i
Ll' 1''1 hıl.O t-'X,
11)1)7, 8(1.1)}/.1·1Sıçanlarda Doğumdan Sonra U terus involıısy onunun Bistolojik Olarak incelenmesi
Mehmet KANTERI Ah meı KOÇ'
lYüLüncü Y ıl Ü niversitesı Veterıııer Faktiltesi 1-I ıstolojı ve Embrıyolojl Anabı lını Dalı, Vali
Özeı:
Bu
çalışma, dog:umdiınsonra
uı..:rus lIl\'olusvOııuııun hls!oloJıkolara\..
Llı(;..:ıo.:IUllo.:~1 aıııaı.;I\la ı,ıpıldı ~'ah~madu42 adet
dışıslÇ,lJI
kuııanıldı Sıçunlarher grupla
altıadt!! ohnu\.. ÜLere
yt:i.lı ıkııt!lllt! grubun:ı a)nldı IXIJ!,Uıudıılıho.:lIH.:II
wıırlJ b:.ışlııyarak altını;ıgünc kadar hlstert:ktu1l11
vapıldı\'c
hıstoloJıkolarak
şubulgular elde
edıldı ıxığ.uınuaıısunraki
sııirmeıgundo.:
o.:nJuıııdnuııı krıpiknıunoldukça
derınve
dLlZo.:IISlıoldugu
göılendı LIllllııa prupmıua ~(l~ sil\ıda go.:lll~kmış kaıı dalliarı, öJo.:nıat61. hilerdo.:ı\'0.:
aı Slı)ıda go.:ni~ ](lIııcull uto.:nıs IlC/.1enıı..: rastlmıdıAmcH,
ILienısIUl1lo.:tllUdt!
buluııan hı\crı.:yı\..ıııılaıınıalarıııııı duğumdim smırııkı dördüııcO gOndo.:lı ıtıbaren kayoolduğu tı.:spıl edıldı Doğumilim soııra !:ıı:Şlllcl guıı..:
doğru krıplkrııı derınliğinın azaldığı
I'c
dÜLcnlıbir
yapıya gı:Çllgl gözkndı Lıııııına prupnaıııııgllllk(,:o.:
kıiçülı.lııgii I'ı: buraJ;ıbulunan kan
d.anmrlarıik
bırlıkıe ödemaıözhUcrekrm
azaldı~ıvo.: ulcrtl$
bı.:ılı:rı ılc bağuokusu
Iplı\..lcrıruJede
arıı~ ulduğu ıı:spıt edıldı Doğumdım sanrııkı bo.:şL1lcı\'0.:
"hıncı günlerdı:lLIcrU$UI1
hıstoloJI\.. ol;ıraklionila!
ıapbmı Lııamııgı Stıııııwı);ı varılLiıAmıhıar
K elimelc r:
Sıçan, ıııl(llu~\Uıı.
utı:rus, ı~ık IlIllTl)~llıbuThe
Histologic:ıl lıın'stig;ıtiol1of
ıhe Pu~ıparlunı Ulerııs Jııııılııtiıın iıı H:ılSuııııııary:-ııııs sıud)
was
desıgııedlo
1III'estıgalc ıhe Pu,~tıxır\uınIIlerme
1I1\'lIIUlıoııhlstuluglı,ılh hınıI\H)
lemrıle mis ııeıe usı:u ıtıl werı.: assıgu\!t! 11110 <jCvelı groııps, e;ı~1ı ı;oıılııl1l1l1g sı\ral:-
hıdı daı, sı\ r;ıl~l\eT\! lL'iCJ
sl<ııım::; <ıt bırtlılur
7 iliııs titı:n w<,:1"<.: r\!ıııo\'\!d b~ Iı}sı<.:rı:~ıoıll\and
II\vcsllgaıed hısıologıcalh lıwas
t(ııınd thaı, ılı\! cııdol11\!ln:ıl tııpls ııcıcdo.:\!]l and
ırrı:guhır ınııııcdwldy aliı:r tlı\! bırtlıA
gr\!aıdo.::!1
of uıl.ııcublood \es.'>CIs,
L'(!ı:ııı;ı!ous eclis and kıı ukrını:glamb
\\ı\h JılaıcdlUI11\!LlS werc observt!d
