3. Ulusal Özel Güvenlik Sempozyumu 1-2 Mart 2013 Gaziantep
ÖZEL GÜVENLİK GÖREVLİLERİNİN MESLEĞE BAKIŞ AÇILARI VE MESLEKİ SORUNLARA
YÖNELİK YAKLAŞIMLARI
C. Gazi UÇKUN
1, Seher UÇKUN
2, Barış DEMİR
3, Orkun KONAK
41
Kocaeli Üniversitesi Hereke Ömer İsmet Uzunyol MYO (guckun@gmail.com)
2
Kocaeli Üniversitesi Hereke Ömer İsmet Uzunyol MYO (seher.uckun@kocaeli.edu.tr)
3
Kocaeli Üniversitesi Hereke Ömer İsmet Uzunyol MYO(baris.demir@kocaeli.edu.tr)
4
Kocaeli Üniversitesi Hereke Ömer İsmet Uzunyol MYO(orkun.konak@kocaeli.edu.tr)
ÖZET
İnsan yaşamında en önemli faktörlerden biri de meslek seçimidir. Eğer kişi kendi yetenek, ilgi ve becerileri doğrultusunda meslek seçimini gerçekleştirirse o oranda da mesleğinde başarılı olur. Özel güvenlik teşkilatı mensupları mesleklerine başvurdukları andan itibaren çok ciddi sorunlarla karşı karşıya kalmaktadırlar. Bütün bu sorunları çözülebilmesi için önlemlerin araştırılarak tespit edilmesi gerekmektedir. Bu çalışmanın amacı, özel güvenlik görevlilerinin mesleklerine bakış açılarını ve mesleki sorunlara yönelik görüşlerini belirlemektir. Çalışma grubunu,48 il ve bunlara bağlı ilçelerinde, kamu ve özel sektörde görevli 1212 özel güvenlik görevlisi oluşturmaktadır. Veriler yarı yapılandırılmış mülakat şeklinde toplanmıştır. Elde edilen veriler betimsel analiz yöntemiyle çözümlenmiştir. Bu yönüyle çalışma nitel bir araştırma özelliği taşımaktadır. Ayrıca çalışmada verilen cevapların gruplandırılıp yüzde ve frekanslarının belirlenmesi yoluyla nicel verilere yer verilmiştir. Araştırma sonucunda, özel güvenlik görevlilerinin mesleklerine bakış açıları, mesleki sorunlara yönelik görüşleri belirlenmiş ve öneriler sunulmuştur.
Anahtar Kelimeler:
Özel Güvenlik, Mesleğe bakış açıları, Mesleki sorunlar142 1. GİRİŞ
Güvenlik anlayışı insanla beraber var olan bir olgudur. Toplumsal hayata geçişle beraber, güvenlik önceleri ordu ile sağlanmış ve zamanla ordudan özerkleşen veya yeni bir kuvvet olarak oluşturulan polis güçleri ile temin edilmiştir. Zamanla devletin asli görevlerinden olan, kamu güvenliğini, düzenini sağlamak, genel kolluk tarafından çeşitli yetersizlikler sebebiyle eksik kalmış ve özel güvenlik anlayışı gelişmeye başlamıştır.
Özel güvenlik sektörünün son 20-30 yıllık süreç içerisinde tüm dünyada çok hızlı bir şekilde büyüdüğü ve bu büyümenin önümüzdeki yıllarda da süreceği değerlendirilmektedir. Sosyo-ekonomik gelişmeler, gelir dağılımdaki bozukluğun artısı, göç dalgaları, resmi kolluk kuvvetlerine duyulan güvenin yıpranması ve teknolojik ilerlemelerin özel sektör tarafından daha hızlı takibi bu büyümeyi tetikleyen faktörler olarak sıralanabilir. Ülkemizde artık kamu kurum ve kuruluşlarında, bankalarda ve diğer şirketlerde, market ve mağazalarda, okullarda ve üniversitelerde, hastanelerde, parklarda ve eğlence mekânlarında basta olmak üzere birçok alanda geçmişte pek rastlanılmayan özel güvenlik görevlileri boy göstermektedir. Özel güvenlik sektörü yasal yapının uygun hale getirilmesi ile birlikte Ülkemizde de hızla büyümeye başlamıştır. Daha önceleri akla getirilmesi güç olan askerlik şubeleri ve Danıştay gibi pek çok kritik alan artık özel güvenlik şirketlerince korunmaya başlamıştır.
