OBEZİTEDE MEDİKAL BESLENME TEDAVİSİ DOÇ PINAR SÖKÜLMEZ

OBEZİTEDE MEDİKAL BESLENME TEDAVİSİ

DOÇ PINAR SÖKÜLMEZ

AĞIRLIK KAYBINA YOL AÇAN ETMENLER

• A) Psikolojik nedenler

1. Anoreksiaya Nevroza (Primer Anereoksiya) 2. Sekonder Anoreksiya

a) Endojen depresyon

b) Paranoid şizofren (yemekle ilgili sorun)

c) Bazı obsesyonel durumlar(psikojenik disfaji) d) Reaktif depresyon ve anksiyete

e) Anfetamine ve diğer stimulant ilaçlar

B) Medikal nedenler

• B1- iştah azalması ile ilgili aağırlık kaybı oluşması

• 1) Nörolojik

• a) Hipotalamik hastalıklar, özellikle lateral nükleus harabiyeti

• b) Şuur değişikliği

• c)beyin hastalıkları

• 2) endokrin (Addisson Hastalığı vb)

3) Gastrointestinal Hastalıklar a) Yapısal lezyonlar

b) Kronik hastalıklar, rejional enterit, irritable kolon sendromu 4)Kronik Zayıflatan Hastalıklar

a) Vücudun bir yerindeki malignansiye bağlı iştah azalması

• 5) Iatrojenik Nedenler

a) Kanser tedavisi; kemoterapi ve radyoterapi

• b)Hiperaktif çocuklara verilen sitimulant ilaçlar

• c) Propanolamin gibi birçol ilacın yan etkisi

• d) ameliyat sonrası

2.)

B)Medikal nedenler 1) Nörolojik

a) hipotalamusun ventromedikal nükleus kısmında harabiyet

ŞİŞMANLIK(OBEZİTE)

• Şişmanlık vücudun yağ doku kütlesinin artmasıdır.

•

• Kadınlarda Erkeklerde

• % 20-27 %12-15 Yağ oranı

ŞİŞMANLIĞIN SINIFLANDIRILMASI

ŞİŞMANLIĞIN SAPTANMASI

• 1) Ağırlık, boy uzunluğuna göre;

• BKI= Ağırlık (kg)/boy (m²)

• Yetişkinlerde BKI’ne göre Ağırlığın Değerlendirilmesi

Vücut ağırlığı BKI (kg/m²) Morbidite riski

Düşük ( klinik problemler yüksek

2) Boy, cins, yaşa göre hazırlanmış standartlarla 3) Broca İndeksi: Boy (cm)- 100

4) Lorentz Formülü: Boy(cm)- 100[Boy(cm)-150/ K:2,E:4]

ŞİŞMANLIĞIN NEDENLERİ

• 1) Aşırı besin alımı

• a) Karbonhidratlı besinlerin fazla alınması

• b) Yağ tüketiminin fazla olması

Yağlı besinlerin lezzetinin fazla olması

Karbonhidratlara oranla kan şekerini yavaş yükselttiği için tokluk hissinin yavaş gelişmesi

Kolesistekonin hormonunun yavaş uyarılması

• c) Yanlış beslenme alışkanlıkları

Ödüllendirici beslenme

Anksiyete gidermek için aşırı yemek

Zevk için yemek

Kafeterya (fast food tipi beslenme)

Öğün atlama (bir sonraki öğünde besin alımını arttırır)

• 2. Fiziksel hareketin yetersiz olması

• Bireyin enerji gereksinimi= BMH(DMH)+

Termogenezis+ Fiziksel Aktivite

• % 75 DMH

• %13+15 Termogenezis

• %12 Fiziksel Aktivite

• 3)Kalıtımsal

• 5. Psikolojik sorunlar

• 6.Cins K > E

• Kadınlarda yağların yapım ve yıkımında görev alan α 2 adrenerjik alıcılar fazladır. Beden

yağlanması ; erkeklerde 20 yaşında başlar, 60 yaşında biter. Kadınlarda daha erken başlar, 70 yaşında biter.

ŞİŞMANLIĞIN YOL AÇTIĞI SAĞLIK SORUNLARI

• Deride:

 Enfeksiyonlar

• Kanser :

Şişman erkeklerde; kolon, rektum, prostat kanseri yüksek

Şişman kadınlarda: safra kesesi, over, meme kanseri yüksek.