Lu !amıııa pmprı;ı [ii .ıddıııoıı, Li II,IS Jo.:ııl\)IıSlnıh,:J ıhat ıhe ıdl dı:hıı~ iii ılıc Illı:nı~ hımen Jı~<ıppı::ır\!t!from
ılıı: !(mrtlı daı ;ııkr ıhe hırth -ılıc dqııhot'
(I',pts
,!ı:cro.:a~t! ç\llllmUolıs!I IflmıliN
LLL riıilıdilI
(Li ı:\ııı.:ı LLlıo.:lIlaLiL! 0.:1l}l1
lıı.:~mııe ııonııal ~ırıı(;\lııcJ1;II111lltl
prupıı;ı lX:culııı: ~l\I311cl AIı111lLıglı hhıı)ı,! 1<.:~~ı:I~ ,ıııt! eucnıaımısi,,:o.:lls
clo.:uo.::ıscd ıllcrıııc gbmIs
and
WIıIıı:(;\!\C 11S$1ıı: ıihı:rsII1C1'eilSCU
Iı iid~çOl1duded
ıhal 1I1ı:nıs hı:Ç()Illı:~ \lonııal ~lıapcd ıiıclo
~i\ cI,]1 ,ı!leı tlı..: hıılh
K\'~ Wnnl\: IbI.
II1\'uI\lIIOII ,
Iıtı:l'lh, lıghlIlllC!O.:>l:()PI
Ciri~
hcıl
ve labora tuvar
haY\ilıllanıı endoLlleınal 1I1\oI1l~~Ollıı \C rÇjclıcr:ıS){1I1Uhakklllda ço\..
aı bilgı Il1cıcıılııır(1.5,6, 1 0)
UICrtıSIlIl. doğumdansonra pla·
ı,el11anın
normalolara!..
altldığı\c
herhaııgibir
konıpll!..as)OIlUll oluşmadığı dunımlarda
y etll
bır gebelı!.. ıçın liL~oloJıkolara\..
haLır oldıığu behnıl·mclıedır (2),) Kısrak utcruslılıllIl doguıııdarı
sonra dokULlIncil
ıle OllUncııgun lcrdc
n:ııı bır kı/gııılı\..doneııııııde!"ı hlstcloJık ~apısını !..:ıl.aııabıleeeğı
\e blLJIUnd,1
~cııştırıcılı!..ıc \..ııgııılık csııasıııda gebelık or;ıIILI1L1I ;ırtıııası açısıııdaıı oııemlı olduğuone
ı,unılıııc\..ıcdır
(4)
ı-..o~tll1 ıııcrııstında!"ı rejeneras)oıı olayınıu ıse doğumdan soımı!..ı11
gıinde ıamam·laııdıgı
\C )(;111
bır klLgııılığl1ı başlamasıyla bırlıkte dolleıııııeııııı ;lılca\.. dördııııcli\e
beşıııeıhanalarelan sonra
gcrçeklcşııği belırı ılmc!..tcdır(k.i
i ,12)
i\krıllOs !..oyıınl;lflııda ~apılaıı bır çall~ll1ada, ıııerııs ımolusyonıımm dogumdaıı soma!..ı
20
ıle24 glll1lcrdc.
raJ...aı \..anınkıılalarııı [;ıııı;ııneı! epııc1körtıılıııcsıııııı ıse
2K
guııde ıaıııaıııbııdıgı ıe bııolay
111 ~ell1 bır h.ıLgııılık döııcl11I11l' geçış ılc bırlıkıe ıııerıısun gebclığeham
haıc ~cldıgıııııı bır ~östcrgesı olduğu blldıri1ıııektedır (12)1311
çalışma.u/, efll1de
hıstOlOJık ol;ırak ~cıerlı Iılcr;ılure rasılaııaıııayal1 sıçanlarda, doguıııdaıısoma
uıenıs
Im'olusyonuJ1un ne kadar slifede la111al1l'
landıgmı
ve
IılemsunhlSIOloJI!" olara!.. Ile
ıur degışık.Iı!..ıcrle nonııal ~aı)ısıııı \":ı/aııdıgıııı belırleme!..
