Ekonomik Göstergeler Bülteni

(1)

info@dika.org.tr

www.dika.org.tr

Savurkapı Mahallesi Nusaybin Caddesi No: 31

Meydanbaşı Mevki, Mardin

T: (+90 482) 212 11 07 F: (+90 482) 213 14 95

Ekonomik Göstergeler Bülteni

YATIRIM TEŞVİK İSTATİSTİKLERİ

İŞ GÜCÜ İSTATİSTİKLERİ KURULAN-KAPANAN İŞLETME SAYILARI SANAYİ KAPASİTE RAPORU VE ÇALIŞAN İSTATİSTİKLERİ DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ

bia 0232 445 74 76

(2)

Ekonomik Göstergeler Bültenimize dijital olarak ulaşmak için...

(3)

1.323 5.774

1.328 7.421

2.440 13.017

3.792 10.547

5.009 21.926

242 224 567 438 536

Sabit Yatırım (milyon ¨) İstihdam Taahhüdü (kişi) Belge Sayısı (adet)

25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0

600 500 400 300 200 100 0 2011

2008 2009 2010 2012

Kaynak: Ekonomi Bakanlığı

YATIRIM TEŞVİK İSTATİSTİKLERİ

2008-2012 Arası

Bölgemizde (TRC3 Bölgesi: Mardin, Batman, Şırnak, Siirt), 2012 yılında düzenlenen yatırım teşvik belgesi sayısı bir önceki yılda (2011) düzenlenen belge sayısı ile yaklaşık olarak aynı olmasına rağmen, firmaların istihdam etmeyi düşündükleri kişi sayısı bir önceki yılın üç katını aşmıştır.

Haziran 2012’de yürürlüğe giren Yeni Teşvik Sistemi uygulamaları bu durum üzerinde etkili olmuştur. Yeni Teşvik paketinde ekonomik gelişmişlik düzeyine göre iller 6 bölgeye ayrılmış ve Bölgemiz, Yeni Teşvik Sistemi’nde en avantajlı bölge konumunda olan 6. Bölge içerisinde yer almıştır.

6. Bölge, ekonomik ve sosyal olarak görece az gelişmiş 15 ili kapsamaktadır. Bu bölgede TRC3 Bölge illeri olan Mardin, Batman, Şırnak, Siirt dışında diğer GAP illerinden (TRC) Diyarbakır ile Şanlıurfa bulunmaktadır. 6. Bölge ayrıca Ağrı, Ardahan, Bingöl, Bitlis, Hakkari, Iğdır, Kars, Muş ve Van illerini de kapsamaktadır.

Bölgesel Teşvik Uygulaması kapsamında bu illerde asgari sabit yatırım tutarının üzerinde gerçekleştirilen yatırımlar, sektör ayrımı yapılmaksızın bölgesel desteklerden yararlandırılmaktadır.

Yıllar İtibariyle Yatırım Teşvik Belgeli Yatırım Bilgileri

- - 3 - - - - 2 - -

TRC31 (Mardin) TRC32 (Batman) TRC33 (Şırnak) TRC34 (Siirt)

TRC

90 80 70 60 50 40 30 20 10 0

48 574 20 2008

105 1.469 39 2009

200 1.613 78 2010

194 1.001 41 2011

1.193 2.865 48 2012 3.500

3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0

40 35 30 25 20 15 10 5 0

146 522 18 2008

41 415 15 2009

74 774 25 2010

79 519 27 2011

172 3.731 38 2012 4.000

3.500 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0

16 14 12 10 8 6 4 2 0

459 173 8 2008

2 31 2 2009

37 258 15 2010

211 319 13 2011

123 731 7 2012 800

700 600 500 400 300 200 100 0

Sabit Yatırım (milyon ¨) İstihdam Taahhüdü (kişi) Belge Sayısı (adet) 14

12 10 8 6 4 2 0

20 60 2 2008

41 237 8 2009

62 196 9 2010

38 145 11 2011

33 338 12 2012 400

350 300 250 200 150 100 50 0

TRC3 TR

160.000 140.000 120.000 100.000 80.000 60.000 40.000 20.000 0

5.000 4.500 4.000 3.500 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0 2011

51.418 126.325 4.407 2008

24.001 113.908 2.982

56.453 147.064 4.317 2012 2010

63.190 151.547 4.189 2009 27.940 85.712 2.327 673

1.329 188 2.152

373 2.841

522 1.984

1.521 7.665 Sabit Yatırım (milyon ¨)

İstihdam Taahhüdü (kişi)

48 64 127 92 105

Belge Sayısı (adet) 9.000 8.000 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0

140 120 100 80 60 40 20 0 2011

2008 2009 2010 2012

Ekonomik Göstergeler Bülteni

(4)

- - 5 - - - - 4 - -

2012 yılı alınan yatırım belge sayısının 20 yaş üstü toplam il nüfuslarına göre değerlendirildiğinde; Türkiye genelinde

ili birinci sırada yer almaktadır. Gaziantep ilini ve izlemektedir.

6. Bölgede yer alan alınan toplam yatırım belge sayısında 11. sırada bulunurken, nüfusa göre yoğunlukta 16.

sırada yer almaktadır. Toplam alınan yatırım belge sayısında 17. sırada yer alan ili, nüfusa göre yoğunlukta 46. sırada yer almaktadır.

illerine baktığımızda ise;

belge sayısında

yer almaktadır.

Belge sayısında

yer almaktadır.

