Kutuplar Ekvator
Başlangıç Meridyeni Ekvator Düzlemi
Başlangıç Meridyeni ve Tarih Değiştirme Çizgisi Düzlemi Enlem, Paralel
Boylam, Meridyen
Projeksiyonlar
Trigonometrik Bağıntılar, Cetvel Kullanımı Dik ve paralel Çizimi
Uzunluk Ölçüleri Ölçek
Projeksiyon ve Yüzeyler Düzlem Projeksiyonlar
Karografya
Yrd. Doç. Dr. Erkan Yılmaz
http://www.prweb.com/releases/2013/8/prweb11010174.htm
Kutuplar Ekvator
Başlangıç Meridyeni, Tarih Değiştirme Çizgisi
Kuzey Kutup
Güney Kutup
http://en.wikipedia.org/wiki/Amundsen%E2%80%93Scott_South_Pole_Station
Güney Yarıküre Kuzey Yarıküre
http://www.kendingez.com/PageDetail.aspx?PageID=10079
Doğu Yarıküre Bat
Yarıküre
http://www.gezipartisi.com/londra- sokaklari-caddeleri/greenwich- baslangic-meridyeni/
Greenwich Washington Azor
Ferro Paris Moskova İstanbul Jakarta Bern Bogota Brussel Madrid Oslo Roma Stockholm Lizbon
• Ekvator Düzlemi,
• Enlem, Paralel.
• BMTDÇ Düzlemi
• Boylam, Meridyen
A B A
B
M M
Arz, Enlem
Dünya üzerindeki bir noktanın ekvator düzlemine olan uzaklığının açı cinsinden değerine enlem denir.
Enlem, yeryüzündeki bir noktanın çekül doğrultusu (nokta ile yerin merkezini birleştirilecek doğru) ile ekvator düzlemi arasındaki açıdır.Paralel
Belirlenen enlem değerlerine göre Ekvator’a paralel olarak geçtiği düşünülen daire yaylarına paralel denir.
G K
A E B
M
Tul, Boylam
Dünya üzerindeki bir noktanın, belirlenen başlangıç meridyen düzlemine olan uzaklığının açı cinsinden değerine boylam denir.
Boylam, yeryüzündeki bir noktanın, çekül doğrultusu ile BMTDÇ düzlemi arasındaki açıdır
K
M
C
D E
C D
Meridyenler
Paraleller C
Meridyen
Belirlenen boylam değerlerine göre, bir kutuptan diğer kutba geçtiği düşünülen yarım daire yaylarına meridyen denir.
G M
D
A
B
C D
Derece Dakika Saniye Salise
1 devir = 360 derece (360°) 1 derece = 60 dakika (60') 1 dakika = 60 saniye (60")
Radyan
Grad Milyem
Neden Trigonometri?
b A
C a B
c
E
f
G e F
g
H
j
K h J
k
A
a CB
A
a b
a c
b a
b c
e f
e g
a e
b f h
j
h k
a e h
b f j
b A
C a B
c
A açısı için Trigonometrik Bağıntılar
Karşı Dik Kenar
K o m şu D ik K e n ar Hip
ote nü s
KarşıD.K. a sin Hipotenüs c
KomşuD.K. b cos Hipotenüs c
KarşıD.K. a tan KomşuD.K. b
KomşuD.K. a
cot KarşıD.K. b
sin cos tan cot
(Elibüyük, 2000)
Açı Ölçmek (İletki ile)
A
Uzunluk Ölçüleri
Fransız bilim adamları 1791 yılında uluslararası bir ölçüm sistemi kurmuşlardır. Bu sistemde metre, kilogram ve saniye
Metre ekvator ile kuzey kutbu arasındaki meridyen boyunca olan mesafenin on milyonda biri (10-7);
saniye, ortalama Güneş gününün 1/86.400’ü;
kilogram, belli bir miktar suyun kütlesi
1960 yılında bu organizasyon metre, kilogram ve saniye üzerine kurulu birim sistemine, SI (Systeme International) Fransızca söz cüklerine karşılık gelen) kısaltması ile gösterilen Uluslararası Sistem adını vermiştir. Sistem aynı zamanda metrik sistem veya mks sis temi (metre, kilogram ve saniye) olarak da bilinir
Metrenin tanımı birçok kez değiştirilmiştir. 1889’da, bir metre, Paris yakınlarında bir müzede bulunan platin-iridyum bir çubuk üzerine ince oyulmuş iki işaretin arasındaki uzunluk olarak tanımlanmıştır. Bu çubuğun birkaç eşi dünyaya dağıtılmışsa da, böyle bir standardı kabul etmenin sakıncaları zamanla ortaya çıkmıştır. Örneğin, optik tek niklerin ilerlemesi ile çubuk üzerindeki çiziklerin belirsiz ve doğru olmadığı görül müştür. 1960 yılında, uzunluk standardı, Kripton (86Kr) izotopundan yayılan turuncu- kırmızı renkli ışığın dalgaboyuna bağlanmıştır. Uzunluk ölçümü zamanla (ve ih tiyacımız) daha ileri bir hassasiyeti zorunlu kılmış; bu Standard da yetersiz hale gel miştir. Dolayısıyla 1983’te, 17’nci Ağırlıklar ve Ölçüler Genel Konferansı standart uzunluğu, ışığın boşluktaki hızına (c ile gösterilir) bağlamıştır. Bir metre (m), ışığın boşlukta 1/299.792.458 saniyede aldığı yol olarak tanımlanmıştır.