aınacı~la ,ıapılınıştır Maıeryal \lo
Metot
Du
çalışmada,-12
adeı dışı ~ıç,ııı(\','
~ıar lılb1ll0) kull:ııııldıSlçal1lar her
gnıl)la :ıhı adeı olıııah. ıı/cr.:yedi deneme
gnıbııııa <ı.ırıldı Doğıııııclan heıııensonra
başl;ı~anı!.. alımcı gııne
kadar
ha~ıaıılar;ı preıııcdıkas~on a111acl~la i ı
66 mg/!..g kas
ıçi X~lalıl1 hıdroklorıd (Rompıın,23 12
ıng/ını'BAYER)
lL)gul:ıııdl ıe
.'
dakıkasonra genci
anestcıı allwcıyla25
ıng/kgkas
ıçı Keıamııı hıclroklomr (Ketılar.5u
mg/ını' ECZACıBAŞı) ıerıldı Slçaıı1:ırılı lLıenısl:m çıkarılarak (IIISıCrekloml ilc) ""lıı ııo[ral form,lIliıde
II
i) i
1'.'1 h,~ /),:"g., /9Yl,8(1-l).l/-N
tespıı edıldı Rutın h~stoloJık
doku takip lennden sonra
p;ıraline gömıilcn
parçalardan 6 jlm
kalınııgında alınankesitler Mallol)' triple ve van-Gicson boyama
yönıcmlcrıylc boyaııarak ışık mıkroskobunda
(N ikon
opuphoı
2)
ıncelendıve
gcreklıgörulcn bOlgelcnn fotograflan
çekıldıBulgu!;,!'
!Jvgıımdmı ~oıım :.ıjı/'lI1CI gıll/
Endomc trium
krıpılcnııııı
oldukça
denııvc
dlll.cnsıılıgı yanındalItcnls IULIl enindc hücre
yıkımlanmalarıııa raStlaııdlIlen dcrcccdc
genışolan lam ma propriada çok
So:1yıda genışlcmışkan
d.amarı\c
oocıııaıölhucreler
ılca7
sa~ ıda gcnış IU1llcnlı llIcnıS bc/.lerı So:1pıaııdı
Aynca
kollageıı ıı>lıklcnıı belırgın olınadıgı
IcSpH
cdıldı(Res1l11 1)
!logıııııdrııı 10111'(/ hlrll1U ~Wi Endomcırıum krıpılcnnııı derınlı~
\'c
duıcnsı/lıgıııdekı ;Iı,alıııil)la bırll~lc uıerus1lllllCl11l1dc Imcre
)lkl11llaııınalanna rasılaııdı Lanıına propnadakıdaralma) La
bırlıktc gel11şlcmışkan
da111arları\c
ödematoıhucreler
ıle aısm
ıda geııışIlimenI!
uıenıs be/.lcrı ıcspıt edildı AFıeakollagcn
ıplıklcrıııartma)'iI
başladığı goriıldıi (RcsıLII2)
!Jo{!.I/IIulalı !Juııra ıkmcı ~/Lii Krıpılcrın stlyısının M.aldıgı
\c
duzeniı bır ~apı)a dognı gCÇIŞI ık bırlıktc ııtcrııs luıııcnıııdc hııere ~ IkımJ:ılllllaJ:ırına r:ısılandı Lıııııııa proprıada kaıı dam;ırları \~ adem;ıloıhuere- lenn
;wılıııasıııa k:ırşl11 ııt~ru!> beılerı ıle koJlııgen ıplıklerdc~ı artışııı dCıam Cilıgı tespıt edıldı (Rcsım 1)i
)uR/ıım/ml \(111L'11 upıııeu ~iiiiKnpt
denıılıkvc s.:1 )isll1ll1 oldukça
:ııaldığı menıs lumcııındehücre
~ Iklll1lanl1ıalarınil rasılandı
Kan
damarlarıve ödcma·
10/ hııerclerde ;1ı.all1layla bırlıkte lanıııııı proprianın kuçııldugu, ayrıca ulcnıs