Kanser oluşum nedenleri:

• Yağın aşırı alınmasıyla kanserojen maddeler yağ içinde organizmaya alınır.

• Yağlı besinlerle kanser iletici maddeler alınır

• Ergenlikte şişman olan kadınlarda östrojenin aktif formu yüksektir. Bu da kanser riskini

arttırır.

Yaşa göre uygun BKİ değerleri

Yaş (yıl) BKİ (erkek) Ort.BKI BKİ (kadın) Ort.BKI

19 -24 19 - 24 22 19 - 24 21

25 - 34 20 - 25 23 20 - 25 22

35 - 44 21 - 26 24 20 - 25 22

45 - 54 22 - 27 25 20 - 25 22

55 - 65 23 – 28 26 20 – 25 22

65 ve üstü 24 – 29 27 20 – 25 22

Şişmanlık

• Kronik bir hastalıktır.

• Tam iyileşme enderdir, daha çok kısmi iyilik görülür.

• Kilo kaybı yavaştır

• Yeniden kilo alma sıktır ve genellikle hızlıdır

• Yaşam süresini kısaltır. BKI arttıkça ölüm riski de artar.

Vücut kompozisyonu

• Yağsız hücreler

ŞİŞMANLIĞIN TEDAVİSİNDE

UYGULANAN YÖNTEMLER

Şişmanlık;tekrar ortaya çıkma potansiteli yüksek,uzun süreli tedaviye ihtiyaç duyan kronik bir durumdur. Bu nedenle:

Şişmanlığın tedavisinde;

DİYET TEDAVİSİNİN AMACI

Vücut ağırlığını arzulanan düzeye indirmek arzulanan düzey: a) olması gereken ağırlık

b) İdeal ağırlığın üzerinde bir ağırlık

Besin öğesi gereksinimlerini yeterli ve dengeli olarak karşılamak

Yanlış beslenme alışkanlıkları yerine doğru beslenme alışkanlıkları kazandırmak

Vücut ağırlığı arzulanan düzeye geldiğinde tekrar kilo alımı engellmek ve sürekli bu düzeyde tutmaktır.

DİYET TEDAVİSİ ÖNCESİNDE GEREKEN BİLGİLER

• A)BİREYİN GEÇMİŞİNE AİT BİLGİLER

DİYET TEDAVİSİ ÖNCESİNDE GEREKEN BİLGİLER

• B)HASTANIN DİYETİNE AİT BİLGİLER

• A) BKI = 25-29.9 ARASINDA İSE,

• 50 YAŞIN ALTINDA VE HT, DM, HİPERLİPİDEMİ, RİSKİ VARSA

• B) BKI=30’UN ÜZERİNDE İSE

MUTLAKA TEDAVİ GEREKLİDİR

TEDAVİNİN BAŞARILI OLABİLMESİ İÇİN

• Hastanın tedaviyi istiyor olması

• Tedavinin yalnızca o hastaya özgü nitelikler içermesi

• Hastanın bilinçli ve sabırlı olması

• Diyetisyeni ile iletişimi sürdürmesiyle

mümkündür.

DİYET İLKELERİ VE GEREKSİNİMLERİ

• 1) ENERJİ

• Hastanın günlük enerji alımı, haftada 0.5-1 kg ağırlık kaybını sağlayacak şekilde azaltılmalıdır.

(YAVAŞ VE UZUN SÜRELİ ZAYIFLAMA) Yararı:

Dinlenme metabolik hız (DMH) ve vücut

proteinlerinde azalma en az düzeyde olur ve

yağsız vücut kitlesi daha az, yağ kitlesi daha çok kaybedilir.

VÜCUT BİLEŞİMİ

Yağ kitlesi

Yağsız

vücut

kitlesi

GÜNLÜK ENERJİ MİKTARININ BELİRLENMESİ

• İLKE: Harcanandan az enerji vermektir.

• Bu enerji en az bazal metabolizma düzeyinde olmalıdır.

• Günlük verilebilecek enerji miktarı için 2 basit formül kullanılabilir.