Belge sayısında

yer almaktadır.

Belge sayısında

yer almaktadır.

Gaziantep

Düzce Tekirdağ

Şanlıurfa

Diyarbakır

TRC3

32. sırada yer alan Batman ili nüfusa göre yoğunlukta 10. sırada

26. sırada yer alan Mardin ili nüfusa göre yoğunlukta 15. sırada

69. sırada yer alan Şırnak ili nüfusa göre yoğunlukta 70. sırada

75. sırada yer alan Siirt ili nüfusa göre yoğunlukta 76. sırada

2012 yılı yapılan toplam sabit yatırım miktarının toplam il nüfuslarına göre değerlendirildiğinde; Türkiye genelinde

ili birinci sırada yer almaktadır. Yalova ilini ve izlemektedir.

6. Bölgede yer alan yapılan toplam sabit yatırım miktarında 25. sırada bulunurken, nüfusa göre yoğunlukta 51. sırada yer almaktadır. Toplam sabit yatırım miktarında 36. sırada yer alan ili, nüfusa göre yoğunlukta 66. sırada yer almaktadır.

Yalova Bilecik

Muş

Şanlıurfa,

Diyarbakır

TRC3

12. sırada yer alan Mardin ili nüfusa göre yoğunlukta 9. sırada

56. sırada yer alan Siirt ili nüfusa göre yoğunlukta 47. sırada

49. sırada yer alan Batman ili nüfusa göre yoğunlukta 54. sırada

74. sırada yer alan Şırnak ili nüfusa göre yoğunlukta 81. sırada

illerine baktığımızda ise; sabit yatırım miktarında yer almaktadır.

Sabit yatırım miktarında

yer almaktadır.

yer almaktadır.

alan Batman ili çalışma yaşındaki nüfusa göre yoğunlukta 2. sırada

15. sırada yer alan Mardin ili çalışma yaşındaki nüfusa göre yoğunlukta 6. sırada

46. sırada yer alan Siirt ili çalışma yaşındaki nüfusa göre yoğunlukta 15. sırada

67. sırada yer alan Şırnak ili çalışma yaşındaki nüfusa göre yoğunlukta 66. sırada

yer almaktadır.

Toplam istihdam taahüddü miktarında yer almaktadır.

228-573 122-227 60-121 26-59 3-25 Belge Sayısı

Yoğunluk Oranı

2012 Yılı Alınan Belge Sayısının 20 Yaş Üstü Toplam Nüfusa Oranı

4994-8910 1866-4993 953-1865 353-952 8-352

Sabit Yatırım Tutarı (milyon ¨)

0.0001 0.0005 0.001 Yoğunluk Oranı

8.324-18.245 4.516-8.323 2.615-4.515 1.152-2.614 26-1.151 İstihdam Taahüdü (kişi)

2012 Yılı Sabit Yatırım Tutarı (¨) ve Toplam Nüfusa Göre Yoğunluk Oranı

2012 yılı toplam istihdam taahüddünün 20-70 yaş aralığındaki toplam il nüfuslarına göre

değerlendirildiğinde; Türkiye genelinde ili birinci sırada yer almaktadır. Düzce ilini ve

izlemektedir.

6. Bölgede yer alan toplam istihdam taahüddü miktarında 7. sırada bulunurken, nüfusa göre yoğunlukta da 7. sırada yer almaktadır. Toplam istihdam taahüddü miktarında 16. sırada yer alan ili, nüfusa göre yoğunlukta 36. sırada yer almaktadır.

toplam istihdam taahüddü miktarında

Düzce Batman Yalova

Şanlıurfa,

Diyarbakır

TRC3

11. sırada yer

2012 Yılı İstihdam Taahüdü ve 20-70 Yaş Arası Nüfusa Göre Oranı

Analiz:

2012 Yılı Yatırım Teşvik Belgeli Yatırım Bilgileri

Ekonomik Göstergeler Bülteni dicle kalkınma ajansı

(5)

9.000 8.000 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0

200 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 2013_2

3.151 7.978 185 2012_3

1.444 6.069 160

1.288 7.391 153 2013_3 2013_1

1.383 6.191 183 2012_4

2.116 8.357 171

2012 yılı üçüncü çeyrek döneminden başlayarak 2013 yılı üçüncü çeyrek döneme kadar yatırım teşvik bilgileri incelendiğinde; Türkiye geneli 2013 yılı üçüncü çeyrekte alınan belge sayısında % 17'lik , sabit yatırım miktarında % 28'lik ve istihdamda % 13'lük bir azalma olduğu görülmektedir.

TRC Bölgesine bakıldığında; 2013 yılı üçüncü çeyrekte alınan belge sayısında % 21'lik , sabit yatırım

miktarında % 145'lük ve istihdamda % 8'lik bir azalma olduğu görülmektedir. TRC 3 Bölgesine bakıldığında;

2013 yılı üçüncü çeyrekte alınan belge sayısında

% 40'lık , sabit yatırım miktarında % 1.245'lik (bu azalışın en büyük nedeni bir önceki dönemde yapılan 2.228 milyon TL enerji yatırımıdır) ve istihdamda % 16'lık bir azalma olduğu görülmektedir. TRC3 illerine

bakıldığında ise; Mardin ve Şırnak illerinin 2013 yılı üçüncü çeyrek dönemini ciddi kayıplarla kapattığını, Siirt ve Batman illerinin ise son çeyreği diğer il ve bölgelere göre daha iyi geçirdiği görülmektedir. Bu iki ilin özellikle istihdam taahhüdü miktarlarında ciddi bir artış olduğu görülmektedir.

