Bu iki tabaka arasında durgun hava hapsedersen bu hava tabakası yalıtım malzemesi etkisi yapar. Aynı şekilde bunun bir örneği de kar memleketine

(1)

MADDE VE ISI

(2)

Isı Yalıtımı

Isı yalıtımı iki farklı ortam arasında ısı alış-verişinin

engellenmesine denir. Bu genelde özel malzemelerle yapılır örneğin iki duvar arasına yerleştirilen yalıtım malzemeleri ses, ısı vb. yalıtımı yapabilir. Basit bir ısı yalıtımı örneği verirsek bu yanı zamanda günlük hayattaki yeridir, örneğin termoslara bir şey koyduğumuzda bu cismin ısısı uzun süre sabit kalır. Bunun en önemli nedeni termosun iki tabakadan oluşuyor olmasıdır.

(3)

Bu iki tabaka arasında durgun hava hapsedersen bu hava

tabakası yalıtım malzemesi etkisi yapar. Aynı şekilde bunun bir örneği de kar memleketine gittiğimizde belki başka bir yere kar götürmek isteriz. Bunun için bir poşetin içine kar koyarız ve poşeti bağlarız ama o şekilde bırakmayız o bağladığımız poşeti de başka bir poşetin içine koyarak o poşetide bağlarız. Bu

sayede iki poşet arasındaki durgun hava yalıtım malzemesi yaparak karı dışarının ısısından yalıtır. Olayın mantığı budur…

(4)

Isının Yayılma Yolları

Isı bir enerji transferidir. Isının bir maddeden diğerine

aktarılması 3 farklı yöntemle gerçekleşir. Bunlar konveksiyon, ışıma ve iletim yöntemleridir.

İletim:

Maddeyi oluşturan taneciklerin birbirine çarparak ısıyı yaymaları iletim yoluyla yayılmaya örnektir.

İletim yoluyla yayılma dokunmayla gerçekleşir. Kızgın demire dokunduğumuzda demirin ısısı elimize iletim yoluyla geçer.

Şekilde tavanın sapının sıcaklığını hissetmemiz bu yolla gerçekleşir.

(5)

Isının iletim yoluyla iletilmesi

(6)

Işıma:

Isının ışınlar yoluyla yayılmasıdır. Örneğin güneğin dünyayı ısıtması ışıma yoluyla ısıtmaya örnektir. Gece havanın

soğuması güneş ışığının enerjisinin olmayışındandır.

Ateşin karşına geçtiğimizde ısınmamızın bir kısmı ışıma yoluyla olur. Piyasada yaygınlaşan infraret ısıtma sobaları da ışıkla

ısıtmaktadır.

(7)

Isının ışıma yoluyla iletilmesi

(8)

Konveksiyon:

Sıcak taneciklerle soğuk taneciklerin yer değiştirmesi yoluyla gerçekleşen ısınma konveksiyon yoluyla ısınmadır. Soba

yandığında önce sobanın çevresindeki hava ısınır. Isınan hava soğuk havanın içinde dağılarak bir süre sonra tüm oda ısının.

Bu yöntem konveksiyon yöntemine örnek verilebilir.

kalorifer peteklerinin odayı ısıtması da aynı şekilde gerçekleşir.

(9)

Isının konveksiyon yoluyla iletilmesi

(10)

Maddenin Tanecikli Yapısı ve Isı

Madde: Hacmi ve kütlesi olan her şey

Molekül: Aynı ya da farklı cins atomlardan oluşmuş, bir maddenin tüm özelliğini taşıyan en küçük parçası

Molekül yığını: Çok sayıda molekülden oluşan molekül topluluğu

Isı: Bir enerji türü

Tanecik: Maddeleri oluşturan moleküller,parçacıklar

(11)

***Bütün maddeler tanecikli yapıdadır.Bu katı,sıvı veya gaz halindeki maddelerin ortak özelliklerindendir

***Maddenin tanecikli yapısı nedeniyle ısıtılan maddedeki tanecikler sıcaklığın etkisiyle enerji kazanarak

hızlanırlar,birbirlerine daha çok çarparlar

***Maddelerde ısıttığımızda hareketini gözlemlediğimiz şeyler tek molekül değil,molekül yığınlarıdır Çünkü molekül gözle

görülemeyecek kadar küçüktür

(12)

Sera Etkisi ve Küresel Isınma

Dünya atmosferi çeşitli gazlardan oluşur Ayrıca küçük

miktarlarda bazı asal gazlar bulunmaktadır Güneşten gelen ışınlar (ısı ışınları/kısa dalgalı ışınlar), atmosferi geçerek

yeryüzünü ısıtır Atmosferdeki gazlar yeryüzündeki ısının bir kısmını tutar ve yeryüzünün ısı kaybına engel olurlar (CO2, havada en çok ısı tutma özelliği olan gazdır)

(13)

Atmosferin, ışığı geçirme ve ısıyı tutma özelliği vardır

Atmosferin ısıyı tutma yeteneği sayesinde suların sıcaklığı dengede kalır Böylece nehirlerin ve okyanusların donması engellenmiş olur Bu şekilde oluşan, atmosferin ısıtma ve yalıtma etkisine sera etkisi denir. Dünya atmosferi cam seralara benzer bir özellik gösterir

(14)

• Son yıllarda atmosferdeki CO2 miktarı hava kirlenmesine bağlı olarak hızla artmaktadır Metan, ozon ve kloroflorokarbon

(CFC) gibi sera gazları çeşitli insan aktiviteleri ile atmosfere katılmaktadır Bu gazların tamamının ısı tutma özelliği vardır

• CO2 ve ısıyı tutan diğer gazların miktarındaki artış, atmosferin ısısının yükselmesine sebep olmaktadır Bu da küresel ısınma olarak ifade edilir Bu durumun, buzulların erimesi ve

okyanusların yükselmesi gibi ciddi sonuçlar doğuracak iklim değişmelerine yol açmasından endişe edilmektedir

(15)

İnsanların çeşitli faaliyetlerinin küresel ısınmaya katkısı şöyledir:

• Enerji kullanımı %49,

• Endüstrileşme %24,

• Ormansızlaşma %14,

• Tarım %13′tür