Genel Anestezi S›ras›nda Göz Korunmas›
Yöntemlerinin Karfl›laflt›r›lmas›
Gülflen BOSNA (*), Sedef T. ÖZKAN (**), Mustafa O⁄UZHAN (**), Nefle AYDIN (***)
ÖZET
Nonoküler cerrahi anestezisi s›ras›nda göz komplikasyonlar›
olabilmektedir. Oluflan komplikasyonlar postoperatif dönem- de a¤r›, k›zar›kl›k hatta görme kayb›na neden olurlar. Çal›fl- mam›zda, genel anestezi s›ras›nda göz korunmas›n› sa¤lamak amac›yla nonallerjik flasterle göz kapatma, antibiyotikli göz pomad›, antibiyotikli göz damlas› ve yapay gözyafl›n›n etkin- li¤i karfl›laflt›r›ld›. Kurum izni ve hasta onay› al›narak, elektif cerrahi için supin pozisyonda genel anestezi alacak ASA I-III risk grubundan 50’si kad›n 50’si erkek 18-70 yafl aras› 100 hasta rastgele 4 gruba ayr›ld›. Bafl-boyun bölgesi operasyonu geçirecek ve gözlük kullanma dahil oküler patolojisi olanlar çal›flma d›fl› b›rak›ld›. Operasyon günü, operasyondan sonra- ki 1., 2., 3. günler gözde batma, k›zar›kl›k ve fotofobi ile tedavi ihtiyac› de¤erlendirildi. Gruplar aras›nda istatistiksel farkl›l›k görülmedi. Maliyet aç›s›ndan de¤erlendirildi¤inde, gözün nonallerjik flasterle kapat›larak korunmas›n›n tercih edile-bilece¤i düflünüldü.
Anahtar kelimeler: Genel anestezi, göz korunmas›
SUMMARY
Comparing the Methods of Eye Protection During General Anesthesia
There can be eye complicat›ons during the anesthesia of non- ocular operation. These complicat›ons are ache,reddening and even lossof the ability of seeing in the postoperative peri- od. In this study,in order to maintain the eye protection the effectiveness of covering the eye with non-allergic boindage of pomade with antibiotics, of eyedrops with antibiotics and of artificial tears were compared. Having the permision of the institution and, 100 patients for elective operation from ASA I-III risk groups, who would have general anesthesia in supine position, 50 of whom were women who were aged between 18 and 70 were separated in to 4 groups at random.
The ones who would have the operation in the head-neck area and had ocular pathology including using spectacles were brought out of the study. At the 0.,1.,2.,3. days after the oper- ation, hurt in the eye, reddening and the need for curing by photophobia were considered. There was no statistical differ- ence between these groups. When evaluated their costs, it was thought that it can be preferred to protect the eye by covering it with non-allergic bandage.
Key words: General anesthesia, eye protection
Haydarpafla Numune E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi Anesteziyoloji Klini¤i Baflasistan›, Uz. Dr.*; Asist. Dr.**; Klinik fiefi, Uz. Dr.***
Genel anestezi s›ras›nda minör komplikasyonlardan göz yaralanmalar› s›kl›kla görülmektedir (1). Bu komplikas- yonlardan en s›k rastlan›lan korneal abrazyon olup, pek s›k rastlanmasa da körlü¤e kadar gidebilen komplikas- yonlar görülebilir (2-4). Oküler komplikasyonlar›n ön- lenmesinde çeflitli yöntemler önerilmektedir (5,6). Bu çal›flmada, nonoküler cerrahide genel anestezi s›ra- s›nda göz korunmas› amac›yla nonallerjik flasterle göz kapatma, antibiyotikli göz pomad›, antibiyotikli göz damlas› ve yapay gözyafl›n›n etkinli¤inin karfl›laflt›r›l- mas› amaçlanm›flt›r.
