LİDERLİK
(11)
DOÇ.DR.HAKAN SUNAY
LİDERLİK
• Belirli amaçlara yönelmiş bulunan
insan
grubunun hedeflere doğru yönlendirilmesi
ayrı bir beceri ve ikna etme yeteneğini
gerektirir. Buna göre
Önderlik veya
Liderlik;
Bir grup insanı belirli amaçlar
etrafında toplayabilme ve bu amaçları
gerçekleştirmek için onları harekete geçirme
bilgi ve yeteneklerinin toplamıdır denebilir.
LİDERLİK (TANIMLAR)
• Liderlik; “insanları zor kullanmadan belirli yönlere doğru harekete geçirmedir”
• Liderlik; “problemleri gerçekçi bir gözle görmek ve alternatif çözüm önerilerini geliştirmeye yönelik kişisel yeteneklere sahip olmaktır”.
• Liderlik; “Örgütü amaçlarına ulaştırmak için yöneticinin taşıması gereken yönetsel yetki ve kişisel yeterliliğin
ürünüdür”.
• Liderlik; “örgütün amaçları ile personelin beklentileri ve
gereksinimlerini uyumlaştıran ve bunları davranışa dönüştürme yeteneği bulunan yönetsel beceriler bütünüdür”.
• Liderlik; “Örgütün bütün unsurları ile birleştiren (kültürel,
Liderlik Tanımlarının Yorumlanması;
• Tanımlardan da anlaşılacağı üzere, liderliğin
yönetici olmaktan farklı bazı özellikleri
beraberinde getirmektedir.
• Yönetim, bazı sistemler içinde yasal otoriteye
dayalı olarak işleri ve insanları yönetme,
yönlendirme, koordine etme ve denetleme
becerisi ve yeteneği ise ve bu bazı liderlik
özellikleri gerektirse de, liderlik, yöneticiliğin
dışında ayrı bazı özellikleri içerdiği de göz
Liderlik, Yönetici olmanın ötesinde;
• 1.Sistem ve kuralları çalıştırmak kadar bunların ötesine geçebilme
• 2.Akılcı olduğu kadar sezgilerini kullanabilme
• 3.Sabırlı olabildiği kadar cesur, atak ve yaratıcı olabilme özelliklerini de beraberinde getirmektedir.
• Liderlik davranışlarında mutlak ve değişmez doğrular yoktur.
• Liderlik;
• olanı görmek
• Olması gerekeni kestirmek
Welsh; Liderlik araştırmalarından çıkan sonuçları, Başarılı Liderlik Öğeleri başlığı altında şöyle sıralamaktadır;
• 1.Personelin beklenti ve gereksinimlerine duyarlılık gösterme • 2.Personelin beceri ve yeteneklerini anlamak
• 3.Davranış esnekliği göstermek
• Öte yandan Yöneticide bulunması gereken Liderlik Niteliklerini Knoop
şöyle açıklamaktadır;
• 1.Yönetici yönettiği örgütün amaçlarını programını iyi kavramalı ve örgütteki her elemanın bu amaç ve programın gerçekleşmesi için üstlenebilecekleri en uygun rolleri saptamalıdır
• 2.Yönetici de insanları anlama ve değerlendirme yeteneği bulunmalıdır • 3.Yönetici örgütte karşılıklı güven ve saygı ilişkileri geliştirebilmelidir • 4.Yönetici demokratik ilkelere uymalı, katılımcı bir karar mekanizması
Liderin Özelliklerinin İki Boyutta
Özetlenmesi Mümkündür;
• 1.Liderin ortaya çıkması için uygun
ortamsal koşulların varlığı
• 2.Bireyin kişisel yeteneklerinin
Başarılı Bir Liderde Olması Gereken Nitelikler;
• 1.Liderler, özgüven duygusu gelişmiş olan ve izleyenlere güven veren bir kişilik yapısına sahiptirler
• 2.Liderler, hızlı ve etkili karar alan ve bunları uygulamaya yansıtan insanlardır
• 3.Liderler, kararlılık, sorumluluk ve sosyal uyum yetenekleri gelişmiş insanlardır
• 4.Liderler, kendini kontrol, bağlılık, uzak görüşlülük sezgi ve cesaret gibi unsurları kişiliğinde kaynaştıran insanlardır.
• 5.Liderler, izleyenlerle çok yönlü iletişim kuran, olay ve olguları gözleyen neden ve sonuçları arasında ilişkiler kuran insanlardır
• 6.Liderler, yaratıcı, girişken, zeki ve idealist insanlardır
• 7.Lider iyi bir örgütleyici, bilgili ve becerikli bir yönetici, akıllı bir deneticidir.
• 8.Liderler, dengeli ve tutarlı bir kişilik yapısına sahiptir
• 9.Liderler ön yargıdan uzak, eleştiriye ve karşıt düşüncelere açıktırlar
• 10.Liderler, iyi bir araştırmacı ve dinleyicidirler
• 11.Liderler, iş başarma duygusu ve motivasyonu güçlü insanlardır
ABD’DE YAPILAN BİR
ARAŞTIRMADA (COLOMBIA
UNİVERSİTESİ- 1988)
• 21. YÜZYILDA LİDERDE BULUNMASI
GEREKEN 10 TEMEL ÖZELLİKTEN İLK 4
TANESİ ;
• 1.STRATEJİNİN FORMÜLE EDİLMESİ
• 2.PAZARLAMA/SATIŞ
• 3.İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ
• 4.ÇATIŞMALARIN
Yönetici ve Lider Arasındaki Fark
• Her iki kavram birbirine yakın görülmekle birlikte eş anlamlı sözcükler
değillerdir;
• Yönetici; Başkaları adına çalışan önceden belirlenen amaçlara ulaşmak için çaba harcayan işleri planlayan, uygulatan ve sonuçları denetleyen kişidir
• Lider; Grup üyeleri tarafından hissedilen ancak açığa kavuşmamış olan ortak
düşünce ve arzuları benimsenir bir amaç biçiminde ortaya koyan ve grup üyelerinin potansiyel güçlerini bir amaç etrafında faaliyete geçiren kimsedir.
• O halde; Yönetici; Belirlenmiş amaçlara hizmet ederken,
• Lider; Amaçları kendi saptar
• Yönetici; Çoğu kez başkaları tarafından o göreve getirilir
• Lider; İçinde bulunduğu gruptan doğar
• Yönetici;Gücünü yasal yetkilere dayandırır
Yirmi birinci yüzyılda yönetici ve liderin bazı
özellikleri şöyle karşılaştırılmaktadır;
• Yönetici Özellikleri;
• Yöneticidir
• Düzeni sürdürür • Koruyucudur
• Sistem ve yapı merkezlidir • Kısa bakış açısına sahiptir • Alt yönetsel kademeye bakar • Mevcut durumu kabul eder • İşi doğru yapar
• Kontrol eğilimlidir
• Yerleşik normlara uygun personel • Lider Özellikleri; • Yenilikçidir • Farklılık yaratır • Geliştiricidir • Birey merkezli • Uzun bakış açısı • Çevreye bakış
• Mevcut durumu sorgulama • Doğru iş yapan
• Güveni özendirir