Ekstra
Peta Tera
Giga Mega
Kilo Hakto
Deka
Metre
Desi Santi
Mili Mikro
Nano Piko
Atto
Neden?
• Düzlem (Azi Mutal, Azimut)
• Silindir
• Koni
• Diğer
• Normal
• Ekvatoral (Transvers)
• Eğik
Eksen Durumuna Göre Kullanılan Yüzeye Göre
Projeksiyonlar
• Açı
• Alan
• Uzunluk
• Şekil
• Koruma Özelliği Yok
Koruma Özelliğine Göre
• Perspektif
• Perspektif Olmayan Bakış Alanına Göre
• Gerçek
• İtibari
Gerçeklik Durumuna
Düzlem Silindir Koni
Küp Dikdörtgen
Prizma
Kullanılan Yüzeylere Göre Projeksiyonlar
Düzlem ile Küre Arasındali İlişkiler
Ekese Dik, Küreye Teğet
Ekese Dik, Kürenin Dışında
Ekese Dik, Küreyi Keser
Ekese Eğik, Küreye Teğet
Ekese Eğik,
Kürenin Dışında Ekese Eğik,
Küreyi Keser
Ekese Paralel, Küreye Teğet
Ekese Paralel
Kürenin Dışında Ekese Paralel
Küreyi Keser
Eksene Dik, Küreye Teğet
Eksene Dik, Kürenin Dışında
EkKüreyi Keser
Ekese Eğik, Küreye Teğet
Ekese Eğik, Kürenin Dışında
Ekese Eğik, Küreyi Keser
Ekese Paralel,
Küreye Teğet Ekese Paralel
Kürenin Dışında
Ekese Paralel Küreyi Keser
Silindir ile Küre Arasındaki İlişkiler
Koni ile Küre Arasındaki İlişkiler
Eksenleri Çakışık, Küreye Teğet
Eksenleri Çakışık Kürenin Dışında
Eksenleri Çakışık Küreyi Keser
Eksenleri Eğik, Küreye Teğet
Eksenleri Eğik Kürenin Dışında
Eksenleri Eğik Küreyi Keser
Eksene Dik Küreye Teğet
Eksenleri Dik Kürenin Dışında
Eksenleri Dik Küreyi Keser
DÜNYA’NIN YARIÇAPI
R = 6.370 km
ÇİZİM İÇİN DÜNYA’NIN YARIÇAPININ VERİLEN ÖLÇEĞE GÖRE HESAPLANMASI
ÖRNEK:
ÖLÇEK 1/100.000.000 R = 6.370 km
Bu değer önce cm cinsine çevrilir ve sonra belirlenen ölçekle çarpılır.
R = 637.000.000 cm
R = 637.000.000 x 1/100.000.000 R = 6,37 cm
Çizimde kullanılacak yarıçap bu şekilde bulunur.
ÖDEVLER
ÖLÇEK 1/200.000.000 R = 6.370 km
R = 637.000.000 cm
R = 637.000.000 x 1/200.000.000 R = 3,185 cm