Güvenlik, devlet otoritesinin tartışmasız bir şekilde tesis edilmesi, devlet kurumlarının ve diğer ekonomik ve sosyal kurumların engelsiz bir şekilde çalışması ve kişilerin özgürlüklerin hak ve sınırları içerisinde ve sorumlulukların yerine getirilmesi kaydıyla can, mal ve namuslarının korunmasını sağlamaktır (DPT, 2001:5). Güvenlik hizmetleri de kamu yönetiminin temel görevleri arasında yer alan bir hizmettir. Genel olarak güvenlik hizmeti hukukun uygulanması ve düzenin sağlanması, suç ve suçluların yargı önüne çıkarılmasına kadar devam eden bir is olarak tanımlanabilir (Karaman ve Seyhan, 2001: 149).
Büyüyen talep özel güvenlik hizmetleriyle bağlantılı olan veya özel güvenlik hizmetlerini kullananlar için bir garantiyle beraber yüksek seviyede kaliteyi de gerektirmektedir. Güvenlik hizmetleri hatalı yürütülmelerine fırsat verilmeyecek kadar profesyonelce yerine getirilmektedir. Bu faktörler özel güvenlik hizmet sektörünün iyi çalışma koşullarından ve tatminkâr ücretten faydalanan, iyi eğitilmiş ve nitelikli personele bağlı olan, ciddi bir imajın karakterize ettiği daha profesyonel bir seviyeye doğru hareket etmesini gerektirir
2. ARAŞTIRMANIN AMACI
Bu çalışma ile özel güvenlik görevlilerinin mesleklerine bakış açılarını, mesleki ve sosyal konumlarını ve mesleki sorunlara yönelik görüşlerini belirlemek amaçlanmıştır.
Özel güvenlik görevlilerinin mesleğe bakış açıları ve sorunlarının tespit edilmesi özel güvenlik mesleği ile ilgili yapılacak çalışmalara katkı sağlayabileceği, mesleki gelişime destek vereceği düşünülmektedir. Bu amaç doğrultusunda araştırmanın problem cümlesi
“Özel güvenlik görevlilerinin mesleklerine bakış açıları ve mesleki sorunlara yönelik görüşleri nelerdir?” şeklindedir. Araştırmanın alt problemleri ise aşağıdaki gibidir:
1- Özel güvenlik görevlilerinin mesleklerine bakış açıları nasıldır?
2- Özel güvenlik görevlilerinin mesleki sorunlara yaklaşımları nelerdir?
3- Özel güvenlik görevlilerinin kolluk kuvvetleriyle ilişkileri nasıldır?
4- Vatandaşların özel güvenlik mesleğine ve görevlilerine bakış açısı nasıldır?
3. YÖNTEM
Bu bölümde araştırmanın modeli, evren ve örneklemi ile verilerin toplanması ve analizi açıklanmıştır.
3.1. Araştırmanın Modeli
Bu araştırma, genel durumu belirlemeyi amaçlaması nedeniyle genel tarama modeli kapsamında betimsel bir çalışmadır. Özel güvenlik görevlilerinin mesleklerine bakış açıları ve mesleki sorunlara yönelik görüşlerinin ortaya konulmasında tekil tarama modeli kullanılmıştır. Tekil tarama modeli ile ilgilenilen olay, madde, birey,grup vb.
birim ve duruma ait değişkenler, ayrı ayrı betimlenmeye çalışılır (Karasar, 2002).
3.2. Evren ve Örneklem
Araştırmanın evrenini Türkiye’de kamu ve özel sektörde görevli özel güvenlik görevlileri oluşturmaktadır. Evrenin tamamına ulaşılamaması nedeniyle basit tesadüfi örnekleme yöntemiyle örneklem alınmıştır. Araştırmanın örneklemini, 48 il ve ilçede görevli, 1212 kadın ve erkek özel güvenlik görevlisi oluşturmaktadır. Örnekleme ilişkin bulgular Tablo 1’de verilmiştir.
Tablo 1.Örnekleme İlişkin Veriler
N %.
