DİNLER
ATAERKİL YAPILAR MIDIR?
Giriş
Dinler insanların ve toplumların siyasi, ekonomik, sosyal ve kültürel yönlerini ilgilendiren düzenlemelerin kaynağında yer almaktadır.
Bu düzenleme ve yapılanmanın işlerlik kazandığı alanlardan birini ise cinsiyet sorunu oluşturmaktadır.
Din ve kadın ilişkisi problemli alanlardan biridir.
Bu ilişkiyi ele alırken dini metinler, dini kurumlar ve dini olarak görülegelmiş gelenekler arasında bir ayrım yapmak gereklidir.
Din ve kadın ilişkisinde dinin farklı boyutluluklarının
gözönünde bulundurulması gereklidir.
Dinlerin Kadın Karşısındaki Konumu
Dinin kadın karşısındaki konumunun asli ve değişmez oluşu
Dinin kadın karşısındaki konumunun zaman içerisinde
dönüşüme uğrama potansiyeli
Dinin Kadın Karşısındaki Konumunun Asli ve Değişmez Oluşu
Bu bakış açısına göre dinler kadınlara baskı uygulamakta ve erkeklere boyun eğmelerini meşru hale getirebilmektedir.
Dinler erkek hakimiyetini meşrulaştırmaktadır.
Özellikle feministler açısından negatif bir husus olarak
dinler kadınlar arasında ayrılıklara ve bölünmelere yol
açmaktadır.
Dinin Kadın Karşısındaki Konumunun Zaman İçerisinde Dönüşüme Uğrama Potansiyeli
Bu görüşe göre dinin kadınların hayatları üzerindeki etkisi değişken ve dinamik karakterdedir.
Herbir din içerisindeki inanç ve organizasyonlarda büyük çeşitlenmeler bulunmaktadır.
Örneğin Sadawi, Arap kadınlarının hali hazırda ulusal,
sınıfsal ve cinsel düzeyde olmak üzere üç farklı formda
baskıya maruz kaldığını; İslam'ın bu üçlü baskının asli bir
kaynağı olmadığını sorunun asıl kaynağında Ataerkil sınıf
sisteminin yattığını belirtmektedir.
Din-Kadın İlişkisi
Dinlerin kadınlarla ilgili yapısal kültürel durumları çok boyutlu ve karmaşık bir konudur.
Dinler bir taraftan kadının konumunu kısıtlayıcı ve zayıflatıcı etkide bulunur iken bir taraftan da onları
güçlendirici ya da en azından olumlayıcı bakış açıları içermektedir.
Dinlere ilişkin geniş malzeme arasında kadınları hem
temizlik, sevecenlik, bekaret abideleri hem de kötü
cadılar, ayartıcı sirenler, hain fahişeler olarak tasvir
edenleri bulmak mümkündür.
Ataerkillik
Dinlerde kadınlara yönelik olumsuz bakış açılarını esas alan söylem, dinlerin, erkeklerin toplumda kontrolü kaybetme korkusundan dolayı kadınları günah keçileri haline getirdiklerini vurgulamaktadır.
Bu da din adına kadınlara karşı açılmış bir savaş
olarak betimlenmektedir.
İslam ve Kadın
İslam toplumları kadınların kendi statülerini değiştirme iddialarına direnmiş ve bu dünyadaki kadın yanlısı eğilimleri bastırma yönünde gitmişlerdir.
Bu eğilimler Batıdan ithal olunmakla itham edilmekte ve hem kadınlardan hem de bireycilikten korkulmaktadır.
İslam'da amaç bireyin mutluluğu değil ümmetin bekası
olarak tasvir edilmektedir. Mernissi'ye göre bu anlayış
kadınları boyun eğdirici konuma getiren bir durumdur.
Sonuç
Din ve kadın konusuna ilişkin sonuçlar tek yönlü ,tek katlı ve genel-geçer nitelik taşıyamaz.
Kadın ve din konusunun kadınların dinler tarafından her zaman aşağılandıkları türünden din karşıtı yaklaşımlar ekseninde tartışılması doğru değildir.
