Göstergeler Bülteni. Ekonomik

(1)

4

info@dika.org.tr

www.dika.org.tr

Savurkapı Mahallesi Nusaybin Caddesi No: 31

Meydanbaşı Mevki, Mardin

T: (+90 482) 212 11 07 F: (+90 482) 213 14 95

Bülteni

Sayı:14

| YATIRIM TEŞVİK İSTATİSTİKLERİ

İŞ GÜCÜ İSTATİSTİKLERİ

BÖLGE İLLERİMİZDEN HABERLER

KURULAN-KAPANAN İŞLETME SAYILARI

SANAYİ KAPASİTE RAPORU VE ÇALIŞAN İSTATİSTİKLERİ

DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ

(2)

Ekonomik Göstergeler Bültenimize dijital olarak ulaşmak için...

Ekonomik Göstergeler

BÜLTENİ

(3)

Kaynak: Ekonomi Bakanlığı

YATIRIM TEŞVİK İSTATİSTİKLERİ

2010-2014 Arası Yıllar İtibariyle

Yatırım Teşvik Belgeli Yatırım Bilgileri

Bölgemizde (TRC3 Bölgesi: Mardin, Batman, Şırnak, Siirt), 2014 yılında enerji hariç düzenlenen yatırım teşvik belgesi sayısı (130 adet) bir önceki yılda (2013)

düzenlenen belge sayısının (213 adet) yarısından fazla (% 60) azalmıştır. Firmaların istihdam etmeyi

düşündükleri kişi sayısı bir önceki yılın bir katı kadar azalmıştır (% 110). Sabit yatırım miktarı ise bir önceki yıla göre yaklaşık iki buçuk katı kadar artış göstermiştir (% 240). Haziran 2012'de yürürlüğe giren Yeni Teşvik Sistemi uygulamalarının sağladığı bazı avantajların 2013 sunu itibari ile son bulması bu durum üzerinde etkili olmuştur. Yeni Teşvik paketinde ekonomik gelişmişlik düzeyine göre iller 6 bölgeye ayrılmış ve Bölgemiz Yeni Teşvik Sistemi'nde en avantajlı bölge konumunda olan 6. Bölge içerisinde yer almıştır.

6. Bölge, ekonomik ve sosyal olarak görece az gelişmiş 15 ili kapsamaktadır. Bu bölgede TRC3 Bölge illeri olan Mardin, Batman, Şırnak, Siirt dışında diğer GAP illerinden (TRC) Diyarbakır ile Şanlıurfa bulunmaktadır.

Bu illerin dışında 6. Bölge Ağrı, Ardahan, Bingöl, Bitlis, Hakkari, Iğdır, Kars, Muş ve Van illerini kapsamaktadır.

TRC31 (Mardin) 1.406 2.870 46 2014 168

1.463 77 2010

186 1.018 41 2011

381 2.715 45 2012

251 3.171 71 2013

İstihdam Taahhüdü (kişi) Belge Sayısı (adet)

90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 3.500

3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0

Sabit Yatırım (milyon ¨)

TRC32 (Batman) 120 100 80 60 40 20 0

71 767 24 2010

78 519 27 2011

167 3.779 38 2012

358 7.676 98 2013

199 3.012 58 2014 9.000

8.000 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0

Sabit Yatırım (milyon ¨) İstihdam Taahhüdü (kişi) Belge Sayısı (adet)

TRC33 (Şırnak) 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0

62 196 9 2010

38 145 11 2011

33 338 12 2012

29 323 16 2013

72 556 16 2014 600

500 400 300 200 100 0

TRC34 (Siirt) 30 25 20 15 10 5 0

37 258 15 2010

36 249 11 2011

123 731 7 2012

110 2.169 28 2013

876 197 10 2014 2.500

2.000 1.500 1.000 500 0

TRC3

339 2.684

339 1.931

704 7.563

749 13.339

2.552 6.635 Sabit Yatırım (milyon ¨)

İstihdam Taahhüdü (kişi)

125 90 102 213 130

Belge Sayısı (adet) 16.000 14.000 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 0

250 200 150 100 50 0 2013

2010 2011 2012 2014

2.202 12.977

2.970 10.182

4.019 21.819

5.075 33.699

6.062 19.465

550 419 522 723 476

40.000 35.000 30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0

800 700 600 500 400 300 200 100 0 2013

2010 2011 2012 2014

TRC TR

200.000 180.000 160.000 140.000 120.000 100.000 80.000 60.000 40.000 20.000 0

6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0 2013

59.325 184.457 4.776 2010

53.773 146.282 3.967

53.180 126.142 3.608 2014 2012

44.072 143.344 4.106 2011 36.646 121.160 4.166

(4)

2014 yılı alınan yatırım belge sayısının 20 yaş üstü toplam il nüfuslarına göre değerlendirildiğinde; Türkiye genelinde

ili birinci sırada yer almaktadır. Sivas ilini ve izlemektedir.

