Türkiye’de eğitim ekonomisi alanında yapılan lisansüstü
tezlerin incelenmesi
Yusuf ALPAYDIN[*]
İsmail EROL[**] 1 Öz
Bu araştırmanın amacı Türkiye’de eğitim ekonomisi dalında yazılmış lisansüstü tezleri inceleyerek alandaki genel eğilimlerini belirlemektir. Araştırmada betimsel tarama yöntemi ve içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Son 25 yılda Türkiye’de eğitim ekonomisi alanında yapılan 80 yüksek lisans ve doktora tezi, araştırmanın evrenini oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında bu tezlerin tamamına ulaşılmıştır. Çalışmada eğitim ekonomisi dalındaki lisansüstü tezlerin yüksek lisans seviyesinde daha popüler olduğu, yoğun olarak Türkçe dilinde yazıldığı, en çok 2014 ve 2015 yıllarında üretildiği görülmektedir. Nicel yöntemlerin ve özellikle tarama ve doküman analizi modellerinin tezlerde sıklıkla kullanıldığı, Sosyal Bilimler Enstitülerinin, Eğitim Bilimleri Enstitülerine oranla daha fazla çalışma yaptığı gözlenmiştir. Tezleri yazanların ve tez danışmanlarının cinsiyetlerine bakıldığında ise erkeklerin hem doktora hem de yüksek lisans düzeyinde alana daha fazla ilgi gösterdiği görülmektedir. Unvan olarak profesörlerin alana daha fazla ağırlık verdiği ortaya çıkmaktadır. Konuların dağılımına bakıldığında ise, “finansal kaynaklar, eğitim ve maliyet, eğitim ve kalkınma, eğitim ve istihdam durumları” öne çıkmaktadır. Genel olarak eğitim ekonomisi alanındaki tezlerin hem nitelik hem de nicelik geliştirilmesi gerekliliği ortaya çıkmaktadır. Konu ve yöntem bakımından özgün, Türkiye’deki eğitim sorunlarına çözüm üreten çalışmalara gereksinim duyulmaktadır.
Anahtar kelimeler: Eğitim ekonomisi, lisansüstü tezler, içerik analizi.
Examination of postgraduate theses and dissertations in the field of education economics in Turkey
Abstract
The purpose of this research is to determine general trends in the field by examining the postgraduate theses and dissertations written in the field of educational economics in Turkey. [*] Yard. Doç. Dr., Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, yusuf.alpaydin@marmara.edu.tr
Descriptive survey method and content analysis techniques were used in the study. 80 masters theses and doctorate dissertations written over the last 25 years in the field of educational economics in Turkey have formed the universe of this research. All of these theses and dissertations have been reached within the scope of the research. It is observed in the study that theses in education economics are more popular at master’s level, they are written intensely in Turkish, mostly produced in 2014 and 2015. It has been observed that the quantitative methods and especially the survey and document analysis models are used more frequently in the theses. Most of the theses prepared for the Institute of Social Sciences rather than Institute of Educational Sciences. When the genders of the thesis writers and the thesis advisors are examined, it is seen that the men are more interested in the fields both doctorate and master levels. In terms of academic rankings, professors appear to give more weight to the field. When we look at the distribution of the issues of theses, “financial resources, education and costs, education and development, education and employment situations” come to the forefront. In general, theses in the field of educational economics appear to be inadequate both in terms of quality and quantity. There is a need for work that is unique in terms of subject and method, and that produces solutions to the educational problems in Turkey.
Keywords: Education economics, theses and dissertations, content analysis.
Giriş
Teknoloji çağı olarak adlandırılan günümüzde ve eğitim dünyasındaki yenilikler ile birlikte akademik alanda gerçekleştirilen çalışmaların kalitesi ve araştırmacıların nitelikleri yeniden sorgulanmakta; küreselleşen dünyamızda, araştırmacıların, kültürlerin uyumuna dikkat eden, yenilikleri sahiplenen ve geliştiren bireylerden olmasına dikkat edilmektedir. Aynı zamanda gerçekleştirilen araştırmaların güncel, çalışıldığı akademik alanın ihtiyaçlarını ve toplumun gereksinimlerini karşılayan, alana uygun ve kaliteli olması önem arz etmektedir. Bu nitelikleri bünyesinde barındıran araştırmacıların yetiştirilmesi ve kaliteli çalışmaların ortaya çıkarılması için yüksek lisans ve doktora düzeyindeki eğitim programları ve bu programlar vasıtası ile ortaya konan ürünlerin belli zaman aralıkları ile gözden geçirilip, sonraki çalışmalar için güncellemeler yapılması bir hayli önemlidir. Eğitim bilimleri çalışma alanının önemli bir parçası olan, eğitim ekonomisi alanında ortaya konmuş yüksek lisans ve doktora tez çalışmalarının içeriğinin incelenmesi ve değerlendirilmesi de ayrı bir önem taşımaktadır.
Eğitim ekonomisi alanında yazılan lisansüstü tezler, ulusların eğitim politikalarını ve stratejilerini belirleme sürecine dayanak olan araştırmalar olarak adlandırılır. Alan yazın incelendiğinde, eğitim ekonomisi üzerine benzer görüşlerin de olduğu anlaşılmaktadır. Heck ve Hallinger (2005) bilimsel olarak yapılan araştırmalarda önemli, acil çözüm bekleyen ve eğitimde sorun teşkil eden yanlara değinilmediğini söylemektedir. Sözü edilen bilimsel çalışmaların genellikle aynı konulardan ve birbirini tekrar eden konulardan seçildiğini orijinal ve yenilik getiren özellikler içermediği, özellikle tarama yönteminin sürekli kullanıldığı ve yapılan çalışmaların güvenilirlik ve geçerlilik durumlarının incelenmediği söylenmiştir (Saraçoğlu ve Dursun, 2010).
