ÖNSÖZ
_________________________________________________ v
KATKIDA BULUNAN YAZARLAR________________________ xvi
BİRİNCİ BÖLÜM
TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ
GİRİŞ ______________________________________________________ 1 1. KALİTE KAVRAMI _______________________________________ 2 2. KALİTE KONTROLÜN TARİHSEL EVRİMİ __________________ 3 3. TOPLAM KALİTE YÖNETİMİNİN TANIMI VE FELSEFESİ _____ 6 4. TOPLAM KALİTE YÖNETİMİNİN ÖĞELERİ _________________ 8 5. TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ İLKELERİ ___________________ 14 6. TOPLAM KALİTE YÖNETİMİNİN ÖNCÜLERİ ______________ 15 6.1. Frederick W. Taylor’un Kalite Felsefesi _____________________ 15 6.2. Walter A. Shewhart’ın Kalite Felsefesi ______________________ 16 6.3. W.Edwards Deming’in Kalite Felsefesi ______________________ 17 6.4. Joseph. M. Juran’ın Kalite Felsefesi _________________________ 21 6.5. Philip B. Crosby’nin Kalite Felsefesi ________________________ 23 6.6. Armand V.Feigenbaum’un Kalite Felsefesi ___________________ 26 6.7. F. Genichi Taguchi’nin Kalite Felsefesi ______________________ 28 6.8. Masaaki Imai ve Kaizen-Gemba Kaizen _____________________ 31 6.9. Kaoru Ishikawa’nın Kalite Felsefesi ve Kalite Çemberleri ______ 39 6.10. Yoji Akao ve Kalite Fonksiyon Göçerimi ___________________ 45 7. KLASİK YÖNETİM ANLAYIŞI İLE TOPLAM KALİTE
YÖNETİMİ ANLAYIŞININ KARŞILAŞTIRILMASI ___________ 51 8. TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ UYGULAMALARINDA
KARŞILAŞILAN SORUNLAR VE HATALAR ________________ 54 9. EFQM’UN MÜKEMMELLİK MODELİ ______________________ 56 SONUÇ
_______________________________________________ 66
İKİNCİ BÖLÜM
DEĞİŞİM MÜHENDİSLİĞİ VE BİLİŞİM SİSTEMLERİ
GİRİŞ ______________________________________________________ 75 1. DEĞİŞİM MÜHENDİSLİĞİ KAVRAMI ______________________ 76 2. DEĞİŞİM MÜHENDİSLİĞİ UYGULAMASI __________________ 79 3. DEĞİŞİM MÜHENDİSLİĞİ SÜRECİNDE BAŞARININSAĞLANMASI __________________________________________ 80 4. DEĞİŞİM MÜHENDİSLİĞİ VE BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ _____ 82 5. BİLİŞİM TEKNOLOJİSİ ALTYAPISI VE
DEĞİŞİM MÜHENDİSLİĞİ ________________________________ 85 SONUÇ ____________________________________________________ 90
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM BENCHMARKİNG
GİRİŞ ______________________________________________________ 93 1. BENCHMARKİNG VE KAVRAMSAL ÇATISI _______________ 94
1.1. Benchmarking’in Ortaya Çıkışı ve Gelişimi __________________ 94 1.2. Benchmarking Kavramının Tanımı _________________________ 96 1.3. Benchmarking’in Önemi ve Temel Özellikleri ________________ 98 1.4. Benchmarking’in Temel İlkeleri ____________________________ 99 1.5. Benchmarking’in Uygulanma Nedenleri ____________________ 101 1.6. Benchmarking’in Amaçları ve Faydaları ____________________ 101 1.6.1. Benchmarking’in Amaçları _________________________ 101 1.6.2. Benchmarking’in Faydaları _________________________ 103 1.7. Benchmarking’in Avantajları ve Dezavantajları______________ 104 1.7.1. Benchmarking’in Avantajları ________________________ 104 1.7.2. Benchmarking’in Dezavantajları _____________________ 105 1.8. Benchmarking Türleri ____________________________________ 106 1.8.1. Odaklanılan Noktaya Göre Benchmarking Türleri ______ 107 1.8.1.1. Ürüne Odaklı Benchmarking _________________ 107 1.8.1.2. Sürece Odaklı Benchmarking ________________ 107 1.8.1.3. Stratejik Benchmarking _____________________ 108 1.8.2. Seçilen Ortağa Göre Benchmarking __________________ 109
1.8.2.1 İçsel Benchmarking _________________________ 110 1.8.2.2. Rekabetçi Benchmarking ____________________ 111 1.8.2.3. Sektör Dışı Benchmarking ___________________ 112 2. BENCHMARKİNG SÜRECİ _________________________________ 112
2.1. Planlama Aşaması _______________________________________ 115 2.2. Benchmarking Ekibinin Oluşturulması ve Benchmarking