beden
ılekollagen
ıplıklerdckı anışııı dcvaııı cılıgı go/1cııdl (Rcsıııı~) IJoglılııdw/I'fIlml durdum'ıı gıııı Knpılcnn. menıs luınenındekı luıcrc yıkıınlaıılllalanııın. l;ıınıııa
prop-
nadiıkı gemşlcıııış
kan
cI;lIllarlanlılıı\c
ödcıııatöı IIl1erelenlı heıncil lıcıncil ka~'boldııgıı gonıldıı Ayrıca.laııııııa propnallıl1 ı~ıce kııçuldugl! ıe
11ll11Ciden da-
ralaıı uterııs bc/.lcrı ıle ~ollageıı ıplıklcrde
çok fa/la
bır artış
oldugu
5<1Plilııdl (Rcsım:iL
Ooguııuhııı ,\(lıım hqım;ı gıııı Krıptlcnn
\'C hücrc
}lkınılanlll;lları1l111
tamamen
kaybolduğu uıcnıs Jıımcuın kuçlı1crek diiıglJll bır yapı aldığı. bezlerılı sayısıudakı artışla bırlıktc l;uıııua propnalıll1 daraldığı g6ı1cndl (Rcsım6)
Dui!/ııı/dmı suııra (i/iiiiu gl/ıı Uıerusuıı norınııl
~apısıııı k;ıı;ındıgı gonıldu
( Rcsll1l 7) II
Resım
i
Derınvc
dllı:CIlSIIkTlptlcr,
genışlcnuşkan
damarlarıvc
ödeınalOıhuereler
ıle iii sa)ıd:ı geııış lumcnlı IıtCruS beılerıııın gonıııumu Malloı;trıplc
\ 70
RCSiiil 2
Deriil1iği\'e
dlJ.',ensll:lığl al.almış krıpıler. gHlıkçe genışlı.!;ı 3I...:ılan Imıııııa proprıada genışlcnıışkaIL
damarları\c
ooenıatöı hucrelerın yanındaartan kOllilgen
Iplık1cnn gorunuıııl!Mallol)
trıDIe
x 70
Resım J: Derınliği
\'C
diizcnsi;ıliği azalmışkripller
ıle bırlikte. gcnişliklcrı
a/.alan damarlar vc
&!eıııatöı hııcrclcflll yamıLdaartal! kollagcn
IpJıklen ıleuterus
beılenillıı gÖrilııUl11ll
Mallol) trq>lc \ 70
Resım ~ Denııııgı ıe dlll.ensı/lıgı
oldukça
a/.;ılıııış knpılcr ıle ıe gcııışlıklcn :ııal;ııı
damarlar
ıc odeıııaıoıhucreler
ıle artaıı koll:lgclı ıplıı..leric
ıııenıs oc/knlııııı:OTlllllllllll l:ın·Gıcsoıı\ 70
Kesılli
5
Knpılcnn. gemşlcııııskan
damarı ic
odeliıaIbı
hücre lenn hemen hemen
kaybolduğu.kuçu·
lcn
lamınapropria'ya
karşılık artaııkollagc n
ıplıklcnngorunull1ü . Mall ol"\' Ifiplc . x 70
Resıın
G ·
Liııneninkliçiilcrek diil.glln
bır yapı aldığıvc
sayılarıartan
ııterus beıJerının gön1n[iıııü v<llI·Gıesoll.x 70,
_ _ _ _ _
~1~1_('---'~,~·1~/~·,,:::.~ /l.'I")!./997 .
.\ı!·.'ıl / ·.'.J
Resım
7
Norınal Hlcrııs l:ıplsllll11gonll\lll1lll Mallo!) mple \ 70
Taı·tı~nıa 'l'
Sunu.;
Bıı çalışına. dogıııııdaıı
sonra
slç:ııı1:ırd:1 uıcnı~11lIOlıls.\0IlUıııın hısıolo.ııı.. ol:ırah. ıııcclcıııııesı aına·
cı~la ~apılınışıır AııCilh. ı:ıpıl;ııı lucraııır ı;ır:ıııı:ı·
l<lflnd;1.