• A) günlük tüketilen kalori- 1000 k.kalori

• ( 1 kg yağ dokusu= 7000k.kalori: 7 gün=1000k.kalori/1 günde)

• B) İdeal ağırlık(kg) x 24 saat x 1(bazal kalori)+ F.A kalorisi

• İdeal vücut ağırlığı(kg)= ideal beden kitle indeksi x Boy(m²)

2. PROTEİN

• Enerjinin yaklaşık %15’i olmalıdır.

• Diyetin protein miktarı, vücudun nitrojen

dengesini koruyabilmek için normal (RDA’ya uygun) veya biraz yüksek olmalı, kaliteli

protein kaynaklarından yararlanılmalıdır.

• Proteinin tokluk hissi verdiği, ayrıca proteinli besinlerin termik etkisinin yüksek olduğu

unutulmamalıdır.

• Yapılan bir çalışmada;

• Diyet proteini kısıtlandığında

3.Yağ

• Enerjinin %25-30’u olmalıdır.

• Diyetin yağ miktarı azaltılmalı, ancak lezzetin bozulmamasına dikkat edilmelidir.

• Yağlı besinlerin de proteinler gibi tokluk hissi verdiği unutulmamalı, hem bu nedenle hem de lezzeti bozmamak için çok da

azaltılmamalıdır(%20↓gibi)

• Yapılan bir değerlendirmeye göre; şişman kişilerde yağın enerjiden gelen oranı %10

azaltıldığında ağırlık kaybı ortalama 5 kg daha fazladır.

Yapılan bir çalışmada (kadın denekler)

• 1. grup; enerji düşürülmeksizin 1 yıl düşük yağlı diyet eğitimi

• 2. grup; enerji düşürülmeksizin kontrol

• 1 yıl sonra:

1. grup: diyet yağı%39.2 den %21.6’ya düşmüş 3.1 kg kayıp

2. grup: diyet yağı%38.9 dan %37.3’e düşmüş 0.4 kg kayıp

• SONUÇ: Toplam enerji azaltılmadan sadece

yağdan gelen enerjinin azaltılmasının etkin olduğu görülmüştür.

Diğer bir çalışmada:

• BKI 18-44 arasındaki kadın deneklere 24 hafta

boyunca aynı enerjili farklı yağlı diyetler verilmiş;

• Düşük yağlı grup(enerjinin %20’si)

• Yüksek yağlı diyet (enerjinin%37’si)

• kıyaslandığında:

• Vücut ağırlığında %2.8 ↓

• Yağ kitlesinde %11.3↓

• Yağsız vücut kitlesinde %2.2↑ olmuştur.

• Sonuç: Zayıflama diyetlerinde total enerji aynı olsa da yağdan gelen enerjinin azaltılması

yararlıdır.

Başka bir çalışmada ise;

• Hastanede yatan hastalar:

Yüksek yağlı diyet (enerjinin

%90’ı)

Dengeli diyet

Haftada 3-4 kg kayıp

(su kaybı nedeniyle) Diyet döneminin

sonunda aynı ağırlık kaybı

Sonuç: yüksek yağlı diyetin zayıflama diyetlerinde yararlı olmadığı, aksine zararlı olabileceği

vurgulanmıştır.

4.Karbonhidratlar(KH)

• Enerjinin %55-56’ı olmalıdır.

• Diyetin KH miktarı ayarlanırken komplex KH lar artırılmalı, basit KH’ lar azaltılmalıdır.

• Diyet yağı azaltıldığında, doğal olarak protein de bir miktar ancak KH’da daha çok artış olduğu

umutulmamalıdır.

• Yapılan bir çalışmada; zayıflama diyetlerinde (enerji ↓, yağ,↓, kompleks KH↑)

• UZUN DÖNEM KİLO KAYBINDA ETKİN

5. VİTAMİNLER VE MİNERALLER

• Genelde gereksinim kadar verilmelidir.

• Zayıflama diyetlerinin enerjilerinin azlığına paralel olarak vitamin ve mineral yetersizlikleri görülebilir(örn demir, kalsiyum). Çok düşük kalorili olmayan, dengeli

düzenlenmiş diyetlerle yetersizlik söz konusu olmaz.

