COĞRAFYA DERSİN GENEL HEDEFLERİ

COĞRAFYA

DERSİN GENEL HEDEFLERİ

Coğrafya, ders birimi olarak coğrafya alaninin insan topluluğuna en uygun bir şekilde kullanma yöntemini araştırmaktadır.

Coğrafya, belli alandaki sorunlara çözüm aramaktadır. Tüm bu soru- nlar arasında en önemlileri alan sorunları, alan kanunları, insanın doğaya olan etkisi, toplumsal sorunlar, insanların yeryüzünde dağılışı, dünyada çeşitli toplumsal ve iktisadi sorunlar.

Coğrafyanın gelişmesi diğer bilim kollarının gelişmesiyle ve onlarla bir araya gelmesine bağlıdır. Bu yılki coğrafya dersinde insanin alan ku- llanmasini ve istifade etmesini öğreneceğiz.

Ayrıca coğrafya, ders birimi olarak öğrencilerin yaşlarına göre ders birimlerinin de ayrımı yapılmıştır. Bu tür ayrımın yapılmasında psikolo- gların yardımlarını unutmamalıyız.

GİRİŞ

Coğrafya, bir bilim kolu olarak, altıncı sınıfta şu genel konuları araş- tıracak: Yerküre, nüfus ve Kosova. Coğrafya dersinde öğrenciler doğa ve toplumsal olaylarla; Kosova ve orada yaşayanlar hakkında bilgilene- cekler.

HEDEFLER

Coğrafya dersinin hedefleri:

· Coğrafya’nın bilim kolu olarak tanıması, Yerküre ve Uzayı tanıması, Yerküre hareketini, fiziksel olayları, Kosovani bir insani yaşam ortamı olarak tanımak ;

· Coğrafya’nın yardımıyla kafalarındaki bazı sorunları çözebi- lmeleri, alan, doğal ortam, insani bölge ve toplum olarak tanımak;

· Coğrafya dersinde resim, plan ve harita çizmelerinde öğrencileri alıştırmak;

· Kitap, küre, harita, atlas, literatür, leksikon, ansiklopedi, internet, bilgisayar programları, eğitim televizyon programları v.b.

yardımlarıyla coğrafya bilgilerini genişletip sevmek;

· Diğer halk gruplarıyla işbirliğini benimsemek

GENEL AMAÇLAR

· Yerkürenin bir gezegen gibi şekli, büyüklüğü ve hareketi bilmek;

· Uzay, Güneş sistemi, uzay cisimleri, aralarındaki ilişkileri ve hareketleri bilmek;

· Yerküremizin kendi ve Güneşin ekseni etrafında dönmesi, dönme sonuçları olarak Dünyamızda meydana gelen etkileri bilmek;

· Harita bilgisi, enlem ve boylamlarla, haritografi işaretleriyle v.b.

bilmek;

· Yeryüzünün küreleri, başlıca elemanları, aralarındaki ilişki ve insan ile canlılar için önemini bilmek;

· Dünya nüfusu, doğal artış, göçler, nüfus yapısı dil, din- ırk farkları, toplumsal ve iktisadi gelişmeleri bilmek;

· Kosova’nın doğal ve toplumsal özellikleri bilmek;

ÖZEL AMAÇLAR

· Öğrenciler, Coğrafya dersinde Yerküre şekli, kıtalar ve okya- nusların yayılışları ile aralarındaki bağlantıları öğrenmelidirler;

· Kara ve su arasındaki farkları grafiksel bir şekilde gösterme- lidirler;

· Uzay cisimlerini farketmelidirler;

· Yerkürenin kendi ve Güneş ekseni etrafında hareketini ve sonu- çları (gündüz-gece değişmeleri, mevsimlerin değişmelerini, zaman farkını vb.) anlamalıdırlar.