6. Bölge'de yer alan alınan toplam yatırım belge sayısında 15. sırada bulunurken, nüfusa göre yoğunlukta 2. sırada yer almaktadır. Toplam alınan yatırım belge sayısında 11. sırada yer alan ili, nüfusa göre yoğunlukta 17. sırada yer almaktadır.

illerine baktığımızda ise;

toplam belge sayısında 18. sırada yer alan ili nüfusa göre yoğunlukta yer almaktadır.

Belge sayısında 67. sırada yer alan ili nüfusa göre yoğunlukta yer almaktadır.

Sivas Şanlıurfa

Kırıkkale

Şanlıurfa

Diyarbakır

TRC3

Batman 4. sırada

Siirt 81. sırada

Mardin 15. sırada

Şırnak

71. sırada _Kaynak: Ekonomi Bakanlığı

- - 5 - - - - 4 - -

yaşındaki nüfusa göre yoğunlukta yer almaktadır.

Toplam istihdam taahhüdü miktarında yer alan ili çalışma yaşındaki nüfusa göre yoğunlukta

yer almaktadır.

Toplam istihdam taahhüdü miktarında yer alan ili çalışma yaşındaki nüfusa göre yoğunlukta yer almaktadır.

5. sırada

72. sırada Siirt

77. sırada

13. sırada Mardin

6. sırada

45. sırada Şırnak

59. sırada

2014 Yılı Alınan Yatırım Teşvik Belge Sayısının 20 Yaş Üstü Nüfusa Oranı

2014 Yılı Sabit Yatırım Tutarının 20 Yaş Nüfusa Oranı

2014 yılı toplam istihdam taahhüdünün 20-70 yaş aralığındaki toplam il nüfuslarına göre

değerlendirildiğinde; Türkiye genelinde ili birinci sırada yer almaktadır. Şanlıurfa ilini ve

izlemektedir.

6. Bölge’de yer alan , toplam istihdam taahhüdü miktarında bulunurken, nüfusa göre yoğunlukta da yer almaktadır. Toplam istihdam taahhüdü miktarında yer alan ili, nüfusa göre yoğunlukta yer almaktadır.

illerine baktığımızda ise; toplam istihdam taahhüdü miktarında yer alan ili çalışma

Şanlıurfa Yalova Sivas

Şanlıurfa 7. sırada

1. sırada

12. sırada Diyarbakır 23. sırada

TRC3

11. sırada Batman

2014 Yılı İstihdam Taahhüdünün 20-70 Yaş Arası Nüfusa Oranı

Analiz:

2014 Yılı

Yatırım Teşvik Belgeli Yatırım Bilgileri (Enerji Yatırımları Hariç)

2014 yılı yapılan toplam sabit yatırım miktarının toplam il nüfuslarına göre değerlendirildiğinde; Türkiye genelinde

ili birinci sırada yer almaktadır. Erzincan ilini ve izlemektedir.

6. Bölge’de yer alan , yapılan toplam sabit yatırım miktarında bulunurken, nüfusa göre yoğunlukta yer almaktadır. Toplam sabit yatırım miktarında yer alan ili, nüfusa göre yoğunlukta yer almaktadır.

illerine baktığımızda ise; sabit yatırım miktarında Erzincan

Yalova Manisa

Şanlıurfa 35. sırada 17. sırada

TRC3

46. sırada Batman 40. sırada

Siirt 26. sırada

11. sırada Mardin 4. sırada

Şırnak 72. sırada

yer alan ili nüfusa göre yoğunlukta yer almaktadır.

Sabit yatırım miktarında 16. sırada yer alan ili nüfusa göre yoğunlukta yer almaktadır.

Sabit yatırım miktarında yer alan ili nüfusa göre yoğunlukta yer almaktadır.

Sabit yatırım miktarında 65. sırada yer alan ili nüfusa göre yoğunlukta yer almaktadır.

Ekonomik Göstergeler Bülteni dicle kalkınma ajansı

202-469 74-202 34-74 16-34 1-16 Belge Sayısı

Yoğunluk Oranı

2.614-7.636 1.406-2.614 875-1.406 329-875 4-329

Sabit Yatırım Miktarı (milyon ¨)

8.186-18.969 4.320-8.186 2.381-4.230 1.006-2.381 0-1.006

İstihdam Taahhüdü (kişi)

4 ²⁰¹⁴

(5)

TRC3

6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0

70 60 50 40 30 20 10 0 2014_3

354 1.466 34 2013_4

250 5.442 60

98 1.621 28 2014_4 2014_2

1.250 1.491 33 2014_1

86 1.845 34

2013-2014 Yılları Çeyrek Dönemler İtibariyle

Yatırım Teşvik Belgeli Yatırım Bilgileri (Enerji Yatırımları Hariç)

2014 yılının çeyreği ile dördüncü çeyrek dönemini karşılaştırdığımızda;

Türkiye geneli

2014 yılı dördüncü çeyrekte alınan belge sayısında

% 35'lik, bir azalma olmasına rağmen, sabit yatırım miktarında % 20'lik ve istihdam taahhüdünde

% 10'luk bir artış olduğu görülmektedir.

