Bilginin Değerlendirilmesi

BBY157 Enformasyon Okuryazarlığı

Doç. Dr. Nevzat Özel

Ankara Üniversitesi

Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü nozel@ankara.edu.tr

10.Hafta

Bilginin Değerlendirilmesi

Bilginin Değerlendirilmesi

• Denetim sorunu?

• Bilginin çeşitliliği

• Kapsam

• Güvenirlik

• Doğruluk

• Tarafsızlık

• Güncellik

Bilginin Değerlendirilmesi- Tarafsızlık

• Objektif / Nesnel

• Ne amaçla üretilmiş?

– Bilgilendirmek?

– Propaganda yapmak?

– Pazarlamak?

• Farklı bakış açılarını sunuyor mu?

• Doğruluğu kanıtlanmış bilgilere mi yoksa kişisel

görüşlere mi dayanıyor?

Bilginin Değerlendirilmesi- Kapsam

• Bilgi kaynağının beklentileri ve gereksinimi karşılayıp karşılayamayacağına karar verme

• Konunun tüm yönlerini içeriyor mu?

• Yeterince ayrıntı veriyor mu?

Bilginin Değerlendirilmesi- Güvenirlik

• İçeriği kim oluşturmuştur?

• Yazarı? Kurumu?

– Uzman mı?

– Eğitimi nedir?

– Nerede çalışmaktadır?

• Ne tür bilgi sunulmuştur?

• Web sayfası uzantıları – .com - ticari

– .edu - eğitim

– .org – kurum / kuruluşlar – .gov – devlet kurumları – .mil – askeri kurumlar

Bilginin Değerlendirilmesi- Doğruluk

• Sunulan bilgiler doğru mu?

• Bilgi kaynağı kendi içinde tutarlı mı?

• Bilginin kaynağı belli mi?

• Dil bilgisi ve yazım kurallarına uygun mu? (Nitelik sorunu)

Bilginin Değerlendirilmesi- Güncellik

• Ne zaman oluşturulmuş?

• Yeni tarih? Eski bilgi!

• En son ne zaman güncellenmiş?

• Linkler çalışıyor mu?

• Amaca uygun mu?

Eleştirel Düşünme Becerileri

• Önyargı ve tutarlılığı değerlendirme

• Birinci el ve ikinci el kaynakları ayırt etme

• Çıkarsamaları ve nedenlerini değerlendirme

• Varsayımları, fikirleri ve iddiaları ayırt etme

• Argümanın eksik taraflarını ve açıklamalardaki belirsizlikleri görme

• Tanımlamaların yeterliliğini ve sonuçları uygunluğunu ölçme