· Yerkürenin uzaydaki yeri ve hareketleri hakkında esas bilgileri olmalıdır;

· Sıcaklık ve bitki kuşaklarını farkederek, onların insan hayatında etkisini bilmek;

· Bir ülkenin coğrafi durumunu tam bilmeleri için enlem ve boylamların önemini bilmelidirler;

· Dünyamızın düz bir alanda; yani haritada gösterme imkanı vardır;

· Ölçekler, grafiksel özellikler, planlar ve haritalar ile, onların çeşitleri hakkında bilgilendirilmelidirler;

· Dünyamızın genel kürelerini, volkan ve depremler, Yerküre yüzey şekilleri, iç ve dış kuvvetleri ile onların etkileri hakkında bilgilenmelidirler;

· Suküre, Yerküre su alanları, doğada suyun hareketi, suyun doğa ve toplumsal gelişmedeki önemi, Yerkürede suların dağılışı, su ihtiyacı, suyun kirlenmesi ve önlem alınmasını bilmek;

· Bitki ve hayvanlar alemi, iklim ve su faktörleriyle sıkı bağlantıları vardır; onların etkileri altında Yerkürede yayılışı da olmaktadır;

· Günümüzde çeşitli doğal afetlerin belirmesi ve onların doğa ile topluma çeşitli etkileri anlatmalıdır;

· Nüfus sayısının hızlı artışını, onların Yerkürede uygun olmayan bir şekilde yayılışını, iktisadi- sosyoloji gelişmelerini anlama- lıdırlar;

· Doğal artış, halk yapısı, göçetmeler, göçetme çeşitleri ve sebepleri bilmek.

· İnsanoğlunun üretimi ve hizmetleri, iktisat kolları, onların yayılışını bilmek.

· Kosova’nın coğrafya durumunu, kültürel gelişmesini, iktisadi ve siyaseti bilmek.

· Halk yapısı, göç etmeler, yaşam ortamları ve çeşitleri bilmek;

· Kosova’nın iktisadi gelişmesini etkileyen faktörleri için öğrenmelidirler.

HEDEFLENEN BECERİLER

BECERİ, ALIŞKANLIK VE DEĞERLERİN GELİŞTİRİLMESİ

· Öğrenciler, haritada var olan işaretleri, harita ölçeğini, haritada bazı objelerin yüksekliklerini fark etmeli, renkleme ve gölgeleme metodlarını öğrenmelidirler;

· Çeşitli haritaları, tabloları, grafikleri, v.b. okumaları, okuyup çizmeye alışmalıdırlar;

· Yerkürede ve onun yüzeyindeki çeşitli doğal özelliklerin beli- rmelerini (çeşitli rölyef şekillerini, suları, iklim ve iklim tipleri) hakkında bilgilenerek bu konular üzerinde araştırmalar yapabilirler;

· Genel ve deniz yüksekliklerini bilmek alarak, onları çeşitli ölçekli haritaların çizilmesinde kullanabilirler;

· Çeşitli rölyef şekillerini çizerek, basit modeller yapabilirler;

· İklim ve su elemanlarıyla ilgili çeşitli grafikonlar çizerek söz konusu konuyu daha yakından anlayabilirler;

· Dünya nüfusu, doğal artış, göçler, yerleşme yerleri v.b. hakkında (dergi, harita, tablo, grafikon, internet) kullanarak yeni bilgilere kavuşmalıdırlar;

· Haritada en büyük yerleşme yerlerini göstererek, dünyamızda hal- kın yayılışını ve yerleşme yerleri hakkında bilgilendirmelidirler;

· Öğrenciler çeşitli haritalar, tablolar, grafikonlar çizerek oralarda (halkın yayılışını,yerleşme yerlerini, objeleri, çeşitli iktisadi kollarını v.b.) bilgiler sunabilmelidirler;

· İzleme, medyayı kullanarak, harita, tablo ve grafikonların yar- dımıyla araştırma sonuçlarına ulaşmalıdırlar;

· Öğrenciler, yaşadıkları ortamlarda halklar arası ilişkileri en yü- ksek seviyede geliştirmelidirler;

