HAYALİ YERLERDEN YEMEK TARİFLERİ
Alberto Manguel 1948’de Buenos Aires’te Arjantinli bir ana babanın çocuğu olarak dünyaya geldi. Çocukluğunu babasının diplomatik görevi nedeniyle İsrail’de geçirdi. Çek bakıcısından İngilizce ve Almanca öğrendi. Anadili İspan- yolcayı, 1955’te Arjantin’e döndükten sonra öğrendi. Öğrenciliğinde Jorge Luis Borges’e dört yıl süresince kitap okudu. Yaşamını Fransa, İtalya ve İngiltere gibi değişik ülkelerde sürdüren Manguel, 1988’den beri Kanada vatandaşı.
Yazarlığı yanında çokdilli bir çevirmen, antoloji yazarı ve yayıncı olarak ulus- lararası ün kazanan Manguel’in başlıca yapıtları arasında Hayali Yerler Sözlüğü (çev. Sevin Okyay-Kutlukhan Kutlu, YKY, 2005), 1992’de McKitterick Ödülü’nü kazanan romanı News from a Foreign Country Came (Yabancı Bir Ülkeden Haber Geldi, YKY, 2018) ve Kanada’da Kurmaca-Dışı dalında Genel Vali Edebiyat Ödülü’nü kazanan Reading Pictures: A History of Love and Hate (Resimleri Okumak: Aşk ve Nefretin Tarihi) sayılabilir.
Manguel’in Türkçeye çevrilen diğer kitapları şunlardır: Başka Ateşler: Latin Amerikalı Kadın Hikâyeciler Antolojisi (çev. Tomris Uyar, 1988); otuzdan fazla dile çevrilip uluslararası bir çoksatar olan, Times Literary Supplement tarafından Yılın En İyi Kitapları arasına seçilen ve Fransa’da Médicis Ödülü’nü kazanan Okumanın Tarihi (çev. Füsun Elioğlu, YKY, 2001); Borges’e kitap okuduğu günlere ilişkin anılarını anlattığı Borges’in Evinde (çev. Cem Akaş, YKY, 2002), Palmiyelerin Altında Stevenson (çev. Cem Akaş, YKY, 2004), Okuma Günlüğü (çev. Mehmet H. Doğan, YKY, 2007), Geceleyin Kütüphane (çev. Dilek Şendil, YKY, 2008), Kelimeler Şehri (çev. Esen Ezgi Taşcıoğlu, YKY, 2009), Bütün İnsanlar Yalancıdır (çev. Saliha Nilüfer, YKY, 2012), Oku- malar Okuması (çev. Sevin Okyay, YKY, 2013), Tanpınar’ın İzinde: Beş Şehir (çev. Kutlukhan Kutlu-Sevin Okyay, YKY, 2016), Gezgin, Kule ve Kitapkurdu - Metafor Olarak Okur (çev. Dilek Şendil, YKY, 2016), Merak (çev. Kutluk- han Kutlu, YKY, 2017), Efsanevi Yaratıklar (çev. Lâle Akalın, YKY, 2020), Kütüphanemi Toplarken - Bir Ağıt ve On Arasöz (çev. Yeşim Seber, YKY, 2020), Hayali Yerlerden Yemek Tarifleri (çev. Lâle Akalın, YKY, 2022).
Lâle Akalın 1946 yılında Ankara’da doğdu. 1967 yılında Ankara Üniversi- tesi İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü’nden mezun olduktan sonra Hacettepe Üniversitesi ’nden yüksek lisans derecesini aldı. Çeşitli üniversitelerde öğretim görevlisi ve okutman olarak çalıştı, 2003 yılında emekli oldu. Bir süre daha çeviri dersleri verdikten sonra 2014 yılında üniversiteden ayrılarak yalnızca çevirmen olarak çalışmaya devam etti. Evli, iki kızı var, İstanbul’da yaşıyor.
Başlıca çevirileri: Robert Owen, Yeni Toplum Görüşü ve Lanark Raporu (Kay- nak Yayınları); Britanya Edebiyatından Öyküler (Esra Melikoğlu ile birlikte;
Notos); Amerikan Edebiyatı Öykü Antolojisi (Esra Melikoğlu ile birlikte; Dünya Yayınları); Roald Dahl, Tek Başına (Can Yayınları); Ruth Rendell, Portobello (Doğan Kitap); Jeanette Winterson, Günışığı Kapısı (Doğan Kitap); Rachel Cusk, Çerçeve, Geçiş, Övgü (YKY); Catherine Chanter, Kuyu (YKY); Alberto Manguel, Efsanevi Yaratıklar (YKY).