MATERYAL ve METOD
Kurum izni ve hasta onay› al›narak, supin pozisyonda elektif
cerrahi için genel anestezi alacak, 18-70 yafl aras›, ASA I-III risk grubundan 50’si kad›n 50’si erkek toplam 100 hasta çal›fl- maya al›nd›. Bafl-boyun bölgesi operasyonu geçirecek ve göz- lük kullanma dahil oküler patolojisi olanlar çal›flma d›fl› b›ra- k›ld›. Rastgele 4 eflit gruba ayr›lan hastalara, genel anestezi indüksiyonunu takiben Grup I’de nonallerjik flasterle göz kapatma, Grup II’de antibiyotikli göz pomad›, Grup III’te antibiyotikli göz damlas›, Grup IV’te yapay göz yafl› uygu- land›. Gruplar›n demografik özellikleri, operasyon süreleri, operasyon günü, operasyondan sonraki 1.,2.,3. günler gözde batma, k›zar›kl›k ve fotofobi ile tedavi ihtiyac› de¤erlendiril- di. Sonuçlar›n istatistiksel de¤erlendirilmesi ANOVA varyans analiz testi ile yap›ld› ve p<0.05 anlaml› kabul edildi.
BULGULAR
Gruplar aras›nda demografik özellikler ve operasyon
KL‹N‹K ARAfiTIRMA Anesteziyoloji
Göztepe T›p Dergisi 17: 157-158, 2002
157 ISSN 1300-526X
süreleri aç›s›ndan anlaml› fark bulunamad› (p<0.05) (Tablo 1). Grup IV’de 1 hastada operasyon günü ve postoperatif 1. gün tedavi gerektirmeyen batma, k›za- r›kl›k ve fotofobi görüldü. Ancak, istatistiksel anlam kaydedilmedi (p<0.05).
TARTIfiMA
Genel anestezi s›ras›nda en s›k rastlanan oküler kompli- kasyon kornea abrazyonudur (2-4). Hastalar göz k›rpma hareketi ile artan a¤r› ve yabanc› cisim duygusundan yak›n›rlar. Tedavi olarak abrazyonlu göz kapat›l›r ve bu durum s›kl›kla 24-48 saat içinde iyileflir (2). Ancak, bu durum anestezide önerilen kalite göstergelerini boz- makta ve genel anestezinin minör komplikasyonlar›
aras›nda yer almaktad›r (1). Di¤er komplikasyonlar ara- s›nda kimyasal yaralanma, termal hasar, konjunktivit, fotofobi, çift görme, bulan›k görme, hemorajik retino- pati, retinal iskemi, akut glokom, direkt travma ve kör- lük say›labilir (2,7).
Nonoküler cerrahi s›ras›nda göz komplikasyonu riski- nin % 0.056 ile % 44 oldu¤u bildirilmifltir (3,8). Göz ya- ralanmalar›nda etyolojik nedenler aras›nda kornean›n aç›kta kalmas› nedeniyle kurumas›, maske ve laringos- kop ile göze direkt travma, bafl-boyun operasyonlar›, hastan›n supin pozisyon d›fl›ndaki operasyonlar› say›la- bilir (4,5,8). Komplikasyonlar› önlemek için çeflitli ted- birler önerilmektedir. Bu tedbirler aras›nda gözleri non- allerjik flasterle kapatmak, antibiyotikli göz pomad›, antibiyotikli göz damlalar› ve yapay gözyafllar› yer al- maktad›r (9). Ancak, göze uygulanan ilaçlar›n kendileri de allerjik reaksiyona neden olabilmektedir.
Çal›flmam›zda gözleri nonallerjik flasterle kapatmak ile di¤er yöntemler aras›nda istatistiksel olarak fark bulu- namad›. Genel anestezi s›ras›nda göz kapaklar›n›n ha- reketsiz kalmas› ve gözyafl› salg›s›n›n azalmas› nede- niyle konjunktiva hiperemisinin oldu¤u tespit edilmifl-
tir (5). Batra ve ark.’n›n yapt›klar› çal›flmada, genel anestezi s›ras›nda gözler için hiçbir koruyucu önlem al›nmad›¤›nda hastalar›n % 44’ünde oftalmik muayene ile saptanan kornea yaralanmas› oldu¤unu, ancak hasta- lar›n sadece % 3’ünün bundan rahats›zl›k duydu¤unu belirtmifllerdir (10). Orlin ve ark. ise, genel anestezi s›- ras›nda gözleri basitçe kapama ile oftalmik pomad kul- lan›m› aras›nda bir fark bulunmad›¤›n› belirtmifllerdir
(6). Bizim çal›flmam›z›n sonuçlar› Orlin ve ark.’n›n so- nuçlar›yla uyumludur.