ıılcrus 11l\0lus~omJ ılı: ılgılı lıı~ıoloJlı.. :ıraşıır·ıııalarııı çoguııun ı..ısraı..lar ıııerıııde ıogıııılaşıığı gOl.lcıııııışıır Sıç;ııı ulcnıs ımolıısıoııııııa aıı hısto·
IOJık çalışın;ılanıı ıeıası/lığıııdcıı dol:ı~ i 1:lrlışll1a ı..ısrak uıenıs 111\0ıUS~oııu dıkı..:ııc :ılıııar;ıh. ~:ıpıl·
ıııışlır
B;1ı1 ;ıraştırııı:ıcılar
(4.1 .'JI.
kısr:ıklarda ~aplLı..ları bır çalışmada. doguındaıı soııra ilıeTllS eııdomeı·nuıııundakı deJeııcr:ıılf oJ:ı~
1 :11"11 1
IX:Şlllcl glıJlI.' ı..:ıdar sıırdıığüıııi. yedıncı ılc sekı/ıııcı gıııılcrdc rC.leııcr:ıs~on ola~larınııı ılerledıgıııı ıc doı..ıııuneu ılc OIllIl1CIIgunlerdc
ıse ııtemsıın norııwl ~apısıııı ı..,ıı;ıııdıgıııı bıldınııckıcdırler Bıı çalışıııada doğuıııd:ın Ileıııcn soııra ııterus cııdonıcı nııııııındah.ı dCjcncraııf ola~·ların ıkincı
günc
k;ıdar dc\aın cttıgl. uçııncu ılcdördüncii günlerde
ıse reJener;ıs~oll ol;ı~larının derledığıvc
beŞlHCl ılc alııncı gıııılerdede
ııtcnısun norınal yapısın:! ıılaşugı go/leııdıKısraklarda yapılan çalışmalarda
( 1 .4.7).
ınıkro·karııııküllerdekı derın ı'e dlll.CnSıl
olan
krıptler ıle lauııııa proprıadabulunau
ödcmlıbag dokusu hucrc·
Icrı
ve
genışlemış kaıı damarlarıııııı dOgıııııdilllsoma·
kı beşmeı
gun c
dognı norına) ~ilpıl;ırıııil ulaşıığı\e
uterııs hııııcıııııde
bulunau
hııerc ~ 1ı..1I11lillllllilları1ll11da
bııgıındcn ıtıbarenkayboldugu
bıldırılıncktedırAy nca.
bağdokusu
ıplıklen\c
ıııenısb...:lennl1l
ıkıncı guııdcn
11lbaren
gııııkçe arıtığı bclinilınektedır Yedincı ıle sek1l.lncıgunlerde
ılericyen rCjeneras~·onol:ı~
larmdan sonra dokuzlincil
ıeOIllIl1C U gunlcrdc
mcms un
norınal ):ıplsl1ll ka!~ındıgı bııc sıiriıl·lIlekıcdır y,ıpılan çalışmada. doğumdan sonrakı
2J
sıfırıncı
gunde
end011letrıum krıpılerınınoldukça
derın
ve
duıensızoldugu
gözlendı Ayrıca.lamiila pro riada çok
S<1yıda geııışlenıış kaıı damarı.ödematö/.
hııereler
ve az
sayıda genış luıııentıuterus
bezlerıııe rasılandı Uıerus lunıcnındebulunan hucrc
yıkım lanıııalarıııın do~uıııd;ııı soımıkıdörduncu
gundeııiubarcn kayboldugl! IcS pH
edildı Doguındansonra
beşıncı gıiııe
dogru
krıpılerın dennliğınin al.11dığıve
duıcıılı bır yapıya geçıığı göılendı uınıına
prop-
naııııı gmıkçe kuçulduğıı
\'e burada bulunan
~an damarları ılc bırlıkte ödeıııaıöı hııerelerına/ ..
alması~anıııda
uterus bed en
ılcbag dok usu
ıpliklerındede
artış olduğu tespıt edı1dl Doğumdan soımıkı bcşıncı
ve
altıncıgun lerde
Iılenısun hısıoloJıkolarak
nonııal)apls1II1 kaııındığı s:ıpıandı
Yukarıda
elde
edılenbulgula r
beş-alııgun sureli
sıçan ıııenıs lJI\'oJııs~ol1lııııuı dokııı-oıı guıı 5ureıı ~ısra~ ıııenıs 1ıı\oIIlS~Oııund;1ı1s(irc olara)..
farklı olınasıııdaıı
dola)
i ~ısr;ığ:ı aııbulgularla
doğnıdan ı:ırıışllal1lill1l:1~ı:ıdır Aııca~
1 11\01115)'011
sıırelen farklıda olsa
yukarıda bulguları açı).. \il/ılanher
ıkı hanaııa aıı ılI\olus)on ola~ları sc~rııHııbenzer oldu-
ğu
sonucuna
\anldıK:ı.\ııakl:ır
ı. Oıı;ıı·~.