· Haritada Kosova’nın coğrafya durumunu, sınırlarını ve büyü- klüğünü göstermelidirler;

· Harita, tablo, grafikonları kullanarak Kosovani diğer bölgelerle yüzölçüm, iklim, rölyef, hidrografi, nüfus, iktisat, kültür, dil, din, v.b. kıyaslamalıdırlar;

· Gazete, dergi, televizyon, internet v.b. iletişim ve bilgi kayna- klarını kullanarak Kosovani diğer bölgelerle kıyaslamalıdırlar;

· Kosova hakkında çeşitli haritaları çizebilmelidirler;

· Kosovande yaşayanların dil, din ve kültür özellikleri hakkında bilgilendirilmelidirler v.b. .

Ders içeriğinin yapısı

Kategori Ders Sayısı %

Alanve Fiziksel Özellikler 22 30

İnsani İlişkiler 10 13

Kosova 22 30

Seçmeli Dersler 6 8

Tekrarlamalar 14 19

Toplam 74 100

Tablo: İçerik-konular, davranışlar, kavramlar ve dersler arası ilişki

Ders içeriği Davranışlar Temel kavramlar Dersler arası ilişki

Coğrafyanın bilim kolu olarak, diğer derslerle bağlantıları

- Öğrenciye bilim kolu olarak anlatılması ve onun diğer coğrafya kollarıyla bağlantısını açıklamak.

Coğrafyanın fiziki ve insani ilişkileri

Ders biriminin jeoloji, biyoloji ve fizik dersleriyle bağlantısı.

Yerkürenin büyüklüğü ve şekli

- Yerkürenin şekli ve büyüklüğü hakkında bilgi verirken, küreyi kullanmalıyız.

Küre şekli, ekvator, enlem ve boylamlar

Fizik, jeoloji ve matematik ile bağlantısı.

Yerküre ve Uzay - Yerküre bir gezegen gibi, onun Güneş sistemindeki yeri, Uzay, uzay cisimleri ve hareketleri hakkında öğrencilere bilgi verilmelidir.

Uzay cisimleri, gezegenler, yıldızlar uydular, meteorlar, asteroitler, kuyruklu yıldızlar, ışık yılı.

Fizik, matematik ve astronomi ile bağlantısı.

Yerküre hareketleri ve sonuçları

-Öğrenci rotasyon ve revolusyon sonuçlarını (küre,uydu, v.b.) araçlarla göstererek, gündüz-gece, mevsimler ve iklim kuşaklarının oluşumu anlatılmalıdır.

Rotasyon, revolusyon iklim kuşakları.

Coğrafyanın matematik, astronomi ve biyoloji ile bağlantısı vardır.

Yerkürenin küre ve haritada gösterilişi9

- Öğrenciye başlangıçta enlem, ölçek, deniz yüksekliği , izohip, izobar vb. öğrendikten sonra küre ve harita anlamını ve önemini anlayabiliriz. Bundan sonra öğrenciye harita işaretlerini alıştırdıktan sonra haritanın okumasını ve kullanılmasını kolaylaştırmaktır.

Harita, küre,enlem, boylam, harita ölçeği, coğrafya projeksiyonları, planlar, haritografi işaretleri, izohipsler, izobarlar, yerel zaman takvimi v.b.

Coğrafyanın haritografi matematik ve jeodezi ile bağlantısı vardır.

Harita elemanlarının yapılışı ve kullanışı

- Öğrenci harita elemanlarını kullanarak, harita çeşitlerini farketmelidir.

Harita projeksiyonları ölçekleri, grafiksel ölçekler, planlar, haritalar, haritografi, işaretleri, harita çeşitleri, atlaslar.

Coğrafyanın haritografi, matematik ve jeodezi ile bağlantısı vardır.

Yerkürede kara ve suyun yayılışı

- Küre ve harita yardımıyla yerkürede kara ve su alanlarının yüzeylerini öğrenebilmek.

Yerküre sargıları atmosfer, hidrosfer, litosfer, biosfer, kıtalar, dünya denizi,adalar, yarımadalar v.b.

