Türk DilleriAraştırmaları4, (1994): 179-181
Annemarie von Gabain ve Turfan
Araştırmaları Mehmet Ölmez(Ankara)
Türkdilbiliminin, özellikle Eski Uygurca araştırmalarının değerli öğret meni, öğrencilerininve meslektaşlarınındeyimiyleMaryam Apa 15 Ocak 1993 Cuma günü Berlin' de yaşamaveda etti. Geçen sayımızdada Gabain için K. Röhrbom'cahazırlanmışanmayazısınınçevirisiyle Turfanaraştır malarınıkonu edinen, onunlayapılanson röportaja ait radyo konuşmasının çevirisine yer vermiştik. Bu sayımizı da Gabain'in değerli anısına adıyor, J.-P. Laut'un yazdığıanma yazısınave N. Yüce'nin hazırladığıGabain
Kaynakçasınayer veriyoruz. .
. Eski Demokratik Alman Cumhuriyeti Bilimler Akademisi'nin yerine kurulan Berlin-Branderburg Bilimler Akademisibün~esinde"Annemarie von Gabain und die Turfanforschung" (A. v. Gabain ve Turfan araştır ması) adıylaGabain'in anısınabir s.empozyum düzenledi. 9 Aralık - 12 Aralık arası düzenlenen sempozyuma Almanya içinden ve dışından çok sayıdaTürkolog, esas olarak Eski Türkçe çalışançok sayıda meslektaşı, öğrencisi,dinbilimci,İranist, İndolog,sanat tarihçisi ve Sinologkatıldı.
Toplantının açış konuşmalarını9Aralık salı sabahı Akademi.adınaM. Bierwisch, düzenleme komitesi adına K.- V. Selge ve W. Sundermann yaptılar.Bu konuşmaları J. Hamilton'un başkanlığını yaptığıilkoturum izledi. Oturumda P. Zieme ve G. Hazai, Gabain'in araştırmaları, çalışma larıveTür~dilbilimine katkıları üzerine birerkonuşma yaptılar(P. Zieme, Annemarie von Gabain und die Turfanforschung; G. Hazai: A. v. Gabain und die türkische Sprachwissenschaft)
İlkgünkü bildirilerinesasınıise İranistik, İndologieveİpekYolu sanatı
oluşturuyordu. Öğleden sonrabaşkanlığınıR. Emmerick'in yaptığı oturu-ma sunulan bildirilerşöylece sıralanabilir: .
A. v. Tongerloo: From Germanistics to Oriental Studies: Willi Bang in Leuven
ıso MEHMET ÖLMEZ
D. Maue: Uigurische und iranischeBrühmi-Manuskripıe 1.-U.Hartmann: Die indisch-türkische Bilingue 71'VIII G
K.
Wille: Die Fragıııeııteder Hoernle-SammlungK.T. Schmidt: Ein Vergleieh der tocharischen Version des
Maitreyasamiıinatakamit der uigurischen Maitrisimit
M. Vorobeva-Desjatovskaja: The New Materials in the S. E. Malov Collecıion
J. Ebert: Wesensnıerkmalemanichaischer Kunst
Zs. Gulacsi: Local Material Culture in Uyghur Manichaean Miniatures
İlk günün akşamı ise Turfan Araştırmalarımerkezinde yapılan bir toplantıdakonuklar Gabain'e ait anılarınıdile getirdiler.
Sabahki oturumbaşkanlığınıD. N. MacKenzie'nin,öğledensonrakileri L. Johanson ve M.Erdal'ın yaptığı ikinci günkü toplantıya sunulan bildiriler ise ağırlıklıolarak Eski Türkçe/Eski Uygurca üzerineydi:
K.
Röhrborn: Chinesische Binome im UigurischenL. V.Clark: The Early Turkie and Sarig Yugur CountingSysteıns S.Tezean: Neue Interpretationen des alttürkische Wahrsagebuehes T. Tekin: On the Old TurkleDutive-LocaıiveSujjix {+Aj
M. Ölmez: Über die Sanskrit- und Chinesisch-Kenntnisse der Uiguren J.Hamiltoıı: The Doting of the Old Turkish Tunhuang Manuscripts
J.P.
Laut: Die Hami-Handschrift der uig urischen Dasakarma-pathôvadaııa-malaH. Umemura: Sonıe&/yghur Inscriptions in the Ruined Buddhist Temple of Beshbaliq
M. Erdal: Zum Vokalsvstem des Alttürkischen
L.Yu. Tuguşeva: Die türkisehen Texte der Petersburger Sammlung J.
04a:
A Fragment of the Uighur Avalokitesvara-Siura with Notes E. Tryjarski: Kritische Bemerkungen zu neuen Versuchen der Entzifferung der protobulgarischen InschriftenS. G. Klyaştornıy: New Researches on the Old Turkic Runic Inscrip-tions ofMongolia
Gy. Hazai' nin oturum başkanlığını yaptığı üçüncü günkü toplantıda Tuvalardaki ölüm merasimlerinden Leningrad' daki Süryanice ırıetinlere değişik konularda bildiriler sunuldu; toplantıya "Der Dank an den Buddha" başlıklı bir bildiriyle katılması beklenen H.-I. Klimkeit ise rahatsızlığı nedeniyle oturuma katılamadı. Öğleden sonra Ulaşım ve
ANNEMARlE VON GABATN VE TURFAN ARAŞTIRMALARI 181 Teknik Müzesi'nde yer alan ve yazının gelişiminianlatan bir sergi geziIdi, aynıgünün akşamıise Akademi' de bir de kokteyl verildi:
E. Taube:Sterben und Tod bei den Tuwinern im Altai R. Emmerick:A Khotanese Monastic Account Book
E. Meşçerskaya: A Svrian Fragment of the N. N. Krotkov Collection from Turjan
H.
Franke: Chinesische Nachrichten über Karunadaz und seine Familie Son gün, 12.12.1994 sabahındailk olarak Gabain'in mezarı ziyaret edildi. Mezarlıktan dönüşteyol üzerinde A. v. Le Coq'un mezarındada durulup Le Coq'un mezarı da ziyaret edil.di. Bu ziyaretten sonra Hint Sanatı Müzesi'nin henüz ziyarete açılmamış, İpek Yolu'na ait değişik parçaları, duvar resimleri, bu resimlerle birlikte duvarlardaki yazıları (Uygur, Brahmi vb.), kaybolduğu düşünülenUygurca ünlü Kazık Yazıtı içeren bölümü,müzegörevlisi L. Sander'in yönetiminde gezildi.H.
Pranke'nin oturum başkanlığını yaptığı öğledensonraki son ko-nuşmalann başlıklarıise aşağıdayeralmaktadır:M. Shögaito: On the Contents of the Uighur Version of the Abhidhar-makosa-bhiisyaıikii-Ta ttvartha
W. Scharlipp: Zu den uigurisch-lamaistischen Texten
O. Sertkaya: Die Geschichte der im zweiten Weltkrieg verlorenge-gangenen und zerstörten. uigurischen Texte und das uigurische Bruchstück mit Sternennamen
N. Sims-Williams: The Sogdian Texts inBriihmiScript M. Maggi: The Prologue of the Khotanese Sudanavadana J. D. BeDuhn: The Manichaen Sacred Meal
Ortaasya araştırmaları, Eski Uygurca çalışmaları üzerine oldukça zengin ve değerli bildirilerin sunulduğu toplantı W. Sundermanrı'm kapanış konuşmasıyla sona erdi. Dileğimiz, kısa sürede bu bildirilerin kitap halinedönüşmesidir.
