Doç Pınar Sökülmez
DEĞİŞİM LİSTELERİ
SÜT GRUBU DEĞİŞİM LİSTESİ
Bir süt değişimi 9 gr karbonhidrat, 6 gr protein, 6 gr yağ içerir
Ortalama Ölçü Miktar (Gr)
Süt 1 su bardağı 200
Yoğurt 3/4 su bardağı 150
Kefir 1 su bardağı 1 su bardağı 200 Ev yoğurdu 1 su bardağı 200 NOT:
1. Süt değişimi yemek ve tatlılarda kullanılabilir.
2. Süt ve yoğurdun yarım yağlı olanı tercih edilmeli.
BİR ET DEĞİŞİMİ 6 GR PROTEİN, 5 GR YAĞ İÇERİR
Ortalama Ölçü Miktar (Gr)
Köfte 1 Adet 30
Pirzola (Kemiksiz) 1 Adet 30
Kıyma 1 Köfte kadar 30
Kuşbaşı 3-4 parça 30 Biftek 1 Orta büyüklükte 30 Balıklar 1 Köfte kadar 30
Derisiz Tavuk/Hindi 1 Köfte kadar 30
Beyaz Peynir 1 Kibrit kutusu 30 Kaşar Peyniri 2/3 kibrit kutusu 20 Yumurta 1 Adet 50 Lor Peyniri(Yağsız tepeleme) 4 yemek kaşığı 70
Çökelek 1 yemek kaşığı 20
Salam 3 küçük dilim 20
Sosis 1 küçük orta boy 30
Ekmek grubu listeleri
Bir ekmek değişimi 15 gr karbonhidrat, 2 gr protein içerir.
ORTALAMA ÖLÇÜ ( PİŞMİŞ )
MİKTAR ( gr )
Ekmek(Buğday,Çavdar,Mısır) 1 İnce Etimek Dilim 25
Un Çorbası (tepeleme) 1 Kase 20
Mercimek Unu (Çorbada) 1 Kase 20
Bezelye Unu (Çorbada) 1 Kase 20
Tarhana “ 1 Kase 20
Şehriye “ 1 Kase 20
Pirinç “ 1 Kase 20
*Mercimek “ 1 Kase 20
Pirinç (pilav olarak) 3 Yemek kaşığı 20
*Bulgur(pilav olarak) 3 Yemek kaşığı 20
Kuskus 3 Yemek kaşığı 20
Makarna 3 Yemek kaşığı 20
Erişte 3 Yemek kaşığı 20
*Kuru fasulye 4 Yemek kaşığı 25
*Nohut 4 Yemek kaşığı 25
*Kuru barbunya 4 Yemek kaşığı 25
İç bakla 4 Yemek kaşığı 25
Yufka böreği 2 Kibrit kutusu kadar 25
Patates 1 Küçük boy 90
Kestane 2 Orta boy 30
Patlamış mısır 1 Su bardağı dolusu 20
Leblebi 1 Çay bardağı 50
Simit 1/4 Adet 25
İrmik 3 Yemek kaşığı 20
Cornflekes(tepeleme) 3 Yemek kaşığı 20
ORTALAMA ÖLÇÜ MİKTAR ( gr )
Armut 1 Orta boy 100
Ayva 1/3 Orta boy 100
Ahududu 1 Çay bardağı 100
Ananas 1 Dilim 110
Böğürtlen 1 Çay bardağı 115
Çilek 12 Adet(orta boy) 180
Dut 10 Büyük boy 75
Elma ½ Büyük boy 100
Erik(kırmızı) 5 Adet 85
Erik (yeşil) 10 Adet 100
Erik (mürdüm) 2-3 Orta boy 80
Greyfurt ½ Orta boy 150
İncir 1 Adet 75
Karpuz 1/10 Küçük boy(10 kg) 250
Kavun 1/10 Küçük boy(2.5-3 kg) 200
Kayısı 4 Adet 120
Kiraz 15 Adet 85
Kivi 1 Orta boy 150
Limon 2 Küçük boy 180
Mandalina 1 Büyük boy 150
Muz 1/2 Orta boy 75
Nar ½ Küçük boy 100
Portakal 1 Orta boy 130
Şeftali 1 Orta boy 150
Üzüm 15 İri tane 90
Vişne 20 Adet 100
Yeni dünya 6 Adet 80
Turunç 1 Orta boy 100
Kuru incir 1 Adet 20
Kuru kayısı 4 Adet 20
Kuru erik 5 Adet 20
Kuru üzüm 1 Yemek kaşığı dolusu 20
Portakal suyu 1 Çay bardağı 100
Greyfurt suyu 1 Çay bardağı 100
Elma suyu 1/3 Su bardağı 80
Üzüm suyu ¼ Su bardağı 60
Vişne suyu 1/3 Su bardağı 80
Nar suyu 1/3 Su bardağı 80
YAĞ DEĞİŞİMLERİ 1 Yağ değişimi 5 mg. yağ verir.