TRC Bölgesine bakıldığında;

% 35, ve sabit yatırım miktarında % 30'luk bir azalma olduğu görülmektedir. Taahhüt edilen istihdam sayısında ise % 10 artış görülmektedir.

TRC3 Bölgesine bakıldığında;

% 17'lik ve sabit yatırım miktarında % 72'lik düşüş söz konusu iken, taahhüt edilen istihdamda % 10 ve bir artış olduğu görülmektedir.

üçüncü

14.000 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 0

250 200 150 100 50 0 2014_3

924 3.843 106 2013_4

1.579 12.259 217

643 3.372 78 2014_4 2014_2

2.424 6.103 139 2014_1

1.271 6.066 151

TRC TR

60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0

1.400 1.200 1.000 800 600 400 200 0 2014_3

9.825 26.765 941 2013_4

18.744 54.991 1.234

11.889 29.490 605 2014_4 2014_2

14.441 34.321 1.050 2014_1

12.050 34.915 977

TRC31 (Mardin) 16 14 12 10 8 6 4 2 0

76 782 15 2013_4

18 537 9 2014_1

1.116 1.114 14 2014_2

239 534 13 2014_3

34 572 10 2014_4 1.200

1.000 800 600 400 200 0

TRC32 (Batman) 35 30 25 20 15 10 5 0

111 3.363 32 2013_4

49 1.010 16 2014_1

30 269 13 2014_2

104 850 16 2014_3

17 806 13 2014_4 4.000

3.500 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0

TRC34 (Siirt) 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0

55 1.205 8 2013_4

2 37 2 2014_1

98 74 4 2014_2

1 0 1 2014_3

9 64 2 2014_4 1.400

1.200 1.000 800 600 400 200 0

Sabit Yatırım (milyon ¨) İstihdam Taahhüdü (kişi) Belge Sayısı (adet) TRC33 (Şırnak)

8 7 6 5 4 3 2 1 0

8 92 5 2013_4

18 261 7 2014_1

5 34 2 2014_2

10 82 4 2014_3

38 179 3 2014_4 300

250 200 150 100 50 0

(6)

- - 8- -

2014 Yılı Dördüncü Çeyrek Dönemi Yatırım Teşvik Belgesinin 20 Yaş Üstü Nüfusa Oranı

Analiz:

2014 Yılı Dördüncü Çeyrek Dönem İtibariyle

Yatırım Teşvik Belgeli Yatırım Bilgileri (Enerji Yatırımları Hariç)

2014 yılı dördüncü çeyrekte alınan yatırım belge sayısının 20 yaş üstü toplam il nüfuslarına göre değerlendirildiğinde; Türkiye genelinde

ili birinci sırada yer almaktadır. Sivas ilini ve izlemektedir.

6. Bölge’de yer alan alınan toplam yatırım belge sayısında bulunurken, nüfusa göre yoğunlukta yer

almaktadır. Toplam alınan yatırım belge sayısında yer alan ili, nüfusa göre yoğunlukta yer almaktadır.

toplam alınan belge sayısında yer alan ili nüfusa göre yoğunlukta yer almaktadır.

Belge sayısında yer alan ili nüfusa göre yoğunlukta yer almaktadır.

Sivas Batman

Şanlıurfa

20. sırada 3. sırada

22. sırada

Diyarbakır 46. sırada

TRC3

54. sırada Şırnak 57. sırada

58. sırada Siirt 74. sırada

- - 9 - - 2014 yılı dördüncü çeyrekte yapılan toplam sabit yatırım miktarının toplam il nüfuslarına göre değerlendirildiğinde;

Türkiye genelinde ili birinci sırada yer almaktadır.

Karabük ilini ve izlemektedir.

6. Bölge’de yer alan , yapılan toplam sabit yatırım miktarında bulunurken, nüfusa göre yoğunlukta yer almaktadır. Toplam sabit yatırım miktarında yer alan ili, nüfusa göre yoğunlukta yer almaktadır.

Karabük Sakarya Yalova

Şanlıurfa 42. sırada 31. sırada

TRC3 illerine baktığımızda ise; sabit yatırım miktarında

yer alan ili nüfusa göre yoğunlukta yer almaktadır.

Sabit yatırım miktarında yer alan ili nüfusa göre yoğunlukta yer almaktadır.

Batman 5. sırada

17. sırada Mardin

11. sırada

33. sırada Şırnak

33. sırada

55. sırada Siirt

67. sırada

ili çalışma yaşındaki nüfusa göre yoğunlukta yer almaktadır.

yer almaktadır.

2014 Yılı Dördüncü Çeyrek Dönemi Sabit Sermaye Tutarının 20 Yaş Üstü Nüfusa Oranı

2014 yılı dördüncü çeyrekte toplam istihdam

taahhüdünün 20-70 yaş aralığındaki toplam il nüfuslarına göre değerlendirildiğinde; Türkiye genelinde ili birinci sırada yer almaktadır. Karaman ilini ve

6. Bölge’de yer alan , toplam istihdam taahhüdü miktarında bulunurken, nüfusa göre

yoğunlukta da yer almaktadır. Toplam istihdam taahhüdü miktarında yer alan ili, nüfusa göre yoğunlukta yer almaktadır.

toplam istihdam taahhüdü miktarında yer alan Karaman Yalova Bolu

Şanlıurfa 11. sırada

4. sırada

TRC3

8. sırada izlemektedir.