Alberto Manguel’in YKY’deki kitapları:
Okumanın Tarihi (2001) Borges’in Evinde (2002) Palmiyelerin Altında Stevenson (2004)
Hayali Yerler Sözlüğü (2005) Okuma Günlüğü (2007) Geceleyin Kütüphane (2008)
Kelimeler Şehri (2009) Bütün İnsanlar Yalancıdır (2012)
Okumalar Okuması (2013) Tanpınar’ın İzinde: Beş Şehir (2016)
Gezgin, Kule ve Kitapkurdu – Metafor Olarak Okur (2017) Merak (2017)
Yabancı Bir Ülkeden Haber Geldi (2018) Efsanevi Yaratıklar -
Dracula, Alice, Superman ve Öteki Edebi Dostlarımız (2020) Kütüphanemi Toplarken - Bir Ağıt ve On Arasöz (2020)
Hayali Yerlerden Yemek Tarifleri (2022)
ALBERTO MANGUEL
Hayali Yerlerden Yemek Tarifleri
Yazarın çizimleriyle
Deneme
Çeviren
Lâle Akalın
Yapı Kredi Yayınları - 5970 Edebiyat - 1710
Hayali Yerlerden Yemek Tarifleri / Alberto Manguel Özgün adı: The Imaginary Places Cookbook
Çeviren: Lâle Akalın Kitap editörü: Darmin Hadzibegoviç
Düzelti: Filiz Özkan Kapak tasarımı: Nahide Dikel Sayfa tasarımı: Mehmet Ulusel Grafik uygulama: Merve Çakıroğlu Baskı: Mega Basım Yayın San. ve Tic. A.Ş.
Cihangir Mah. Güvercin Cad. No: 3/1 Baha İş Merkezi A Blok Kat: 2 34310 Haramidere / İstanbul
Telefon: (0 212) 412 17 00 Sertifika No: 44452 1. baskı: İstanbul, Nisan 2022
ISBN 978-975-08-5329-6
© Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık Ticaret ve Sanayi A.Ş., 2021 Sertifika No: 44719
© Alberto Manguel c/o Schavelzon Graham Agencia Literaria
www.schavelzongraham.com Bütün yayın hakları saklıdır.
Kaynak gösterilerek tanıtım için yapılacak kısa alıntılar dışında yayıncının yazılı izni olmaksızın hiçbir yolla çoğaltılamaz.
Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık Ticaret ve Sanayi A.Ş.
İstiklal Caddesi No: 161 Beyoğlu 34433 İstanbul Telefon: (0212) 252 47 00 Faks: (0212) 293 07 23
http://www.ykykultur.com.tr e-posta: ykykultur@ykykultur.com.tr
facebook.com/yapikrediyayinlari twitter.com/YKYHaber instagram.com/yapikrediyayinlari Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık PEN International Publishers Circle üyesidir.