2012-2013 Arası

Çeyrek Dönemler İtibariyle Yatırım Teşvik Belgeli Yatırım Bilgileri

- - 7 - - - - 6 - -

TRC31 (Mardin) TRC32 (Batman) TRC33 (Şırnak) TRC34 (Siirt)

TRC3 TRC TR

60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0

1.350 1.300 1.250 1.200 1.150 1.100 1.050 1.000 950 2013_2

17.461 46.869 1.285 2012_3

13.695 41.697 1.128

13.680 41.435 1.098 2013_3 2013_1

22.176 43.128 1.300 2012_4

22.710 50.382 1.259 Sabit Yatırım (milyon ¨)

İstihdam Taahhüdü (kişi) Belge Sayısı (adet)

4.000 3.500 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0

80 70 60 50 40 30 20 10 0 2013_2

2.427 3.605 70 2012_3

306 2.175 32

100 3.117 50 2013_3 2013_1

175 1.550 40 2012_4

952 2.093 37

Ekonomik Göstergeler Bülteni

40 35 30 25 20 15 10 5 0

164 1.385 16 2012_3

886 592 13 2012_4

17 325 10 2013_1

1.753 1.826 35 2013_2

43 358 15 2013_3 2.000

1.500

1.000

500

0

30 25 20 15 10 5 0

21 632 10 2012_3

48 1.226 16 2012_4

114 1.088 19 2013_1

59 1.100 24 2013_2

81 1.960 23 2013_3 2.500

2.000 1.500 1.000 500 0

12 10 8 6 4 2 0

110 95 3 2012_3

5 53 2 2012_4

40 99 8 2013_1

11 122 4 2013_2

49 763 10 2013_3 900

800 700 600 500 400 300 200 100 0

Sabit Yatırım (milyon ¨) İstihdam Taahhüdü (kişi) Belge Sayısı (adet) 8

7 6 5 4 3 2 1 0

12 63 3 2012_3

13 222 6 2012_4

5 38 3 2013_1

603 557 7 2013_2

6 36 2 2013_3 700

600 500 400 300 200 100 0

(6)

TRC3

4.000 3.500 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0

80 70 60 50 40 30 20 10 0 2013_3

680,4 3.117 50 2013_2 2.426,6 3.605 70 2013_1

175,5 1.550 40 2012_4

951,8 2.093 37 2012_3

306,2 2.175 32 2012_2

132,3 1.862 17 2012_1

131,0 1.535 19 2011_4

197,1 561 18 2011_3

68,2 271 15

TRC

9.000 8.000 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0

200 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 2013_3 1.288,3 7.391 153 2013_2 3.151,0 7.978 185 2013_1 1.382,9 6.191 183 2012_4 2.116,4 8.357 171 2012_3

1.444 6.069 160 2012_2

629 4.330 105 2012_1

818 3.180 100 2011_4

826 2.341 95 2011_3

831 1.587 75

TR

60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0

1.400 1.200 1.000 800 600 400 200 0 2013_3 13.680 41.435 1.098 2013_2

17.461 46.869 1.285 2013_1

22.176 43.128 1.300 2012_4

22.710 50.382 1.259 2012_3

13.695 41.697 1.128 2012_2

8.792 29.722 1.016 2012_1

11.222 25.204 913 2011_4

11.192 31.938 1.041 2011_3 10.533 23.921 888

40 35 30 25 20 15 10 5 0 2.000

1.500

1.000

500

0

2.500 2.000 1.500 1.000 500 0

8 7 6 5 4 3 2 1 0 700

600 500 400 300 200 100 0

2011_4 2012_1 2012_2 2,5 13 1

2012_3

2011_3 2012_4 2013_1 2013_3

6,2 36 2 Sabit Yatırım (milyon ¨)

5,8 43 2

6,2 40 2 1,1

5 1

11,8 63 3

12,9 222 6

4,9 38 3

2013_2 602,9 557 7

2011_4 2012_1 2012_2 5,1 560 1

2012_3

2011_3 2012_4 2013_1 2013_3

156,2 98 3

2,9 23 1 0,0

0 0

109,6 95 3

5,4 53 2

39,6 99 8

2013_2 10,9 122 4 2011_4 2012_1 2012_2

55,3 808 5

2012_3

2011_3 2012_4 2013_1 2013_3

81,4 1.960 23 Sabit Yatırım (milyon ¨)

3,7 30 2

48,5 1.065 7 21,6

87 6

20,6 632 10

48,0 1.226 16

113,6 1.088 19

2013_2 59,3 1.100 24 2011_4 2012_1 2012_2

69,4 481 10

2012_3

2011_3 2012_4 2013_1 2013_3

31,5 390 11

73,4 407 9 45,5

179 8

164,2 1.385 16

885,6 592 13

17,4 325 10

2013_2 1.753,5 1.826 35

30 25 20 15 10 5 0

12 10 8 6 4 2 0 900

800 700 600 500 400 300 200 100 0

- - 9 - - - - 8 - -

İtibaren Yatırım Teşvik Belgeli Yatırım Bilgileri

2011 Yılı 3. Çeyreğinden

TRC31 (Mardin)

TRC32 (Batman)

TRC34 (Siirt) TRC33 (Şırnak)

Ekonomik Göstergeler Bülteni dicle kalkınma ajansı

(7)

- - 10 - -

76-153 37-76 18-37 8-18 0-8 Belge Sayısı

2013 Yılı 3. Çeyrek Yatırım Belge Sayısı ve Belge Sayısının 20 Yaş Üstü Nüfusa Oranı

Analiz:

2013 Yılı Üçüncü Dönem İtibariyle Yatırım Teşvik Belgeli Yatırım Bilgileri

Ekonomik Göstergeler Bülteni

2013 yılı üçüncü Çeyrek alınan toplam belge sayısının 20 yaş üstü toplam il nüfuslarına göre değerlendirildiğinde; Türkiye genelinde

ili birinci sırada yer almaktadır. Batman ilini ve izlemektedir.