2014 Yılı Dördüncü Çeyrek Dönemi İstihdam Taahhüdünün 20-70 Yaş Arası Nüfusa Oranı

Ekonomik Göstergeler Bülteni dicle kalkınma ajansı

34-78 18-34 9-18 3-9 0-3 Belge Sayısı

1.505-3.596 644-1.505 218-644 92-218 0-92

Sabit Yatırım Miktarı (milyon ¨)

Yoğunluk

2.218-6.002 835-2.218 314-835 139-314 0-139

İstihdam Taahhüdü (kişi)

4 ²⁰¹⁴

(7)

KURULAN-KAPANAN İŞLETME SAYILARI

2013-2014 Yılları Dördüncü Çeyrek Dönemlerinde Kurulan ve Kapanan İşletme (Şirketler, Kooperatifler ve Gerçek Kişi Ticari İşletmeler) İstatistiklerinin Karşılaştırılması

Kurulan Kapanan Adıyaman

Gaziantep Kilis Diyarbakır Şanlıurfa Mardin Batman Şırnak Siirt TRC3 TRC TR

Kurulan Kapanan Kurulan/Kapanan 58

397 19 195 245 98 64 56 27 245 1.159 22.221

51 118 6 71 50 27 18 9 6 60 356 12.909

1,14 3,36 3,17 2,75 4,90 3,63 3,56 6,22 4,50 4,08 3,26 1,72

467 31 235 301 111 86 59 23 279 1.367 24.247

27 91 7 64 45 14 5 1 4 24 258 9.313

2,00 5,13 4,43 3,67 6,69 7,93 17,20 59,00 5,75 11,63 5,30 2,60

-7,4 15,0 38,7 17,0 18,6 11,7 25,6 5,1 -17,4 12,2 15,2 8,4

-88,9 -29,7 14,3 -10,9 -11,1 -92,9 -260,0 -800,0 -50,0 -150,0 -38,0 -38,6 İl/Bölge Adı 2013 EKİM - ARALIK (Üç Aylık) 2014 EKİM - ARALIK (Üç Aylık) Değişim %

2013 ve 2014 Ekim-Aralık

bir önceki yılın üçüncü çeyrek verilerine göre

2014 yılının dördüncü çeyrek döneminde kurulan işletme

sayısında

% 513,8

oranında artma

bir önceki yılın üçüncü çeyrek verilerine göre

2014 yılının dördüncü çeyrek döneminde kapanan işletme

sayısında

% 60

oranında düşme

Aylarında Kurulan ve Kapanan İşletme Sayısı

Bölgemizde,

işletme kurulmuş, 24 işletme kapanmıştır. Kurulan işletme sayısında bir önceki yılın dördüncü çeyreğine göre oranında bir artma gözlenirken, kapanan işletme sayısında da oranında düşüş meydana gelmiştir.

2014 yılının dördüncü çeyreğinde toplam 279

% 513,8

% 60

2013-2014 Yılları Kurulan ve Kapanan İşletme (Şirketler, Kooperatifler ve Gerçek Kişi Ticari İşletmeler) İstatistiklerinin Karşılaştırılması

İl/Bölge Adı

Kurulan Kapanan Adıyaman

Gaziantep Kilis Diyarbakır Şanlıurfa Mardin Batman Şırnak Siirt TRC3 TRC TR

2.063 86 946 1.229 476 369 186 140 1.171 5.816 108.930

151 548 33 283 269 121 83 25 45 274 1.558 57.691

2,13 3,76 2,61 3,34 4,57 3,93 4,45 7,44 3,11 4,27 3,73 1,89

2.355 131 948 1.393 588 388 258 163 1.397 6.551 126.635

165 505 29 292 220 120 51 35 30 236 1.447 54.529

1,98 4,66 4,52 3,25 6,33 4,90 7,61 7,37 5,43 5,92 4,53 2,32

1,8 12,4 34,4 0,2 11,8 19,0 4,9 27,9 14,1 16,2 11,2 14,0

8,5 -8,5 -13,8 3,1 -22,3 -0,8 -62,7 28,6 -50,0 -16,1 -7,7 -5,8 2013 OCAK - ARALIK (Oniki Aylık) 2014 OCAK - ARALIK (Oniki Aylık) Değişim %

bir önceki yıla göre

kapanan işletme sayısı

% 13

oranında düşüş

bir önceki yıla göre

kurulan işletme sayısında

% 19

oranında artış

Yıllarında Kurulan ve Kapanan İşletme Sayısı

Bölgemizde, toplam işletme kurulmuş, işletme kapanmıştır. Kurulan işletme sayısında bir önceki yılın toplamına göre gözlenirken, kapanan işletme sayısında meydana gelmiştir.