“Ekonomi” sözcüğüne bakıldığında yunan dilinde “evi idare eden” anlamı taşımaktadır. İlk bakışta bu iki terim arasında bağ kurmak oldukça güçtür. Fakat bu iki terim arasındaki ortak yönlerin fazla olduğunu söyleyebiliriz. Bir evi idare eden “aile reisinin” birçok konuda karar vermesi gerekebilir. Aynı şekilde toplumların ve ekonominin de karar vermesi gereken birçok durum vardır. Bu açıklamalar dayanarak ekonomi; “toplumun kısıtlı olan kaynaklarını idare eden yönetme bilimi” olarak adlandırılır (Gümüş ve Şişman, 2014, s.2).
Ekonominin inceleme konuları esas alınarak alt dallarına baktığımızda; “eğitim ekonomisi”, çalışma ekonomisi, kamu ekonomisi, yönetim ekonomisi, şehir ekonomisi, üretim ekonomisi, bölgesel ekonomi, Avrupa Birliği ekonomisi, çevre ekonomisi ve doğal kaynaklar ekonomisi gibi dallar yer almaktadır (Gümüş ve Şişman, 2014, s.3).
Eğitim ekonomisi kavramı, bireylerin edindiği bilgiler ve beceriler ile toplumdaki ekonomik değişimler arasındaki önemli bağları incelemektedir. Eğitimin ekonomik olarak görevi, insanların ve içinde bulundukları toplumların teknik ve ekonomik açıdan gelişebilmeleri adına okulların yapması gerektiği konuları içerir. Bu neticede eğitim unsurlarından kişilerin ekonomik hareketlerini yönlendirmesi, ekonomik bir hayat için beceri ve bilgiler edinmesi beklenir. Özüne bakıldığında eğitimin görevi, çalışkan, üretken, yaşam imkânlarını arttıran insanlar yetiştirmek ve insanların hem de toplulukların yaşam standardını arttırmaktır (Şişman ve Turan, 2005, s.114).
Ünal (1996, s.13) çalışmasından aktardığı gibi eğitim ekonomisi alanının çalışma dalı olan eğitim planlaması tabiri, “sunan tarafların, kaynakları nitelikli kullanılması sebebiyle planlamada kullanılacak teknik ve yöntemlerin araştırılması ve incelenmesi” konularını içerir. Bir etkinliğin yapılması için gerekli olan tüm ödemeler, araçlar ve olanakları sağlayacak, etkinlik süresince her türlü sorumlulukları yerine getirecek para trafiğinin yönetimi ve bunlarla ilgili durumlar, finans tabiri ile anlatılır. Finans planlaması, finans politikası oluşturmak ve karşılaştırmak eğitim ekonomisi alanının başlıca ve önemli unsurlarıdır (Arda, 2002, s.145).
Ekonomi bilimi ile uğraşanların ilk çalışmaları, eğitim ile ekonomi arasındaki ilişki ve eğitimin ekonomiye sağladığı olumlu katkılar üzerinedir. Gelişmiş ülkeler, devlet bütçelerinin büyük bir bölümünü eğitime ayırır. Çünkü eğitim uzun vadeli bir yatırım olarak görülür (Gümüş ve Şişman, 2014, s.16). Eğitim sayesinde insanların mesleklerindeki konumun ve aldıkları ücretlerin farklılaştığı, uzmanlar tarafından kabul edilir. Aslına bakıldığında eğitim sistemi ve ekonomik değerler arasındaki ilişkilerin çözülmesi ile ilgilenen eğitim ekonomisi, son yüzyılda en önemli düşünsel sorunların başında gelmektedir (Carnoy, 1982, s.519).
Eğitim ülke kalkınmasında önemli bir göreve sahiptir. Bir yandan bilgiyi ortaya çıkarma ve çoğalmayla diğer ülkelerdeki üretme ve eğitim teknolojisini takip etme, geliştirme ve üretime destek sağlarken diğer yandan kalkınma sürecindeki nitelikli ve nicelikli işgücünü sağlamaktadır. Ülkenin eğitim seviyesi arttıkça, işgücündeki verimlilik artar, diğer ülkeler ile rekabet gücü artar ve dışa açılım daha kolay hale gelir. Gelişmekte olan ve gelişmiş ülkelere bakıldığında ekonomi alanındaki performans farkının ana nedeni, eğitim düzeyindeki farklılıklardır (Çalışkan, Karabacak ve Meçik, 2013).
Yükseköğretim kurumları bilginin üretildiği ve bireylere aktarıldığı yer olarak tanımlanmaktadır. Bu kurumlar, toplumdaki bireylere en üst seviyede eğitim veren, araştırma yapmaya teşvik eden, toplumun ihtiyaçlarını ve sorunlarını ulusal ve uluslararası seviyelerde çözmeye çalışan ve birçok dalda politik öneriler ile yol haritası çizen kurumlar olarak göze çarpmaktadır (Yaşar, 2002, s.19). Üniversiteler ve onların programlarında yapılan araştırmalar vasıtası ile bilimin üretilip diğer araştırmacılar ile paylaşılması sürecinde lisansüstü eğitimler önem arz etmektedir. Bu durumda yüksek lisans ve doktora eğitimlerinin amacı, akademisyen ihtiyacını karşılamak, bilimin unsurlarına destek olmak, araştırmalar yapmak ve bu araştırmaları kamuoyuna sunmaktır (Başaran, 2006, 127).
