fiST SERViKAL YARALANMALAR
ve
OKsipiTOSERViKAL
FUZYON
Dr. Recai Tuncer. Dr. Saim KAZAN. Dr. Medet YILDIZ. Dr. Cem A9kba~. Dr. Mete SAVEREN Akdeniz Universitesi Tip Fakiiltesi Noro,iriirji Anabilim Dab. Kepez. ANTALYA
Tiirk Noro,iriirji Dergisi 1: 139-192. 1990
OZET: Ust servikal yaralanmall 21olgu incelen-mi~tir. 16 olguda collar ile konservatiE tedavi uygu-lanml~t:Ir.CI-2 dislokasyonlu
2
hasta ile dens tip 2 kmkh 2 olgu ve C2 korpus kmgl ve C2-} dislokas-yonlu1olguda ise oksipitoservikal ruzyon
yaplhnl~-tIr.Bu hastalarm %80 inden ba~anh sonu{: almml~t:Ir. Ozellikle parsiyel norolojik deEisitli hastalar ile ileri instabilite gosteren iist servikal yaralanmalarda cer-ram ruzyon dii~iiniilmesi gerektigi vurgulanml~t:Ir.Anahtar Kelimeler: Oksipitoservikal ruzyon. iist servikal yaralanma.
GiRi~
Servikal travmalarda spinal kord yaralanmasl kaza amndan tedaviye kadar ger;en siirede olabildigi gibi instabiliteye sekonder ger;ni:iralyaralanmalar da olu; ~abilmektedir (1.8). Bu nedenle. servikal omurganm immobilizasyonu ve stabilizasyonu i:inem kazan-maktadlr.
Ust servikal yaralanmalarda hastanelere ba~vura-bilen hastalann biiyiik bir bi:iliimii konservatif ola-rak tedavi edilmektedir. K6nservatif tedavide Halo immobilizasyonu. Minerva. collar kullamlmakta olup. herbirinin farkh iistiinliikleri bildirilmi~tir (1.4.5.6.10,
11.14).
Cerrahi stabilizasyon. travmatik yaralanmalarda oldugu kadar konjenital anomaliler veya i:izelliklero-matoid artritte oldugu gibi enflamatuar hastahklara bagh instabilitede uygulanmaktadlr (4.7,12.13.16.17).
Bu r;ah~mada. iist servikal yaralanma olgulan gi:iz-den ger;irilmi~ve i:izellikleoksipitoservikal fUzyon uy-gulanan olgular degerlendirilmi~tir.
MATERYALVE MOTED
1986-1990arasmda Akdeniz Universitesi TIP Fa-kiiltesi Ni:iro~iriirjiAnabilim Dahnda 21 hastada iist servikal yaralanma tesbit edildi. Muayenelerini taki-ben tiim hastalarda 2 yi:inlii servikal grafi. a~z ar;Ik odontoid grafisi r;ektirildi. 6 olguda komputerize to-mografi yaplldl.
16 olguda konservatif tedavi teroh edildi ve ser-vikal collar uygulandl.
SUMMARY: 21patients with upper cervical in-juries were reviewed. Conservative therapy with col-lar was performed in 16patients. In2patients with CI-2 dislocation. 2with dens type 11fracture and 1 with C2corpus fracture and C2-} dislocation. ocdpi-tocervical fusion was done. Successful resulte were obtained in 80%of these patients. It
is
emphasized that surgical fusion must be thought in cervical inju-ries showing severe instability and in patients with partial neurological deEidts.Key Words: Ocdpitocervical fusion. upper cer-vical injury.
5 olguda ise operatif tedavi yaplldl. Odontoid h nkh 2 hastada daha soma ni:irolojik defisitler geli~-mesi nedeni ile. Cl·2 dislokasyonlu 2 hastanm 1 inde belirgin instabilite ve digerinde ya~ (67y) ve oddi agn yakmmasl nedeni ile. C2 korpus kmgl ve C2-3 dish kasyonlu hastadaise travmaclan 15 giin soma ba~-vurrnaSI nedeni ile operasyon endikasyonu kondu (~ekil : 1)
Hastalann hepsiile operasyon i:incesi Crutchfield traksiyon uygulandl. 5 kg ile r;ekildi ve traksiyonda operasyona ahndl. Prone pozisyonda external oksi-pital protuberansdan C4-5vertebra diizeyine uzanan olt insizyonu ve adelelerin slynlmasl somas I protu-berans. oksipital kemik. foramen magnum arka ke-nan ve servikal vertebralar ortaya kondu. Protuberansm yan klSlmlan tur ile ahnarak 1. teli ge-r;irmeye elveri~li bir r;Ikmh olu~turuldu. 2 olguda (odontOid kmkh) foramen magnum arka kenan ve at-las arka arkl ahnarak dekompresyon yaplldl. Bir 01-guda da atlas arka arkl kmk oldugundan ahndl. 2 olguda 2. tel atlas arka ark! altIndan ger;irilipiistte bag-landl. 3. tel axis spini:iz pror;esinden ger;irildi. Diger olgularda 2. tel axis; 3. tel. 3. servikal vertebra spi-ni:izpror;esinden ger;irildi. iliak kanattan ahnan yak-la~lk 4 cm boyunda, 1 cm eninde 2 adet grefte rer delik ar;Ildl ve tellerin sag ve sol u9an bu delikler-den ger;irildi. 1. tel u9an kar~lhkh. 2. ve 3. tellerin ur;-lan ipsilateral bagur;-landl (~ekil : 2)
Postoperatif hastalann hepsine collar uygulandl ve 16-24 hafta siire ile tutuldu. Tiim hastalar 7 giin ir;inde mobilize edildi.