J.V
:ınıl'-,M
Bmwı,(19MJ).
uı~nne ımolutıunIII
ıhe ıt1ilr~ ,ııl..:r1I1du..: •. :d
ıxınurılwııAm J
Vd Re~. ~·l7'("1_7'17
2.
Bnı~hı·r.V.,
Mııllılı!),S. : wd 1 \ll cn, W .R.
(I9'J2):ViıkOt'miuH:11ııic eı'u"lıtıım
lif
ılıe ııı:ın:':; IIlenı:;LI i
mdıng nı :;ubJi:rtılıl~ uı;ırcs Iı[umeVel J 2·1 .279-28-1
J. Flurc). J.M ., S: lnchCl., J .. I lizilrro M . and Pcnil L ( 1990);
l'b)~ııic<ıııoııd
plUııoslıı:des
kSıOliS ob~r\t'ı.:s surIcs
hınpsıes l1tcn1\C~ cheı ı,ı ıumı.:nlRet M..:d
V..:ılO{ıj7-b2
14
-'.
Gomcı~Cc.,
Flurc~,J.M" Saneha, J., RotInguez.
A . aml
S:ınch('ı~MA (1995).
lIısıologıı:ul duıııgcs ın ılı..:uı..:rus durıng posıp.1rlUlll ın
the
ıııar..: Amıı ı11:;tol Fmbryol 2.1, 19·23
S. G)a)., A. P " V.K. Ganj am
antıRM.
Kı'nnc),( 1 979).
Clımcal. mıcrobıologıc.11and
hıstologıcal chııngi.:sassoemttxl
ı\ııh uterın..: lll\'olutıun ıııthe mar..: J Rl'prod 1 '"":11 27. (Suppl) 571-57R
6. Katila, T. (1')88:.).
Ilıstologıof the
postp:uıUlll t'quın..: tıı..:nı) illi ddl'nııınt-db}
clıJtlmdrıul hıojlsıı:s Aı.:IJ VdScnnd
ıs, ı n-ıso7.
Kıılilla,T., E.
Ku~kinen,M., Oijala and Po,
Pan'hımen (19K!Hı). Fl'aluuııon
ur the PoSı)[ltnıııı mare III
rdo.tıoıı
LO foa1 heal
breedıııgii Ut..:rm..:
)\ıahbmg:md
bıopsı)
J Vet ML.'(I LS, BI-lW
8. O'shea, J .O., Wriglh. P.J.
(198-')lıııoluııonand
regelıı..:nıIIOlI
of
ıhe endoıııeırıuın1011011
ıng p,ırtunııonı 111the
eııeedi
TıssucRcs 23&,
~77--1859.
51.'.\11ı11,P.t-:.
ilııdr .M"
Brhıol.(19HS) !lknne
ımolulıoıı iii
marcs
treaıetı \\11h progesteroııeand
esımdıol 17.~J Am Vel Med A)s
18tı.152-2'()IO.Slc\{·n, O.H .. LS.
Jl'ffcuıt,K A. Mallon. S.W,
Ril'kcııs,
P.O. Rossdalc anu C.A.
Sıımucl( 1 979 ):
lJIlı~ı)tnıC1Unıı sımlıes
of
ıheCLllIlll":
lItenı~and
placeıııa101l0lııng 1ı..1numıon
J IkproJ
l·ert.ı7(Suppl ) 579-586 ii.
V:ııı W~l.Le ..
ı:ınNicl.al., C. H .
anılIkl oJl(·.
I l.C. (1 972 ):
[lııoluIIOIIof the
posı pmıumUl..:rus of
ıhe eıı..:Ji S Alr Vel
Assııc.11(1) ll/-lo
ıı. V:ııı