Üniversitelerimizde lisansüstü programları ve onlara bağlı olarak tez çalışmalarının içeriklerinin ve niceliklerinin incelenmesi ve bu vesile ile bilim odaklı gelişmelere ne oranda destek olduklarının sorgulanması, bulunulan durumlara ışık tutmanın yanında gelecek dönemlerde izlememiz gereken araştırma yöntem ve tekniklerini de bizlere öğretecektir. Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliğine bakıldığında Tezli Yüksek Lisans programının amacı olarak; “öğrencinin bilimsel araştırma yaparak bilgilere erişme, bilgiyi değerlendirme ve yorumlama yeteneği kazanmasını sağlamak” tanımı yapılmıştır. Doktora programının amacına bakıldığında; “öğrenciye bağımsız araştırma yapma, bilimsel olayları geniş ve derin bir bakış açısı ile irdeleyerek yorum yapma ve yeni sentezlere ulaşmak için gerekli adımları belirleme yeteneği kazandırmak” ifadesi yer almıştır (ÜAK, 2008).
Eğitim kurumlarındaki çalışmalarda, aynı durum ve sorun oluşturan konulara farklı bakış açıları ve modeller ile yaklaşmak mümkündür. Fakat bunların yapılabilmesi için eğitim yönetimi, denetimi, ekonomisi ve teftişi alanlarında üretilmiş lisansüstü tezlerin hangi konulara yoğunlaştığını belirleyip, durumu analiz etmekte fayda vardır. Ülkemizde belirli tarih dönemi sonrasında; bilimselleşme süreci ile birlikte eğitim ekonomisi alanında ortaya çıkarılan lisansüstü tez çalışmaları, bu seviyeyi ortaya koyan en önemli unsurlardan biridir (Balcı, Şimşek, Gümüşeli, Tanrıöğer, 2008, s.48).
Akademik araştırmaların ve lisansüstü tezlerin eğitim ekonomisi alanındaki uygulamalara yol göstermesi gerekmektedir. Bu yüzden eğitim ekonomisi alanında yapılmış tezlerin tespiti, incelenmesi, değerlendirip sorgulanması gereklidir. Bu çalışmanın problem durumu; eğitim ekonomisi alanında tamamlanmış lisansüstü tezlerinin içeriklerinin çeşitliliği ve analizi oluşturmaktadır. Ülkemizde eğitim yönetimi ve teftişi planlaması alanında yapılan doktora tezlerinin incelenmesi ile ilgili çalışmalar yapılmıştır. Fakat sadece ekonomisi alanında yapılan ve tüm lisansüstü tezleri incelen bir çalışma literatürde mevcut değildir. Bununla beraber, araştırmaya konu olan tez çalışmalarının yıllar bağlamında incelenmesi ve odak konularının ortaya çıkarılması da önem arz etmektedir. Bu durumda çalışılan konuların hangisinin ya da hangilerinin ne sıklıkla tekrar edildiği bulunacak, gelecekte gerçekleştirilecek çalışmalara öncü olunabilecek ve eğitim ekonomisi alanında çalışmak isteyen araştırmacılara konu bulmak için yol gösterici olacaktır. Bu araştırma vasıtası ile eğitim ekonomisi politikalarının gelişim sürecine katkı sağlamak ümit edilmektedir.
Bu araştırmanın amacı; Türkiye’de eğitim ekonomisi bilim dalında yazılmış lisansüstü tezleri içerik açısından inceleyip, mevcut durumu ortaya koymak ve gelecekte yapılması muhtemel çalışmalara yol göstermektir. Araştırmanın belirtilen amacı doğrultusunda aşağıda bulunan araştırma sorularına yanıtlar aranmaktadır:
1. Ulaşılan tezlerin lisansüstü düzeylere göre dağılımı ve sayısı nasıldır? 2. Tezlerin yazıldığı dillere göre dağılımları nasıldır?
3. Ulaşılan lisansüstü tezlerin yıllara göre dağılımı nasıldır? 4. Lisansüstü tezlerin araştırma yöntemine göre dağılımı nasıldır? 5. Tezlerin araştırma tekniğine göre dağımı nasıldır?
6. Tezlerin yapıldıkları enstitüye göre dağılımı nasıldır?
7. Lisansüstü tezlerin yapıldıkları ana bilim dallarına göre dağılımı nasıldır? 8. Tez yazarlarının cinsiyetlerine göre dağılımı nasıldır?
9. Tez danışmanlarının cinsiyetlerine göre dağılımları nasıldır? 10. Danışmanların unvanlarına göre oranları nasıldır?
11. Konu içeriklerine göre ekonomi alanında yazılan tezlerin dağılımları nasıldır? 12. Alanda en çok tez danışmanlığı yapan akademisyenler kimlerdir?
Araştırmanın sonuçları kullanılarak Türkiye’de yıllara göre öne çıkan konular ve başlıkları görülebilecek ve böylece gelecekte yapılması planlanan bilimsel araştırma konularının seçiminde araştırmacılara ışık tutabilecek ve yeni bir bakış açısı getirebilecektir. Eğitim ekonomisi alanında yapılan bilimsel çalışmalara ilişkin nicelik ve nitelik bilgisi, alana dair açıklayıcı olacaktır. Yurt dışında belli periyotlarla benzer çalışmalar yapılarak alanın fotoğrafı çekilmektedir. Bu tür araştırmaların Türkiye’de de sistematik olarak yapılması önemlidir. Ayrıca eğitim ekonomisi alanındaki lisansüstü tezlerde kullanılan araştırma yöntemleri ve alana katkı sağlayabileceği düşünülen öneriler konusunda fikir sahibi olunmasını sağlayacaktır. Öte yandan lisansüstü tez çalışmalarının içerik olarak irdelenmesi ve bu vesile ile bilim üzerine yaptığı katkıların belirlenmesinin, bulunan durumlara ışık tutmanın yanında gelecek dönemlerde takip edilecek araştırma politikalarını da yönlendireceği düşünülmektedir. Sonuç olarak, gelecekte yapılacak araştırmaların daha özgün ve daha yenilikçi olmaları konusunda katkı sağlayabilecek bulguların alanda önemli bir işlevi yerine getireceği düşünülmektedir.