Tablo 1 : Konservatif tedavi yapllan hastalarda lezyon tipleri 8 3 2 3
n
Lezyon tipi C2 ped. km~ + C2-3 dislokasyon C1km~ Cl + C2 kmgl Odontoid km~Konservatif olarak tedavi edilen 16 hastadan 8'inde C2 pedinkul km~ ile C2-3dislokasyon, 3'unde Cl km~, 2 sinde Cl ve C2 km~, 3'unde odontoid lu-n~ vardl (Tablo : 1). C2 pedinkul km~+C2-3 dish kasyonu olan hastalann 3'unde ve Cl +C2 km~ olan 1 hastada santral kord sendromu saptamrken diger-lerinde objektif norolojik defisit tesbit edilmedi. Hep-sinde agn yakmmasl vardl.
~ekill : Bir olguda densin posterior displasmammn eTgoriintiisii
~ekil2 : o-CI-C2 ve0-C2-C3 ruzyon yapIlan 2ayn olgunun postoperatif lateral servikal grafileri.
Hastalann sonw;lan agn kaybl, yeterli ruzyon ve norolojik fonksiyonlarda duzelme olarak Conatry ve Mongan tarafmdan tammlanml~ kriterlere gore de-gerlendirildi (5).Buna gore belirtilen kriterler saglan-dlysa ba~anh sonu~ olarak kabul edildi.
BULGULAR
21 hastanm 13'u erkek (%61.9), 8'i kadm (%38.1) idi. Ya~lan 17-67(ort. 32.67)arasmda degi~mekteydi.
Konservatif tedavide kontrole gelen 7 hastamn 2'sinde norolojik defisitlerin tama yakm duzeldigi, 5 hastada agnmn kayboldugu, 2 hastanm orta derece-de agn yakmmasl oldugu tesbit edildi.
Cerrahi gruptaki 5 hasta en az 8, en ~ok 22 ay ta-kip edildi. Bu hastalann 4'unde (%80) ba~anh sonu~ ahndl, 1 hastada ise sadece analjezik gerektiren agn vardl.
Tablo 2 : Oksipitos~rvikal fiizyon uygulanan hastalann verileri. (T.K.: trafik kazasl.
Y.D.: yiiksekten diilfme. dis.: dislokasyon. 0: oksipit) Preop. norolojik
Yalf/Cins Ety. Lezyon durum Cerrahi tipi
Sonu~
41/E 67/K 38/E 24/E 19/E T.K. T.K. Y.D. T.K. T.K.
Cl-2 dis. Defisit yok Cl frak. Defisit yok Cl-2 dis. Tip 11 Quadroparezi dens frak. C2 korpus Defisit yok frak. C2-3 dis. Tip 11 Quadroparezi dens disfaji frak. O-Cl-C2 ruzyon Cl laminektomi 0-C2-(3 ruzyon For. magnum. Cl laminektomi 0-C2-(3 ruzyon O-Cl-C2-(3 ruzyon For. magnum. Cl laminektomi 0-C2-(3 ruzyon Agn YOK Yeterli ruzyon Agn orta Yeterli ruzyon Agn yok Yeterli ruzyon Noro. diizelrne Agn yok Yeterli ruzyon Agn yok Yeterli ruzyon Noro. diizelrne TARTI~MA
Ust servikal bOlgede Cl ve C2'nin izole ya da komplex kmklan. Cl-2 dislokasyonlan yamsrra 3 ayn tipte dens kmklarma rastlanabilir (7.8.9.14.15.16).Bu yaralanmalar kaza anmda oliimle sonuc;lanabildigi gi-bi hie;norolojik defisit yaratmayagi-bilirler.
Ersmark ve Kalen (9)iist servikal yaralanmah has-talann %95'ini konservatif olarak tedavi etmi~ ve bu olgulann %12'sinde inat9 rezidiiel semptomlar tes-bit etmi~lerdir. Bir e;ok.raporda da ba~langIe;ta kon-servatif tedavinin sec;ilrnesi gerektigi bildirilrni~tir (1.7.11.15).Bucholz ve ark. (4)Cl-2 yaralanma grubun-da erken cerrahi endikasyon olrnadl~m bildirirken, Cooper ve ark. (6) dens kmklannda fraktiir displase degil ise ve hasta 40 ya~m altmda ise Halo immobili-zasyonunun yeterli oldugunu belirtmektedir.