2014 yılında 1.397 236

% 19 artış

% 13 oranında düşüş

2013-2014

Kaynak: Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi

(8)

Kaynak: TOBB

- - 13 - - - - 12 - -

2014 Yılı Kurulan Firma Sayısı ve Nüfusa Göre Yoğunluk Oranı

2014 Yılı Kapanan Firma Sayısı ve Nüfusa Göre Yoğunluk Oranı

Analiz:

2014 Yılı

Kurulan ve Kapanan İşletme (Şirketler, Kooperatifler ve Gerçek Kişi Ticari İşletmeler) İstatislerinin Karşılaştırılması

2014 yılı kurulan toplam firma sayısının toplam il nüfuslarına göre değerlendirildiğinde; Türkiye genelinde ili birinci sırada yer almaktadır. İstanbul ilini ve izlemektedir.

yeni kurulan firma sayısında yer alan ili nüfusa göre yoğunlukta yer almaktadır.

Yeni kurulan firma sayısında yer alan ili nüfusa göre yoğunlukta yer almaktadır.

Yeni kurulan firma sayısında yer alan ili nüfusa göre yoğunlukta yani en sonda yer almaktadır.

İstanbul Şanlıurfa Sivas TRC3

Nüfusa göre yoğunluk analizinde TRC3 Bölgesi’nin bütün illeri negatif bir şekilde etkilenmiştir.

2014 yılı kapanan toplam firma sayısının toplam il nüfuslarına göre değerlendirildiğinde; Türkiye genelinde ili en fazla kapanan firma sayısı ile birinci sırada yer almaktadır. İstanbul ilini ve

izlemektedir.

illerine baktığımızda ise; kapanan firma sayısında yer alan ili nüfusa göre yoğunlukta yer almaktadır.

Kapanan firma sayısında yer alan ili nüfusa göre yoğunlukta yer almaktadır.

İstanbul

Sivas Ankara

TRC3 77. sırada

Nüfusa göre yoğunluk analizinde son sıralarda yer almak, iller için olumlu bir anlam taşımaktadır.

Ekonomik Göstergeler Bülteni dicle kalkınma ajansı

10.674-49.945 3.297-10.674 1.661-3.297 644-1.661 36-644 Kurulan Firma Sayısı

5.349-21.238 2.026-5.349 579-2.026 197-579 25-197

Kapanan Firma Sayısı

4 ²⁰¹⁴

(9)

Kaynak: TOBB

2014 Yılı Dördüncü Çeyrek Dönemi Kurulan Firma Sayısı ve Nüfusa Göre Yoğunluk Oranı

2014 Yılı Dördüncü Çeyrek Dönemi Nüfusa Göre Yoğunluk Oranı

Kapanan Firma Sayısı ve

Analiz:

2014 yılı dördüncü çeyrekte kurulan toplam firma sayısının toplam il nüfuslarına göre değerlendirildiğinde; Türkiye genelinde ili birinci sırada yer almaktadır. İstanbul ilini ve

izlemektedir.

yeni kurulan firma sayısında yer alan ili nüfusa göre yoğunlukta yer almaktadır.

İstanbul Şanlıurfa Antalya

TRC3

Nüfusa göre yoğunluk analizinde TRC3 Bölgesi’nin bütün illeri negatif bir şekilde etkilenmiştir.

2014 yılı dördüncü çeyrekte kapanan toplam firma sayısının toplam il nüfuslarına göre değerlendirildiğinde; Türkiye genelinde ili en fazla kapanan firma sayısı ile birinci sırada yer almaktadır. Sivas ilini

ve izlemektedir.

illerine baktığımızda ise; kapanan firma sayısında yer alan ili nüfusa göre yoğunlukta yer almaktadır.

Kapanan firma sayısında yer alan ili nüfusa göre yoğunlukta da yer almaktadır.

Kapanan firma sayısında yer alan ili nüfusa göre yoğunlukta yer almaktadır.

Sivas

Bitlis Tunceli

TRC3 76. sırada

Nüfusa göre yoğunluk analizinde son sıralarda yer almak, iller için olumlu bir anlam taşımaktadır.

2014 Yılı Dördüncü Çeyrek Dönemi

Kurulan ve Kapanan İşletme (Şirketler, Kooperatifler ve Gerçek Kişi Ticari İşletmeler) İstatislerinin Karşılaştırılması

2.126-11.473 757-2.126 388-757 145-388 7-145

Kurulan Firma Sayısı

1.297-4.148 716-1.297 274-716 106-274 5-106

Kapanan Firma Sayısı

(10)

SANAYİ KAPASİTE RAPORU ve ÇALIŞAN İSTATİSTİKLERİ

2014 Yılı

Sanayi Kapasite Raporu ve Çalışan İstatistikleri

İl/Bölge Adı

Mardin Batman Siirt Şırnak Gaziantep Diyarbakır Şanlıurfa Adıyaman Kilis TRC3 TRC TR