İçindekiler
Önsöz • 13
SALATALAR, APERİTİFLER VE ÇORBALAR
• 19 LOTUS SALATASI • 20Lotus Yiyenler Adası BABİL HARF ÇORBASI • 22
Babil
SOĞUK HANIM ÇORBASI • 24 Kadınlar Şehri
ŞEYTAN SEVGİLİ ÇORBASI • 26 Shangdu
GÜN IŞIĞI SALATASI • 28 Balnibarbi
KAPTAN NEMO’NUN NAUTILUS KARİDESİ • 30 Lincoln Adası
LAGADO’NUN SALATALIK SALATASI • 32 Lagado
SANCHO TARZI BARATARIA KROKETLERİ • 34 Barataria
AEPYORNİS USULÜ ÇIRPILMIŞ YUMURTA • 36 Aepyornis Adası
SCRITIFINE USULÜ KEMİK İLİĞİ VE KIZARMIŞ EKMEK • 38 Ultima Thule
NEFİS ÖLÜMSÜZ LOKMALAR • 40 Ölümsüzler Şehri
ANA YEMEKLER VE SOSLAR
• 43 BLEP YAHNİSİ • 44Acaire
ATLANTİS BALIK YAHNİSİ • 46 Atlantis
FIRINDA KİRKE USULÜ DOMUZ ETİ • 48 Aiaia
ALCINA’NIN SEBZELİ YABANİ TAVŞAN YAHNİSİ • 50 Alcina Adası
BENGODİ USULÜ ERİŞTE • 52 Bengodi
MIRONAL BALIK BÖREĞİ • 54 Bensalem
CACKLOGALLINIA’DAN BİR LEZZET • 56 Cacklogallinia
KARA BAŞLI YILAN RİSOTTOSU • 58 Calonack
FIRINDA BULLPOP • 60 Capillaria
KAVUN SOSU • 62 Crusoe’nun Adası
CUCCAGNA ŞAPKACIKLARI • 64 Cuccagna
CHELM USULÜ BALIK KÖFTESİ • 66 Chelm
DIRANDA USULÜ TAVŞAN • 68 Diranda
ALTIN HOROZ YAHNİSİ • 70 Dodon’un Krallığı AVCI BÖREĞİ • 72 Dreiviertelstein Kalesi EJDERHA OMLETİ • 74
Yerdeniz
ZÜMRÜT SÜRPRİZİ • 76 Zümrüt Şehir
VENÜS’ÜN İSTİRİDYELERİ • 78 Aşk Adası
SİHİRLİ FANTASTICA SOMUNU • 80 Fantastica
YERMANTARLI MARİNA RİSOTTOSU • 82 Büyük Marina
BİLGİÇ YUMURTALAR • 84 Gup Şehri
DOMUZ JAMBONU KAYASI • 86 Jambon Kayası
BÜYÜCÜ PARMAKLARI • 88 Hogwarts
HYPERBOREA KURBAĞA BACAĞI • 90 Hyperborea
İKARİSTİYA YAHNİSİ • 92 İkarya
FIRINDA ASPARA KUŞU • 94 Islandia
JURASSIC PARK • 96 Dinoburger
SHANGRI-LA ERİŞTESİ • 98 Shangri-la
ANKA KUŞU USULÜ TAS KEBABI • 100 Anka Kuşu Adası
KUKU FİLİ SOSİS SALATASI • 102 Hazreti Süleyman’ın Hazineleri KOSEKİN USULÜ HİNDİ KÜLBASTISI • 104
Kosekin Ülkesi
KAYIP ZAMAN KAPLUMBAĞA YAHNİSİ • 106 Kayıp Zaman
MUTLU BALIK BÖREKLERİ • 108 Zenobia
AVUSTURYA WENG SOSİSLERİ • 110 Weng
SEBZELİ ÜTOPYA YAHNİSİ • 112 Ütopya
TSALAL USULÜ SİYAH SÜMSÜK KUŞU KIZARTMASI • 114 Tsalal
BRINGUENARILLES’İN TEREYAĞLI SOSU • 116 Tohu ve Bohu
TATLILAR
• 119TATLI AMAZONYA MEMELERİ • 120 Amazonya
BALLI BEORNING KURABİYELERİ • 122 Anduin Vadileri
GÜNEŞ GÖKKUŞAĞI PASTASI • 124 Güneş Şehri
AMORA MUHALLEBİSİ • 126 Calormen
HOBBIT DOĞUM GÜNÜ PASTASI • 128 Shire
MÜBAREK POFUDUKLAR • 130 Mübarek Kullar Adası PEMBE CİN PASTASI • 132
Brocéliande
SÜTLÜ CHEESECAKE • 134 Caseosa
EL DORADO MEYVE SALATASI • 136 El Dorado
DÜZTABANLAR • 138 Düzdiyar
DONMUŞ SESSİZ GECE • 140 Donmuş Sözcükler Denizi
REÇELLİ KRALİYET TARTOLETLERİ • 142 Harikalar Diyarı
AHMAKİYE KULESİ PASTASI • 144 Ahmakiye
HAV USULÜ AHUDUDULU MUHALLEBİ • 146 Hav
BEYAZ AĞAÇ CHEESECAKE • 148 Gondor
FINDIKKIRAN KURABİYESİ • 150 Oyuncak Bebek Krallığı
GELENEKSEL GRIMMBART PASTASI • 152 Büyük Grimmbart Dükalığı
XUJAN TOHUM KEKİ • 154 Xujan Krallığı