Coğrafyanın jeoloji, hidroloji, fizik ve biyoloji ile bağlantısı vardır.

Yerkürenin Yapısı - Yerküre kabuğu, sargısı, çekirdeği, kıtaların, okyanusların, rölyef

ş ekilleri,depremler, volkanlar, iç ve dış kuvvetler ile ilgili bilgiler öğrencilere verilmelidir.

Rölyef şekilleri iç ve dış kuvvetler tektonik hareketleri, yerküre çekirdeği, volkanlar, kraterler, mağma, lavlar, erupsiyonlar, depremler, iç merkez, seizmografi.

Coğrafyanının jeoloji ile bağlantısı vardır.

Rölyef şekilleri ve meydana gelmeleri

- Öğrenci çeşitli, resimlerle, şekillerle ve haritalarla rölyef şekilleri hakkında bilgilenmelidir.

Dağlar, sıradağlar, ovalar, yaylalar, genç sıradağlar, dargeçitler, dar doğazlar, buzul ovalar, sirkler v.b.

Coğrafyanın jeoloji ve hartografi ile bağlantısı vardır.

Rölyefin insan hayatındaki önemi ve yeri.

- Öğrenciye çeşitli örneklerle rölyefin Yerküremizde yayılışı ve onların

insanoğlunun hergünkü hayatındaki etkisini öğretmek.

Rölyef şekilleri, nüfusun dağılışı, yerküre çeşitleri ve tipleri, iktisad çeşitleri ve tipleri.

Coğrafyanın

jeomorfoloji,demografi ve iktisat ile sıkı bağlantısı.

Atmosfer, iklim ve zaman.

- Atmosferin günlük hayatımızda önemini ve rolünü, iklim, iklim kuşaklarını, iklim taktör ve elemanlarını öğrenciye çok titiz bir şekilde anlatılmalıdır.

Atmosfer tabakaları (troposfer, stratosfer, mezosfer, iyonosfer), termometre,barometre,anomom et- re, pluviometre,

izotermler,hava basıncı, pasatlar, antipasatlar, sinoptik haritalar, meteoroloji.

Coğrafyanın fizik, kimya ve haritografi ile bağlantısı vardır.

Dünyamızda sular ve yeraltı suları

- Öğrenci harita, resim v.b. eğitimci araçlarla suların Yerküremizde yayılışını, çeşitlerini, tuzluluğunu, gelgit olaylarını, adalar, yarımadalar, boğazlar, fiyordlar, kanallar, dalgalar, akıntılar, karadaki sular,

Dünya, denizi, okyanuslar, kıyı ve merkezi denizler, tuzluluk, gel-git, deniz akıntıları, dalgalar, adalar, yarımadalar, boğazlar, kanallar, fiyordlar,

Coğrafyanın fizik, kimya ve jeofizik ile bağlantısı vardır.

göller, buzullar, yeraltı suları v.b.

bilgilenmelidir.

suverenler, geyzirler v.b.

Biyosfer - Öğrenci harita yardımıyla Yerkürede bitki ve hayvanların yayılışını öğrenmelidir.

Bitki ve hayvanlar aleminin ekvator, tropikal, suptropikal, akdeniz, ılıman kutup, kutup, savanlar, stepler, pompalar, taygalar, tundralar, vahalar v.b.

Coğrafyanın biyoloji, biyo- coğrafya ve zoocoğrafya ile bağlantısı vardır.

Yerkürede nüfus sayısı, nüfus yoğunluğu artışı, Halk yapısı.

-Öğrenci harita ve rakamlar sayesinde Yerkürede nüfus sayısının artışını,

yoğunluğunu, insanlar arası ilişkiler, doğal artış, göçler ve çeşitleri, halk siyasetinin esas elemanları.

Ekumenler, semiekumenler, anekumenler, nüfus yoğunluğu artışı, migrasyonu, emigrasyon, natalitet, mortalitet, doğal artış v.b.