ORTALAMA ÖLÇÜ: MİKTAR (Gr ):
BİTKİSEL SIVI YAĞ 1 tatlı kaşığı 5 gr.
ZEYTİNYAĞ 1 tatlı kaşığı 5 gr.
SİYAH ZEYTİN 6-7 Tane 10 gr
YEŞİL ZEYTİN 10-12Tane 10 gr
YENİLMEMESİ GEREKEN YİYECEKLER
Şeker ve şekerli tatlılar, Bal, Reçel- Pekmez , Marmelat, Şurup,
Hamur işleri börek, çörek, pasta, kek, kurabiye, çikolata,
Alkollü içecekler ve meşrubatlar, tahin ve tahin helvası
Yağda kızartılmış, kavrulmuş ve sos ilave edilmiş yiyecekler,
Kuru yemişler, hazır meyve suları, sigara
Sucuk, pastırma, salam, sosis
Bütün yağlı yiyecekler (Yağlı etler, krema vs.)
Terkibi bilinmeyen hazır gıdalar,
Listede belirtilmemiş olan her türlü yiyecekler,
Margarin, tereyağ, kuyruk yağı, iç yağ
Sakatatlar (karaciğer, beyin, böbrek vb.)
Önerilenden fazla tuz ve tuzlu yiyecekler ( salamura, turşu, konserve vb.)
Değişim Listeleri
Besinlerin besin ögesi içerikleri ve kalori miktarlarına göre gruplandırılmasından oluşur
Bu gruplardan her hangi birinde yer alan besinler listede belirtilen miktarlarda olmak şartıyla birbirleri yerine
kullanılabilirler
Bu listeler diyet hazırlayan ve diyeti uygulayan kişilere kolaylık ve esneklik sağlar
Kutluay Merdol T ve ark. Beslenme ve Diyetetik Açıklamalı Sözlük,Ankara,1997.
DEĞİŞİM
LİSTELERİ
Değişim Listelerindeki Temel Sorunlar
1.Türkiye’ye özgü bir besin bileşim cetvelinin olmaması
* Bu konuda yapılan girişimler * Etiket bilgisinin önemi
2. Türkiye’de standart ölçü kaplarının olmaması
Besin Ortalama Ölçü (Pişmiş)
Miktar (g)
Süt 1 Su Bardağı 200
Yoğurt ¾ Su Bardağı (4 tepeleme yemek kaşığı) 150
Kefir 1 Su Bardağı 200
Ev Yoğurdu 1 Su Bardağı 200
SÜT GRUBU DEĞİŞİM LİSTESİ
(Bir süt değişimi 9 gr karbonhidrat, 6 gr protein, 6 gr yağ içerir) SÜT GRUBU DEĞİŞİM LİSTESİ
(Bir süt değişimi 6 gr karbonhidrat, 4 gr protein, 3,5 gr yağ içerir)
Besin Ortalama Ölçü
(Pişmiş)
Miktar (g)
Süt 1 Su Bardağı 160
Yoğurt ¾ Su Bardağı 160
Neden süt değişiminde farklılık var?
*Hesaplamada bir sorun yok.
*Tüketim açısından uygunluk söz konusu
Light süt kullanalım mı?