ALTIN MEYVE SUFLESİ • 156 Lixus
SÜTLÜ TROLL MUHALLEBİSİ • 158 Troll Krallığı
ERİKLİ AYNA MUHALLEBİSİ • 160 Aynalar Diyarı
İÇKİLER
• 163 TAZE KAN KOKTEYLİ • 164Dracula’nın Şatosu GUG GUG • 166
Gug Krallığı GÜNEŞ NEKTARI • 168
Heliopolis AQUA-MICANS • 170
Locus Solus BAKİRE İÇKİSİ • 172
Vak Takımadaları
Önsöz
Daha sonraları büyük ölçüde göçebe bir varoluş biçimine dönü- şecek olan bir yaşantı uğruna yirmi yaşında evden ayrıldığımda, büyükannem bana içinde kâğıda sarılı biraz tuzla bir parça ekmek olan küçük bir kavanoz vermişti. Bana söylediğine göre, eski bir Yahudi halk masalında bir melek bir gezgine böylece hiç aç kal- mayacağını söyleyerek bu armağanı vermiş. Büyükannem de hiç yiyeceksiz kalmayayım diye, kaderin beni götürdüğü her yere ka- vanozu da götürmemi istedi benden. Hatırlayamadığım kadar çok ülkede edindiğim sayısız evden sonra kavanoz artık son mutfağım olmasını dilediğim mutfağımın rafında duruyor. Kavanoz edebiya- tın yalnızca ruhun gıdası olmadığını hatırlatıyor.
Yiyeceklerle ilgili öykülere hep ilgi duymuşumdur; daha doğru- su karakterlerin durup bir yemek yedikleri, ocak başında vakit ge- çirdikleri ya da bir masa etrafında toplandıkları öykülere. Caval eiro da Dinamarca’ya Noel ziyafetinde neler ikram edildiğini bilmek istiyordum: Acaba bizim ailenin sofrasındaki gibi fırında hindi mi sunulmuştu? Peki Enid Blyton’ın kitaplarında pek sık ortaya çıkan ve bizim Buenos Aires’te haberimizin bile olmadığı “jöle” denen şu gizemli madde neydi? Kaptan Nemo denizin yirmi bin fersah altında Mösyö Aronnax’a ve yanındakilere o mükellef kahvaltıyı sunarken, “biftek zannettiğiniz ama kaplumbağa filetosundan başka bir şey olmayan” şeyi ve “sebzeli domuz yahnisi sanarak yediğiniz yunus ciğeri”ni tatmayı ben de istiyordum. Ardından gelen “deniz hıyarı konservesi, … balina sütünden krema, … Kuzey Denizi algle- rinden elde edilmiş şeker ve son olarak da … en leziz meyvelerden yapılanlara denk lezzette denizşakayığı reçeli”ni de.
Ergenlik çağımın yaz mevsimlerinden birinde, Tolkien’in Orta Dünya’sına dalmış gitmişken, herkesin bildiği gibi Beorninglerin koruduğu Anduin Diyarı çıktı karşıma. Beorning denen bu olduk- ça sevimsiz varlıklar vejetaryendirler. Esas yemekleri muhteşem bir tür ballı kektir. Bu keki yapmayı denemek zorunda olduğuma
14 Hayali Yerlerden Yemek Tarifleri
karar verdim. Yaz için kiraladığımız evde, tereyağıyla lekelen- miş, çikolatalı parmak izleriyle hare hare, çok eski Almanca bir yemek kitabı vardı ve bu yemek kitabının saygıdeğer sayfaları arasında tarifi buldum; aradan geçen bütün o yıllar boyunca tarifi sakladım ve şimdi bu kitapta sunuyorum. Daha sonra, Aeneis’te Ölüler Dünyası’na gidenlerin üç başlı bekçi köpeği Kerberus’u ballı kekle yatıştırmaları gerektiğini keşfettiğim zaman, havlayan canavarı teskin etmiş olan o baharatlı tadın ne olduğunu tam olarak biliyordum.