Yaş 18-24 arası 219 %18
25-30 arası 546 %45
31-40 arası 316 %26
40 ve daha fazla 131 %11
Toplam 1212 %100
Cinsiyet Kadın 146 %12
Erkek 1066 %88
Toplam 132 %100
Medeni Hal Evli 1140 %94
Bekar 72 %6
Toplam 1212 %100
Meslekte Çalışma Süresi 0-1 yıl 206 %17
2-4 yıl 593 %49
5-8 yıl 146 %12
9-15 yıl 146 %12
16 yıl ve üzeri 121 %10
Toplam 1212 %100
Eğitim Durumu İlköğretim 146 %12
Ortaöğretim 896 %74
Ön lisans 110 %9
Lisans 60 %5
Toplam 1212 %100
144
3.3. Veri Toplama Aracı, Verilerin Toplanması ve Verilerin Analizi
Araştırmada kullanılmak üzere araştırmacılar tarafından bir görüşme formu hazırlanmıştır. Ölçekte demografik özelliklere yönelik ve mesleğe bakış açılarını tespit edebilmek amacıyla hazırlanmış sorular bulunmaktadır.
Özel güvenlik görevlilerinin mesleklerine bakış açılarını ve mesleki sorunlara yönelik görüşlerini belirlemek amacıyla veriler, nitel araştırma yöntemlerinden yarı yapılandırılmış görüşme tekniği ile toplanmıştır. Görüşme tekniği ile elde edilen nitel veriler araştırmacılar tarafından gruplandırılmış ve sayısallaştırılarak frekans ve yüzde olarak ifade edilmiştir.
4. BULGULAR VE YORUM
Soru 1: Özel güvenlik görevlisi olma sebebiniz nedir?
Cevaplar N %
Meslek olarak gördüğüm için 836 %69
İşsiz olduğum için 206 %17
Üniformayı sevdiğim için 37 %3
Diğer 133 %11
Toplam 1212 %100
Anketi yanıtlayan kişilerin özel güvenlik görevlisi olma nedeni sorulduğunda %69 çoğunlukla “meslek olarak görüyorum” cevabı olmuştur.
Soru 2: Özel güvenlik görevlisi olmaktan memnun musunuz?
Cevaplar N %
Evet 715 %59
Hayır 181 %15
Kararsızım 315 %26
Toplam 1212 %100
Anketi yanıtlayan kişilerin özel güvenlik görevlisi olmaktan memnun musunuz sorusuna verdiği cevap %59 çoğunlukla “evet” cevabı olmuştur.
Soru 3: Mesleğe başladıktan sonra pişmanlık duydunuz mu?
Cevaplar N %
Evet 303 %25
Hayır 630 %52
Kararsızım 279 %23
Toplam 1212 %100
Anketi yanıtlayan kişilerin mesleğe başladıktan sonra pişmanlık duydunuz mu sorusuna;
% 52 ile “hayır”, % 25 “evet “ve % 23’ ü “kararsızım” olmuştur.
Soru 4: Pişman iseniz pişmanlık sebebiniz nedir?
Cevaplar N %
Çalışma şartları ağır 48 %4
Ücreti yetersiz 364 %30
Geleceği yok 558 %46
Haksız uygulamalar yapılıyor 133 %11
Diğer 109 %9
Toplam 1212 %100
Anketi yanıtlayan kişilerin pişman iseniz sebebi nedir sorusuna; % 46 ile “geleceği yok”
ve % 30 “ücreti yetersiz” cevapları verilmiştir.
Soru 5: Özel güvenlik mesleğini bırakmayı düşünüyor musunuz?
Cevaplar N %
Evet 218 %18
Hayır 558 %46
Kararsızım 436 %36
Toplam 1212 %100
Anketi yanıtlayan kişilerin özel güvenlik mesleğini bırakmayı düşünüyor musunuz sorusuna; %46 sı “hayır” cevabı vermesine karşın geriye kalanların(%54) “evet ve kararsızım” cevabı verdiği görülmüştür.
Soru 6: Özel güvenlik mesleğini bırakmayı düşünüyorsanız sebebi nedir?
Cevaplar N %
Gelecek göremiyorum 497 %41
Hakkımı tam ve zamanında alamıyorum 146 %12
Ücreti düşük ve sosyal haklarım yok 328 %27
Mesleğimde yükselmeyeceğimi düşünüyorum 36 %3
Mesleğime saygınlığı göremediğim için 108 %9
Mesleki risklerden dolayı 97 %8
Toplam 1212 %100
Anketi yanıtlayan kişilerin özel güvenlik mesleğini bırakmayı düşünüyorsanız sebebi nedir sorusuna; % 41 çoğunlukla “gelecek göremiyorum” ve % 27 ile “ücret düşük- sosyal haklarım yok” cevabı olmuştur.
146
Soru 7: 5188 sayılı kanun özel güvenlik görevlilerine verdiği yetkileri biliyor musunuz?
