VETERİNER HEKİMLİK VETERİNER HEKİMLİK
MESLEĞİNİN MESLEĞİNİN
DOĞUŞU DOĞUŞU
VE VE
ADLANDIRILMASI ADLANDIRILMASI
rastgele öldürme yerine hayvanları çeşitli nedenlerle
evcilleştirme
evcilleştirme ile hayvanların
ürünlerinden ve gücünden yararlanma ve
hastalıklarla da ilgilenme
insan hekimliği +
hayvanların tedavi sanatının doğup gelişmesi
KLİNİK UYGULAMALARIN TARİHÇESİ
EVCİLLEŞTİRME VE İLKÇAĞ Köpek, koyun-keçi, kümes hayvanları, sığır, AT
ORTAÇAĞ At, koyun-keçi
YENİÇAĞ At, sığır
(17-18. yüzyıllar)
19-20. YÜZYIL At ve sığıra ek olarak koyun, keçi, domuz ve kümes hayvanlarına artan bir ilgi
20. YÜZYIL Motor gücünün artmasıyla birlikte atın önemini yitirişi
1930’LAR Atın spor alanında önem kazanmasıyla birlikte spor atı kliniğine artan bir ilgi
II. DÜNYA SAVAŞI SONU Hayvancılık sanayiindeki gelişime paralel olarak çiftlik hayvanlarının bireysel kliniğinden sürü
sağlığına yöneliş
1960’LAR Sosyal ve rekreaktif nedenlerle hayvan-insan arkadaşlığı kedi, köpek, tavşan, gelincik, kuşlar, egzotik hayvan bakımı ve bu yönden pet
kliniğine artan ilgi.
SON 10 YIL Deney hayvanları
Memphis Mabedi Memphis Mabedi
MÖ 3000
veteriner hekimliğe ilişkin uygulamalar usta-çırak ilişkili eğitim
hastalıkların tedavisi için yetiştirilen elemanlar
Mabed kalıntılarında
kümes hayvanlarının hastalıkları ile ilgilenenlere
"tavuk doktoru"
Eski Hindistan Eski Hindistan
evcil ve yaban hayvanı ayrımı yok balık – kuş – fil – inek
her türlü hayvanın tedavi edilebildiği hayvan hastaneleri
fil hastalıklarını tedavi edenler “Palakapya”“Palakapya”
at sağlığı ile ilgilenenIer “Salihotriya” “Salihotriya”
Günümüzde
Hindistan’ın birçok yerinde veteriner hekim = “Salutri” “Salutri”
Sümerler Sümerler
insan hekimi "A –su”
hayvan hekimi
"Monai-su”
"Monai-su”
Hammurabi Kanunları Hammurabi Kanunları
224. ve 225. Maddeler
"öküz doktoru"
"öküz doktoru"
ve
"eşek doktoru"
"eşek doktoru"
Babiller Babiller
Antik Yunan Antik Yunan
at doktoru = hippiatroi Bizans
Bizans hipiater
Roma Roma
mulo-medicus
medicus veterinarius medicus jumentarus
equarius medicus
Roma İmparatorluğu Roma İmparatorluğu
ilk dönemler katır hekimliği
mula medicus sonra
tek tımaklı hayvanların hekimliği veterinarius medicus
Romalılar Romalılar
bir savaşta zafer sonrası veya her beş yılda bir
"suovetarulia“ törenleri
bu törenlerde kurban edilecek hayvanlar (1 domuz, 1 koyun, 1 boğa)
"suovetaurinarium“ larda
bu hayvanlarla ilgilenenlere de suo-vetaurinarii
sus (domuz)su ovis (koyun) o taurus (boğa)taur
Romalılar Romalılar
hayvan hekimi medicus veterinarius hayvan hekimliği ars veterinaria
Veterinarius Veterinarius
M.S. 1. yüzyıl eserlerinde görülüyor
hayvan hastalıklarını tedavi etme işi anlamında ilk olarak M.S. 5. yüzyılda kullanılıyor
art art
Latince"ars" veya "artis“
artist = hekim veya cerrah
veterinarius veterinarius
Latince
yük hayvanı = veterina ad vecturam idonea
Eski etimologlar
venterina venterina
hayvana yük bağlanan bel ve karın bölgesi hayvan hekimliği anlamında da kullanılmıştır
Almanca at seyisi
"marescalcus" ve "marescalk”
İngilizce
ferrer - ferrier farrier
Orta Çağ Orta Çağ
İslam Uygarlığı 9. ve 15. Yüzyıllar at yetiştiriciliği ve hayvan hastalıkları
veteriner hekimliği el yazmaları Baytarname
yazarlara
hayvanların beslenmesi,
bakımı ve sağlıkları ile ilgilenenlere de baytar
baytar
Baytar Baytar
Türkçe
çok yörede hayvanların barınaklarına ağar veya ahır veya tar
hayvanların sağlıkları ile ilgilenenlere
baytar baytar
Pek çok eserde bu sözcüğün tarbayı
diğer anlamıyla ahır beyi
ahır beyi = imrahorimrahor
Eski Yunanca Hippiatros
Süryanice Pyatra
Arapça Biyatr
Baytar
baytar - veteriner hekim baytar - veteriner hekim
tartışmalar
Türkiye Büyük Millet Meclisi ilk kez 1934 Yasa Taslağı
veteriner
veteriner terimi yerine hayvan hayvan hekimi
hekimi
önerilmiş
tartışmalar sonu
baytar baytar
terimi
Veteriner Veteriner
1937 1937
"Ziraat Vekaleti Vazife ve Teşkilat Kanunu“
"Veteriner İşleri Umum Müdürlüğü" başlıklı madde ile
ilk kez ilk kez
kullanılmış
Veteriner hekim Veteriner hekim
19541954
6343 sayılı Kanunun birinci maddesinde
" … Veteriner Fakültelerinden … diploma almış olanlara (veteriner veteriner
hekim
hekim) denir."
ifadesi ile
ilk kez ilk kez
kullanılmıştır.