Ortaklarının Belirlenmesi _________________________________ 117 2.3. Veri Toplama ve Verilerin Analizi _________________________ 120 2.3.1. Yazışma / Anket _______________________________________ 121 2.3.2. Telefon Görüşmesi _____________________________________ 121 2.3.3. Yerinde Ziyaret ________________________________________ 122 2.4. Uygulamanın Gerçekleşmesi ve Raporun Hazırlanması _______ 123 2.5. Uygulamada Karşılaşılan Hatalar __________________________ 125 2.5.1. Proje Çalışmasının İyi Bir Şekilde Tanımlanmaması ____ 126 2.5.2. Sürecin Adaptasyonunda Yapılan Hatalar _____________ 127 2.5.3. Uygun Performans Ölçülerinin Tanımlanmasındaki
Yetersizlik ________________________________________ 127 2.6. Benchmarking Uygulamalarının Başarı Faktörleri ve Başarılı Bir
Benchmarking Uygulaması İçin Öneriler ___________________ 128 2.6.1. Benchmarking Uygulamalarının Başarı Faktörleri ______ 128 2.6.2. Başarılı Bir Benchmarking Uygulaması İçin Öneriler ___ 129 2.6.2.1. Çalışmayı Olabildiğince Çabuk Tamamlamak __ 129 2.6.2.2. Ekibe Uygun Kişiler Seçmek ve Ekip Üyelerini
Yetkilendirmek _____________________________ 130 2.6.2.3. İletişim Problemlerini Ortadan Kaldırmak ______ 130 2.7. Benchmarking Uygulama Öncesi ve
Sonrasının Karşılaştırılması _______________________________ 130 SONUÇ ___________________________________________________ 133
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
KÜÇÜLEREK BÜYÜME (DOWNSIZING)
GİRİŞ ____________________________________________________ 143 1. ÖRGÜTSEL KÜÇÜLMENİN TARİHİ GELİŞİMİ _______________ 143 2. KÜÇÜLEREK BÜYÜMENİN TANIMI VE ÖNEMİ _____________ 144 3. ÖRGÜTSEL KÜÇÜLMENİN ÖZELLİKLERİ __________________ 145 4. ÖRGÜTSEL KÜÇÜLMENİN NEDENLERİ ____________________ 146 5. KÜÇÜLME STRATEJİSİNİN AŞAMALARI ___________________ 146
6. KÜÇÜLEREK BÜYÜMENİN LEHİNDE VE ALEYHİNDEKİ
GÖRÜŞLER _______________________________________________ 149 6.1. Küçülme Lehindeki Görüşler _____________________________ 149 6.2. Küçülme Aleyhindeki Görüşler____________________________ 149 SONUÇ ___________________________________________________ 150
BEŞİNCİ BÖLÜM
DIŞ KAYNAK KULLANIMI (OUTSOURCING)
GİRİŞ _____________________________________________________ 153 1. DIŞ KAYNAK KULLANIMI KAVRAMI ______________________ 153 2. DIŞ KAYNAK KULLANIMININ ÖZELLİKLERİ _______________ 155 3. DIŞ KAYNAK KULLANIMININ NEDENLERİ ________________ 156 4. DIŞ KAYNAK KULLANIMININ FAYDA VE SAKINCALARI ____ 156 SONUÇ ___________________________________________________ 158
ALTINCI BÖLÜM
REKABETİN FARKLI YÜZÜ: ÖĞRENEN ÖRGÜTLER
GİRİŞ _____________________________________________________ 161 1. ÖĞRENME KAVRAMI ____________________________________ 1611.1. Öğrenme Sürecinin Ön Koşulları __________________________ 163 1.1.1. Çalışanların Belirli Bir Yetenek Düzeyine Sahip Olması 163 1.1.2. Çalışanların Öğrenmeye İlişkin Motivasyon
Düzeylerinin Arttırılması ___________________________ 164 1.2. Bilgiden Öğrenmeye Geçiş: Öğrenmenin Stratejik Önemi _____ 165 2. ÖRGÜTSEL ÖĞRENME KAVRAMI _________________________ 166
2.1. Tek Döngülü veya Uyumcu Öğrenme ______________________ 168 3. ÖĞRENEN ÖRGÜT KAVRAMI _____________________________ 169
3.1. Öğrenen Örgüt Aşamaları ________________________________ 171 3.2. Öğrenen Örgüt Sisteminin Oluşturulması ___________________ 172 3.3. Öğrenen Örgütün Disiplinleri _____________________________ 174 3.4. Öğrenen Örgütlerin Temel Özellikleri ______________________ 176 3.5. Geleneksel Örgüt Alternatifi Olarak Öğrenen Örgüt __________ 176 SONUÇ ___________________________________________________ 178
YEDİNCİ BÖLÜM BİLGİ YÖNETİMİ