Coğrafyanın sosyoloji, iktisadi, haritografi, istatistik ve matematik ile bağlantısı vardır.

Yerleşme yerleri, köyler-kentler, aralarındaki farklar.

Yerleşme yeri, onun anlamı, köy-kent, aralarındaki benzerlikler ve farklar, yerleşme yerlerinin fonksiyonları v.b.

Köy ve kentlerin gelişmeleri, şekilleri, fonksiyonları v.b.

Coğrafyanın tarih, mimarlık, iktisat ile bağlantısı vardır.

İktisad, iktisad kolları, özellikleri ve gelişme faktörleri.

İktisadın anlamını, faaliyetlerini,

bölümlerini, kollarını, iktisadın gelişmesine etki eden faktörler, iktisadi gelişmesine ait grafik ve diyagramlar hakkında öğrencilere bilgi verilmelidir.

İktisat, faaliyetleri, kolları, faktörleri ve gelişmesi.

Coğrafyanın iktisadi, sosyoloji ve siyaset ile bağlantısı vardır.

Kosova’nın kunumu, sınırları ve büyüklüğü.

Öğrenciye Kosova’nın Güneydoğu Avrupadaki yeri, doğal ve etnik sınırları, komşuları, yüzölçümü, büyüklüğü, öğretmektir.

Coğrafya durumu, doğal ve etnik sınırları.

Coğrafyanın matematik ve jeodezi ile bağlantısı vardır.

Kosova’nın coğrafi yapısı ve özellikleri.

Kosova’nın rölyef şekillerini ve

özelliklerini, doğal zenginliklerini, iklim özelliklerini, hidroloji, pedoloji ve

biocoğrafya özelliklerini öğrencilere harita, diyagram ve grafikon yardımıyla

açıklamak.

Dağlar, sıra dağlar, düzlükler, vadiler, dar boğazlar, dar geçitler, onların meydana gelmeleri ve adları.

Coğrafyanın jeoloji, fizik ve biyoloji ile bağlantısı vardır.

Nüfus ve yerleşim birimleri.

Kosova’daki nüfusu, nüfus yoğunluğu, göçler ve sebepleri, yerleşme yerleri ve tipleri, köy-kent ilişkileri ve farkları.

Nüfus sayısının artışı, yoğunluğu, çeşitleri, köyler, kentler tipleri ve çeşitleri.

Coğrafyanın demografi, istatistik, mimarlık ile bağlantısı vardır.

Kosova’nın ekonomisi ve özellikleri.

Öğrenciler derslerde Kosova’nın iktisadını, gelişme seviyesini ve özelliklerini öğrenmelidirler.

İktisadi kolları, üretim ve çeşitleri, halka hizmet eden kollar, gelişme seviyeleri.

Coğrafyanın iktisat ile bağlantısı vardır.

Kosova’nın idari ve siyasi yapısı.

Öğrencilere Kosova’nın idari ve siyasi ayrıntıları, örgütlenmesini ve gelişmesini anlatmak gerek.

Yerel topluluklar, belediyeler, bölge merkezleri.

Coğrafyanın hukuk ve siyasetle bağlantısı vardır.

Kosova’nın bölgeleri ve özellikleri.

Kosova, farklı doğal, sosyal, kültürel ve iktisadi bölgelerden ibarettir.

Kosova: Dugagin, Dreniça, Lab, Golak, Rugova, Has, Şala, Opoya, Gora, Siriniç v.b.

Kosova bölgeleri.

Coğrafyanın jeoloji, morfoloji ve etnografya ile bağlantısı vardır.

UYARI: Öğrencilerin ilgilerini en çok çeken ders birimleri için öğretmenin 6 ders kullanması tercihlere göre bırakılmıştır.

Söz konusu dersler çerçevesinde müze, doğada veya herhangi bir özel coğrafya bölgesi ziyaret edilebilir.

ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ

Coğrafya dersi çeşitli yöntem ve teknik kullanarak öğrenebilir. Ders veren öğretmen yöntemleri sayesinde öğrencilere coğrafya dersinde çok ilginç, geniş ve görkemli bilgiler sunulabilir.