6. Bölgede yer alan alınan toplam yatırım belge sayısında 9. sırada bulunurken, nüfusa göre yoğunlukta 21. sırada yer

almaktadır. Toplam alınan yatırım belge sayısında 15. sırada yer alan ili, nüfusa göre yoğunlukta 32. sırada yer almaktadır.

toplam alınan belge sayısında

yer almaktadır.

Toplam alınan belge sayısında

yer almaktadır.

(Bu dönemde Artvin ve Yozgat illeri için herhangi bir veri bulunmamaktadır.)

Batman Tunceli

Düzce

Şanlıurfa

Diyarbakır TRC3

10. sırada yer alan Batman ili 20 yaş üstü nüfusa göre yoğunlukta 1. sırada

31. sırada yer alan Siirt ili 20 yaş üstü nüfusa göre yoğunlukta 4. sırada

22. sırada yer alan Mardin ili 20 yaş üstü nüfusa göre yoğunlukta 13. sırada

74. sırada yer alan Şırnak ili 20 yaş üstü nüfusa göre yoğunlukta da yine 74. sırada

- - 11 - - 2013 yılı üçüncü çeyrek döneminde yapılan toplam sabit yatırım miktarının toplam il nüfuslarına göre

değerlendirildiğinde; Türkiye genelinde ili birinci sırada yer almaktadır. Bartın ilini ve

izlemektedir.

6. Bölgede yer alan toplam sabit yatırım miktarında 13. sırada bulunurken, nüfusa göre yoğunlukta 22. sırada yer almaktadır. Toplam sabit yatırım miktarında 21. sırada yer alan ili, nüfusa göre yoğunlukta 46. sırada yer almaktadır.

Bartın Yalova Çanakkale

Şanlıurfa,

Diyarbakır

TRC3

36. sırada yer alan Siirt ili nüfusa göre yoğunlukta 23.

sırada

31. sırada yer alan Batman ili nüfusa göre yoğunlukta 26. sırada

40. sırada yer alan Mardin ili nüfusa göre yoğunlukta 55. sırada

75. sırada yer alan Şırnak ili nüfusa göre yoğunlukta 76. sırada

illerine baktığımızda ise; sabit yatırım miktarında yer almaktadır.

yer almaktadır.

1. sırada

14. sırada yer alan Siirt ili çalışma yaşındaki nüfusa göre yoğunlukta 3.

sırada

26. sırada yer alan Mardin ili çalışma yaşındaki nüfusa göre yoğunlukta 29. sırada

73. sırada yer alan Şırnak ili çalışma yaşındaki nüfusa göre yoğunlukta 74. sırada

Toplam istihdam taahüddü miktarında yer almaktadır.

Toplam istihdam taahüddü miktarında

yer almaktadır.(Bu dönemde Bayburt, Artvin ve Yozgat illerine ait herhangi bir istihdam verisi

bulunmamaktadır.)

752-1.268 358-751 134-357 40-133 0-39

Sabit Yatırım Tutarı (milyon ¨)

Yoğunluk

1.416-6.218 635-1.415 306-634 119-305 0-118

İstihdam Taahüdü (kişi)

2013 Yılı 3. Çeyrek Sabit Yatırım Tutarı (milyon ¨) ve Nüfusa Göre Yoğunluğu

2013 yılı üçüncü çeyrek dönemi toplam istihdam

taahüddünün 20-70 yaş aralığındaki toplam il nüfuslarına göre değerlendirildiğinde; Türkiye genelinde Batman ili birinci sırada yer almaktadır. ilini Bartın ve

6. Bölgede yer alan toplam istihdam taahüddü miktarında 4. sırada bulunurken, nüfusa göre yoğunlukta da 9. sırada yer almaktadır. Toplam istihdam taahüddü miktarında 18. sırada yer alan Diyarbakır ili, nüfusa göre yoğunlukta 37. sırada yer almaktadır.

toplam istihdam taahüddü miktarında

Batman Siirt

Şanlıurfa,

TRC3

3. sırada yer alan Batman ili çalışma yaşındaki nüfusa göre yoğunlukta izlemektedir.