Cevaplar N %
Evet 1151 %95
Hayır 61 %5
Toplam 1212 %100
Anketi yanıtlayan kişilerin 5188 sayılı kanun özel güvenlik görevlilerine verdiği yetkileri biliyor musunuz sorusuna; % 95 ile “evet” cevabı verilmiştir.
Soru 8: Sizce, 5188 sayılı yasa görevinizi yapmada yeterli midir?
Cevaplar N %
Evet 158 %13
Güncellemeli 545 %45
Yetersiz tamamen değiştirilmeli 509 %42
Toplam 1212 %100
Anketi yanıtlayan kişilerin sizce, 5188 sayılı yasa görevinizi yapmada yeterli midir sorusuna; % 45 ile “güncellenmeli” ve % 42 ile “yetersiz tamamen değiştirilmeli”
cevabı verilmiştir.
Soru 9: Özel güvenlik görevlilerinin yetkileri arttırılmalı mı?
Cevaplar N %
Evet 1127 %93
Hayır 85 %7
Toplam 1212 %100
Anketi yanıtlayan kişilerin özel güvenlik görevlilerinin yetkileri arttırılmalı mı sorusuna; % 93 ile “evet” cevabı verilmiştir.
Soru 10: Görev yaparken yetkilerinizi tam olarak kullanabildiğinize inanıyor musunuz?
Cevaplar N %
Evet 255 %21
Hayır 957 %79
Toplam 1212 %100
Anketi yanıtlayan kişilerin, görev yaparken yetkilerinizi tam olarak kullanabildiğinize inanıyor musunuz sorusuna; % 79 ile “hayır” cevabı verilmiştir.
Soru 11: Sizce yetkilerinizi kullanmaya engel teşkil eden şeyler nelerdir?
Cevaplar N %
Amirlerim 73 %6
Hizmet sunduğum kurum kuruluş yetkilileri 642 %53
Yetersizlik ve bilgisizliğim 24 %2
Yetkilerimin açık ve net olmaması 473 %39
Toplam 1212 %100
Anketi yanıtlayan kişilerin, sizce yetkilerinizi kullanmaya engel teşkil eden şeyler nelerdir sorusuna; % 53 ile “hizmet sunduğum kurum yetkilileri” ve % 39 “yetkilerimin açık ve net olmaması” cevabı verilmiştir
Soru 12: Mesleki gelişimleri (genelge, emir yazılarını vb.) takip edebiliyor musunuz?
Cevaplar N %
Hayır 448 %37
Amirlerden 436 %36
Dergilerden 49 %4
İnternet portallarından 279 %23
Toplam 1212 %100
Anketi yanıtlayan kişiler, mesleki gelişimleri takip edebiliyor musunuz ve nasıl sorusuna % 37 ile “hayır”, takip edenler ise bunu % 36 ile “amirlerinden olduğu”
cevabını vermişlerdir.
Soru 13: Sizce özel güvenlik görevlileri diğer kolluk kuvvetlerinin sahip olduğu sosyal ve kanuni haklar ile yetkiye sahip mi?
Cevaplar N %
Evet 73 %6
Hayır 1139 %94
Toplam 1212 %100
Anketi yanıtlayan kişiler, sizce özel güvenlik görevlileri diğer kolluk kuvvetlerinin sahip olduğu sosyal ve kanuni haklar ile yetkiye sahip mi sorusuna; % 94 ile “hayır”
cevabını vermişlerdir.
Soru 14: Ücretiniz yeterli mi? (net aylık maaş geliriniz)
Cevaplar N %
Evet 109 %9
Hayır 1103 %91
Toplam 1212 %100
Anketi yanıtlayan kişiler, ücretiniz yeterli mi sorusuna; % 91 ile “hayır” cevabı vermişlerdir.
148
Soru 15: Aylık ücretiniz nedir?(net aylık maaş geliriniz)
Cevaplar N %
500 TL ve altı 145 %12
500-600 TL arası 448 %37
600-700 TL arası 255 %21
700-800 TL arası 170 %14
850 TL ve üstü 194 %16
Toplam 1212 %100
Anketi yanıtlayan kişiler, aylık ücretiniz nedir sorusuna; % 37 ile “500-600 TL arası”,
% 21 ile “600-700 TL arası” cevabını vermişlerdir.
Soru 16: Özel güvenlik görevlisi olarak son iki yıl içerisinde kaç iş değiştirdiniz?