249 228 48 79 2.189 450 639 250 74 604 4.206 71.825

Mühendis

172 174 68 120 1.694 276 163 150 53 507 2.843 107.280

Teknisyen

80 215 89 204 2.222 406 130 247 68 588 3.661 115.606

Usta

417 926 231 301 6.242 1.301 1.383 793 183 1.875 11.777 205.224

İşçi

4.135 5.884 995 1.339 72.747 7.325 12.202 8.104 857 12.353 113.588 2.079.327

İdari 398 686 124 300 7.732 1.256 521 482 156 1.508 11.655 309.124 Kapasite Rapor Sayısı

Sanayi Kapasite Raporu ve Çalışan İstatistikleri

İl/Bölge Adı

Mardin Batman Siirt Şırnak Gaziantep Diyarbakır Şanlıurfa Adıyaman Kilis TRC3 TRC TR

230 194 58 71 2.146 446 589 235 65 553 4.034 68.443

Mühendis

151 128 77 57 1.692 315 159 130 41 413 2.750 100.715

Teknisyen

80 126 101 159 2.158 421 114 223 50 466 3.432 106.689

Usta

361 837 241 255 5.942 1.294 1.232 815 151 1.694 11.128 194.631

İşçi

4.230 4.681 1.168 1.002 66.950 7.329 10.744 7.470 759 11.081 104.333 1.944.821

İdari 422 599 137 217 7.165 1.289 532 406 112 1.375 10.879 289.542

Toplam

5.474 6.565 1.782 1.761 86.053 11.094 13.370 9.279 1.178 15.582 136.556 2.704.841 Kapasite Rapor Sayısı

2013 Yılı

- - 16 - - 2013 yılı TOBB verilerine göre Bölge’deki kapasite rapor sayısı 553 ve toplam çalışan sayısı 15.582’dır.

Kaynak: TOBB

Toplam

5.451 8.086 1.555 2.343 92.826 11.014 15.038 10.026 1.391 17.435 147.730 2.888.386 2014 yılı TOBB verilerine göre

Bölge’deki kapasite rapor sayısı 604 ve toplam çalışan sayısı 17.435'dir.

2014 yılını 2013 yılının verileri ile karşılaştırdığımızda; 2014 yılında toplam çalışan sayısında % 11'lik bir artış olmuştur. Bölge’deki çalışanların büyük bir kısmını işçi grubu oluşturmaktadır (yaklaşık % 71).

Ekonomik Göstergeler Bülteni dicle kalkınma ajansı

- - 17 - -

4 ²⁰¹⁴

(11)

En Çok Kodlanan 5 FAALİYET (TR için 10 ÜRÜN)

Kaynak: TOBB

İl Sıra Açıklama Kapasite Raporu Sayısı

TRC31 (Mardin)

Öğütülmüş hububat ve sebze ürünleri imalatı Bitkisel üretimi destekleyici faaliyetler Diğer dış giyim eşyaları imalatı Hazır beton imalatı

Çiftlik hayvanları için hazır yem imalatı

TRC32 (Batman)

TRC33 (Şırnak)

TRC34 (Siirt)

1 2 3 4 5

Çakıl ve kum ocaklarının faaliyetleri; kil ve kaolin çıkarımı Hazır beton imalatı

Diğer yiyecek hizmeti faaliyetleri Şeker imalatı

Öğütülmüş hububat ve sebze ürünleri imalatı

Çakıl ve kum ocaklarının faaliyetleri; kil ve kaolin çıkarımı Hazır beton imalatı

Başka yerde sınıflandırılmamış diğer madencilik ve taş ocakçılığı Diğer yiyecek hizmeti faaliyetleri

Elektrik enerjisi üretimi 1

2 3 4 5

57 22 17 16 15 Diğer yiyecek hizmeti faaliyetleri

Diğer dış giyim eşyaları imalatı İç giyim eşyası imalatı Hazır beton imalatı

Başka yerde sınıflandırılmamış metalik olmayan diğer mineral ürünlerin imalatı 1

2 3 4 5

1 2 3 4 5

26 26 18 14 13

13 9 7 7 5 10 6 6 3 3

TRC3

Bölge Sıra Açıklama Kapasite Raporu Sayısı

Öğütülmüş hububat ve sebze ürünleri imalatı Hazır beton imalatı

Diğer dış giyim eşyaları imalatı Diğer yiyecek hizmetleri imalatı

Çakıl ve kum ocaklarının faaliyetleri; kil ve kaolin çıkarımı 1

2 3 4 5

TRC 1

2 3 4 5

Tekstil elyafının hazırlanması ve bükülmesi Sıvı ve katı yağ imalatı

Başka yerde sınıflandırılmamış meyve sebzelerin işlenmesi ve saklanması Halı ve kilim imalatı

Öğütülmüş hububat ve sebze ürünleri imalatı

TR 1

2 3 4 5 6 7 8 9 10

Gıda ürünlerinin imalatı

Fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizat hariç) Tekstil ürünlerinin imalatı

Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı Kauçuk ve plastik ürünleri imalatı

Diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı Giyim eşyalarının imalatı

Mobilya imalatı

Kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı Diğer madencilik ve taş ocakçılığı

60 45 43 39 23 467 268 210 195 173

11.425 9.229 7.100 6.864 6.252 5.460 5.183 3.440 3.404 3.194

(12)

Bölge Sıra Açıklama Kapasite Raporu Sayısı TRC3

TRC

TR

Kepek, kavuz ve diğer artıklar (buğdayın kalburdan geçirilmesi, öğütülmesi veya diğer işlemleri sonucunda kalan)

Sözleşme esasına dayalı diğer yiyecek hizmetleri (yemek fabrikaları ve toplu yemek mutfakları)

Hazır beton

Ekmeklik ve kaplıca (kızıl) buğday unu Çiftlik hayvanları yemleri için karışımlar 1

2

3 4 5

1 2 3 4

5

Tişört, fanila, atlet vs. giyim eşyası; pamuktan (örgü (triko) veya tığ işi (kroşe)) Ekmek - normal

Hazır beton

Gıda maddelerinin ambalajlanması ve dolumu

Diğer ahşap mobilyalar (yatak odası, yemek odası, oturma odası, mutfak, büro, tıbbi, cerrahi, dişçilik/veterinerlik mobilyaları ile hi-fi, videolar ve televizyonlar için özel tasarlanmış kasalar ve dolaplar hariç)

Mıcır

Plastik ikincil hammaddeler

Kadınlar veya kız çocukları için bluz, gömlek ve gömlek bluzlar (örgü (triko) veya tığ işi (kroşe) hariç)

Ahşap yatak odası mobilyaları (duvarlara gömme dolaplar için bağlantı parçaları, yatak destekleri, lambalar ve aydınlatma parçaları, ayaklı aynalar, koltuklar hariç)

39

37

33 16 15

1.763 1.675 1.525

1.390 1.359 1.338

1.317 1.131 1.105

1.090 239 212 171 110

101 Pamuk tohumu yağı üretiminden arta kalan küspe ve katı atıklar

Pamuk (kardelenmiş veya taranmış) Makine halıları (düğümlü olanlar)

B.y.s. işlenmiş veya saklanmış sert kabuklu yemişler (ceviz, leblebi, sert kabuklu tropikal meyveler vb.) ile diğer tohumlar ve karışımları (sirke veya asetik asitle hazırlananlar, dondurulmuş olanlar, püre ve ezmeler, şekerle korunmuş olanlar hariç)

TRC32 (Batman)

TRC33 (Şırnak)

TRC34 (Siirt)

1 2

3

4

5 1 2 3 4

5

Hazır beton

Çakıl taşları (beton agregaları, kara yolu yapımı veya demir yolu balastı ya da diğer balastlama işleri için kullanılanlar); yuvarlak çakıl ve çakmaktaşı

İnşaat kumları (killi kumlar gibi); kaolinli kumlar; feldispatlı kumlar (silis kumları, metal taşıyan kumlar hariç, vollastonit-tuvenan dahil)

Mıcır Mıcır Hazır beton

Bitüm ve asfalt, doğal; asfaltitler ve asfaltlı kayalar (asfaltit - tuvenan)

Traverten, ekosin, granit, porfir (somaki taşı), bazalt, kumtaşı ve diğer anıt taşlarının granül mıcır ve tozları

Erkekler veya erkek çocukları için pantolon ve binici/külot pantolonu (kısa pantolon dahil), suni veya sentetik elyaftan yapılmış (örgü (triko) veya tığ işi (kroşe) olanlar ile endüstiyel veya mesleki kıyafetler hariç)

Tişört, fanila, atlet vs. giyim eşyası; pamuktan (örgü (triko) veya tığ işi (kroşe)) Hazır beton

İnşaat tuğlaları, ateşe dayanıklı (refrakter) olmayan kilden (silisli fosil unlarından veya silisli topraklardan olanlar hariç)

1

2

3 4 5

İl Sıra Açıklama Kapasite Raporu Sayısı

TRC31 (Mardin)

Kepek, kavuz ve diğer artıklar (buğdayın kalburdan geçirilmesi, öğütülmesi veya diğer işlemleri sonucunda kalan)

Bitkisel üretimi destekleyici faaliyetler Ekmeklik ve kaplıca (kızıl) buğday unu Hazır beton

Çiftlik hayvanları yemleri için karışımlar

33

22 16 16 15 1

2 3 4 5

24

14

12 9 8

9 8 7 7

5

6 6

6

5

4

Geçerliliği Devam Eden Kapasite Raporları İstatistiklerine Göre En Çok Kodlanan 5 ÜRÜN (TR için 10 ÜRÜN)

2014 Yılı Sonu İtibariyle

Kaynak: TOBB

- - 21 - - - - 20 - -

Ekonomik Göstergeler Bülteni dicle kalkınma ajansı

1 2 3

4 5 6

7 8 9

10

4 ²⁰¹⁴

(13)

