak kullanımının gösterildiği rekültivasyon uygulaması restorasyon planı haritası Şekil 3.10.’de gösterilmektedir. Burada mevcut

ruhsat sınırları, işletme izni sınırları, hali hazırda bulunan orman izin sınırları ve üretim faaliyetleri sonuçlandığında maden ocağının ulaşılacak son haline göre nihai ocak çukurunun ve diğer şev aynaları ile pasa döküm, stok, tesis ve şantiye tesisleri alanlarının çöp (moloz) sahası olarak kullanımının planı gösterilmiştir.

Şekil 3.10. Çöp (moloz) sahası olarak kullanım için rekültivasyon uygulaması restorasyon planı haritası

Magnesit işletmesinin nihai ocak çukurunun ve diğer şev aynaları ile pasa döküm, stok, tesis ve şantiye tesisleri alanlarının çöp (moloz) sahası olarak kullanımı seçeneği:

1- Ekonomik olarak; Arazi düzenleme finansmanı ile Đşletme yöntemi yönünden finansman gerektirmediğinden genel olarak fayda sağlamaktadır.

Arazi düzenlenmesine ihtiyaç bulunmamakta ve işletme yöntemi yönünden atıklar için alınacak bedeller ile ilave bir finansman elde edilmektedir. Ancak atıkların değerlendirilmesi ve geri dönüşüm çalışmaları ek bir işletme finansmanı gerektirdiğinden dezavantaj sağlamaktadır.

2- Bölgesel olarak; topoğrafya, iklim, hidroloji ve hidrojeoloji, jeoloji, toprak özellikleri ve ekolojik hayat yönünden dezavantaj sağlamaktadır. Çünkü maden alanınn çöp (moloz) sahası olarak kullanımı doğal dengeyi bozmakta, hatta yok etmektedir.

3- Doğal olarak; lokasyon ve ulaşılabilirlik, maden ve civarının görselliği, şev durumu, arazi düzenlenmesi ve toprak serilmesi, vahşi yaşam doğal ortamı oluşturma, arazinin erozyondan korunması ve yeniden bitkilendirilmesi, arazi mülkiyeti, arazi ve çevresinin kullanım şekli yönlerinden genel olarak dezavantaj sağlamaktadır. Magnesit işletmesi konumundan dolayı çöp (moloz) sahası olarak kullanımı, şehre yakınlığından dolayı avantajlıdır.

Ancak; arazinin şev durumunu, erozyonu ve vahşi yaşam doğal ortamı kötü etkilemekte ve doğal dengeye zarar vermektedir. Dolayısıyla doğal yönlerden uygun olmayan bir rekültivasyon uygulamasıdır.

4- Đdari ve Kültürel olarak; yasalar ve yönetmelikler, şirket politikası, nüfus kestirimi, bölge halkı işgücü ve istihdamı, bölge halkı eğitim düzeyi ve istekleri yönünden avantaj ve dezavantaj sağlamaktadır. Yasa ve yönetmeliklere ve şirket politikasına uyulmamaktadır. Ancak bölge halkı için geçim kaynağı olmakta, işgücü ve istihdamı sağlamaya devam etmektedirler.

Dolayısıyla idari ve kültürel yönden kısmen uygun olmayan bir rekültivasyon uygulamasıdır.

3.3.3. Orman amaçlı kullanım

Magnesit A.Ş. üretim faaliyetleri bittikten sonra arazinin mülkiyeti olan orman arazisi olarak rekültivasyon uygulaması yapılması planı seçeneğidir. Sahanın tamamında mevcut toprak ve amenajman özelliklerine göre ağaçlandırılarak doğal ortam oluşturulması planlanmaktadır.

Ağaçlandırma çalışmaları ocak çalışma, pasa döküm, stok ve tüm tesis ve şantiye tesisi alanlarında yapılacaktır. Üretim faaliyetleri bittikten sonra ocağın ulaşacağı son restorasyon planına göre; ocak aynaları pasa döküm malzemesi ile dolduralacak olup kademe yüksekliklerinin topoğrafyaya uygun olması sağlanacaktır. Şev stabilitezesi sağlanan alanlara lastik tekerlekli kepçe ile faaliyetler yapılırken alınan üst örtü toprağı serilecek ve saha bitki ve ağaçlandırmaya hazırlanacaktır. Tüm tesis ve şantiye tesisleri de kaldırılarak üst örtü toprağı serilecek ve saha bitki ve ağaçlandırmaya hazırlanacaktır. Daha sonra tüm alanlarda ağaçlandırma çalışmaları yapılacak ve alan doğal yaşam ortamına uygun hale getirilecektir.

Magnesit A.Ş. kullanılmayan pasa döküm alanlarının şev stabilizasyonunu sağlamış ve alınan üst örtü toprağını sererek; ağaçlandırılma çalışmalarına başlamıştır.

Magnesit A.Ş. ‘ye ait ağaçlandırma çalışmalarının yapıldığı bazı pasa döküm alanlarının resimleri Şekil 3.11. ve Şekil 3.12.’da görülmektedir.