• Yapılan bir değerlendirmeye göre;

• Kadınlar 1200 k.kaloriden düşük diyetler ek multivitamin(günlük )

• Erkekler 1500

• yapılan bir çalışmada düşük kalorili diyet alan şişman bireylerde kilo kaybının yanısıra anemi

belirleyicilerinin(plazma ferritini, demiri gibi)

düştüğü,demir suplementi verildiğinde normal seviyelere hızla dönüş olduğu gösterilmiştir.

6. POSA

Diyet posası yüksek olmalıdır (25-30 g/gün) Posanın etki mekanizması:

• Su bağlama kapasitesi↑, enerjisi↓ olması nedeniyle besinin enerjisini azaltır.

• Çiğnemeyi sitümüle ederek yemek yeme için gerekli süreyi uzatır.

• Gastrik salgının uyarılmasındaki etkinliği azdır. Böylece midedeki sindirim ve mide boşalma hızını↓, bu da tokluk hissini uzatır.

• Yağ asitlerinin, safra tuzlarının az da olsa malabsorbsiyonuna neden olur ve barsakların doyurulmasını teşvik eder.

• Açlık mekanizmasını düzenlemede rol alan hipotalamik merkezi etkileyebilen insülin düzeyini ↓

• Ağırlık azaltıcı bazı GI hormonların salınmasında etkindir.

• Dışkı hacmini artırarak barsak hareketlerini ve geçiş hızını ↑

• İçerdiği laksatf bileşikler ile ağırlık kaybına neden olur.

• Yapılan bir çalışmada;

Ağırlık koruma programındaki 41 kadın

20 g/gün guargum grubu kontrol grubu (20 kadın-14 ay) (21 kadın- 14 ay)

%80 %50-80 Uyumlu uyumlu

Sonuç:%80 uyumlu grup ile kontrol grubunda benzer ağırlık kazanımı

%50-80 uyumlu grup kontrol grubundan daha fazla ağırlık kazanımı

7. ALKOL

• Çok düşük enerjili olmayan zayıflatıcı

diyetlerde eğer kişi alkol alışkanlığından vazgeçemiyorsa az miktarda izin

verilebilir.

• Alınan alkollü içkinin enerji değerinin hesaplanıp günlük alınan enerjiden

çıkarılması gerektiği unutulmamalıdır.

Yapılan bir değerlendirmeye göre

a) kalorileri aynı, ancak etanol karbonhidrat ile yer değiştirdiğinde kilo kaybı görülmektedir.

Nedeni; metabolik hız ↑ termogenesiz ↑

ATP sentezi yerine enerji kaybı olur.

(oksidasyona fosforilasyonun eşlik etmesi nedeniyle) b)Kronik alkoliklerde alkol enerjisi

hesaplanmayabilir.

Nedeni:1) besin ögelerinin biyoyararlılığındaki bozukluklar 2)Mikrozomal sistemdeki ATP oluşturmayan

oksidasyon sistemi

3)Karaciğer yetersizlikleri

• Yapılan bir çalışmada; (89538 kadın, 48493 erkek) alkol alımı ile BKI kıyaslanmıştır.

• Sonuç:

• Günlük 50 g etanol alan kadınlarda BKI, hiç almayanlardan düşük bulunmuş, erkeklerde ise bir ilişki gözlenmemiştir.

• Kilo kaybı nedeni: etanol→asetat→asetil CoA (Fazla ATP’nin harcanması)

30

İçkiler

Bira Şarap

Vermut

Ahududu likörü Muz likörü

Nane likörü Cin

Votka

Portakal likörü Viski

Rakı

miktar(cc) 750

270 165 120 120 100 90 80 75 75 60

8.SIVI

• Günlük 2-3 lt sıvı tüketilmelidir.

• Diyet metabolik artıkların atılabilmesi için uygun sıvı miktarını sağlamalıdır. Ayrıca yemekle beraber alınan sıvılar mide

dolgunluğunu arttırır.

• Yemek öncesi, sırası ve sonrası bol su içilmesine özen gösterilmelidir.

9. TUZ

• Eğer vücutta sıvı retansiyonu varsa (konjestif kalp bozukluğu veya başka nedenlerle ödemi bulunan şişman kişilerle vücutta su ve tuz

birikimi olma durumu) diyette tuz kısıtlanmalıdır.

10. ÖĞÜN SAYISI

• Diyet 6-8 öğünlük sık aralıklarla düzenlenmelidir.

