BÖLÜM 1:
BÖLÜM 1:
KAYNAŞTIRMA: TEMEL KAVRAMLAR, TARİHÇE ve İLKELER
1.
Kaynaştırma Nedir?
2.
Kaynaştırma Düşüncesi Nasıl Ortaya Çıktı?
3.
Dünyada Özel Eğitim ve Kaynaştırma
4.
Türkiye’de Özel Eğitim ve Kaynaştırma
5.
Kaynaştırma Destek Eğitim Hizmetleri Nelerdir?
6.
Kaynaştırmanın Engelleri
7.
Kaynaştırmanın Olumlu Sonuçları
8.
Başarılı Bir Kaynaştırmanın İlkeleri Nelerdir?
1
1. Kaynaştırma Nedir?
Sınıf öğretmeni ve/veya özel gereksinimli öğrenciye destek özel eğitim hizmetleri sağlanması koşuluyla özel gereksinimli
öğrencinin genel eğitim sınıfında akranları ile aynı ortamda eğitilmesidir.
(1) kardeşleri ve akranlarıyla aynı okula gitmesi
(2) aynı yaştaki akranlarıyla aynı sınıfta bulunması (3) öğrenciye ve/veya öğretmene gereksinim
duydukları destek özel eğitim hizmetlerinin sağlanması
2
2. Kaynaştırma Düşüncesi Nasıl Ortaya Çıktı?
Genel ve özel eğitim alanlarında gözlenen değişmeler
Psikoloji ve sosyoloji gibi bilim alanlarının insana verdiği önem
İnsan hakları alanında gözlenen gelişmeler
3
3. Dünyada Özel Eğitim ve Kaynaştırma a. 1900’lü yıllara kadar özel eğitim
İlkçağlarda korkulup uzak durulduğu ve istismar
Hıristiyanlığın kabul edilmesiyle, engelli bireylerin kilise tarafından koruma altına alındığı
16. yüzyılın sonlarına kadar yaygın bir çalışmanın olmadığı
ilk olarak 1760 yılında işitme engelli öğrenciler için Fransa’da bir okul açıldığı
1700’lü yılların sonları ile 1800’lü yılların başında
Itard’ın, ormanda bulunan ve “Victor“ adı verilen bir çocuğa konuşmayı ve okumayı öğretmeye çalıştığı
4
Devam…
işitme engelli bir öğrenci Laurent Clerc ile birlikte Thomas Galladuet’in çabalarıyla 1817 de ABD’de işitme engelliler için ilk okul
farklı engel grubundaki çocuklar için de çeşitli okullar açılmaya devam edilmiş
1829 yılında görme engelliler
1846 yılında zihin engelliler
eğitimle birlikte bakımın da verildiği enstitüler niteliğinde
5
Devam..
Avrupa’da 1700’lü yıllarda ortaya çıkan yaygın eğitim çalışmalarının,
ABD’de 1800’lü yıllarda başladığı
1900’lü yıllara kadar olan dönemde, Amerika’da yeterli özel eğitim hizmetlerinin olmaması nedeniyle, pek çok özel gereksinimli öğrenci, genel eğitim sınıflarına yerleştirildiğini ve sınıf öğretmenlerinin çabasıyla eğitimlerini sürdürdüğünü görüyoruz.
6
3. Dünyada Özel Eğitim ve Kaynaştırma b. 1900-1960 Yıllar
özel eğitim okullarının sayılarının hızla arttığı yıllar
özel gereksinimli öğrencilerin genel eğitim sınıflarında eğitim göremeyeceği düşüncesi yaygın
fiziksel, zihinsel ya da duygusal-sosyal yönden akranlarından farklı olan öğrencilerin, diğer çocukları olumsuz olarak etkileyeceği düşünülür ve ayrı okula yerleştirilmelerine karar verilirdi
1913’te ABD’de normal zekaya sahip 13 yaşında fiziksel engelli bir öğrencinin fiziksel durumunun ve hastalığının, öğretmeni ve diğer öğrencileri üzdüğü ve tiksindirdiği;
öğretmenin dikkatini ve zamanını fazlasıyla aldığı, diğer öğrencilerin dikkatini dağıttığı, okuldaki disiplini ve ilerlemeyi olumsuz etkilediği gösterilmiştir.