*Yarım yağlı süt-yoğurt 9-6-3
*Yağsız süt 9-6-0
ET GRUBU DEĞİŞİM LİSTESİ
(Bir et değişimi, 6 gr protein, 5 gr yağ içerir)
Besin Ortalama Ölçü
(Pişmiş)
Miktar (g)
Kırmızı et 1 köfte kadar 30 Tavuk eti (derisiz) 1 köfte kadar 30 Hindi eti (derisiz) 1 köfte kadar 30
Balık 1 köfte kadar 30
Besin Ortalama Ölçü (Pişmiş)
Miktar (g)
Yumurta 1 adet 50
Beyaz peynir 1 kibrit kutusu 30 Yağsız lor 4 YK (tepeleme) 70 Çökelek 1 YK (tepeleme) 20 ET GRUBU DEĞİŞİM LİSTESİ
(Bir et değişimi, 6 gr protein, 5 gr yağ içerir)
Besin Ortalama Ölçü
(Pişmiş)
Miktar (g)
Kırmızı et 1 köfte kadar 30 Tavuk eti (derisiz) 1 köfte kadar 30
Balık 1 köfte kadar 30
KC, Beyin --- 50
Besin Ortalama Ölçü (Pişmiş)
Miktar (g)
Yumurta 1 adet 50
Beyaz peynir 1 kibrit kutusu 30
İstakoz, karides 5 orta boy 60
Midye 5 orta boy 60
Besin Ortalama Ölçü (Pişmiş)
Miktar (g)
Kaşar peyniri ¾ kibrit kutusu 20
Sosis 1 küçük boy 30
Salam 3 küçük dilim 20
ET GRUBU DEĞİŞİM LİSTESİ
(Bir et değişimi, 6 gr protein, 5 gr yağ içerir) ET GRUBU DEĞİŞİM LİSTESİ
(Bir et değişimi, 6 gr protein, 5 gr yağ içerir) Besin Ortalama Ölçü Miktar
(g) Kaşar peyniri ¾ kibrit kutusu 20
Sosis 1 adet 30
Salam 1 dilim 20
Et değişimini kullanırken dikkat edilecek hususlar:
*Peynirin miktarının anlatımı(kibrit kutusu?) *Etin miktarının anlatımı(köfte kadar?)
*Peynir ve etin birbirinin yerine kullanımı
EKMEK GRUBU DEĞİŞİM LİSTESİ
(Bir ekmek değişimi 15 gr karbonhidrat, 2 gr protein, içerir)
Besin Ortalama Ölçü (Pişmiş) Miktar (g)
Ekmek (buğday, çavdar, kepek yulaf) 1 etimek dilimi 25
Hamburger ekmeği (küçük) ½ adet 25
Hamburger ekmeği (büyük) 1/3 adet 25
Sandviç ekmeği 1/3 adet 25
Galeta 2-3 adet 20
Un 3 YK (silme) 20
EKMEK GRUBU DEĞİŞİM LİSTESİ
(Bir ekmek değişimi 15 gr karbonhidrat, 2 gr protein, içerir)
Besin Ortalama Ölçü (Pişmiş) Miktar (g)
Ekmek (buğday, çavdar, kepek yulaf) 1 ince dilim 25
Buğday , mercimek, bezelye unu (çorba) 1 kase 15
EKMEK GRUBU DEĞİŞİM LİSTESİ
(Bir ekmek değişimi 15 gr karbonhidrat, 2 gr protein, içerir)
Besin Ortalama Ölçü (Pişmiş) Miktar (g)
Mercimek çorba 1 kase 20
Un çorbası 1 kase 20
Şehriye çorba 1 kase 20
Pirinç çorba 1 kase 20
Pirinç pilavı 3 yemek kaşığı 20
Bulgur pilavı 3 yemek kaşığı 20
Besin Ortalama Ölçü (Pişmiş) Miktar (g)
Mercimek çorba 1 kase 25
Tarhana çorba 1 kase 15
Şehriye çorba 1 kase 15
Pirinç çorba 1 kase 15
Pirinç pilavı 2 yemek kaşığı 15
Bulgur pilavı 2 yemek kaşığı 15
Kuskus 2 yemek kaşığı 15
EKMEK GRUBU DEĞİŞİM LİSTESİ
(Bir ekmek değişimi 15 gr karbonhidrat, 2 gr protein, içerir)