Düzensiz yemek yemenin enerji alımını arttırdığı unutulmamalıdır.

• Sık aralıklarla beslenmenin yararları;

• 1) Gereğinden fazla yemeyi ve kaçamakları önler

• 2) Acıkmayı önleyerek bir sonraki öğünde besin alımını azaltır.

• 3) Her öğün sonrasında yiyeceklerin termojenik etkisi ile enerji harcaması bir miktar artar.

Zayıflama diyetleri yapan kişilerde izlenmesi gereken bulgular

• Ağırlık BKI ve İdeal Vücut Ağırlığı

• Boy

• Haftalık ağırlık değişimleri

• Kan basıncı

• Kan ürik asit düzeyi

• Kan TSH, T₃ ve T₄ düzeyi

• Kan trigliserit düzeyi

• Kan kollesterol düzeyi

• Kan glukoz düzeyi

• Skinfold ölçümleri

• Bel /kalça oranı(Erkek:<1/1, Kadın:< 0.8/ 1)

KETOJENİK DİYET

• KH miktarı aşırı kısıtlandığında (günlük 50 g’ın altı) kanda keton cisimciklerinin artmasına (ketozis) neden olan diyetlerdir.

• Ketojenik diyet

• Düşük kalorili Çok düşük kalorili

• Ketojenik diyetler ketojenik diyetler

•

• KH↓ (enerjinin ~%5’i)

• Protein serbest ve↑,

• Yağ serbest ve ↑

• Örnek Atkins Diyeti Stilman Diyeti

• %5 KH %5 KH

• %25 pro %45 pro

• %70 yağ % 50 yağ

• KETOJENİK DİYETLER BESİN ÖGELERİ

YÖNÜNDEN DENGESİZ OLMALARI, ÖNEMLİ SAĞLIK SORUNLARI ORTAYA ÇIKARMALARI NEDENİYLE ŞİŞMANLIK TEDAVİSİNDE

KULLANILMAMALIDIR!!!!!!

ÇOK DÜŞÜK KALORİLİ DİYETLER

• AÇLIK DİYETLERİ ÇOK DÜŞÜK KALORİLİ DİYETLER

• Günlük 200 kkal2den az günlük 200-800 k.kal

• İlk 2-3 hf ilk 1-2 hafta

• günde 1-1.5 kg kayıp günde 0.8 kg kayıp

Daha sonra günde 3. hafta günde 0.5 kg kayıp 0.3 kg kayıp Ölüm riski yüksek!! Örnek

Örnek Simeons diyeti Bloom’un ‘0 kalorilik’ diyeti enerji :575 k.kal (su ve şekersiz içecekler) KH:30 g (%20.9) Proteinli açlık diyeti(40-60g pro: 80g (%55.6) yağsız et yumurta albümini yağ:15 g (%23.5)

Ketojenik diyetlerin yaratabileceği

sağlık sorunları

Yapılan bir çalışmada;

dengeli diyet ve ketojenik diyetin ilk 10 gün sonunda oluşturduğu ağırlık kaybının dağılımı şu şekildedir

.

• Dengeli diyet Ketojenik diyet

• Su (%) 37.1 61.2

• Yağ (%) 59.5 35.0

• Pro (%) 3.4 3.8

• SONUÇ;

• Dengeli diyetle yağ kaybı daha fazla olurken

• Ketojenik diyetle su kaybı daha fazla olmuştur.

Çok düşük kalorili diyetlerin kullanımında öneriler

• Ancak aşırı şişmanlar (BKI 40↑) tarafından bir ekip(doktor, diyetisyen, psikolog, fizyoterapist) kontrolünde yapılması

Çok düşük kalorili diyetlerin yan etkileri

Merkezi sinir sistemi : başağrısı,

konsantrasyon bozukluğu sinirlilik,

yorgunluk

Kardiyovasküler sistem: kardiyak aritmi hipotansiyon Gastrointestinal sistem: bulantı

kusma diyare

konstipasyon

abdominal rahatsızlık safra taşı

Genito–üriner sistem: Menstruasyon düzensizliği Böbrek taşları

Diğer : Soğuğa karşı intolerans kuru cilt

Saç dökülmesi ve incelmesi uyuşukluk

proteinüri(-N dengesi)

mineral-elektrolit dengesinde bozukluk bazal metabolizmada azalma

Çok düşük diyetlerin kontraendikasyonları

• Kardiyovasküler hastalıklar, kardiyak aritmiler

• Serbrovasküler hastalıklar

• Karaciğer hastalıkları

• Böbrek hastalıkları

• Gut hastalığı, hiperürisemik durumlar

• Psikiyatrik hastalıklar

• Kanser

• Protein katabolizmasını artıran enfeksiyon hastalıkları

• Alkolizm

• Porfirya

Çok düşük kalorili diyetlerin;