Kendimizi sevdiğimiz kitaplarla özdeşleştiririz; bir anlamda, sayfa üzerinde hayatını izlediğimiz karakter oluruz. Lemuel Gulli- ver’ın yaptığı yolculukları aynen yapmak ya da Maria Monforte’un bahtsız aşkını paylaşmak ya da Çılgın Şapkacı’nın çay partisine katılmak belki bize zor gelebilir. Ancak Mrs. Cratchit’in “benekli bir gülle gibi sert ve tıkız, alev alev yanan dört yüz gram konyağın içine yatırılmış” Noel pudingini tatmamak ya da Oscar Wilde’ın Ciddi Olmanın Önemi adlı oyununda Algernon’un yalayıp yuttuğu salatalıklı sandviçlerin tadını çıkarmamak için bir sebep yoktur.
Mumbaylı bir yazar arkadaşım annesinin körili sebze tarifini bana verdi ve ben de Kipling’in unutulmaz romanında Kim’in Lama’sına yedirdiği ilk yemeği paylaşabildim. Bir başkası, Madrid’de bana duelos y quebrantos, yani “kederler ve üzüntü”nün nasıl pişirilece- ğinin tarifini verdi: Kitabın ilk paragrafında söylendiği üzere Don Quijote’nin cumartesileri yediği yemek olan, yumurta, doğranmış yeşil biber ve domuz pastırmasından oluşan cıvık bir karışım.
Bir gün, Virginia Woolf hayranı bir arkadaşımı sevindirmek için Deniz Feneri’nde Mrs. Ramsey’nin mükellef boeuf en daube’unu pişirmeye karar verdim. “Kocaman kahverengi yemekten … enfes bir zeytin ve zeytinyağı kokusu”nun yayılacağını umuyordum.
“Büyükanneme ait bir Fransız tarifi” diye açıklar Mrs. Ramsey.
“Tabii ki Fransız. İngiltere’de yemek adı verilen şeyler iğrenç olu- yor… Lahanayı suda haşla. Eti kösele gibi oluncaya kadar fırında pişir. Sebzelerin lezzetli kabuklarını soy, at.” Sebzelerimin (500 gr kadar bebek havuç ve aynı miktarda taze patates) kabuklarını soymadan iyice ovalayarak yıkadım, haşladım ve bir kenara ayır- dım. Bu arada 2 kg bifteği küp şeklinde küçük parçalar halinde kesmiş ve beyaz şarap (bir kadeh), konyak (yarım bardak), bibe-
Önsöz
15
riye, kekik ve maydanoz (her birinden bir tatlı kaşığı), dövülmüş sarmısak, birkaç defne yaprağı, tuz, karabiber, doğranmış 2 adet soğan, doğranmış (kabuğu soyulmadan kazınmış) 1 adet havuç- tan oluşan salamuraya yatırıp bir gece bekletmiştim. Birkaç parça domuz pastırmasını ve biraz doğranmış soğanı biraz zeytinyağında çevirdim. Buna salamurasından süzülmüş biftek parçalarını ek- leyerek (salamurayı atmadım) her tarafları kahverengileşinceye kadar çevirdim. Etler kahverengileşince üstüne birkaç kaşık un serptim ve sonra etleri marine ettiğim salamurayı ve bir bardak et suyunu üstüne boşalttım. Buna (Mrs. Ramsey’nin uyarısına rağmen kabuklarını soyarak) yeni doğradığım birkaç domatesi de ekledim.
Bunların hepsini kapağı sıkı kapanan bir toprak güvece aktararak kapağı su ve undan yaptığım hamurla iyice mühürledim ve orta sıcaklıktaki fırına koyup beş saat pişmeye bıraktım. Bazıları sosu süzmeyi tavsiye eder, ben süzmem. Haşlanmış sebzeleri yemeğin içine katarak karıştırıverdim, bir avuç da çekirdeği çıkarılmış yeşil zeytin ekleyerek güveci birkaç dakika dinlenmeye bıraktım ve Mrs. Ramsey’nin konuğu gibi dostumun da “Bu bir zafer” de- mesini umdum.
Yazarlar tarifleri bazen edebi eserlerine eşlik eden yemek tarif- leri kitaplarında bizzat verirler. Colette, Dürrenmatt, Günter Grass, Georges Simenon romanlarında ağızlarımızı sulandıran yemek tasvirleriyle birlikte en güzel yemek tariflerini de bırakmışlardır bize. En sevdiğim romancı-aşçılarımdan biri de vücut çevresi ruh- sal doyumdan fazlasına meraklı olduğunu kanıtlayan Balzac’tır.