7
Devam…
sınırlı da olsa kaynaştırmaya yönelik çeşitli görüşler ve çabalar oluşmaya başladı
1913 yılında görme engelli öğrenciler için kaynaştırma programı başlatıldı
1928 yılında İngiltere’de alınan bir kararla özel eğitim ve genel eğitim okullarının birlikte
çalışmalarını benimsendi
ardından 1944 yılında kabul edilen yasa ile uygun olan öğrencilerin genel eğitim sınıflarında eğitimlerini sürdürmeleri kabul edildi.
8
c. 1960’lar ve Günümüz Dönemi
Bu yıllar kaynaştırma açısından en hızlı ve en çarpıcı gelişmelerin ortaya çıktığı yıllar.
Bu dönemde kaynaştırmanın daha fazla kabul görmesinde etkili olan nedenler:
özel eğitim sınıflarında eğitimin uygulamada yarattığı sorunlar
özel eğitim sınıflarında eğitime karşı artan yasal başvurular ve baskı grupları
yasal düzenlemeler
tutumlardaki değişmeler
normalleştirme kavramı
teknolojik gelişmeler
erken eğitimin daha fazla kabul görmesi
araştırmaların sayısındaki artış
9
ÖZEL EĞİTİMİN TARİHSEL GELİŞİMİ
Hıristiyanlığın Kabulü
Yatılı bakım yerleri/enstitüler kuruldu
1700-1800
Avrupa’da özel okullar açıldı.
1850-1900
Eğitim ve öğretim amacıyla yatılı özel okullar açıldı.
1900-1950
Yatılı özel okullar sayıca artmaya ve yaygınlaşmaya devam ederken, özel okullar ve özel sınıflar daha çok yaygınlaştı.
1950-1970
Zihin engelliler, duygusal bozukluğu ve öğrenme yetersizliği olanlar için özel sınıflar daha çok tercih edildi. Yatılı özel okullar görme, işitme ve fiziksel engelliler için tercih edildi.
1970-1977
Öğretimsel ve sosyal olarak kaynaştırmaya uygun öğrencilerin genel eğitim sınıflarında eğitimi uygun görüldü. Genel eğitim okullarındaki özel sınıflar yatılı kurumlara ve özel okullara
yerleştirilen orta ve ağır derecede engelli öğrenciler için düşünüldü.
1977-günümüz
Engelli öğrencilerin en kısıtlayıcı çevrede olabildiğince kendi akranlarıyla birlikte, devlet okullarında ücretsiz eğitimden yararlanmaları yasal olarak kabul edildi. Son 15 yıllık dönemde bütünleştirme (inclusion) kavramı kabul gördü.
10
Yasal Düzenlemeler
İtalya’da 1971,
İngiltere’de 1974,
ABD ve Fransa’da 1975
Norveç’te 1976
yıllarında yürürlüğe giren yasalarla, özel gereksinimli öğrencilerin genel eğitim sınıflarında akranlarıyla birlikte eğitim görmeleri yasal olarak kabul edilmiştir.
11
Tüm Engelli Çocukların Eğitimi Yasası (1975)
Engellilerin eğitimine ilişkin çeşitli önemli kararlar alınmıştır:
Devlet okullarının programlarından ve hizmetlerinden dışlanmaya son
Fark gözetmeksizin değerlendirme
Bireyselleştirilmiş eğitim programı
En az kısıtlayıcı ortamda eğitim
Karma eğitim gereksinimi
Yasal uygulama hakkı