Alışverişe yönelik öneriler;

• Besin alışverişini tok karnına yapmak

• Enerjisi düşük olan besinleri satın almak

• Alışverişe liste hazırlayıp çıkmak

• Yenmeye hazır besinleri satın almamak

• Yapılan listeye yetecek

Planlı olmaya yönelik öneriler

Aktiviteye yönelik öneriler

• Daha az taşıt kullanmak

• Spor ayakkabılarını sürekli hazır bulundurmak

• Asansöre binmemek

• Hızlı tempoyla yürümek

• Aktif- hareketli kişilerle birlikte olmaya özen göstermek

Diyet düzenlerken dikkat edilmesi gereken hususlar

1. Diyetin enerjisi çok düşük olmamalıdır

2. Diyet: hastanın ağız tadını bozmayacak şekilde sosyoekonomik durumuna uygun

yaşam tarzına adapte edilmiş şekilde Esnek olmalıdır.

3.Diyet : beslenme alışkanlıklarını uzun dönemde değiştirecek şekilde sunulmalıdır.

Kısa dönemli acele (şok) diyetler uygulanmamalıdır.

Diyet düzenlerken dikkat edilmesi gereken hususlar;

4.Diyette; yağ lezzeti bozmayacak şekilde ayarlanmalı Yağdan zengin besinler kısıtlanmalı

Görünür yağlardan tereyağı ve margarin yerine zeytinyağı ve diğer bitkisel yağlar kullanılmalı

Yemeklerin haşlama, ızgara ve fırında pişirilmesi sağlanmalıdır.

5. Diyette; basit KH (örn; sukroz) yerine kompleks KH (örn; kurubaklagil) tercih edilmelidir.

Diyet düzenlerken dikkat edilmesi gereken hususlar;

6. Diyette; posanın, vitamin ve minerallerin önemli kaynakları olan sebze ve meyveler bulunmalı

• Kabuklu yenebilen sebze ve meyveleri soyulmadan tüketilmeli

• Meyve suyu yerine meyvenin kendisi tüketilmeli

• Ekmek kepekli tercih edilmelidir.

7.Diyet ; kan basıncı ↑

• Kan kollesterol ve lipit↑ ise diyet bunlara uygun Kan ürik asit↑ düzenlenmelidir

• Kan glukoz ↑

Bilinmesi gereken bazı hususlar

1. hastanın haftalık ölçümleri sabah aç karnına, aynı terazide ve aynı giysilerle olmalıdır.

2. Hastaya öğün atlamaması, yavaş yenmesi ve iyi çiğnemesi gerektiği söylenmelidir.

3. Hastaya uygun bir diyeti nasıl yapacağı öğretilmelidir.

Örneğin;

• Menülerin kullanılması

• Yemek tarifleri

• Restaurantta yeme önerileri

• Porsiyon kontrolü

• Partilerde, toplantılarda yeme önerileri

• Düşük kalorili uygun besinler ve ürünler

• Yemek hazırlama ve pişirme yöntemleri

Bilinmesi gereken bazı hususlar

4.Diyet yaparken aynı anda sigaranın da

bırakılması besin tüketiminin artmasına neden olabilir.

5.Menstruasyon öncesi ağırlık kazanımı 1-2 kg sıvı şeklinde olabilir. Bu dönemdeki ağırlık ölçümü

güvenilir olmayabilir,

6.Diyet tedavisinin başlangıcındaki ağırlık

kaybının beklentisi (örn; ilk hafta su kaybı nedeniyle çok olabilir veya hiç olmayabilir) hastayı motive

edebilir veya hayal kırıklığına uğratabilir. Bu durum hastaya detayları ile anlatılmalıdır.