2013 Yılı 3. Çeyrek İstihdam Taahüdü ve 20-70 Yaş Arası Nüfusa Göre Yoğunluğu

(8)

KURULAN-KAPANAN İŞLETME SAYILARI

2012 ve 2013 Ocak-Eylül Ayları Kurulan ve Kapanan İşletme (Şirketler, Kooperatifler ve Gerçek Kişi Ticari İşletmeler) İstatistiklerinin Karşılaştırılması

Kurulan Kapanan Adıyaman

Gaziantep Kilis Diyarbakır Şanlıurfa Mardin Batman Şırnak Siirt TRC3 TRC TR

Kurulan Kapanan Kurulan/Kapanan 169

1.407 64 664 884 446 258 133 62 899 4.087 82.672

97 370 65 296 536 91 63 28 26 208 1.572 52.319

1,74 3,80 0,98 2,24 1,65 4,90 4,10 4,75 2,38 4,32 2,60 1,58

1.540 70 724 904 335 293 125 111 864 4.322 82.092

113 413 84 217 216 95 65 18 32 210 1.253 85.653

1,95 3,73 0,83 3,34 4,19 3,53 4,51 6,94 3,47 4,11 3,45 0,96

23,2 8,6 8,6 8,3 2,2 -33.1 11,9 -6,4 44,1 -4,1 5,4 -0,7

14,2 10,4 22,6 -36,4 -148,1 4,2 3,1 -55,6 18,8 1,0 -25,5 38,9 İl/Bölge Adı 2012 OCAK - EYLÜL (Dokuz Aylık) 2013 OCAK - EYLÜL (Dokuz Aylık) Değişim %

2012 ve 2013 Ocak-Eylül

bir önceki yılın 9 aylık verilerine göre

2013 yılının ilk 9 aylık kurulan işletme sayısında

% 4

oranında azalma

bir önceki yılın 9 aylık verilerine göre

2013 yılının ilk 9 aylık kapanan işletme sayısında

% 1

oranında artış

Aylarında Kurulan ve Kapanan İşletme Sayısı

Bölgemizde, aylarında kurulan işletme sayısı bir önceki yılın aynı aylarında kurulan işletme sayısına göre oranında azalmış, aynı zamanda kapanan işletme sayısı da yine bir önceki döneme göre oranında artmıştır.

2013 yılı Ocak-Eylül (864)

(899) % 4 (210) (208) % 1

- - 13 - -

Ekonomik Göstergeler Bülteni

2011-2012 Yılları Kurulan ve Kapanan İşletme (Şirketler, Kooperatifler ve Gerçek Kişi Ticari İşletmeler) İstatistiklerinin Karşılaştırılması

İl/Bölge Adı

Kurulan Kapanan Adıyaman

Gaziantep Kilis Diyarbakır Şanlıurfa Mardin Batman Şırnak Siirt TRC3 TRC TR

1.764 94 824 1.160 548 338 187 87 1.160 5.239 107.219

121 515 76 374 594 110 143 39 39 331 2.011 69.523

2,0 3,4 1,2 2,2 2,0 5,0 2,4 4,8 2,2 3,5 2,6 1,5

1.742 67 944 1.168 464 278 233 86 1.061 5.234 114.872

174 643 77 1.147 297 141 108 58 50 357 2.695 80.787

1,4 2,7 0,9 0,8 3,9 3,3 2,6 4,0 1,7 3,0 1,9 1,4

-6 1 29 -15 -1 15 18 -25 1 9 0 -7

-44 -25 -1 -207 50 -28 24 -49 -28 -8 -34 -16 2012 OCAK - ARALIK (Oniki Aylık) 2011 OCAK - ARALIK (Oniki Aylık) Değişim %

bir önceki yıla göre

kapanan işletme sayısı

% 8

oranında düşüş

bir önceki yıla göre

kurulan işletme sayısında

% 9

oranında artış

Yıllarında Kurulan ve Kapanan İşletme Sayısı

Bölgemizde, toplam işletme kurulmuş,

işletme kapanmıştır. Kurulan işletme sayısında bir önceki yılın toplamına göre gözlenirken, kapanan işletme sayısında meydana gelmiştir.

2012 yılında 1.160 331

% 9 artış

% 8 oranında düşüş

2011-2012

Kaynak: Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi

- - 12 - -

dicle kalkınma ajansı

(9)

Kaynak: TOBB

- - 15 - - - - 14 - -

9.448-30.513 4.087-9.447 1.541-4.086 530-1.540 40-529

0.0001 0.0005 0.001

Kurulan Firma Sayısı

2013 Yılı Ocak-Eylül Arası Kurulan Firma Sayısı ve Nüfusa Göre Oranı

4.400-56.962 2.458-4.399 1.162-2.457 387-1.161 18-386

1e-005 0.0001 0.001

Kapanan Firma Sayısı

2013 Yılı Ocak-Eylül Arası Kapanan Firma Sayısı ve Nüfusa Göre Oranı

Analiz:

2013 Ocak - Eylül Ayları Kurulan ve İşletme (Şirketler, Kooperatifler ve Gerçek Kişi Ticari İşletmeler) İstatislerinin Karşılaştırılması

Ekonomik Göstergeler Bülteni

2013 yılı Ocak-Eylül arası kurulan toplam firma sayısının toplam il nüfuslarına göre değerlendirildiğinde; Türkiye genelinde ili birinci sırada yer almaktadır. İstanbul ilini ve izlemektedir.

yeni kurulan firma sayısında

yer almaktadır.

Yeni kurulan firma sayısında

yer almaktadır.

Nüfusa göre yoğunluk analizinde TRC3 Bölgesinin bütün illeri negatif bir şekilde etkilenmiştir.

İstanbul Ankara İzmir TRC3

64. sırada yer alan Siirt ili nüfusa göre yoğunlukta 73. sırada

62. sırada yer alan Şırnak ili nüfusa göre yoğunlukta 79. sırada

2013 yılı Ocak-Eylül arası kapanan toplam firma sayısının toplam il nüfuslarına göre değerlendirildiğinde; Türkiye genelinde ili en fazla kapanan firma sayısı ile birinci sırada yer almaktadır. İstanbul ilini

ve izlemektedir.