EKMEK GRUBU DEĞİŞİM LİSTESİ
(Bir ekmek değişimi 15 gr karbonhidrat, 2 gr protein, içerir)
Besin Ortalama Ölçü (Pişmiş) Miktar (g)
Erişte pilavı 3 yemek kaşığı 20
Makarna 3 yemek kaşığı 20
Patates 1 küçük boy 90
Kestane 2 orta boy 30
Haşlanmış mısır Yarım küçük boy 70
Patlamış mısır 1 su bardağı 20
Besin Ortalama Ölçü (Pişmiş) Miktar (g)
Erişte pilavı 2 yemek kaşığı 15
Makarna 2 yemek kaşığı 15
Patates 1 küçük boy 90
Kestane 2 orta boy 30
Yufka böreği 2 kibrit kutusu ---
Patlamış mısır 1 su bardağı 20
EKMEK GRUBU DEĞİŞİM LİSTESİ
(Bir ekmek değişimi 15 gr karbonhidrat, 2 gr protein, içerir)
EKMEK GRUBU DEĞİŞİM LİSTESİ
(Bir ekmek değişimi 15 gr karbonhidrat, 2 gr protein, içerir)
Besin Ortalama Ölçü (Pişmiş) Miktar (g)
Leblebi 1 avuç (2 yemek kaşığı) 20
Tuzlu Bisküvi 2 adet 15
Simit (susamsız) ¼ adet 25
İrmik 3 yemek kaşığı 20
Cornflakes 3 yemek kaşığı (tepeleme) 20
Kurubaklagil 4 yemek kaşığı 25
Besin Ortalama Ölçü (Pişmiş) Miktar (g)
Tuzlu Bisküvi 2 adet 25
Kurubaklagil (kuru fasülye, nohut, kuru barbunya, iç bakla)
4 yemek kaşığı 25
EKMEK GRUBU DEĞİŞİM LİSTESİ
(Bir ekmek değişimi 15 gr karbonhidrat, 2 gr protein, içerir)
Ekmek değişimini kullanırken dikkat edilecek hususlar:
*Ekmek ve ekmek yerine geçenlerin birbirlerinin yerine kullanımı
* Kurubaklagiller neden ekmek değişiminde?
(Et değişimi-Ekmek değişimi)
MEYVE GRUBU DEĞİŞİM LİSTESİ
(Bir meyve değişimi 15 gr karbonhidrat içerir)
Besin Ortalama Ölçü Miktar (g) Ahududu 1 çay bardağı 100
Ananas 1 dilim 110
Armut 1 orta boy 120
Ayva 1/3 orta boy 100
Böğürtlen ¾ su bardağı 120 Çilek 12-14 adet (orta boy) 200
Besin Ort. Ölçü Miktar (g)
Dut 10 büyük boy 75
Elma ½ büyük boy 100
Kırmızı erik 5 orta boy 85 Mürdüm eriği 2-3 orta boy 80 Greyfurt ½ orta boy 150 İncir (tane) 1 küçük boy 75 Besin Ortalama Ölçü Miktar (g)
Ananas 1 dilim 110
Armut 1 orta boy 100
Ayva 1/4 orta boy 80
Çilek 12 adet (orta boy) 175
Besin Ort. Ölçü Miktar (g)
Dut 8 adet 75
Elma 1 küçük boy 100
Erik 5 orta boy 100
Greyfurt ½ orta boy 125 İncir (tane) 1 küçük boy 80 MEYVE GRUBU DEĞİŞİM LİSTESİ
(Bir meyve değişimi 12 gr karbonhidrat içerir)
MEYVE GRUBU DEĞİŞİM LİSTESİ
(Bir meyve değişimi 15 gr karbonhidrat içerir)
Besin Ortalama Ölçü Miktar (g) Karpuz 1/10 küçük boy(3 kg’lık) 250
Kavun 1/10 küçük boy (2,5 kg’lık) 200
Kayısı 4 orta boy 160
Kiraz 15 adet 85
Kivi 1 orta boy 150
Limon 2 küçük boy 180
Besin Ort. Ölçü Miktar (g) Mandalina 1 büyük boy 150
Muz ½ orta boy 75
Nar ½ küçük boy 100
Portakal 1 orta boy 130 Şeftali 1 orta boy 150 Üzüm 1 küçük salkım 90 Besin Ortalama Ölçü Miktar (g)