Cevaplar N %
1 kez 194 %16
2 kez 206 %17
3 kez 36 %3
4 ve daha fazla 618 %51
Hiç 158 %13
Toplam 1212 %100
Anketi yanıtlayan kişiler, özel güvenlik görevlisi olarak son iki yıl içerisinde kaç iş değiştirdiniz sorusuna; % 51 ile “4 ve daha fazla”, % 17 ile “2 kez” cevabı vermişlerdir.
Soru 17: Sizce, işten çıkarılmalar ve cezalandırmalarda keyfi uygulamalar yapılıyor mu?
Cevaplar N %
Evet 703 %58
Hayır 509 %42
Toplam 1212 %100
Anketi yanıtlayan kişiler, sizce işten çıkarılmalar ve cezalandırmalarda keyfi uygulamalar yapılıyor mu sorusuna; %58 ile “evet” cevabı vermişlerdir.
Soru 18: Özel güvenlik görevlisi olmadan önce özel güvenlik görevlilerini nasıl görüyordunuz?
Cevaplar N %
Kolluk kuvveti 230 %19
Özel koruma 351 %29
Diğer kolluk kuvvetlerinden bağımsız bir meslek 376 %31
Diğer 255 %21
Toplam 1212 %100
Anketi yanıtlayan kişiler, özel güvenlik görevlisi olmadan önce özel güvenlik görevlilerini nasıl görüyordunuz sorusuna; %31 ile diğer kolluk kuvvetlerinden bağımsız bir meslek, % 29 ile özel koruma cevabı vermişlerdir.
Soru 19: Başkalarının da özel güvenlik görevlisi olmasını tavsiye eder misiniz?
Cevaplar N %
Evet 545 %45
Hayır 667 %65
Toplam 1212 %100
Anketi yanıtlayan kişiler, başkalarının da güvenlik görevlisi olmasını tavsiye eder misiniz sorusuna; % 65 ile “hayır” cevabı vermişlerdir.
Soru 20: Sizce vatandaş özel güvenlik görevlisini nasıl görüyor?
Anketi yanıtlayan kişiler, sizce vatandaş özel güvenlik görevlilerini nasıl görüyor sorusuna; % 38 ile “daha çok banka ve alışveriş merkezinde çalışan personel”, %25
“genel kolluğa göre daha az yetkisi olan personel” ve % 4 ile “kolluk kuvveti olarak görüyor”, cevabı vermişlerdir
Soru 21: Sizce vatandaş özel güvenlik mesleğini nasıl görüyor?
Cevaplar N %
Kolluk kuvveti 109 %9
Gereksiz 170 %14
Farkında değil 497 %41
Bilgisi yok 436 %36
Toplam 1212 %100
Cevaplar N %
Kolluk kuvveti olarak 48 %4
Genel kolluğa göre daha az yetkisi olan personel 303 %25 Daha çok banka ve alış merkezinde çalışan personel 461 %38
Önemsiyor 206 %17
Diğer 194 %16
Toplam 1212 %100
150
Anketi yanıtlayan kişiler, sizce vatandaş özel güvenlik mesleğini nasıl görüyor sorusuna; % 41 ile “farkında değil” ve % 36 ile “bilgisi yok”, cevabını vermişlerdir.
Soru 22: Sizce vatandaş, diğer kolluk kuvvetlerine göstermiş olduğu saygıyı güvenlik görevlilerine de gösteriyor mu?
Cevaplar N %
Evet 36 %3
Hayır 715 %59
Bazen 461 %38
Toplam 1212 %100
Anketi yanıtlayan kişiler, sizce vatandaş diğer kolluk kuvvetlerine göstermiş olduğu saygıyı özel güvenlik görevlilerine de gösteriyor mu sorusuna; % 59 ile” hayır” ve % 38 ile “bazen” cevabını vermişlerdir.
Soru 23: Genel kolluk kuvvetlerinin sizlere bakışını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Cevaplar N %
Kanun adamı gibi 12 %1
Yardımcı kuvvet gibi 776 %64
Herhangi bir vatandaş gibi 339 %28
Kim olduğumuz bilinmiyor 85 %7
Toplam 1212 %100
Anketi yanıtlayan kişiler, genel kolluk kuvvetlerinin sizlere bakışını nasıl değerlendiriyorsunuz sorusuna; % 64 ile “yardımcı kuvvet gibi”, % 28 ile “herhangi bir vatandaş gibi”, cevabını vermişleridir.
Soru 24: Gelecekte personel bazında özel güvenlik görevlileri, genel ve diğer özel kolluk kuvvetlerinin alt yapısını teşkil edebilir mi?