Yöntem
Bu araştırma betimsel tarama modelinde kurgulanmıştır. Tarama modelleri, geçmişte ya da halen var olan bir durumu var olduğu şekliyle betimlemeyi amaçlayan araştırma yaklaşımıdır. Onları herhangi bir şekilde değiştirme, etkileme çabası gösterilmez (Karasar, 2010, s.77). Betimsel araştırmalar; nedir sorusunda cevap vererek olayların, nesnelerin, kurumların, grupların ve çeşitli açıklamaya çalışmaktadır. Bu sayede onları olduğu gibi anlayabilme, tasnif edebilme imkânı sağlanır (Kaptan, 1998). Bilimin açıklama işlevinin ön planda olduğu betimsel tarama
modelinde gözlem, kaydetme, olaylar arasındaki ilişkileri tespit etme ve kontrol edilen değişmez ilkeler üzerinde genellemelere varma nitelikleri söz konusudur (Yıldırım ve Şimşek, 2006).
Evren ve örneklem
Çalışma evreni olarak; Yüksek Öğretim Kurulu, Yayın ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı’nın “Ulusal Tez Merkezi” bölümünde yer alan ve yazarların yayınlanmasına izin verdikleri Eğitim Ekonomisi alanında 1992 ve 2016 yılları arasında Türkiye’de yapılmış olan yüksek lisans ve doktora tezleri belirlenmiştir. Aralık 2016 tarihi odaklı olarak, Yüksek Öğretim Kurulu, Ulusal Tez Merkezi bünyesinde, Eğitim Ekonomisi alanında 80 lisansüstü tez yer almaktadır. Tez sayılarına bakılarak, ulaşılabilirlikleri göz önüne alınıp evrenin tamamı örnekleme dâhil edilmiş, 80 tezin tümü incelenmiştir.
Verilerin Analizi
Bu araştırmada eğitim ekonomisi bilim dalında yazılan lisansüstü tezlerinin seviyesi, yıllar bağlamında dağılımı, dilleri, yöntemi, modeli, yazıldığı enstitü; ait oldukları anabilim dalı; araştırmacıların ve tez danışmanlarının cinsiyeti; unvanları ve konuları inceleme kapsamına alınmıştır. Bu inceleme için içerik analiz tekniği kullanılmaktadır. İçerik analiz tekniği, sosyal bilimler çalışmalarında bir hayli yoğun şekilde kullanılan bir analiz aracıdır. Sosyal iletişimin kanıtları olarak adlandırılan mesajlar, yazılı dokümanlar ya da sesli iletişimin kâğıda aktarılmış çözümlemeleridir. İçerik analizi uzmanı, dokümanların üstünde hassas ekipmanlar ile çalışan bir dedektife benzetilmektedir (Bilgin, 2006). Krippendorf (2004), kitabında içerik analizini verilerden geçerli olan sonuçlar ve tekrar eden açıklamalar yapmak adına kullanılan araştırma yönteminin adı olarak ifade eder.
İçerik analizinde birinci aşamada, örneklem grubumuzda bulunan lisansüstü seviyesindeki tezlerin Yüksek Öğretim Kurulu Dokümantasyon Dairesi Başkanlığının internet sayfasından bilgisayar dosyalarına aktarılmıştır. Söz konusu lisansüstü tezlerin analizinde içerik analizi kullanılmıştır. İçerik analizinde kodlama ve kategoriler çok önemlidir. Oluşturulan kategoriler çok açık olmalı ve araştırmanın verileri bir başka araştırmacı tarafından analiz edildiğinde aynı sonuçlara ulaşılabilmelidir (Fraenkel ve Wallen, 2005).
Çalışmada elde edilen bulguların geçerliliğinin sağlanması için yayın sınıflamalarında kullanılan ve bir tezin temel özellikleri olan unsurların tamamı inceleme kapsamına alınmıştır. Verilerin güvenirliğinin sağlanması için ise tezlerin konu alanlarına göre kodlanması ve yorumlanmasında araştırmacılar tarafından tartışmalar yürütülmüş ve alan uzmanlarının görüşleri alınmıştır.
Araştırmada toplanan veriler SPSS paket programı vasıtası ile yüzde ve frekansları hesaplanarak analiz edilmiştir. Frekans analiz yöntemi, en sade tanımıyla kayıtların sayısal olarak görülme olasılığının ortaya çıkarılmasıdır. Frekans analizlerinin sonuçları bağlamında kodlanmış birim olasılığına bakılarak sınıflama yapılmakta ve öğelerin önem sırası verilmektedir (Bilgin, 2006).
Bulgular
Bu bölümde içerik analizi yöntemi ile 1992 yılından günümüze kadar “Eğitim Ekonomisi” alanında yazılan 80 adet lisansüstü alanda yazılan tezlerin irdelenmesi sonunda elde edilen bulgulara yer verilmiştir.
Tezlerin ait oldukları lisansüstü düzeylerine göre dağılımları
Eğitim ekonomisi alanında yazılan lisansüstü tezlerinin lisansüstü düzeyine göre dağılımı tablo 1’de gösterilmiştir.