TRC3 illerine baktığımızda ise; kapanan firma sayısında

yer almaktadır.

Kapanan firma sayısında

yer almaktadır.

Kapan firma sayısında

yer almaktadır.

Kapanan firma sayısında

yer almaktadır.

Nüfusa göre yoğunluk analizinde son sıralarda yer alan iller olumlu bir anlam taşımaktadır.

İstanbul

Bolu Karabük

81. sırada yer alan Şırnak ili nüfusa göre yoğunlukta 81. sırada

78. sırada yer alan Siirt ili nüfusa göre yoğunlukta 79. sırad

a

(10)

SANAYİ KAPASİTE RAPORU ve ÇALIŞAN İSTATİSTİKLERİ

2012 yılı TOBB verilerine göre Bölgedeki kapasite rapor sayısı 503 ve toplam çalışan sayısı 12.896’dır.

Bölgedeki çalışanların büyük bir kısmını işçi grubu oluşturmaktadır (yaklaşık % 71).

2012 Yılı

2012 Yılı Sanayi Kapasitesi Raporu ve Çalışan İstatistikleri

İl/Bölge Adı Adıyaman Gaziantep Kilis Diyarbakır Şanlıurfa Mardin Batman Şırnak Siirt TRC3 TRC TR

228 2.009 68 440 565 226 152 70 55 503 3.813 63.937

Mühendis 131 1.588 41 328 178 155 124 65 75 419 2.685 94.629

Teknisyen 223 1.968 39 427 130 82 131 176 100 489 3.276 98.896

Usta 751 5.430 97 1.294 1.069 361 676 243 231 1.511 10.152 182.344

İşçi 6.648 59.449 608 9.465 9.510 3.583 3.441 1.009 1.163 9.196 94.876 1.774.090

İdari 380 6.361 114 1.276 522 390 508 227 141 1.266 9.919 262.066

Diğer 11 242 4 0 155 12 0 3 0 15 427 22.160

Toplam 8.144 75.038 903 12.790 11.564 4.583 4.880 1.723 1.710 12.896 121.335 2.434.185 Kapasite Rapor Sayısı

Kaynak: TOBB

Not: 2011 Yılı Sanayi Kapasite Raporu ve Çalışan İstatistikleri, 2009-2011 yılları arasında düzenlenmiş ve 2011 yılı sonu itibari ile geçerliliği devam eden Kapasite Raporları’ndaki bilgilerden derlenmiştir.

Sanayi Kapasitesi Raporu ve Çalışan İstatistikleri

İl/Bölge Adı Adıyaman Gaziantep Kilis Diyarbakır Şanlıurfa Mardin Batman Şırnak Siirt TRC3 TRC TR

231 1.879 62 403 506 192 158 48 52 450 3.531 57.041

Mühendis 83 1.462 39 329 140 121 139 45 74 379 2.432 85.444

Teknisyen 134 1.505 43 325 133 55 158 121 64 398 2.538 88.007

Usta 700 4.926 110 1.253 926 292 693 156 344 1.485 9.400 160.168

İşçi 6.068 45.749 747 8.970 6.997 2.652 2.865 723 804 7.044 75.575 1.531.858

İdari 300 5.347 113 1.151 479 354 517 131 292 1.294 8.684 225.400

Diğer 15 245 4 0 61 0 0 3 0 3 328 17.111

Toplam 7.300 59.234 1.056 12.028 8.736 3.474 4.372 1.179 1.578 10.603 98.957 2.107.988 Kapasite Rapor Sayısı

2011 Yılı

- - 16 - -

Ekonomik Göstergeler Bülteni dicle kalkınma ajansı

(11)

İl Sıra Kodu Açıklama Kapasite Raporu Sayısı TRC31

(Mardin)

TRC32 (Batman)

TRC33 (Şırnak)

Kepek, kavuz ve diğer artıklar (buğdayın kalburdan geçirilmesi, öğütülmesi veya diğer işlemleri sonucunda kalan)

Ekmeklik ve kaplıca (kızıl) buğday unu Pamuk (kardelenmiş veya taranmış)

Pamuk tohumu yağı üretiminden arta kalan küspe ve katı atıklar Hazır beton

Sözleşme esasına dayalı diğer yiyecek hizmetleri (yemek fabrikaları ve toplu yemek mutfakları)

Organik kompozit solventler ve incelticiler (tiner), kaplamalarla ve mürekkeplerle birlikte kullanılan (bütil asetat esaslı olanlar hariç) Hazır beton

Ekmeklik ve kaplıca (kızıl) buğday unu

Kepek, kavuz ve diğer artıklar (buğdayın kalburdan geçirilmesi, öğütülmesi veya diğer işlemleri sonucunda kalan)

1

2 3 4 5 1

2

3 4 5

1

2

3 4 5

10.61.40.50.00

10.61.21.00.02 13.10.25.00.00 10.41.41.90.02 23.63.10.00.00 56.29.19.00.01

20.30.22.79.00

23.63.10.00.00 10.61.21.00.02 10.61.40.50.00

56.29.19.00.01

08.99.10.00.00

08.12.12.30.02 10.71.11.00.01 35.11.10.20.00

TRC34 (Siirt)