Cevaplar N %
Evet 1151 %95
Hayır 61 %5
Toplam 1212 %100
Anketi yanıtlayan kişiler, gelecekte personel bazında özel güvenlik görevlileri, genel ve diğer özel kolluk kuvvetlerinin alt yapısını teşkil edebilir mi sorusuna; % 95 ile “evet”
cevabını vermişlerdir.
Soru 25: Görevinizi yaparken vatandaşların sizlere yardımcı oluyorlar mı?
Cevaplar N %
Her zaman 0 %0
Bazen 824 %68
Genellikle 109 %9
Hiçbir zaman 279 %23
Toplam 1212 %100
Anketi yanıtlayan kişiler, görevinizi yaparken vatandaşların sizlere yardımcı oluyorlar mı sorusuna; % 68 ile “bazen”, % 23 ile “hiçbir zaman” cevabını vermişlerdir.
Soru 26: Görev esasında Genel kolluk kuvvetlerinin sizlere yardımcı olduğuna inanıyor musunuz?
Cevaplar N %
Her zaman 206 %17
Bazen 485 %40
Genellikle 376 %31
Hiçbir zaman 145 %12
Toplam 1212 %100
Anketi yanıtlayan kişiler, görev esasında Genel kolluk kuvvetlerinin sizlere yardımcı olduğuna inanıyor musunuz sorusuna; % 40 ile bazen, % 31 ile genellikle, cevabını vermişlerdir.
Soru 27: Çalıştığınız şirketinizden, biriminizden beklentileriniz nelerdir?
Cevaplar N %
Mesleğimi baskısız, sorunsuz, gereksiz dış müdahalesiz icra
157 %13
Ücretimi zamanında ve tam almak 73 %6
Amir/memur ilişkisinin seviyeli olması 0 %0
Bizlere değer verilmesi 170 %14
Hepsi 812 %67
Toplam 1212 %100
Anketi yanıtlayan kişiler, çalıştığınız şirketinizden beklentileriniz nelerdir sorusuna; % 13 ile “mesleğimi baskısız, sorunsuz, gereksiz dış müdahalesiz icra”, % 14 ile “bizlere değer verilmesi” ve % 67 ile “hepsi(ücret,mesai..)” cevabını vermişlerdir.
152
Soru 28: Genel kolluk kuvvetlerinden (emniyet ve jandarma) beklentiniz nelerdir?
Cevaplar N %
Bir kolluk kuvveti olduğumuzun bilinmesi 73 %6
Genel kolluğa yardımcı özel kolluk olduğumuzun bilinmesi
145 %12
İşimizi yaparken bize yardımcı olmalarını ve bizim yardımımızı da küçümsememeleri
85 %7
Özellikle şüpheli, zanlı ve suçluların yanında bizlere kolluk kuvveti gibi davranılması
48 %4
Hepsi 861 %71
Toplam 1212 %100
Anketi yanıtlayan kişiler, genel kolluk kuvvetlerinden(emniyet ve jandarma) beklentileriniz nelerdir sorusuna; “Bir kolluk kuvveti olduğumuzun bilinmesi, Genel kolluğa yardımcı özel kolluk olduğumuzun bilinmesi, İşimizi yaparken bize yardımcı olmalarını ve bizim yardımımızı da küçümsememeleri, Özellikle şüpheli, zanlı ve suçluların yanında bizlere kolluk kuvveti gibi davranılması cevaplarını içeren” % 71 ile
“hepsi” cevabını vermişlerdir.
Soru 29: Mesleki derneklerden beklentileriniz nelerdir?
Cevaplar N %
Bizim haklarımızın savunulmasında yardımcı olmasını 739 %61
Birlikteliğimizin tesisi için çalışılması 12 %1
Hepsi 424 %35
Hiçbir beklentim yok 37 %3
Toplam 1212 %100
Anketi yanıtlayan kişiler, mesleki derneklerden beklentileriniz nelerdir sorusuna; % 61 ile “bizim haklarımızın savunulmasında yardımcı olma”, cevabını vermişlerdir.
5. TARTIŞMA VE SONUÇ
Bu araştırmada ile özel güvenlik görevlilerinin mesleklerine bakış açılarını, mesleki ve sosyal konumlarını ve mesleki sorunlara yönelik görüşlerini belirlemek amaçlanmıştır.