Tablo 1
Tezlerin Ait Oldukları Lisansüstü Düzeylerine Göre Dağılımları
Lisansüstü Seviyesi f %
Yüksek Lisans 56 70
Doktora 24 30
TOPLAM 80 100
Tablo 1’de incelenen lisansüstü tezlerinin 2 farklı lisansüstü alanda yazıldığı görülmektedir. Araştırma kapsamına alınan çalışmaların 24 adedi, yaklaşık üçte biri (%30) doktora seviyesinde, 56 adedi yaklaşık üçte ikisi (%70) yüksek lisans seviyesinde yazılmıştır. Bu durum, 1992-2016 yılları arasında Eğitim ekonomisi alanında en çok tezin yüksek lisans seviyesinde yazıldığını göstermektedir. Doktora seviyesinde, eğitim ekonomisi ile ilgili çalışmaların azlığı göze çarpmaktadır. Aynı zamanda alanla ilgili yeterli çalışma yapılmadığı görülmektedir.
Tezlerin yazıldıkları dillere göre dağılımları
Eğitim Ekonomisi alanında yazılan lisansüstü tezlerinin yazıldıkları dile göre dağılımı tablo 2’de gösterilmiştir.
Tablo 2
Tezlerin Yazıldıkları Dillere Göre Dağılımları
Doktora Yüksek Lisans
Dil f % f %
Türkçe 22 27.5 51 63.75
İngilizce 2 2.5 5 6.25
TOPLAM 24 30 56 70
Tablo 2’de incelenen lisansüstü tezlerin 2 farklı dilde yazıldığı görülmektedir. Uluslararası eğitim sistemleri düşünüldüğünde yapılan çalışmaların farklı ülkelerde incelenmesi önemlidir.
Araştırma kapsamına alınan doktora tezlerinin sadece 2 adedi İngilizce olarak yazılmış, 22 adedi Türkçe olarak yazılmıştır. Yüksek lisans seviyesinde yazılan tezlerin 5 adedi İngilizce olarak yazılmış, 51 adedi ise Türkçe olarak yazılmıştır. Bu durum, 1992-2016 yılları arasında eğitim ekonomisi alanında en çok Türkçe dilinde tez yazıldığını, İngilizce olarak yazılmış tez sayısının ise yetersiz kaldığını göstermektedir. İngilizce olarak yazılan tezlerin büyük bir çoğunluğu ise vakıf üniversitelerinde yazılmıştır. Akademisyenlerimiz, uluslararası kongrelerde ve sempozyumlarda yaptıkları sunum ve bildirilerinin yanında; tezlerini ve yayınlarını yabancı dilde yaptıkları takdirde daha fazla atıf alacaklar ve okuyucu kitlesi kazanacaklardır. Bu durum, ülkemizde yapılan akademik çalışmaların uluslararası boyutta tanıtımını sağlayacak ve akademisyenlerimizin bilime olan katkısını da arttıracaktır.
Tezlerin yıllara göre dağılımları
Eğitim Ekonomisi alanında yazılan lisansüstü tezlerinin yazıldıkları yıla göre dağılımı Tablo 3’te gösterilmiştir.
Tablo 3
Tezlerin Yıllara Göre Dağılımları
Yıl f % 1992 1 1.25 1994 1 1.25 1996 1 1.25 1997 2 2.5 1998 2 2.5 2000 2 2.5 2001 5 6.25 2002 5 6.25 2003 2 2.5 2004 4 5 2005 1 1.25 2007 1 1.25 2008 6 7.5 2009 7 8.75 2010 4 5 2011 6 7.5 2012 7 8.75 2013 3 3.75 2014 9 11.25 2015 9 11.25 2016 2 2.5 TOPLAM 80 100
Tablo 3’te incelenen lisansüstü tezlerinin 1992 ve 2016 yıllara arasında yazıldığı görülmektedir. Araştırma kapsamına alınan lisansüstü tezlerin 2001-2002 yıllarında 5’er adet olarak artışa geçtiğini söyleyebiliriz. 2004 yıllarında yine artış yaşandıktan sonra 2008 ve sonrasında sayı olarak artış gözlenmiştir. Eğitim ekonomisi alanında %25 gibi bir oranla en çok tez 2014 ve 2015 yıllarında yazılmıştır. 2008 ve sonrasında teknolojinin ve bilgiye kolay ulaşımın sayesinde sayısal verilere de erişim ile daha fazla yapıldığını görmekteyiz. Aynı zamanda Eğitim Ekonomisi alanında yapılan çalışmaların belirli yıllarda yoğunlaştığını söyleyebiliriz.
Tezlerin araştırma yöntemine göre dağılımı
Eğitim Ekonomisi alanında yapılan lisansüstü tezlerin kullanılan araştırma yöntemine göre dağılımı Tablo 4’te gösterilmiştir.
Tablo 4
Tezlerin Araştırma Yöntemine Göre Dağılımları
Araştırma Yöntemi f %
Nicel Yöntem 45 56.25
Nitel Yöntem 30 37.5
Karma Yöntem 5 6.25
TOPLAM 80 100
Tablo 4’te incelenen lisansüstü tezlerinin 3 farklı araştırma yöntemine göre yazıldığı görülmektedir. Araştırma kapsamına alınan lisansüstü tezlerinin %56.25 gibi bir oranla 45 tanesi nicel yöntemler kullanılarak yazılmıştır. Lisansüstü tezlerin %37.5 gibi bir diğer çoğunluğu 30 tanesi nitel yöntemler kullanılarak yazılmıştır. Yine karma yöntem kullanılarak yazılan lisansüstü tezlerin 5 tanesi yüzde olarak %6.25 kadardır. Alanda daha çok araştırma yöntemi olarak nicel yöntemler tercih edilmiştir. Karma modelin pek fazla tercih edilmediği eğitim ekonomisi alanında, en çok ihtiyaç duyulan model aslında karma modeldir. Hem nitel hem de nicel veriler ile beslenen bir tez her zaman daha kaliteli ve işlevsel olacaktır.