Davies ve ark., yapay gözyafl› preparatlar›n›n göz dokusu için toksik ve irritan olmad›¤›n› göstermifllerdir
(11). Ancak, bizim çal›flmam›zdaki tek göz komplikas- yonu yapay gözyafl› kullan›lan grupta saptanm›flt›r. Be- lirtilen çal›flma sonuçlar› ile bizim çal›flma sonuçlar›m›z uyumsuzdur.
Genel anestezi s›ras›nda göz komplikasyonlar›n› önle- mek amac›yla nonallerjik flasterle göz kapatma, antibi- yotikli pomad ve damla ile yapay gözyafl›n› karfl›laflt›r- d›¤›m›z çal›flmam›zda hiçbir grubun di¤erine üstünlü¤ü saptanmam›flt›r. Maliyet aç›s›ndan düflünüldü¤ünde, nonallerjik flasterle göz korunmas›n›n di¤er yöntemlere tercih edilebilece¤i kanaatine var›ld›.
KAYNAKLAR
1. Kayhan Z: Klinik Anestezi. 2. bas›m, Logos Yay›nc›l›k, ‹stanbul, 52-54, 1997.
2. Barash PG, Cullen BF, Stoelting RK: Handbook of clinical Anesthesia. Elar Z (Çeviri Ed.). Klinik Anestezi el kitab›, Logos Yay›nc›l›k, ‹stanbul, 349, 1999.
3. Collins VS: Principles of Anesthesiology General and Regional Anesthesia. 3ed Ed., Lea and Febiger, Philadelphia, 431-432, 1993.
4. Taylor TH, Major E: Hazards and Complications of Anaesthesia.
2nd Ed., Churchill Livingstone, New York, 234-235, 1993.
5. Gild WM, Posner KL, Caplan RA, et al: Eye ›njuries Associated with Anesthesia. A Closed Claims Analysis. Anesthesiology 76(2):204, 1992.
6. Orlin SE, Kurata FK, Krupin T, et al: Ocular Lubricants and Corneal Injury Anesthesia. Anesth Analg 69(3):384, 1989.
7. Williams EL, Hart VM, Tempelhoff R: Postoperative Ischemic Optic Neuropathy. Anesth Analg 80:1018, 1995.
8. Cuccihiara RF, Black S: Corneal Abrasion During Anesthesia and Surgery. Anesthesiology 69:978, 1988.
9. Serin S, Sungurtekin H, Yüksel N ve ark: Genel Anestezi S›ras›nda Göz Korunmas› ‹çin Yapay Gözyafl›, Jel ve Antibiyotikli Pomadlar›n Karfl›laflt›r›lmas›, Türk Anest Rean Cem Mecmuas›
25:407, 1997.
10. Batra YK, Bali IM: Corneal Abrasion During General Anesthe- sia. Anest Analg 56:363, 1977.
11. Davies NM, Farn SJ, Hadgraft J, et al: Evaluation of Mucoad- hesive Polymers in Ocular Drug Delivery I. Viscous Solutions. Pharm Res 8:1039, 1991.
Tablo 1. Demografik özellikler ve operasyon süreleri.
Yafl (y›l) ASA I/II/III Kad›n/Erkek Operasyon süresi (dk)
Grup I 50.04±16.71
7/9/9 13/12 152.40±99.57
Grup II 48.8±17.45
8/10/7 12/13 174.00±87.69
Grup III 43.26±18.20
10/9/6 14/11 159.40±103.20
Grup IV 45.12±15.75
8/8/9 10/15 126.00±64.32
Göztepe T›p Dergisi 17: 157-158, 2002
158