Konservatif tedavi uyguladl~ olgulann takibm-de giic;liike;ekilmektedir. Bu hastalann biiyiik bir kls-mmda norolojik defisit olrnamasl ve santral kord yaralanmah hastalarumzm collar ve deksametazon ile hastanede kald1klan siirede olduke;a iyile~me kaydet-meleri bu hastalan kontrole gelrnekten uzakla~tuan faktOrler olarak dii~iiniilrnektedir.
Buna kar~m oksipitoservikal fiizyon uygulaw~z hastalann takibinde az saYldaki hasta grubunda %80 b~ sonue; tesbit edilmi~tir. 1 olgu agnlarmm tarn kaybolrnamasl nedeni ile yetersiz sonue; grubuna da-M ed~tir.
Scruess ve ark. (16)tip 11odontoid kmklannda er-ken ruzyon onerirler. Dunn ve ark. (8)ise 65 ya~
iize-rinde. 3 mm den daha fazla posterior subluksasyon veya travma sonraSl 7. giinden sonra tam konan dens klnklannda operasyon endikasyonu gostermektedir. Buna kar~lhk Bucholz ve Cheung (4) 1 aydan eski ya-ralanmalarda, patolojik fraktiirlerde ve parsiyel kord yaralanmasl durumunda cerrahi tedavi onermi~tir. Bohler (3)ise non-union tip 11dens fraktiirlerinde ope-rasyonu absolii endikasyon olarak gostermekte ve an-terior stabilizasyon onermektedir. Bose ve ark. (2)ise progresiv noral yapl kompresyonu veya ileri instabi-litede cerrahi tedavi gerektigini belirtmektedir.
Bizde klinigimizde parsiyel kord yaralanmasl olan Cl-2 instabilite ve displase dens klr1klannda cerrahi giri~irniterdh etmekteyiz Aynca 60 ya~ iizerinde, mat-9 agnh ve tamda gedkilrni~ olgularda da cerrahiye daha yaklmz.
Yazl,ma Adresi, Yard. Do~. Dr. Recai TUNCER Akdeniz Univ. Tip Fak. N6ro~iriirji Anabilim Dah Kepez. ANTALYA KAYNAKLAR
L Benzel EC. Hadden TA. Saulsbery CM: A comparison of the mi-nerve and halo jackets for stabilization of the cervical spine. J Neurosurg 70:411-414. 1989
2. Bose B. Northrup BE. OSterholm JL et al: Reanalysis of central cervical cord injury management Neurosurgery 15(3):367-372. 1984
3. B6hler J:Anterior stabilization for acute fractures and non-unions of the dens. J Bone and Joint Surg 64-A: 18-27. 1982 4. Bucholz RD. Cheung KC: Halo vest versus spinal fusion for
cer-vical injury: Evidence from an outcome study. J Neurosurg 70:884-892. 1989
5. Conaty JP. Mongan ES: Cervical fusion in rheumatoid arthritis. J Bone and Joint Surg 63-A:1218-1227. 1981
6. Cooper PR. Maravilla KR. SkIar FH et al: Halo immobilization of cervical spine fractures. J Neurosurg 50:603-610. 1979 7. Deen HG. Tolchin S: Combination Jefferson fracture of Cl and
type Il odontoid fracture requiring surgery: Report of two ca-ses. Neurosurgery 26:293-297. 1989
8. Dunn ME. Seljeskog EL:Experience in the management of odon-toid process injuries: An analysis of 128 cases. Neurosurgery 18:306-310. 1986
9. Ersmark H. Kalen R: Injuries of the atlas and axis. C!in Orthop Rela Research 217:257-260. 1987
10. Glaser JA. Whitehill R. Stamp WG: Complications assodated with the halo-vest. J Nerosurg 65:762-769. 1986
11. Grady MS. Howard MA. Jane JA. Persing JA: Use of the Phila-delphia collar as an alternative to the halo-vest in patients with
G.
C3 fractures. Neurosurgery 18:151-155. 1986192
12. Lucas JT. Hungerford GO. Pecot PL:Treatment of nontraumatic atlantoaxial dislocation and fibrous fusion. J Neurosurg 56:139-142. 1982
13. McWhorter JM. Alexander E. Davis CH et al: Posterior cervical fusion in children. J Neurosurg 45:211-215. 1976
14. Miller MD. Gehweiler JA. Martinez S: Significant new observa-tions on cervical spine trauma. Am J Roentgenol 130:659-663. 1978
15. Pizzutillo PD. Rocha EF. Delaware W et al: Bilateral fracture of the pedicle of the second cervical vertebra in the young child. J Bone and Joint Surg 68-A:892-896. 1986
16. Schiess RJ. DeSaussure RL. Robertson RT: Choise of treatment of odontoid fractures. J Neurosurg 57:496-499. 1982 17. Wertheim SB. BohIman HH: Ocdpitocervical fusion. J Bone and