Balzac’ın mutfağı bütünüyle nefes kesici değildir. Örneğin Köylü- ler’de, “deyim yerindeyse el değmemiş vaziyette yenilen” sebzelerin
“geçici ama güçlü erdemleri”nden söz eder. Bir kış yemeği olan aumonières de légumes oubliés, yani “unutulmuş sebzelerin sadaka keseleri”nin tarifi oldukça basittir:
Kış sebzelerinden istediklerinizi (havuç, turp, şalgam) soyup doğrayarak haşlayın. Sebzeler haşlandıktan sonra onları soğuk sudan geçirin ve tuz, karabiber, doğranmış maydanoz ekleyin. 15 cm çapındaki birkaç yufkanın iç kısımlarını tereyağıyla yağlayın.
Her yufkanın içine, haşlanmış sebzelerden birer avuç yerleştirin, hamuru torba gibi yukarıdan büzün ve bir parça iple bağlayın. Bu
“kese”leri orta hararetteki fırında 8-10 dakika pişirin. Bu sırada
16 Hayali Yerlerden Yemek Tarifleri
bir bardak sıvı kremayı bir tutam doğranmış maydanoz, frenkmay- danozu ve biraz dövülmüş sarmısakla beraber kaynatın. Krema koyuluncaya kadar karıştırın ve yarım limonun suyunu, biraz da tuzla karabiber ekleyin. “Kese”lerin iplerini çözün ve sebzelerin üzerine kremalı sosu dökün.
Chinon şarabıyla beraber yendiğinde bu yemeğin gerçekten doyurucu, aynı zamanda zarif ve hoş kokulu bir “Balzac yemeği”
olduğunu düşünürüm.
İşte böylece, kitapları okudukça yemeklerini de yiyerek iler- lerim. Çocuklarım bu zayıflığımı bilirler ve bundan yararlanırlar.
Söğütlerdeki Rüzgâr’ı birlikte okumaya başladıktan sonra beni, Bay Sıçan’ın yeni edindiği arkadaşı Bay Köstebek’e önerdiği gibi bir piknik yapmaya ikna ettiler (pek de uzun çaba sarf etmeleri gerekmedi ya). Ve güneşli bir Toronto gününde dikkatle “şişman bir öğle yemeği sepeti” hazırladık. İçine şunları koyduk:
“soğukdilsoğukdomuzpastırmasısöğüşbifteksalatalıkturşulusa- lataküçükfrancalalarterelisandviçlerevkonservesietzencefilligazoz- limonatasadegazoz” – tam metinde yazıldığı gibi.
Sherlock Holmes öykülerini okurken, “Soylu Bekârın Mace- rası”ndaki “pâté de foie gras böreği” çocuklarımın dikkatini çekti ve benden bunun tarifini bulacağıma dair söz aldılar. Bunu uy- gulamak oldukça karmaşıkmış ama Baring Gould’un Açıklayıcı Notlarla Sherlock Holmes adlı kitabında, Watson’ın aslında pahalı ama zarif bir yemek olan ve kaz ciğeri ve beyaz domalan mantarı gerektiren Strasbourg böreğini kastettiğini keşfettim.
Ancak çocuklarımın en zor talebi Tarzan kitaplarından birin- de (hangisi olduğunu hatırlamıyorum) tasvir edilen bir yemekti.
Yemek için, başka şeylerin yanında kavrulmuş fil ayağına da gerek vardı. Çok açık ki, bulmak mümkün olsaydı bile böyle canavarca bir yemeğe zaten girişmeyecektik. Yine de bu yemeğin tarifini tüm yemek kitapları arasında en tuhafı olan, Alexandre Dumas’nın Grand Dictionnaire de Cuisine’inde buldum. Tarif şöyle başlıyor:
“Bir ya da birkaç yavru fil ayağını alın…”
Yiyecekler kurmacadaki gerçeklik duygusunu artırır. Ben her zaman bir karakterin durup bir şeyler yiyeceği ânı beklerim, çünkü bence yemekten söz edilmesi bile öyküyü insanileştirir.
Huck ve Jim’in salla kaçarken yedikleri yemeği anlatan “rahatça