Özel güvenlik görevlilerinin mesleğe bakış açıları ve sorunlarının tespit edilmesi özel güvenlik mesleği ile ilgili yapılacak çalışmalara katkı sağlayabileceği, mesleki gelişime destek vereceği düşünülmektedir. Bu amaç doğrultusunda araştırmanın problem cümlesi
“Özel güvenlik görevlilerinin mesleklerine bakış açıları ve mesleki sorunlara yönelik görüşleri nelerdir?” sorusuna ait sonuçlar ve yorumlar aşağıda verilmiştir.
Özel güvenlik görevlilerinin mesleklerine bakış açıları nasıldır?
Anketi yanıtlayan kişilere, özel güvenlik görevlisi olma nedeni sorulduğunda %69 çoğunlukla “meslek olarak görüyorum” cevabı olmuştur. Özel güvenlik görevlisi olmaktan memnun musunuz sorusuna verdiği cevap %59 çoğunlukla “evet” cevabı olmuştur. Anketi yanıtlayan kişilerin mesleğe başladıktan sonra pişmanlık duydunuz mu
sorusuna; % 52 ile “hayır”, % 25 “evet “ve % 23’ ü “kararsızım” olmuştur. Pişman iseniz sebebi nedir sorusuna; % 46 ile “geleceği yok” ve % 30 “ücreti yetersiz”
cevapları verilmiştir. Anketi yanıtlayan kişilerin özel güvenlik mesleğini bırakmayı düşünüyor musunuz sorusuna; %46 sı “hayır” cevabı vermesine karşın geriye kalanların(%54) “evet ve kararsızım” cevabı verdiği görülmüştür. Özel güvenlik mesleğini bırakmayı düşünüyorsanız sebebi nedir sorusuna; % 41 çoğunlukla “gelecek göremiyorum” ve % 27 ile “ücret düşük- sosyal haklarım yok” cevabı olmuştur
Anketi yanıtlayan kişiler, sizce özel güvenlik görevlileri diğer kolluk kuvvetlerinin sahip olduğu sosyal ve kanuni haklar ile yetkiye sahip mi sorusuna; % 94 ile “hayır”
cevabını vermişlerdir. Anketi yanıtlayan kişiler, mesleki gelişimleri takip edebiliyor musunuz ve nasıl sorusuna % 37 ile “hayır”, takip edenler ise bunu % 36 ile
“amirlerinden olduğu” cevabını vermişlerdir. Anketi yanıtlayan kişilerin özel güvenlik görevlilerinin yetkileri arttırılmalı mı sorusuna; % 93 ile “evet” cevabı verilmiştir.
Sizce, 5188 sayılı yasa görevinizi yapmada yeterli midir sorusuna; % 45 ile
“güncellenmeli” ve % 42 ile “yetersiz tamamen değiştirilmeli” cevabı verilmiştir. Özel güvenlik görevlisi olmadan önce özel güvenlik görevlilerini nasıl görüyordunuz sorusuna; %31 ile diğer kolluk kuvvetlerinden bağımsız bir meslek, % 29 ile özel koruma cevabı vermişlerdir. Başkalarının da güvenlik görevlisi olmasını tavsiye eder misiniz sorusuna; % 65 ile “hayır” cevabı vermişlerdir. Anketi yanıtlayan kişiler, gelecekte personel bazında özel güvenlik görevlileri, genel ve diğer özel kolluk kuvvetlerinin alt yapısını teşkil edebilir mi sorusuna; % 95 ile “evet” cevabını vermişlerdir. Aylık ücretiniz nedir sorusuna; % 37 ile “500-600 TL arası”, % 21 ile
“600-700 TL arası” cevabını vermişlerdir.
Özel güvenlik görevlilerinin mesleki sorunlara yaklaşımları nelerdir?
Anketi yanıtlayan kişiler, ücretiniz yeterli mi sorusuna; % 91 ile “hayır” cevabı vermişlerdir. Anketi yanıtlayan kişilerin, görev yaparken yetkilerinizi tam olarak kullanabildiğinize inanıyor musunuz sorusuna; % 79 ile “hayır” cevabı verilmiştir.