Ders veren öğretmen kendi isteğine göre hangi ders biriminde hangi yöntemi veya tekniği kullanacağı konusunda serbest bırakılmıştır. Seçi- lmiş olan yöntemler ve teknikler, öğrencinin en kısa, uygun ve anlamlı yolda bilgi sahibi olmasına yardımcı olmalıdır.

Ders araç ve gereçleri

Modern coğrafya dersinin gelişmesi için şu araç ve gereçlerin kulla- nılması önemlidir:

· Okullar ve çevresi (okul, dershane, kabinler ve doğa);

· Çalışma araçları (gösterici araçlar);

· Yardımcı teknik araçları (tahta, kinoprojektör, televizyon, radyo);

· Okul kütüphanesi;

· Öğrencilerin kullandıkları araçlar (ders kitabı, coğrafya okuma kitabı, iş defteri, harita, küre, atlas, fotograflar, grafikonlar, resim bloku, coğrafya sözcüğü v.b;

· Coğrafya okuma kitabı normal ders esnasında, tama- mlayıcı ve ek derslerde kullanılabilir.

Ders uygulama ve gösteri araçları

Coğrafya dersini belirleyen araçların önemi büyüktür; çünkü coğra- fya gösterici bir özelliğe sahiptir. Coğrafya dersinde en çok konuşma yö- ntemi kullanılmaktadır, öğrenciler için diğer önemli belirleyen araç ders araçlarıdır. Ders veren öğretmen konuşarak aynı zamanda öğrencilerin gösterme ve izleme yöntemlerini kullanarak ilgilerini çekmelidir.

Herhangi ders biriminde öğrencinin doğrudan doğruya izleme imkanı yoksa, o zaman diğer yöntemler kullanılabilir. O da:

· Fotoğraflar, filimler, televizyon yayınları, bilgisayar, küre, harita v.b.;

· Coğrafya çizimleri (harita, diagram, grafikon v.b.);

· Rakam değerleri (tablolar v.b.);

· Ders kitapları, okuma kitapları, coğrafya dergileri v.b.

COĞRAFYA DERSİNDE ÇALIŞMA ŞEKİLLERİ

Ders esnasında, öğrencinin ilgisini çekecek yöntemler kullanılarak, çalışma şekilleri de farklı olacak, o da:

· Derste tüm sınıf öğrencileriyle aynı zamanda çalışma şekli;

· Grup halinde çalışma şekli;

· Çift halinde çalışma şekli;

· Bireysel çalışma şekli;

· Planlaştırılmış ders birimlerinden başka, tamamlayıcı ve ek dersler, serbest etkinlikler, takım çalışma şekilleri v.b.;

· Eskurziyonlar ( geziler).

COĞRAFYA DERSİNDE YÖNTEMLER VE TEKNİKLER

Ders veren öğretmenin kullandığı yöntem ve teknik sayesinde öğre- ncilere yeni yeni ufuklar açılmalıdır. Ders birimleriyle ilgili olarak, ders yöntemleri:

· Toplu yöntem (konuşma, araştırma, tartışma v.b.);

· Yazı (tekst) yöntemi

· Gösterme yöntemi (doğal objelerin, çevremizin, çeşitli şekilleri a) Yaşam ortamının gösterilmesi;

b) Dershane veya coğrafya kabinesinde gösterme;

c) Coğrafya izlenimi;

d) Sosyo-coğrafya izlenimi.

· Laboratuvar - araştırma göstermesi (coğrafya alanında araştır- malar, araştırma sonuçları, öğrenci araştırmaları ve göstermesi).

Yukarıda saydığımız yöntemlerden başka, ders esnasında öğretmen tarafından çeşitli teknikler de kullanılabilir.