113.882 163.305 2010

134.907 206.557 2011

152.461 197.064 2012

151.811 217.106 2013 2010 2011

5.180 4.019

2012 6.945 5.422

8.878 7.431 2013 8.061 5.619 1.228

166 2010

1.775 216 2011

2.056 241 2012

2.218 327 2013

1.674 257 2014 İhracat (milyon $)

İthalat (milyon $) 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0

1 15 2014 11

36 2010

8 20 2011

6 21 2012

10 8 2013 İhracat (milyon $)

İthalat (milyon $) 40 30 20 10 0

694 36 2014 625

9 2010

910 10 2011

1.018 41 2012

1.095 133 2013 İhracat (milyon $)

İthalat (milyon $) 1.200 1.000 800 600 400 200 0

47 34 2014 27

27 2010

52 52 2011

84 27 2012

92 33 2013 İhracat (milyon $)

İthalat (milyon $) 100

80 60 40 20 0

Kaynak: TÜİK

TRC3

TRC31 (Mardin) TRC32 (Batman)

İhracat (milyon $) İthalat (milyon $)

158.448 210.907 2014 250.000

200.000 150.000 100.000 50.000 0

Dış Ticaret Performansı: İhracat ve İthalat Değerleri (milyon $)

2014 9.021 6.262 10.000

9.000 8.000 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0

İhracat (milyon $) İthalat (milyon $)

2010-2014 Arası Yıllar İtibariyle

TRC33 (Şırnak) TRC34 (Siirt)

TRC TR

932 172 2014 564

93 2010

804 134 2011

948 152 2012

1.021 152 2013 İhracat (milyon $)

İthalat (milyon $) 1.200 1.000 800 600 400 200 0

DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ

Bölgenin son 5 yıl içerisindeki dış ticaret performansı incelendiğinde, ihracat değerlerinin sürekli artış eğilimde olduğu görülmektedir. Bölgedeki ihracatın büyük bir kısmı sınır kapısının bulunması sebebiyle, Şırnak ilinden yapılmaktadır. Fakat Mardin ili son yıllardaki ihracat artışı ile Şırnak ilini geçmiştir.

Türkiye genelinde toplam ithalat miktarı, toplam ihracat miktarından yüksek bir durumda iken, TRC3 Bölgesi’nde tam tersi bir durum görülmektedir. TRC3 Bölgesi’nde bütün dönemlerde toplam yapılan toplam ihracat miktarı, toplam ithalat miktarından çok fazladır.

2014 yılında yapılan toplam ihracat, ithalatın yaklaşık 6 katı olmuştur.

(14)

2013 2.545 679 2011 2012

1.991 2.297 2010

1.394

741 823 854

Dış Ticaret Hacmi İhracatın İthalatı Karşılama Oranı

(%) 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0 (milyon $)

900 800 700 600 500 400 300 200 100 0

TRC3

2014 1.931 652

- - 24 - -

Kaynak: TÜİK

Dış Ticaret Performansı: Dış Ticaret Hacmi (milyon $) ve İhracatın İthalatı Karşılama Oranı (%)

2010-2014 Arası Yıllar İtibariyle

80 78 76 74 72 70 68 66 64 62 60 58

TR

(%) 400 350 300 250 200 150 100 50 0 (milyon $)

369 75 2014 277

70 2010

341 65 2011

350 77 2012

369 70 2013 Dış Ticaret Hacmi

İhracatın İthalatı Karşılama Oranı

(milyon $) (%)

15 144 2014 9

129 2010

12 128 2011

14 143 2012

119 16 2013

TRC

160 140 120 100 80 60 40 20 0

18 16 14 12 10 8 6 4 2 0

- - 25 - -

Bölgenin ihracat değerinin yüksek ve sürekli artış göstermesi sebebiyle, dış ticaret hacmi sürekli artmaktadır.

Bölgenin 2014 yılı dış ticaret hacmi 1,93 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir.

İhracatın ithalatı karşılama oranı ise % 652'dur.

1.103 543 2014

TRC31 (Mardin)

81 136 2014 126

275 2013 54

101 2010

104 101 2011

110 312 2012

TRC32 (Batman)

350 300 250 200 150 100 50 0

140 120 100 80 60 40 20 0 (milyon $) (%)

657 607 2010

939 598 2011

1.100 624 2012

1.173 671 2013 Dış Ticaret Hacmi

İhracatın İthalatı Karşılama Oranı

1.400 1.200 1.000 800 600 400 200 0 (%) 800

600

400

200

0 (milyon $)

TRC33 (Şırnak)

10.000 8.000

6.000 4.000

2.000 0

1.400 1.200 1.000 800 600 400 200 0 (milyon $) (%)

17 10 2014 18

116 48

31

28 41

28 29

2013

2010 2011 2012

730 1.951 2014

TRC34 (Siirt)

140 120 100 80 60 40 20 0

60 50 40 30 20 10 0 (milyon $) (%)

635 6.588

920 9.258

1.059 2.499 2010 2011 2012 2013

1.228 825