Sizce yetkilerinizi kullanmaya engel teşkil eden şeyler nelerdir sorusuna; % 53 ile
“hizmet sunduğum kurum yetkilileri” ve % 39 “yetkilerimin açık ve net olmaması”
cevabı verilmiştir.Anketi yanıtlayan kişiler, çalıştığınız şirketinizden beklentileriniz nelerdir sorusuna; % 13 ile “mesleğimi baskısız, sorunsuz, gereksiz dış müdahalesiz icra”, % 14 ile “bizlere değer verilmesi” ve % 67 ile “hepsi(ücret,mesai..)” cevabını vermişlerdir. Mesleki derneklerden beklentileriniz nelerdir sorusuna; % 61 ile “bizim haklarımızın savunulmasında yardımcı olma”, cevabını vermişlerdir. Anketi yanıtlayan kişiler, görevinizi yaparken vatandaşların sizlere yardımcı oluyorlar mı sorusuna; % 68 ile “bazen”, % 23 ile “hiçbir zaman” cevabını vermişlerdir. Sizce işten çıkarılmalar ve cezalandırmalarda keyfi uygulamalar yapılıyor mu sorusuna; %58 ile “evet” cevabı vermişlerdir. Anketi yanıtlayan kişiler, özel güvenlik görevlisi olarak son iki yıl içerisinde kaç iş değiştirdiniz sorusuna; % 51 ile “4 ve daha fazla”, % 17 ile “2 kez”
cevabı vermişlerdir.
Özel güvenlik görevlilerinin kolluk kuvvetleriyle ilişkileri nasıldır?
Anketi yanıtlayan kişiler, genel kolluk kuvvetlerinin sizlere bakışını nasıl değerlendiriyorsunuz sorusuna; % 64 ile “yardımcı kuvvet gibi”, % 28 ile “herhangi bir vatandaş gibi”, cevabını vermişleridir. Genel kolluk kuvvetlerinden(emniyet ve jandarma) beklentileriniz nelerdir sorusuna; “Bir kolluk kuvveti olduğumuzun bilinmesi, Genel kolluğa yardımcı özel kolluk olduğumuzun bilinmesi, İşimizi yaparken
154
bize yardımcı olmalarını ve bizim yardımımızı da küçümsememeleri, Özellikle şüpheli, zanlı ve suçluların yanında bizlere kolluk kuvveti gibi davranılması cevaplarını içeren”
% 71 ile “hepsi” cevabını vermişlerdir. Anketi yanıtlayan kişiler, görev esasında Genel kolluk kuvvetlerinin sizlere yardımcı olduğuna inanıyor musunuz sorusuna; % 40 ile bazen, % 31 ile genellikle, cevabını vermişlerdir.
Vatandaşların özel güvenlik mesleğine ve görevlilerine bakış açısı nasıldır?
Anketi yanıtlayan kişiler, sizce vatandaş özel güvenlik görevlilerini nasıl görüyor sorusuna; % 38 ile “daha çok banka ve alışveriş merkezinde çalışan personel”, %25
“genel kolluğa göre daha az yetkisi olan personel” ve % 4 ile “kolluk kuvveti olarak görüyor”, cevabı vermişlerdir. Sizce vatandaş özel güvenlik mesleğini nasıl görüyor sorusuna; % 41 ile “farkında değil” ve % 36 ile “bilgisi yok”, cevabını vermişlerdir.
Anketi yanıtlayan kişiler, sizce vatandaş diğer kolluk kuvvetlerine göstermiş olduğu saygıyı özel güvenlik görevlilerine de gösteriyor mu sorusuna; % 59 ile” hayır” ve % 38 ile “bazen” cevabını vermişlerdir.
6. TEŞEKKÜR
Özel Güvenlik Teşkilatı Mensupları Derneği’nce yapılan bu anket çalışması 48 il ve ilçede özel güvenlik birimlerinde ve özel güvenlik şirketlerinde çalışan 1212 özel güvenlik görevlisi arasında yapılmıştır.
Ankete katılan meslektaşlarımıza Özel Güvenlik Teşkilatı Mensupları
Derneği adına teşekkür ederiz.
KAYNAKLAR
ÇETİN, A.İbrahim. (2007), Türkiye’de Özel Güvenlik Hizmetlerinin Yapısı ve
Sorunları, Polis Akademisi Güvenlik Bilimleri Enstitüsü, Ankara.Yüksek Lisans Tezi.
DPT. (2001), Güvenlik Hizmetlerinde Etkinlik Özel İhtisas Komisyonu Raporu,
(Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı) Ankara-DPT Yayınları Yayın No:
DPT:2567-Ö_K: 583
KARAMAN, Özcan; KAZIM, Seyhan, (2001), “Olumlu ve Olumsuz Yanları ile Özel Güvenlik Hizmetleri” Polis Bilimleri Dergisi, Yıl: 2001, cilt:3, sayı:3-4, ss.149- 174.