Şekil 3.11. Magnesit A.Ş. ‘ye ait pasa döküm alanın ağaçlandırılma çalışması

Şekil 3.12. Magnesit A.Ş.’ye ait pasa döküm alanın ağaçlandırılma çalışması

Nihai ocak çukurunun ve diğer şev aynaları ile pasa döküm, stok, tesis ve şantiye tesisleri alanlarının bitki ve ağaçlandırıldığının gösterildiği rekültivasyon uygulaması restorasyon planı haritası Şekil 3.13’da gösterilmektedir. Burada mevcut ruhsat sınırları, işletme izni sınırları, hali hazırda bulunan orman izin sınırları ve üretim faaliyetleri sonuçlandığında maden ocağının ulaşılacak son haline göre nihai ocak çukurunun ve diğer şev aynaları ile pasa döküm, stok, tesis ve şantiye tesisleri alanlarının bitki ve ağaçlandırma çalışmasının planı gösterilmiştir.

Şekil 3.13. Orman amaçlı kullanım için rekültivasyon uygulaması restorasyon planı haritası

Magnesit A.Ş. işletmesinin nihai ocak çukurunun ve diğer şev aynaları ile pasa döküm, stok, tesis ve şantiye tesisleri alanlarının orman amaçlı kullanımı seçeneği:

1- Ekonomik olarak; Arazi düzenleme finansmanı ile işletme yöntemi yönünden fazla bir finansman gerektirdiğinden genel olarak dezavantaj sağlamaktadır.

Bitki ve ağaçlandırma çalışmaları ek bir finansman gerektirmekle birlikte işletme yöntemi yönünden doğal ortam oluşturulacağından ekonomikliğini korumaktadır.

2- Bölgesel olarak; topoğrafya, iklim, hidroloji ve hidrojeoloji, jeoloji, toprak özellikleri ve ekolojik hayat yönünden genel olarak fayda sağlamaktadır.

Çünkü bitki ve ağaçlandırma çalışmaları doğal dengeyi korumaya yönelik işlemler olmakla birlikte, yeniden doğal hayat oluşturmak ve devamlılığını sağlamak için faydalı bir işlem olacaktır.

3- Doğal olarak; lokasyon ve ulaşılabilirlik, maden ve civarının görselliği, şev durumu, arazi düzenlenmesi ve toprak serilmesi, vahşi yaşam doğal ortamı oluşturma, arazinin erozyondan korunması ve yeniden bitkilendirilmesi, arazi mülkiyeti, arazi ve çevresinin kullanım şekli yönlerinden genel olarak fayda sağlamaktadır. Magnesit işletmesi konumundan ve çevre görselliğinden dolayı ormanlık alan olarak değerlendirildiğinde mesire yeri olarak ziyaret edilebilir. Ayrıca bitki ve ağaçlandırma çalışmaları arazinin şev durumunu korumakta, erozyonu engellemekte ve vahşi yaşam doğal ortamı oluşturarak doğal dengeyi korumaya yönelik işlemler olmakla birlikte, arazi, orman arazisi olduğundan mülkiyetine göre işlem yapılmaktadır. Dolayısıyla doğal yönlerden uygun bir rekültivasyon uygulamasıdır.

4- Đdari ve Kültürel olarak; yasalar ve yönetmelikler, şirket politikası, nüfus kestirimi, bölge halkı işgücü ve istihdamı, bölge halkı eğitim düzeyi ve istekleri yönünden hem avantaj hem de dezavantaj sağlamaktadır. Yasa ve yönetmeliklere göre bir yol izlenmekte ancak tam olarak şirket polikitasına uyulmamaktadır. Ayrıca bölge halkı için geçim kaynağı olmamakta ve isteklerine cevap verememekte olduğundan idari ve kültürel yönden kısmen uygun olmayan bir rekültivasyon uygulamasıdır.

BÖLÜM 4

4.BULANIK ÇOK NĐTELĐKLĐ KARAR VERME

Karar Verme diğer mühendislik dallarında olduğu gibi Maden Mühendisliğinde de tasarım ve proje uygulamalarının en önemli aşamalarından bir tanesidir. Bütün Maden Mühendisleri günlük madencilik faaliyetleri sırasında önemli kararlar verirler.

Üretim yöntemi seçimi, ekipman seçimi, tesis yeri seçimi, ocakta kullanılacak sarf ve servis malzemesi seçimi, farklı ocak tasarımlarından en uygun olanının seçimi ve hatta personel seçimi Maden Mühendislerinin verdiği bu önemli kararlara örnek gösterilebilir. Burada sözü edilen ya da edilmeyen kararların tamamı Maden Mühendislerinin bilgi, yetenek, tecrübe ve içgüdüleri ile verdikleri kararlardır. Ancak, bu kararların yanlış verilmesi durumunda çoğu zaman işletmeler gerek emniyet ve gerekse ekonomik açıdan çok ciddi sıkıntılar ile karşı karşıya kalabilirler. Bu nedenle, bütün karar vericiler gibi Maden Mühendisleri de uygun bir Karar Verme yöntemi kullanarak en doğru kararları vermek için çalışmalıdırlar.