Karpuz 1/8 orta boy 200
Kavun 1/8 orta boy 200
Kayısı 3 orta boy 100
Kiraz 12 adet 75
Kivi 1 orta boy 150
Limon 1 orta boy 100
Besin Ort. Ölçü Miktar (g) Mandalina 1 büyük boy 100
Muz 1 küçük boy 50
Nar ½ küçük boy 80
Portakal 1 orta boy 130 Şeftali 1 orta boy 100
Üzüm 15 iri tane 80
MEYVE GRUBU DEĞİŞİM LİSTESİ
(Bir meyve değişimi 12 gr karbonhidrat içerir)
MEYVE GRUBU DEĞİŞİM LİSTESİ
(Bir meyve değişimi 15 gr karbonhidrat içerir)
Besin Ortalama Ölçü Miktar (g)
Vişne 20 adet 100
Hurma 5 adet 20
Kuru erik 5 adet 20
Yeni Dünya 7 adet 90 Yeşil Erik 12 adet 120 Kuru İncir 1 küçük boy 20
Besin Ort. Ölçü Miktar (g) Kuru Kayısı 4 orta boy 20
Kuru Üzüm 1 yemek kaşığı 20 Elma suyu 1,5 çay bardağı 150 Greyfurt suyu 1,5 çay bardağı 150 Limon suyu 1,5 çay bardağı 150 Mandalina suyu 1,5 çay bardağı 150 Besin Ortalama Ölçü Miktar (g)
Vişne 14 adet 80
Hurma 5 adet 20
Kuru erik 5 adet 20
Yeni Dünya 6 adet 125 Kuru İncir 1 adet 20
Besin Ort. Ölçü Miktar (g) Kuru Kayısı 4 orta boy 20
Kuru Üzüm 1 yemek kaşığı 20
Elma, vişne, nar suyu 1/3 su bardağı 80 Greyfurt suyu 1 çay bardağı 100 Limon suyu 1,5 çay bardağı 150 Mandalina suyu 1,5 çay bardağı 150 MEYVE GRUBU DEĞİŞİM LİSTESİ
(Bir meyve değişimi 12 gr karbonhidrat içerir)
MEYVE GRUBU DEĞİŞİM LİSTESİ
(Bir meyve değişimi 15 gr karbonhidrat içerir)
Besin Ortalama Ölçü Miktar (g) Portakal Suyu 1,5 çay bardağı 150
Üzüm Suyu 1 çay bardağı 100
Besin Ortalama Ölçü Miktar (g) Portakal Suyu 1 çay bardağı 100
Üzüm Suyu 1/4 su bardağı 60 MEYVE GRUBU DEĞİŞİM LİSTESİ
(Bir meyve değişimi 12 gr karbonhidrat içerir)
SEBZE GRUBU DEĞİŞİM LİSTESİ
(Bir sebze değişimi 6 gr karbonhidrat, 1 gr protein içerir)
Besin Ort. Ölçü Miktar (g) Domates 1 küçük boy 100
Domates suyu ½ su bardağı 100 Çarliston biber 4 orta boy 100 Y.Sivri Biber 10 orta boy 100 Y.Dolma Biber 2 orta boy 100 Kıvırcık Salata 15 yaprak 100
Besin Ort. Ölçü Miktar (g)
Marul 5-6 Yaprak 100
Salatalık 1 küçük boy 100 Kırmızı Turp 5 orta boy 100 Maydanoz 1 orta demet 75 Yeşil Soğan 3-4 orta boy 75 Kuru Soğan 1 orta boy 75 Besin Ort. Ölçü Miktar (g)
Domates 1 küçük boy 100 Domates suyu 1 su bardağı 240 Çarliston biber 4 orta boy 100 Y.Sivri Biber 10 orta boy 100 Y.Dolma Biber 2 orta boy 100 Kıvırcık Salata 15 yaprak 100
Besin Ort. Ölçü Miktar (g)
Marul 5-6 Yaprak 100
Salatalık 1 küçük boy 100 Kırmızı Turp 5 orta boy 100 Maydanoz 1 orta demet 75 Yeşil Soğan 3-4 orta boy 75 Kuru Soğan 1 orta boy 75 SEBZE GRUBU DEĞİŞİM LİSTESİ
(Bir sebze değişimi 6 gr karbonhidrat, 1 gr protein içerir)