GİRİŞ ____________________________________________________ 183 1. BİLGİNİN TANIMI VE ÖNEMİ ___________________________ 184 2. BİLGİNİN SINIFLANDIRILMASI _________________________ 185 2.1. Düzenlenme ve Kullanma Tarzına Göre Bilgi Türleri _________ 186 2.2. Kaynağına Göre Bilgi Türleri______________________________ 186 2.3. Niteliğine Göre Bilgi Türleri ______________________________ 186 3. BİLGİ YÖNETİMİ ______________________________________ 187 4. BİLGİ YÖNETİMİNİN AMAÇLARI _______________________ 188 5. BİLGİ YÖNETİMİNİN ÖRGÜTLER İÇİN
ÖNEMİ VE YARARLARI _________________________________ 189 5.1. Bilgi Yönetiminin Örgütler İçin Önemi _____________________ 189 5.2. Bilgi Yönetiminin Yararları _______________________________ 190 6. BİLGİ YÖNETİMİNİN TEMELLERİ _______________________ 191
6.1. Bilgi Yönetiminin Temel Adımları _________________________ 191 6.2. Bilgi Yönetiminin Temel Eylemleri ________________________ 192 7. BİLGİ YÖNETİMİNİN İLKELERİ _________________________ 192 8. BİLGİ YÖNETİMİ SÜRECİ _______________________________ 194 9. BİLGİ YÖNETİMİNİN BAŞARI UNSURLARI _______________ 196 10. BİLGİ YÖNETİMİNİN BAŞARISINI
ENGELLEYEN UNSURLAR _____________________________ 196 SONUÇ ___________________________________________________ 197
SEKİZİNCİ BÖLÜM
REKABETİ YARATMA VE SÜRDÜRME ÖNCÜLÜ:
ÖRGÜT GELİŞTİRME
GİRİŞ ____________________________________________________ 201 1. ÖRGÜT GELİŞTİRME TANIMI, TEMALARI VE ÖZELLİKLERİ203 2. ÖRGÜT GELİŞTİRMENİN ORTAYA ÇIKIŞI,
GELİŞİMİ VE KURAMSAL TEMELLERİ ___________________ 205 3. ÖRGÜT GELİŞTİRMENİN VARSAYIMLARI
YA DA BASKIN DEĞERLERİ ____________________________ 206
4. ÖRGÜT GELİŞTİRMENİN İLİŞKİSEL
TAMAMLAYICILARI VE AMAÇLARI _____________________ 207 5. ÖRGÜT GELİŞTİRME SÜRECİ VE BAŞARI/(SIZLIK)
KOŞULLARI ___________________________________________ 209 6. ÖRGÜT GELİŞTİRME KURAMSAL DÜZEYDE
KONULARI VE TEKNİKLERİ ____________________________ 210 SONUÇ ___________________________________________________ 213
DOKUZUNCU BÖLÜM ŞEBEKE-SANAL ÖRGÜTLER
GİRİŞ _____________________________________________________ 217 1. ŞEBEKE ORGANİZASYONLARI ___________________________ 217
1.1. Tanımı ve Niteliği _______________________________________ 217 1.2. Şebeke Organizasyon Türleri ___________________________ 219 1.2.1. İçsel Şebeke Organizasyonları _______________________ 219 1.2.2. Dengeli Şebeke Organizasyonları ____________________ 220 1.2.3. Dinamik Şebeke Organizasyonları ___________________ 221 1.3. Şebeke Organizasyonlarının Avantaj ve Dezavantajları _______ 222 2. BİLGİYE DAYALI ORGANİZASYONLAR ___________________ 223
2.1. Tanımı ve Özellikleri ____________________________________ 223 2.2. Bilgiye Dayalı Organizasyonlara Geçiş _____________________ 225 3. SANAL ORGANİZASYONLAR _____________________________ 226
3.1. Sanal ve Sanallık Kavramı ________________________________ 226 3.2. Sanal Organizasyon Kavramı ve Özellikleri _________________ 227 3.2.1. Sanal Ekipler _____________________________________ 229 3.2.2. Sanal Ekiplerin Üç Boyutu __________________________ 230 SONUÇ ___________________________________________________ 231
ONUNCU BÖLÜM ÖRGÜTSEL ÇATIŞMA
1. ÇATIŞMA KAVRAMI VE ÖRGÜTSEL ÇATIŞMA _____________ 235 2. ÖRGÜTLERDE ÇATIŞMA TÜRLERİ ________________________ 239 3. ÖRGÜTSEL ÇATIŞMA NEDENLERİ ________________________ 241 4. ÇATIŞMA YÖNETİMİNDE KULLANILAN
TEMEL STRATEJİLER VE ÇÖZÜM STRATEJİLERİ ___________ 242 SONUÇ ___________________________________________________ 249
ONBİRİNCİ BÖLÜM:
KRİZ YÖNETİMİ
GİRİŞ ____________________________________________________ 255 1. KRİZ KAVRAMI VE ÖZELLİKLERİ_________________________ 255 2. KRİZE NEDEN OLAN TEMEL ETMENLER __________________ 258 3. KRİZ SÜRECİ VE AŞAMALARI ____________________________ 261 4. KRİZ YÖNETİMİ VE ÖZELLİKLERİ ________________________ 263 5. KRİZ YÖNETİMİ SÜRECİ _________________________________ 265 6. KRİZ YÖNETİMİ YAKLAŞIMLARI _________________________ 267 6.1. Krizi Engelleme Yaklaşımı ________________________________ 267 6.2. Krizi Çözme Yaklaşımı ___________________________________ 268 SONUÇ ___________________________________________________ 269