Tezlerin araştırma tekniğine göre dağılımı
Eğitim Ekonomisi alanında yapılan lisansüstü tezlerin araştırma tekniğine göre dağılımı Tablo 5’te gösterilmiştir.
Tablo 5
Tezlerin Araştırma Tekniğine Göre Dağılımları
Araştırma Tekniği f % Betimsel 7 8.75 Anket 4 5 Tarama 21 26.25 En Küçük Kareler 2 2.5 İstatistik 10 12.5 Çözümleme 6 7.5 Örnekleme 4 5 Doküman Analizi 13 16.25 Zarflama Analizi 2 2.5 İçerik Analizi 7 8.75 Markov Zinciri 1 1.25 Panel Veri 2 2.5 Sıralı Olasılık 1 1.25 TOPLAM 80 100
Tablo 5’te incelenen lisansüstü tezlerinin 13 farklı araştırma tekniği göre yazıldığı görülmektedir. Araştırma kapsamına alınan lisansüstü tezlerinin %26.25 gibi bir oranla 21 tanesi tarama tekniğinde, %16.25 oranında 13 tanesi doküman analizi tekniği ve %12,5 oranla 10 adedi veri çözümleme programları (istatistikî veri inceleme teknikleri) kullanılarak yazılmıştır. Sırasıyla, içerik analizi; betimsel analiz ve çözümleme teknikleri diğer teknikleri takip etmektedir. Alan yazında en fazla 21 sayıyla tarama tekniği göze batmaktadır.
Tezlerin yapıldığı enstitüye göre dağılımı
Eğitim Ekonomisi alanında yazılan lisansüstü tezlerinin yapıldığı enstitülere göre dağılımı Tablo 6’da gösterilmiştir.
Tablo 6
Tezlerin Yapıldığı Enstitüye Göre Dağılımları
Yüksek Lisans Doktora
Enstitü Adı f % f %
Sosyal Bilimler 41 51.25 11 13.75
Eğitim Bilimleri 14 17.5 13 16.25
Fen Bilimleri 1 1.25 0 0
TOPLAM 56 70 24 30
Tablo 6’da incelenen lisansüstü tezlerinin 3 farklı enstitü bünyesinde yazıldığı görülmektedir. Araştırma kapsamına alınan lisansüstü tezlerinin %51.25 oranıyla 41 tanesi sosyal bilimler enstitüsü yüksek lisans tezi, %13.75 oranla 11 tanesi doktora tezi olarak yazılmıştır. Eğitim
bilimleri enstitüsünde ise %17.5 oranla 14 tanesi yüksek lisans tezi ve %16.25 oran ile 13 doktora tezi yazılmıştır. Fen bilimleri enstitüsünde ise %1.25 oranla bir adet yüksek lisans tezi eğitim ekonomisi alanında yazılmıştır. İncelenen tezler göstermektedir ki; Eğitim ekonomisi üzerine en çok lisansüstü tez 52 adet olarak sosyal bilimler enstitüsünde yapılmıştır. En çok yüksek lisans tezi 41 adet olarak yine sosyal bilimler enstitüsünde yapılmıştır. En çok doktora seviyesinde eğitim ekonomisi alanında tez ise 13 adet ile eğitim bilimleri enstitüsünde yapılmıştır. Fen bilimleri alanında ise yapılan tez sayısı bir adettir.
Tezlerin yapıldığı ana bilim dallarına göre dağılımı
Eğitim Ekonomisi alanında yapılan lisansüstü tezlerin yapıldığı anabilim dallarına göre dağılımı Tablo 7’de gösterilmiştir.
Tablo 7
Tezlerin Yapıldığı Ana Bilim Dallarına Göre Dağılımı
Anabilim Dalı f %
Eğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması
ve Ekonomisi 20 25 Maliye 6 7.5 Davranış Bilimleri 1 1.25 Kamu Yönetimi 4 5 Çalışma Ekonomisi 1 1.25 Sosyoloji 1 1.25 İşletme 3 3.75
Eğitim Yönetimi ve Denetimi 4 5
Eğitim Ekonomisi ve Planlaması 16 20
İktisat 22 27.5
Teknoloji Eğitimi 1 1.25
Eğitim Programları ve Öğretim 1 1.25
TOPLAM 80 100
Tablo 7’de incelenen lisansüstü tezlerinin 12 farklı ana bilim dalı bünyesinde yazıldığı görülmektedir. Araştırma kapsamına alınan lisansüstü tezlerinin %27.5 gibi bir oranla 22 tanesi İktisat Anabilim dalında, %25 oranla 20 tanesi Eğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Ekonomisi Ana Bilim dalında, %20 oranla 16 adedi Eğitim Ekonomisi ve Planlaması Anabilim Dalında yazılmıştır. Bu yazılanlar ile beraber göze çarpan ve sayı olarak önde olan ana bilim dalları 6 tez ile Maliye Ana Bilim Dalı, 4’er tez ile Eğitim Yönetimi ve Denetimi ve Kamu Yönetimi Anabilim Dalıdır. Eğitim ekonomisi ile ilgili en fazla çalışma alanda yer edinen İktisat Anabilim Dalındadır.
Tez yazarlarının cinsiyetlerine göre dağılımı
Eğitim Ekonomisi alanında yapılan lisansüstü tez yazarlarının cinsiyetine göre dağılımı Tablo 8’de gösterilmiştir.