1

2 3

4 5

08.12.12.10.00

23.63.10.00.00 56.29.19.00.01

10.51.40.50.02 10.51.52.41.00

Çakıl taşları (beton agregaları, kara yolu yapımı veya demir yolu balastı ya da diğer balastlama işleri için kullanılanlar); yuvarlak çakıl ve çakmaktaşı

Hazır beton

Beyaz peynir

Kesilmiş süt, krema, yoğurt ve diğer mayalı ürünler

6

6 4

3 3 Sözleşme esasına dayalı diğer yiyecek hizmetleri (yemek fabrikaları

ve toplu yemek mutfakları)

Bitüm ve asfalt, doğal; asfaltitler ve asfaltlı kayalar (asfaltit - tuvenan)

Mıcır

Ekmek - normal

Konvansiyonel termal elektrik, kombine ısı ve enerji tesisleri (fosil yakıtları, biyo kütleler veya atıklar kullanan kombine ısı ve enerji tesisleri ile üretilen)

33

15 15 14 13 15

9

8 6 6

7

6

5 4 4

- - 18 - -

Geçerliliği Devam Eden Kapasite Raporları İstatistiklerine Göre En Çok Kodlanan 5 ÜRÜN (TR için 10 ÜRÜN)

Bölge Sıra Kodu Açıklama Kapasite Raporu Sayısı

TRC3

TRC

TR

39

27 26

21 15 Kepek, kavuz ve diğer artıklar (buğdayın kalburdan geçirilmesi,

öğütülmesi veya diğer işlemleri sonucunda kalan) Hazır beton

Ekmeklik ve kaplıca (kızıl) buğday unu Pamuk (kardelenmiş veya taranmış) 1

2 3

4 5 1 2 3 4

5

10.61.40.50.00

23.63.10.00.00 56.29.19.00.01

10.61.21.00.02 13.10.25.00.00

Ekmek - normal

Tişört, fanila, atlet vs. giyim eşyası; pamuktan (örgü (triko) veya tığ işi (kroşe))

Mıcır Hazır beton

Gıda maddelerinin ambalajlanması ve dolumu

Diğer ahşap mobilyalar (yatak odası, yemek odası, oturma odası, mutfak, büro, tıbbi, cerrahi, dişçilik/veterinerlik mobilyaları ile hi-fi, videolar ve televizyonlar için özel tasarlanmış kasalar ve dolaplar hariç)

Kadınlar veya kız çocukları için bluz, gömlek ve gömlek bluzlar (örgü (triko) veya tığ işi (kroşe) hariç)

Plastik ikincil hammaddeler

Ahşap yatak odası mobilyaları (duvarlara gömme dolaplar için bağlantı parçaları, yatak destekleri, lambalar ve aydınlatma parçaları, ayaklı aynalar, koltuklar hariç)

10.71.11.00.01 56.29.19.00.01

14.14.30.00.01

08.12.12.30.02 23.63.10.00.00 82.92.10.00.01 31.09.13.00.00

14.14.23.00.00

38.32.33.00.01 31.09.12.30.00 10.41.41.90.02 13.10.25.00.00 13.93.11.00.04 10.39.23.90.05

10.39.23.90.04 1

2

3

4 5 6 7

8

9 10

1616 1416

1384

1274 1188 1184 1038

944

900 836 241 226 148 122

94 Pamuk tohumu yağı üretiminden arta kalan küspe ve katı atıklar

Pamuk (kardelenmiş veya taranmış) Makine halıları (düğümlü olanlar)

B.y.s. işlenmiş veya saklanmış sert kabuklu yemişler (ceviz, leblebi, sert kabuklu tropikal meyveler vb.) ile diğer tohumlar ve karışımları (sirke veya asetik asitle hazırlananlar, dondurulmuş olanlar, püre ve ezmeler, şekerle korunmuş olanlar hariç)

Kavrulmuş badem ve Antep Fıstığı

- - 19 - -

2012 Yılı Sonu İtibariyle

Kaynak: TOBB

Ekonomik Göstergeler Bülteni dicle kalkınma ajansı

(12)

Kaynak: TOBB

Geçerliliği Devam Eden Kapasite Raporları İstatistiklerine Göre En Çok Kodlanan 5 FAALİYET (TR için 10 FAALİYET)

Bölge Sıra Kodu Açıklama Kapasite Raporu Sayısı

TRC3

TRC

TR

Öğütülmüş hububat ve sebze ürünleri imalatı Diğer yiyecek hizmeti faaliyetleri

Hazır beton imalatı

Çakıl ve kum ocaklarının faaliyetleri; kil ve kaolin çıkarımı Sıvı ve katı yağ imalatı

1 2 3 4 5

1 2 3 4

5

İç giyim eşyası imalatı Diğer dış giyim eşyaları imalatı

Başka yerde sınıflandırılmamış meyve ve sebzelerin işlenmesi ve saklanması

Çakıl ve kum ocaklarının faaliyetleri; kil ve kaolin çıkarımı Dokuma,

Sıvı ve katı yağ imalatı

Diğer giyim eşyalarının ve giysi aksesuarlarının imalatı Tekstil elyafının hazırlanması ve bükülmesi

