Dünya Sağlık Örgütü (WHO) yılda 100 milyon üzerinde kişinin hastalık ve aşırı sağlık giderleri yüzünden yoksulluğa mahkum edildiğini bildirdi. WHO’nun yayınladığı son raporunda yaklaşık bir milyar insanın kişisel sağlık giderlerini karşılayacak durumda olmadığına dikkat çekti.
WHO, 2010 yılı Dünya Sağlık Raporu yayınlandı. Raporda, nüfusların yaşlanması, daha fazla insanın kronik hastalıklarla boğuşması ile yeni ve tedavisi daha pahalı sağlık tehditleri sonucu küresel çapta hükümetlerin sağlık harcamalarını ödemede zorlandıkları belirtildi.
Geleneksel olarak sağlık hizmetleri olanaklarının yüksek fiyatların ise uygun olduğu ülkelerde bile, finansman mekanizmalarının giderek daraltıldığına dikkat çekildi. Bununla beraber, hizmetlerin ağırlıkta insanların doğrudan ödemesine bağlı olduğu ülkelerde, sağlık harcaması faturalarının yılda 100 milyondan fazla insanı yoksulluğa mahkum ettiği vurgulandı.
SAĞLIK FİNANS MEKANİZMALARI DAHA İYİ AYARLANMALI
Raporda, hükümetlerin sağlık hizmetlerini nasıl daha iyi finanse edebileceklerine ilişkin pratik öneriler sıralanıyor. WHO, dünya çapındaki örneklerin, zengin veya fakir tüm ülkelerin, sağlık finans mekanizmalarını daha iyi
ayarlayarak, ihtiyaç duyan daha çok insana hizmet sunabileceğini gösterdiğini belirtti.
WHO Genel Sekreteri Margareth Chan, “Bakıma muhtaç hiç kimse bundan dolayı mali olarak harabeye uğrama riski ile karşı karşıya kalmamalı” dedi.
FAKİR ÜLKELER SAĞLIĞA YÜZDE 15 AYIRABİLİR
Raporda, özellikle sağlık sigortalarının iyi olmadığı fakir ülkelerde sorunların yaşandığına dikkat çekilirken zengin ülkelerde de büyük farklılıkların olduğuna vurgu yapıldı. WHO Sağlık Finans Direktörü David Evans, “Bu kabul edilmezdir. Ve gerekli de değildir, çünkü bir şeyler yapılabilir” diyerek, yoksul ülkelerin harcamalarının yüzde 15’ini sağlık hizmetlerine ayırabileceklerini söyledi.
Afrika liderleri 2000 yılında sağlık hizmetlerine hükümet katkılarını yüzde 15’e çıkarma vaadinde bulunmuşlardı. Şimdiye kadar sadece Liberya, Ruanda ve Tanzanya’nın bu hedeflerine ulaştığı belirtilen Raporda, “Dünyanın en yoksul 49 ülkesinin hükümetleri sağlık için yüzde 15 tahsis ederlerse, mevcut var olan fonları hemen hemen ikiye katlayarak yılda 15 milyar dolar daha yükseltebilirler” denildi.
Bununla beraber fakir ülkelerin Endonezya gibi sağlık harcamaları için daha etkin vergi toplayabilecekleri, geliri düşük 22 ülkenin ise tütün ürünleri vergisini yüzde 50 arttırarak 1.42 milyar dolar elde edebilecekleri belirtildi.
3 MİLYON HAYAT KURTARILABİLİNİR
Uluslararası topluluğunun sağlık hizmetlerine daha fazla fon ayrılması ve finanse etme mekanizmalarının daha etkin işletilmesinde kilit rol oynayabileceği belirtilen raporda, “Eğer bağışta bulunanlar Norveç ve diğer ülkeler gibi GSYİH’larının yüze 0.7’sini kalkınmaya ayırma sözlerini tutmuş olsalar, 2015 yılına kadar düşük gelirli ülkelerde 3 milyon hayat daha kurtarılmış olacak” dendi.
Sağlık için finansmanın daha adil toplanması istenilen raporda, Avrupa’nın birçok ülkesinde uygulanan topluma sigorta veya vergilendirme yolu ile sağlık ödemelerini yapma yönteminde Şili, Kolombiya ve Türkiye gibi ülkelerin son 10 yılda önemli gelişmeler kat ettiklerine dikkat çekildi.
Küresel çapta sağlık harcamalarının daha akıllıca yapılmasıyla finansmanının yüzde 20 ile 40 oranında
sağlanabilineceğine işaret edilen raporda, bunun harcamaların en çok yapıldığı hastane gibi 10 değişik alanda daha verimli çalışma ile mümkün olduğu ifade edildi.