SEBZE GRUBU DEĞİŞİM LİSTESİ
(Bir sebze değişimi 6 gr karbonhidrat, 1 gr protein içerir)
Besin Ort. Ölçü Miktar (g) Kereviz 1 KB (çiğ) 100
K.Lahana 1/8 OB (çiğ) 100 Lahana 4 YK (pişmiş) 100 Karnıbahar 4 YK (pişmiş) 100 Taze Kabak 4 YK (pişmiş) 150 Patlıcan 4 YK (pişmiş) 125
Besin Ort. Ölçü Miktar (g) Ispanak 4 YK (pişmiş) 150
Pazı 4 YK (pişmiş) 150
Ebegümeci 4 YK (pişmiş) 150
Bamya 4 YK (pişmiş) 75
T.Fasulye 4 YK (pişmiş) 150 Semizotu 4 YK (pişmiş) 150 Besin Ort. Ölçü Miktar (g)
Kereviz 1 KB (çiğ) 100 K.Lahana 1/8 OB (çiğ) 100 Lahana 4 YK (pişmiş) 100 Karnıbahar 4 YK (pişmiş) 100 Taze Kabak 4 YK (pişmiş) 150 Patlıcan 4 YK (pişmiş) 125
Besin Ort. Ölçü Miktar (g) Ispanak 4 YK (pişmiş) 150
Pazı 4 YK (pişmiş) 150
Ebegümeci 4 YK (pişmiş) 150
Bamya 4 YK (pişmiş) 75
SEBZE GRUBU DEĞİŞİM LİSTESİ
(Bir sebze değişimi 6 gr karbonhidrat, 1 gr protein içerir)
SEBZE B GRUBU DEĞİŞİM LİSTESİ
(Bir sebze değişimi 7 gr karbonhidrat, 2 gr protein içerir) Besin Ort. Ölçü Miktar (g)
Havuç 1 orta boy (çiğ) 100 Havuç Suyu ½ su bardağı (çiğ) 120 Şalgam 1 orta boy (çiğ) 150 Bezelye 4 yemek kaşığı
(pişmiş)
100
Besin Ort. Ölçü Miktar (g) Pırasa 5 yemek kaşığı
(pişmiş)
150
Bakla 4 yemek kaşığı (pişmiş)
100
Enginar 1 orta boy (pişmiş) 100
Bal Kabağı 100
Besin Ort. Ölçü Miktar (g) Havuç 1 orta boy (çiğ) 100
Havuç Suyu ½ su bardağı (çiğ) 120 Şalgam 1 orta boy (çiğ) 150 Bezelye 4 yemek kaşığı
(pişmiş)
100
Besin Ort. Ölçü Miktar (g) Pırasa 5 yemek kaşığı
(pişmiş)
150
Bakla 4 yemek kaşığı (pişmiş)
100
Enginar 1 orta boy (pişmiş) 100
Bal Kabağı 100
SEBZE B GRUBU DEĞİŞİM LİSTESİ
(Bir sebze değişimi 7 gr karbonhidrat, 2 gr protein içerir)
Sebze değişimini kullanırken dikkat edilecek hususlar:
*Çiğ sebzelere dikkat
*Nişastalı sebzelere dikkat
Besin Ortalama Ölçü Miktar (g)
Sıvı yağ 1 tatlı kaşığı 5
Siyah zeytin 6-7 orta boy 10
Yeşil zeytin (çizik) 10-12 orta boy 10 Yumuşak margarin 1 tatlı kaşığı 5 YAĞ GRUBU DEĞİŞİM LİSTESİ
(Bir yağ değişimi 5 gr yağ içerir)
Besin Ortalama Ölçü Miktar (g) Sıvı yağ 1 tatlı kaşığı 5
Siyah zeytin 5 adet 15 Yeşil zeytin 6 adet 15 Mayonez 1 tatlı kaşığı 5 Fındık, fıstık 6 adet --
Besin Ortalama Ölçü Miktar (g) Kaymak 1 yemek kaşığı 10
Margarin (erimiş)
1 tatlı kaşığı 5
Margarin (erimemiş)
1 tatlı kaşığı 5
Tereyağ, sade yağ, kuyruk yağı
1 tatlı kaşığı 5
YAĞ GRUBU DEĞİŞİM LİSTESİ (Bir yağ değişimi 5 gr yağ içerir)
Yağ değişimini kullanırken dikkat edilecek hususlar:
* Mayonez, kaymak, katı margarin, tereyağı, kuyruk yağı yağ değişiminde neden olmamalı?