Diğer plastik ürünlerin imalatı

Öğütülmüş hububat ve sebze ürünleri imalatı 14.14

14.13 10.39

08.12 13.20 10.41 14.19 13.10 22.29 10.61 13.10 10.61 10.41 10.39

13.93 1

2 3

4 5 6 7 8 9 10

73 29 28 17 16

2167 1643 1588

1224 1186 1174 1029 995 927 907 463 277 276 251

164 Tekstil elyafının hazırlanması ve bükülmesi

Öğütülmüş hububat ve sebze ürünleri imalatı Sıvı ve katı yağ imalatı

Başka yerde sınıflandırılmamış meyve ve sebzelerin işlenmesi ve saklanması

Halı ve kilim imalatı

- - 21 - -

2012 Yılı Sonu İtibariyle

10.61 56.29 23.63 08.12 10.41

- - 20 - -

İl Sıra Kodu Açıklama Kapasite Raporu Sayısı

TRC31 (Mardin)

TRC32 (Batman)

TRC33 (Şırnak)

Öğütülmüş hububat ve sebze ürünleri imalatı Sıvı ve katı yağ imalatı

Tekstil elyafının hazırlanması ve bükülmesi Hazır beton imalatı

İnşaat amaçlı beton ürünlerin imalatı 1

2 3 4 5

1 2

3 4 5 1 2 3 4 5

10.61 10.41 13.10 23.63 23.61

TRC34 (Siirt)

1 2 3 4 5

08.12 23.63 10.61 56.29 82.92

Çakıl ve kum ocaklarının faaliyetleri; kil ve kaolin çıkarımı Hazır beton imalatı

Öğütülmüş hububat ve sebze ürünleri imalatı Diğer yiyecek hizmeti faaliyetleri

Paketleme faaliyetleri

Çakıl ve kum ocaklarının faaliyetleri; kil ve kaolin çıkarımı Diğer yiyecek hizmeti faaliyetleri

Paketleme faaliyetleri

Başka yerde sınıflandırılmamış diğer madencilik ve taş ocakçılığı Ekmek, taze pastane ürünleri ve taze kek imalatı

Diğer yiyecek hizmeti faaliyetleri

Boya, vernik ve benzeri kaplayıcı maddeler ile matbaa mürekkebi ve macun imalatı

Öğütülmüş hububat ve sebze ürünleri imalatı Diğer dış giyim eşyaları imalatı

Hazır beton imalatı 56.29

20.30

10.61 14.13 23.63

58 16 15 13 11

17 12

10 10 9 9 7 6 6 5 8 6 5 5 4 08.12

56.29 82.92 08.99 10.71

2012 yılı Kapasite Raporları İstatistiklerine göre, Bölgemizde en çok kodlanan ürün “ (buğdayın kalburdan geçirilmesi, öğütülmesi veya diğer işlemleri sonucunda kalan)” olmuştur. En çok kodlanan faaliyetler listesinde ise “

” ilk sırayı almıştır. Türkiye için en çok kodlanan faaliyetler listesinde bu faaliyet onuncu sırada yer almıştır.

kepek, kavuz ve diğer artıklar

öğütülmüş hububat ve sebze ürünleri imalatı

Ekonomik Göstergeler Bülteni dicle kalkınma ajansı

(13)

Ekonomik Göstergeler Bülteni

434 69 2008 317

71 2007

550 60 2009

564 93 2010

804 134 2011

950 152 2012 İhracat (milyon $)

İthalat (milyon $)

İhracat (milyon $) İthalat (milyon $) 1.000

500

0

13 19 2008 41

9 2007

16 16 2009

27 27 2010

52 52 2011

84 27 2012 100

50

0

Kaynak: TÜİK

Bölgenin son 6 yıl içerisindeki dış ticaret performansı incelendiğinde, ihracat değerlerinin sürekli artış eğilimde olduğu görülmektedir. Bölgedeki ihracatın büyük bir kısmı sınır kapısının bulunması sebebiyle, Şırnak ilinden yapılmaktadır.

Türkiye genelinde toplam ithalat miktarı, toplam ihracat miktarından yüksek bir durumda iken, TRC3 Bölgesinde tam tersi bir durum görülmektedir. TRC3 Bölgesinde bütün dönemlerde toplam yapılan toplam ihracat miktarı, toplam ithalat miktarından çok fazladır. Özellikle 2012 yılında yapılan toplam ihracat, ithalatın 8,5 katı olmuştur.

İhracat (milyon $) İthalat (milyon $)

831

627 1.174 1.227 1.775 2.059

120

184 97 166 216 241

2008

2007 2009 2010 2011 2012

2.500 2.000 1.500 1.000 500 0

TRC3

TRC31 (Mardin) TRC32 (Batman)

- - 22 - -

132.027 201.964 2008 107.272

170.063 2007

102.143 140.928 2009

113.883 185.544 2010

134.907 240.842 2011

152.561 236.537 2012 300.000

200.000 100.000 0

İhracat (milyon $) İthalat (milyon $) İhracat (milyon $)

İthalat (milyon $)

DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ

Yıllar İtibariyle Dış Ticaret Performansı: İhracat ve İthalat Değerleri (milyon $)

1 14 2008 4 9 2007

1 15 2009

11 36 2010

8 20 2011

6 21 2012 50

25

0

383 18 2008 265

95 2007

607 7 2009

625 9 2010

910 10 2011

1.019 41 2012 1.500

1.000 500 0

4.390 3.243 2008 3.287 2.771 2007

4.446 2.504 2009

5.178 4.018 2010

6.945 5.422 2011

8.068 5.619 2012 9.000

6.000 3.000 0

2007-2012 Arası

TRC33 (Şırnak) TRC34 (Siirt)

TRC TR

- - 23 - -