Tablo 8
Tez Yazarların Cinsiyetlerine Göre Dağılımları
Yüksek Lisans Doktora
Cinsiyet F % f %
Kadın 18 22.5 10 12.5
Erkek 38 47.5 14 17.5
TOPLAM 56 70 24 30
Tablo 8’de incelenen lisansüstü araştırmacıların 28 kişisi kadın, 52 kişisi erkektir. Erkeklerin %47.5 oranla 38 kişisi eğitim ekonomisi yüksek lisans derecesinde tez yazmış, kadınların %22.5 oranla 18 kişisi yüksek lisans derecesinde tez yazmıştır. Yine erkeklerden %17.5 oranla 14 kişi doktora tezi yazmış, kadınlardan %12.5 oranla 10 kişi doktora seviyesinde tez yazmıştır. Yüksek lisans seviyesinde tez yazan erkeklerin kadınlardan fazla olduğunu görürken, doktora seviyesinde tez yazan kadınların erkeklerden daha fazla olduğunu görmekteyiz. Alandaki cinsiyet dağılımı erkek araştırmacıların konu olarak eğitim ekonomisine daha fazla ilgi gösterdiğini ortaya çıkarmaktadır.
Tez danışmanlarının cinsiyetlerine göre dağılımı
Eğitim Ekonomisi alanında yapılan lisansüstü tezleri idare eden danışmanların cinsiyetlerine göre dağılımı Tablo 9’da gösterilmiştir.
Tablo 9
Tez Danışmanlarının Cinsiyetlerine Göre Dağılımları
Yüksek Lisans Doktora
Cinsiyet F % f %
Kadın 14 17.5 10 12.5
Erkek 41 51.25 15 18.75
TOPLAM 55 68.75 25 31.25
Tablo 9’da incelenen lisansüstü araştırmacıların tez danışmanlarının cinsiyetlerine bakıldığında 24 kişisi kadın, 56 kişisinin erkek olduğunu görülmektedir. Erkeklerin %51.25 oranla 41 kişisi eğitim ekonomisi yüksek lisans derecesinde tez danışmanlığı yapmış, kadınların %17.5 oranla 14 kişisi yüksek lisans derecesinde tez danışmanlığı yapmıştır. Yine erkeklerden %18.75 oranla 15 kişi doktora tez danışmanlığı yapmış, kadınlardan %12.5 oranla 10 kişi doktora seviyesinde tez danışmanlığı yapmıştır. Yüksek lisans ve doktora seviyesinde tez danışmanlığı yapan erkeklerin kadınlardan fazla olduğu görülmektedir.
Tez danışmanlarının unvanlarına göre dağılımı
Eğitim ekonomisi alanında yapılan lisansüstü tezleri yöneten danışmanların unvanlarına göre dağılımı Tablo 10’da gösterilmiştir.
Tablo 10
Tez Danışmanlarının Unvanlarına Göre Dağılımları
Unvan f %
Yardımcı Doçent 18 22.5
Doçent 9 11.25
Profesör 53 66.25
TOPLAM 80 100
Tablo 10’da incelenen lisansüstü araştırmacıların tez danışmanlarının unvanlarına bakıldığında 53 kişi olarak % 66.25 oranla profesör, 18 kişinin %22.5 oranla yardımcı doçent, 9 kişinin de %11.25 oranla doçent olduğunu görmekteyiz. Tablo 10 incelendiğinde tez danışmanlarının genellikle profesörlerden oluştuğunu söyleyebiliriz. Durum gösteriyor ki profesör olan akademisyenlerin eğitim ekonomisi alanına ilgisi diğer akademisyenlerden daha fazladır.
Konu içeriklerine göre tezlerin dağılımı
Eğitim ekonomisi alanında yazılan lisansüstü tezlerin “konu içerikleri” tezlerde çalışılma sıklığına göre belirlenmiştir. Bu içeriklerin tezlere göre dağılımları Tablo 11’de gösterilmiştir. Bazı tezler birden fazla konu içerdiği için birden fazla seçenek alınmıştır.
Tablo 11
Konu İçeriklerine Göre Dağılımları
Konular f %
Kalkınma, Planlama ve Geliştirme 13 13
Zaman Yönetimi ve Verimlilik 1 1
Özelleştirme ve Dershaneler 1 1
Eğitim Hedefleri ve Finansal
Kaynaklar 18 18
Ekonomi ve Veliler 2 2
Program Geliştirme ve Yaklaşımları 7 7
Eğitim ve İstihdam Durumları 12 12
Kamu ve Ekonomi 6 6
Maliyet ve Eğitim 18 18
Politika ve Eğitim 6 6
Yükseköğrenim ve Eğitim 8 8
İdareci ve Yönetici Görüşleri 8 8
Tablo 11’de incelenen lisansüstü tezlerin içeriklerine bakıldığında yoğun olarak Eğitimde finansal kaynaklar (18), Eğitim maliyetleri (18) Eğitim alanında kalkınma, planlama ve geliştirme faaliyetleri (13), eğitim ve istihdam durumları (12) başı çekmektedir. Eğitim ekonomisi alanındaki içeriklere bakıldığında genellikle kalkınma, maliyet ve kaynak alanında çalışmaların yoğunlaştığını söyleyebiliriz. Eğitim Ekonomisi alanında yazılan lisansüstü tezlerin içeriklerine bakıldığında çeşitlilik söz konusu değildir. Bu alanda sınırlı sayıda tez çalışması olmasının yanında içeriklerin belirli başlıklara yoğunlaşması üzücü bir durumdur. Farklı alanlarda yazılan tezlerin çoğu farklı konular üzerine yoğunlaşmış iken eğitim ekonomisi alanında yazılan tezlerin içerikleri çeşitlilik kazanmış olmaması düşündürücüdür. Örneğin; eğitim yönetimi alanında liderlik, kariyer, çatışma yönetimi, istihdam, yönetim, vb. gibi çeşitli içeriğe sahip yüzlerce tez çalışması bulunurken, eğitim ekonomisi alanının yukarıda saydığımız konu içeriklerine sıkışması ve tekrarlanmasının önüne geçilmelidir.