Bilinmesi gereken bazı hususlar

• 7. Ağırlık kaybı sırasında bazal metabolizma diyete adaptasyon nedeniyle düşer, buna bağlı olarak

kilo kayıp oranı azalır.

• 8. Hem serbest yenebilecek besinler hem de sakınılması gereken besinler hastaya iyice

anlatılmalıdır. Bununla beraber çikolata, bar, kek, gofret, gibi besinlerden sakınmak hastada stres yaratabilir. Günlük aldığı enerjiden çıkarılmak kaydıyla hastanın belirli zamanlarda bu tür

besinleri tüketmesi moral olarak yararlı da olabilir.

• 9. Ağırlık kaybedici programı bitiren hasta hemen ağırlık koruma programına alınmalıdır. Ağırlığı

korumanın kişiyi zayıflatmaktan çok daha önemli ve zor olduğu bilinmelidir.

Beslenme eğitimi

• Şişmanlığın önlenmesi

• Zayıflama programının etkinliğini artırmak için uygulanır.

• Basamakları;

• Bireyin tüm özelliklerinin bilinmesi

• Fiziksel

• Sağlık,

• Ailesel,

• Beslenme alışkanlıkları

• Bireyin tedavi programına inandırılması

Yaşam biçimi değişikliği

• Eğitimin uygulanması Sözel

Yazılı- görsel Bireysel

Grup

• Eğitimin davranışlara yansıyıp yansımadığının izlenmesi

Kilo kontrolü Besin kontrolü

• Tekrar eğitim gerekebilir.

Davranış değişikliği tedavisi

• Davranış değişikliği tedavisinde amaç; ömür boyu sürecek

alışkanlık değişikliğini oluşturmak ve bu şekilde ağırlık kaybını

sürekli kılmaktır.

Davranış değişikliği tedavisinin 6 ana faktörü vardır. Bunlar;

• Uygun olmayan beslenme alışkanlıklarından vazgeçmek

• Vazgeçilemeyen alışkanlıkları azaltmak

• Uygun beslenme ve egzersiz alışkanlıklarını güçlendirmek

• İstenilen beslenme ve egzersiz davranışlarını tekrarlamak

• Uygun olmayan beslenme alışkanlıklarının olumsuz sonuçlarının belirlemek ve düzenlemek

• Uygun beslenme ve egzersiz davranışlarını

belirlemek ve günlük yaşantı içerisinde kalıcı bir yer açarak sürekliliğini sağlamaktır.

Davranış değişikliği tedavisinin

basamakları

Fiziksel aktivite

• Yağsız dokunun korunmasını sağlar

• Bazal metabolizma hızının düşmesini engeller

• Yağ dokusunun harcanmasını sağlar

• sağlığın korunmasını ve

geliştirilmesini etkiler

İlaç tedavisi

• 1. gastrointestinal sistem üzerine etkili olan ilaçlar

• Kepek ya da selüloz

• a) dışkılamayı artırır

• b) hacim oluştururak tokluk hissi yaratır ve kalori alımını azaltır.

Orlistat(tetrahidrolipstatin)

• Gastrik, pankreatir ve karboksilester lipaz inhibitörü)

↓

• Gastrik ve pankreatik lipazın aktif bölgesindeki serin kalıntısına kovalanet bağla bağlanır

↓

• İnce barsak lümeninde etki göstererek trigliserit hidrolizini azaltır

↓

• diyet yağının emilimini azaltır.

• Akarboz (α-glikosidaz inhibitörü) ↓

Karbonhidrat emilimini azaltır.

2. İştah baskılayıcılar

a) Katekolaminerjik sistem üzerine etkin olanlar Fentermin

Dietilpropion Mazindol

• B) Seratonerjik sistem üzerine etkili olanlar

• Fenilpropanolamin

• Deksfenfluramin

• Fluoksetin

• Sibutramin

Gibi ilaçlar sinir uçlarında seratonin salımını artırır ve geri emilimini engeller→ tokluk hissi verir → besin alımını azaltır.

• 3. termojenik ilaçlar

• Troid hormonları

• Efedrin ve kafein

• Atipik

β-adrenerjik agonistler

• Büyüme hormonu

Gibi ilaçlar termogenesizi arttırarak enerji

kaybı oluşturur.