Uterusun Yangısı. Yangının görüldüğü tabakaya göre isimlendirilir,

Uterusun Yangısı

• Yangının görüldüğü tabakaya göre isimlendirilir,

– Endometriyumun yangısına endometritis, – Tüm uterus duvarını içine almışsa metritis, – Uterus adventisyasının yangısına perimetritis,

– Uterusu çevreleyen dokuların yangısına parametritis adı verilir.

• Östrojen etkisi altındaki uterus enfeksiyonlara dayanıklıdır. Progestreon etkisi altında duyarlılık artar.

• Etkenler koitus, suni tohumlama veya hematojen

yolla uterusa ulaşabilir.

Uterus enfeksiyonuna yol açan olaylar

• Çiftleşme,

• Gebelik,

• Anormal doğum olayları,

– Abortus

– Plasentanın düşmemesi – İkiz doğum

– Güç doğum

• Genital kanal yaralanmaları

2

Endometritis

• Uterus mukozasının (endometriyum) yangısıdır.

• Koitus yada doğum sonrası oluşur

• Eksudatın karakterine göre Kataral endometritis Purulent endometritis

Difteroid nekrotik endometritis

• Sonucunda eğer hafif seyirli ise iyileşirler ve fertilitede bir düzensizliğe yol açmaz.

3

Endometritis catarrhalis acuta

Tritrichomonas fetus Campylobacter fetus

Önemli makroskobik değişiklik yok hafif hiperemi, müköz eksudat

mikroskopi

endometriumda nötrofil granülositler ve plazmasiter infiltrasyon

Endometritis purulenta

Strep., staph., koli bakt.

Makroskobik,

Mukoza hiperemik ve şişkin, hayvan ve etken türüne göre değişik renkte irinli eksudat

Mikroskobik, Propria mukoza ve bezlerin içinde

yoğun nötrofil granülosit yığınakları, l.

epitelyaliste yer yer koagulasyon nekrozu, zamanla lökositlerin yerini lenfoplazmasiter infiltrasyon alır.

Endometritis Etkenleri

Sığırlarda

Gebe olmayan hayvanlarda Camphylobacter fetus Brusella abortus

Tritrichomonas fetus

Mycobacterium tuberculosis Fusobacterium nekroforum Mikotik enf.

Doğumdan sonra;

E. coli enf.

6

• Kısraklarda endometritis,

Beta hemolitik streptokoklar, Klebsiella pneumonia,

Escherichia coli

Taylorella equigenitalise ‘e bağlıdır.

7

Kronik endometritis

• Akut endometritisin iyileşmediği durumlarda yada metritislerin sonucu olarak

endometriyumda granülasyon dokusu oluşur.

• Mukoza epiteli dökülür, yer yer hiperplazi ya da metaplaziye uğrar

• Bezler gözden kaybolur.

• Kalan bezler çevrelerinde oluşan fibrozis nedeniyle dilate olur

• Nekrotik alanlarda distrofik kreçlenme gelişir

8

Metritis

• Uterus duvarının tüm tabakalarında oluşan akut yangıyı ifade eder.

• Akut metritis olaylarının çoğu tedaviye karşın oluşan sepsis nedeniyle ölümle sonuçlanır.

• Ölümle sonuçlanmayan olgularda

*kronik endometritis,

*uterus apseleri,

*parametritis ve *perimetritis,

*salpingitis,

*pyemi,

*pyometra

*pyelonefritis gibi komplikasyonlar görülür.

Pyometra

• Uterusun akut ya da kronik supuratif enfeksiyonuna denir.

• Uterus lümeninde irin toplanır.

• Fonksiyonel olarak kapalı olan serviks irinin akmasını engeller ayrıca konjenital ya da edinsel serviks stenozlarında da uterusta irin birikir.

• Pyometra genellikle doğuma bağlı komplikasyonlar ve hormonal dengesizlikler nedeniyle şekillenir.

• Pyometra çoğunlukla köpek, kedi, inek ve kısraklarda görülür.

10

Köpeklerde pyometra

• Nedenleri:

Yardımcı faktörler:

Yaşlılık

Düzensiz östrus siklusu (uzayan proöstrus ve östrus) Gebeliği engellemek için östrojen uygulamaları

Östrus semptomlarını baskılamak için progesteron verilmesi, Güç doğum,

Hijyenik olmayan müdahaleler Yavru zarlarının atılamaması Üriner sistem enfeksiyonları Yapıcı faktör:

Progesteron östrojen denge bozukluğu

11

Progesteronun pyometranın patogenezindeki rolü

• Endometrial bezlerde hiper sekresyon

• Serviksin kapalılığının devamını sağlar

• Myometrial kontraksiyonu baskılar

• Uterusun enfeksiyona duyarlılığını artırır

12

E.coli, strep., staph., proteus’lar Tek ya da çift

taraflı akut

Fazla irin

Az irin

Proteus,

E.coli İrin yapışkan, kıvamlı, pis kokulu, çikolata renginde

Strep.,

Staph. İrin kokusuz, sarı-yeşil renkte

İrin

temizlendiğinde

Mukoza parçalanmış, nekrotik,

ülserli, yer yer hiperplazik (mat-beyaz küçük kistlere de

rastlanır) serviks kapalı ya da irin akmasını

sağlayacak kadar açık olabilir

Depresyon, iştahsızlık, kusma, poliüri,

polidipsi ve vajinal

akıntı

İneklerde pyometra

• Ovaryumlardaki korpus luteum aktivitesi ile ilişkilidir.

• İneklerde uterustaki hastalık korpus luteumun kalıcı olmasına ve yüksek progesteron düzeyinin sürekliliğine neden olur.

• Endometritis sonrası yükselen progesteronun pyometrayı oluşturması 2 şekilde olur.

-Güç doğum, plasentanın düşmemesi ve metritisi izleyen pospartum dönemde

-Çiftleşmeden sonra şekillenen venereal enfeksiyonlara bağlı olur.

• Pyometranın patogenezinde korpus luteum retensiyonunun rolü açıktır.

Yüksek progesteron düzeyi *uterusun enfeksiyonlara duyarlılaşmasına,

*serviksin fonksiyonel olarak kapanmasına ve *myometrial kontraksiyonun engellenmesine yol açmaktadır.

14

• İneklerde pyometrada uterus lümeninde toplanan irin birkaç ml’den litrelere ulaşabilir. İrin kıvamlı, musinöz, krem yada grimsi yeşil renkte olur.

• Uterus duvarı kalın, hamurumsu kıvamda ve parezise uğrar.

• Serviks kontrakte fakat az miktarda irin vaginaya sızar.

• Pyometra; mukometra, pyosalpinks ve perimetritis ile birlikte görülebilir.

• Pyometraya yol açan etkenler arasında streptokoklar, stafilokoklar, koliformlar, Trueperella pyogenes ve pseudomonas yer alır.

• Çiftleşme sonrası gelişenlerde Tritrichomonas foetus izole

edilebilir.

Uterusun Özel Hastalıkları

• Nekrobasillozis

• Tüberkülozis

• Stafilokokal granülom

16

Fusobacterium necrophorum panaritium Asendan olarak

Vagina ve uterus

makroskobik

mikroskobik N.granülosit + gr.dokusu ile çevrili nekrotik alanlar uterus büyür, kornular boru gibi ve serttir

lümende az irinli eksudat mukoza kalın, kirli renkte, gevşek kıvamda, kıvrımlı, ülserler, Nekroz çevresi hiperemik demarkasyon çizgisi

İnek ve koyunda görülür doğumla ilgilidir

Travmatik ya da yangısal genital bir hastalığın sonrasında gelişir

Venlerde trombozlar Embolik metastazlar (akciğer, kalp, karaciğer)

Metritis

necrobacillosa sepsis

Ölüm

(malign necrobacillosis)

Trombozla birlikte yaygın vaskulitis şekillenmesi nekrobasilloz için karakteristik bir lezyondur

Milier (dissemine)

Kazeöz (diffuz) Organ tüberkülozu 1. Hematojen

(generalizasyon) Mukozada miliyer

tüberküller

Zamanla büyür

Kazeifiye olur ve ülserleşir

(kr.organ

tüberkülozu) 2.Desendan

Periton tüberkülozu

(peritonitis tuberculosa)

ovidukt

uterus

3. Primer (Asendan)

Penis

tüberkülozu koitus ^{Vulva ve} _vagina

İlk enfeksiyonu

izleyen generalizasyonda

Reenfeksiyonu izleyen

generalizasyonda

Hastalığın ilerlediği durumlarda mukoza kalınlaşır. Üzerinde

serpilmiş halde ya da tek tek mercimek-nohut büyüklüğünde sarımsı tüberküller

Milier tbc

Kazeöz tbc

Uterus büyümüş, duvarı kalınlaşmış ve sertleşmiş, Lümende serofibrinöz veya mukopurulent eksudat

- Uterus dıştan normal olabilir - Başlangıç döneminde

mukozanın kıvrım yerlerinde milier tüberküller

Mukozaya

dikkatli bakılırsa resorbtif

lezyonlar görülür ( bu da ayırıcı

tanıda önemlidir) Kazeifikasyon nekrozu

mukozada yaygındır ve uterusun derin

tabakalarına ilerler

-Abotrus, -Kısırlık, -Plasenta enf, -umbilikal ven ile fötus karaciğer ve dalağında tüberkül

SONU