*Fındık, fıstık gibi yağlı kuruyemişler yağ değişiminde neden olmamalı?
*Yemeklerin içine giren miktar hesabı (klinik-poliklinik)
*Hastaya anlatma zorluğu
Değişim Listelerinin Hastalıklarda Kullanımı
Koroner Arter Hastalıklarında kolesterol hesabı *1Süt değişimi; önce 16 mg
şimdi 25 mg (Farklılık olduğu için)
*1Et değişimi; önce 21 mg şimdi 25 mg
(Farklılık olmamasına rağmen)
Değişim Listelerinin Hastalıklarda Kullanımı
Diyabette ve Obezitede kullanımı *Şu anki değişimler kullanılıyor.
*Bazı yiyeceklerin ortalama değişim miktarları ile ilgili farklı listeler var.Bu
listelerin hastanın uygulamasındaki zorluklara dikkat edilmelidir.
Örneğin; 1 ekmek + 1 yağ= 1 kase çorba
veya 2YK pilav-makarna
Yiyecek Ölçü Değişim
Sütlaç (Şekersiz) 1 kase 1 Süt, 1 Ekmek
Muhallebi (Şekersiz) 1 kase 1 Süt, 1 Ekmek
Ayran 1 su bardağı 1/2 Süt
Cacık 1 kase 1/2 Süt
Kısır 2 yemek kaşığı 1 Ekmek, 1 Yağ
İçli Köfte 1 adet 1 Et, 1 Ekmek, 1 Yağ
Kadınbudu Köfte 1 adet 1 Et, ½ ekmek, 2 Yağ
Mercimek Köfte 2 orta adet 1 Ekmek, 1 yağ
Patates Salatası 2 yemek kaşığı 1 Ekmek, 1 yağ
Mantı 2 küçük kepçe 1 Et, 2 ekmek, 1 yağ
Kıymalı Pide 1 adet 4 Ekmek, 2 Et, 2 yağ
Hamburger (küçük, sossuz) 1 adet 2 Ekmek, 2 Et
Cheeseburger 1 adet 2 Ekmek, 2 Et
Pizza 1/8 adet (35 cm. çap) 1 Ekmek, 1 Et,
BAZI YİYECEKLERİN ORTALAMA DEĞİŞİM DEĞERLERİ
Yiyecek Ölçü Değişim
Gözleme (Sade) 1 adet 4 Ekmek, 2 Yağ
Börek (kıymalı-peynirli) 2 kibrit kutusu 1 Ekmek, ½ et, 1 yağ
Kaşarlı Tost (yağsız) 1 adet 3 ekmek, 1 et
Sosisli Sandviç 1 adet 4 ekmek, 1 et, 1 yağ
Z’lı Lahana Sarma (orta kalın) 2 adet 1 ekmek, 1 yağ
Etli Lahana Sarma (orta kalın) 4-5 adet 2 et, 1 ekmek, 1 sebze Z’lı Yaprak Sarma (orta kalın) 2 adet 1 ekmek, 1 yağ
Etli Yaprak Sarma 4-5 adet 1 et, ½ ekmek
Etli Biber Dolma 2 adet 2 et, 1 ekmek, 1 sebze
Kıymalı Kabak Dolma 2 adet 1 et, 1 ekmek, 1 sebze
Karnıyarık 1 adet 1 et, 1 sebze, 2 yağ
İmam Bayıldı 1 adet 1 sebze, 2 yağ
Leblebi 1 avuç (20 g) 1 ekmek
Sokak Simiti 1 adet 3 ekmek, 1 yağ
Poğaça (sade) 1 adet 2 ekmek, 1 yağ
Değişim Listelerinin Hastalıklarda Kullanımı
Karaciğer-Böbrek Hastalıklarında protein kısıtlı diyetlerde ekmek değişim listesi kullanımı