· Fikir değiştirme;

· Sorunların çözülebilmesi için konuşmalar;

· Yeni ders birimleri;

· Sorulara cevap verme tekniği;

· Beyin kullanması (ezberlemek, öğrenmek);

· Grafiklerin ve çizimlerin dili;

· Sahneler;

· Tablo ve haritalar;

· Uzman çalışmaları;

· Konuşma çevresi;

· İstiyorum ve öğreneceğim;

· İki bölümden oluşan gündem;

· Öğrenilecek olan konular;

· Küçük araştırmalar;

· Venin diagramı;

· Televizyon programları.

DEĞERLENDİRME

Bir öğrencinin başarı ölçüsü, onun okul yılı içinde elde etmiş olduğu bilgilerin değerlendirilmesidir. Ölçme ve Değerlendirme bir öğretmen için en ağır görevlerden biridir. Çünkü o her bir öğrencinin elde ettiği ba- şarıyı değerlendirebilir; fakat ölçemez. Bir öğrencinin değerlendirilmesi ve ölçülmesi şu esaslara dayanmaktadır:

· Fonksiyonlara;

· Zamana;

· Değerlendirme şekline;

· Ölçme şekline.

COĞRAFYA BİLGİLERİNİ

DEĞERLENDİRME FONKSİYONLARI

Eğitimde en önemli sorunlardan biri: Ne değerlendirilmelidir?

Bilgi en önemli kriterdir. Öğrenci coğrafya alanında belli bir bilgiye sahip olmalıdır. Öğrenciden şunlar istenmeli:

· Coğrafya esasları;

· Coğrafya objeleri;

· Coğrafya proçesleri;

· Coğrafya bağlantıları;

· Her öğrencinin ilgi, bilgi, anlatma ve gösterme özelliklerini değerlendirme.

DEĞERLENDİRME FONKSİYONLARI ŞUNLARDIR:

Değerlendirme esnasında öğretmen öğrencinin hangi bilgi seviyesi- nde olduğunu anlayarak, boşlukları doldurabilir. Öğrenciler her ders de- ğerlendirilmelidir. Değerlendirmeyi öğretmen ders esnasında dershane- deki tüm öğrencilere kısa sorularla yapabilir.

DEĞERLENDİRME ŞEKİLLERİ

Okul yılı içinde çeşitli değerlendirme şekilleri kullanılmalıdır:

· Sözlü değerlendirme her derste bireysel veya toplu halde gerçekleşmelidir;

· Yazılı değerlendirme aynen bireysel veya toplu halde olabilir.

Bu tür değerlendirme bazı öğrencilere daha uygun gelebilir.

Verilmiş olan ödev ve soruları öğrenci belli zaman içinde çözmelidir;

· Grafikli-yazılı ödevlerin değerlendirilmesi, genellikle öğret- men tarafından hazırlanmış testlerdir;

· Pratik çalışmaların değerlendirilmesi, öğrencinin coğrafya alanındaki bilgisinin hangi seviyede olduğunun en iyi göste- rgesidir;

· Ev ödevlerinin değerlendirilmesi, öğrencinin evind e k e ndi başına öğretmen tarafından verilmiş olan ödevlerin çözülmesi.

ÖLÇME ve DEĞERLENDİRME

Az önce vurguladığımız gibi ölçme ve değerlendirme bir eğitimci için en ağır görevlerden biridir. Çünkü o öğrencinin her sözlü, yazılı ve pratik gösterişini değerlendirmelidir. Çünkü değerlendirmeden sonra ölç- me gelmektedir.

Ölçme şu esaslara dayanmaktadır: birbirine güvenmek, sakin kafalı olmak, öğretmenin dürüstlüğü, öğrencinin kendi kendine eleştiri durumu.

Notlar tam ve açık olmalıdır. Ölçme esnasında öğrenci bilgisine göre hak ettiği nota inanmalıdır.

DEĞERLENDİRME ÇEŞİTLERİ

- Form değerlendirmesi, öğretmen plan-programı hazırladığı za- man öğrencinin hangi seviyede bilgi sahibi olabileceğini bilmelidir;

- Genel değerlendirme, öğretmen birkaç ders biriminden, dönemden, yarıyıldan, okul yılı sonundan v.b. yapmış olduğu değerlendirme anlamındadır;

- Kriterlere dayanarak yapılan değerlendirme, her bir öğrencinin belli kriterlere ulaşması demektir. Bu değerlendirmenin sayesinde öğretmenin öğrencilerin bilgi seviyeleri hakkında anlamasına büyük yardım sunmaktadır.

- Tesiş değerlendirmesi, öğrencinin hangi sorunlarla karşılaşmasını erkenden bildirir.

- Form ve tesiş değerlendirmesi, öğrenciyi notlamaz, fakat bu de- ğerlendirmeye dayanarak öğretmen ilerideki çalışmalarını kolayla- ştırır;

- İç değerlendirme, ders biriminin planlaştırılması, gerçekleştiril- mesini ve değerlendirilmesi öğretmen tarafından yapılır;

- Dış değerlendirme, ders verenler okul dışından gelen müfettişler tarafından değerlendirilirler.

- Günlük değerlendirme, öğrencinin günlük çalışmaların kontrolü demektir;

- Hazırlık değerlendirmesi, yapılacak olan testlerden önce değerle- ndirme anlamına gelir;

- Son değerlendirme, okul yılı sonunda gerçekleşir;

- Proçes değerlendirmesi, bir görevin yada ödevin hangi seviyede gerçekleştirilmiş olduğu anlamına gelir;

SINIFTA DEĞERLENDİRME ANA ETKİNLİKLERİ

· Sınıfta yapılan genel çalışmalar,

· Ev ödevi,

· Testler.

Öğretmen her derste öğrenciyi kontrol etmelidir. O hangi öğrenci- nin, hangi ders biriminde daha iyi ya da zayıf bilgilendiğini anlayabilir.

Ev ödevlerinin önemi ise öğrencinin sınıfta öğretmenden almış ol- duğu bilgileri pekiştirmek demektir. Öğrenci ev ödevlerini yaparken bazı sorunlarla karşılaşabilir; onun için velilerin yardımına ihtiyaç duyabilir.

Velilerin yardımı ne kadar yararlı olursa olsun öğrencide aynı zamanda alışkanlık yapabilir.

TEST ŞEKİLLERİ ŞUNLARDIR:

· Sözlü;

· Yazılı;

· Grafik v.b. gösterilişle.

Testlerin yardımıyla öğrencilerin bilgisinin hangi seviyede olup olm- adığını anlayabiliriz. Fakat testler bazen öğrencide ters yansımalar da ya- pabilir, örneğin: Kopya çekmek, korku v.b.

Öğrencinin bilgi değerlendirilmesi için diğer şekiller de kullanıla- bilir:

· Resimler;

· Yazılar;

· Öğrencinin kendi kendini değerlendirmesi v.b.

ALTINCI SINIF SONUNDA

GELİŞTİRİLECEK DAVRANIŞLAR:

· Coğrafyayı ders birimi olarak anlaması ve fark etmesi;

· Yerküreyi bir gezegen gibi, Güneş sisteminin ve Uzay cismi gibi anlaması;

· Yerkürenin şeklini, büyüklüğünü, kendi ve Güneşin ekseni etrafındaki hareketlerini, hareket sonuçlarını ve onların insanlara, bitki ve hayvanlar alemine olan etkisini anlamaları;

· Yerküre küreleri hakkında bilgi sahibi olmaları;

· Dünya nüfusu, yayılışını, yoğunluğunu, doğal artış, ırk, dil, din, kültür, siyasi ve iktisadi özelliklerini anlamalı;

· Kosova’nın doğa, nüfus, yerleşme yerleri, iktisadi ve diğer öze- lliklerini öğrenmeli;

· Pusula, harita, atlas, kitap, fotograf, CD ve diğer ders araçlarının kullanmalarını alışmak.

KAYNAKÇA

1. Bardhyl Musai: Metodologjia e mësimdhënies, Tiranë, 2003.