*Pirinç ile şehriye, vb. farkı
Yiyecek Ortalama Ölçü Çiğ miktar (g)
Buğday unu (çorbada) 1 kase 20
Şehriye (çorbada) 1 kase 15
Pirinç (çorbada) 2 kase 30
Tarhana (çorbada)* 1 kase 15
Pirinç (pilav olarak) 4 yemek kaşığı 30 Bulgur (pilav olarak)* 2 yemek kaşığı 15
Makarna 2 yemek kaşığı 15
Kuskus 2 yemek kaşığı 15
Erişte 2 yemek kaşığı 15
İrmik (tatlı içinde) 4 yemek kaşığı 25
Patates* 1 orta boy 100
*Bu yiyecekler, diyette potasyum sınırlaması varsa önerilmezler. Ayrıca, tarhana fosfordan da zengindir.
Proteini Kısıtlı Diyetlerde Bir İnce Dilim Ekmek (25 g)
Yerine Geçebilen Yiyecekler
Proteini Kısıtlı Diyetlerde Bir İnce Dilim Ekmek (25 g) Yerine Geçebilen Yiyecekler
Yiyecek Ortalama Ölçü Çiğ miktar (g)
Buğday unu (çorbada) 1 kase 20
Şehriye (çorbada) 1 kase 20
Pirinç (çorbada) 2 kase 30
Tarhana (çorbada)* 1 kase 15
Pirinç (pilav olarak) 5 yemek kaşığı 35 Bulgur (pilav olarak)* 3 yemek kaşığı 20
Makarna 3 yemek kaşığı 20
Kuskus 3 yemek kaşığı 20
Erişte 3 yemek kaşığı 20
İrmik (tatlı içinde) 4 yemek kaşığı 25
Patates* 1 orta boy 100
*Bu yiyecekler, diyette potasyum sınırlaması varsa önerilmezler. Ayrıca, tarhana fosfordan da zengindir.
Bazı Besin Gruplarının Değişim Listelerindeki Yeri
Alkollü içecekler
Yağlı tohumlar
Light-diyet ürünleri
Alkollü içeceklerin değişim listelerindeki yeri
*Kalp sağlığı için önerilen miktar;
Erkekler 2 ölçü(30g)
Kadınlar 1 ölçü(15g)
30 G ALKOL İÇEREN İÇKİLER VE MİKTARLARI (200 K.KALORİ)
İçkiler Miktar (cc)
Bira 750
Şarap 270
Vermut 165
Ahududu likörü 120
Muz likörü 120
Nane likörü 100
Cin 90
Rom 85
Votka 80
Portakal likörü 75
Viski 75
Rakı 60
Alkollü içeceklerin değişim listelerindeki yeri
* Hiçbir değişime uymamaktadır.
*Toplam kaloriden çıkarılarak kullanılmalıdır Yüksek kalorilerde 3 ekmek
Düşük kalorilerde 2 ekmek+1 et
Yağlı kuruyemişlerin değişim listelerindeki yeri *Yağ değişiminde kullanılması tartışılmalıdır.
*Hiçbir değişime uymamaktadır.
Besinler Miktar Enerji CHO Protein Yağ
Fındık 100 658.5 9.6 10.6 65.1
Fıstık 100 579.3 9.4 25.6 49.4
Antep Fıstığı 100 574.8 11.6 17.6 51.6
Badem 100 586.5 7 20.4 53.7
Ceviz 100 654.4 10.6 14.4 62.5
Kaju 100 594.6 25.3 16.1 48.2