Eğitim ekonomisi alanında tez danışmanlığı yapan akademisyenlerin dağılımı
Eğitim Ekonomisi alanına yoğunlaşan ve bu alanda iki ya da daha fazla tez danışmanlığı yapan akademisyenlerin isimlerinin dağılımı Tablo 12’de gösterilmiştir.
Tablo 12
Tez Danışmanlığı yapan Akademisyenlerin Dağılımları
Akademisyenler f %
Prof. Dr. Leyla Işıl Ünal 8 10
Prof. Dr. Nejla Kurul 3 3.75
Prof. Dr. Ayhan Aydın 2 2.5
Prof. Dr. Hasan Hüseyin Aksoy 3 3.75
Prof. Dr. Kasım Karatürk 9 8.75
Yard. Doç. Dr. Suat Yavuz 2 2.5
TOPLAM 27 31.25
Tablo 12’de Eğitim Ekonomisi alanında sıklıkla tez danışmanlığı yapan Akademisyenler ve bitirdikleri danışmanlıklar gösterilmiştir. İncelenen 80 lisansüstü tezde 9 tanesine tez danışmanlığı yapan Prof. Dr. Kasım Karatürk, onu 8 tez danışmanlığı ile izleyen Prof. Dr. Leyla Işıl Ünal alanda söz sahibi akademisyenlerdir. Bunun yanında Prof. Dr. Nejla Kurul, Prof. Dr. Hasan Hüseyin Aksoy ve Yard. Doç. Dr. Suat Yavuz alanda öne çıkmış akademisyenlerdir. Bu akademisyenlerin büyük bir çoğunluğu Ankara Üniversitesi bünyesinde eğitim faaliyeti sürdürmektedir. Bu duruma bakıldığında, bazı üniversitelerde ve bölümlerinde ekonomi alanına daha çok ağırlık verilmektedir.
Tartışma sonuç ve öneriler
Türkiye’de 1992-2016 yıllarını kapsayan dönemde tamamlanan eğitim ekonomisi lisansüstü tezlerindeki eğilimleri analiz etmek amacıyla gerçekleştirilen bu araştırma genel bir değerlendirme niteliğindedir.
Araştırma kapsamında; eğitim ekonomisi alanında üretilen lisansüstü tezlerinin genellikle yüksek lisans seviyesinde kaldığı görülmüştür. Bu durum doktora seviyesinde ekonomi alanında yeterli tez çalışması yapılmadığı/yapılamadığının bir göstergesidir. Aynı zamanda yoğunlaşılan dilin Türkçe’de olması, uluslararası bağlamda okunurluk oranını düşürmektedir. Uluslararası düzeyde okunurluğun artması adına İngilizce tezlerin artması önem arz etmektedir. Lisansüstü araştırmaların ve tezlerin yabancı dilde yazılması için teşvik gerekmektedir.
Aydın ve Uysal (2014) doktora tezlerini kapsayan araştırmasında lisansüstü tezlerin genel olarak 2008 yılı içinde üretildiğini dile getirmiştir. Bu tarih dönemini 2009, 2007 ve 2004 yılları ile 2005 ve 2003 yıllarının takip ettiğini görülmektedir. En az tez çalışmasının ise 2006 yılı içinde yapıldığını açıklamıştır. Araştırmamız kapsamında incelenen lisansüstü tez çalışmalarında ise Eğitim Ekonomisi bağlamında en çok 2014 ve 2015 yıllarında ürün ortaya çıkmıştır. Yıllara göre analiz edildiğinde, ekonomi ile ilgili tez çalışmalarının genellikle 2008 ve sonrasında yoğun olarak çalışıldığı fakat sayı olarak az ürün ortaya çıktığı gözlemlenmiştir. Eğitim ve iktisat alanındaki lisansüstü araştırmacıların Eğitim Ekonomisi alanında çalışma yapmaları teşvik edilmelidir.
Tavşancıl ve diğerleri (2010) araştırmalarında eğitim üzerine yazılmış olan yüksek lisans derecesindeki tezleri incelemiştir. Araştırmalarda beşte dört oranında nicel araştırma yönteminin kullanıldığını belirlemişlerdir. Şahin ve Arkadaşları (2013) ise inceledikleri tez çalışmalarında yoğun nicel yöntemlerin tercih sebebi olduğu, nitel ve karma modellerin ise dengeli olarak uygulandığını ve tercih sebebi olduğunu ortaya koymuştur. Daha derinlemesine bilgi toplama imkânı sunması sebebiyle öğrenciler nitel ve karma yöntemlerle de çalışmaya teşvik edilmelidir. Araştırmamızda ise; yoğun olarak nicel araştırma yöntemlerinin kullanıldığı Eğitim Ekonomisi alanında, karma model yolu ile daha fazla veri ve sonuca ulaşılabilir. Bu Eğitim Ekonomisi alanının daha derinlemesine incelenmesini sağlayacaktır. Tezlerde kullanılan karma yöntem, nitel ve nicel yaklaşım olanaklarını bünyesinde barındırırken, karma model ise bu iki yaklaşım unsurunu araştırmadaki tüm aşamaları (teoriler, veri toplanma süreci, analizleri ve sonuçları) ele alacak şekilde toparlamaktadır. Karma modellere bakıldığında pragmatist yaklaşımların birer ürünü olduğunu, nitel ve nicel yaklaşımları araştırmaların değişik basamaklarında kullandığını görmekteyiz. Örnek verecek olursak; deneysel modelin kullanıldığı bir çalışmada, nitel veri toplama yöntemlerini kullanmak uygun iken; nitel veri unsurları sayısallaştırılıp nicel yöntem kullanılmaktadır (Tashakkori ve Teddlie, 1998). Aynı zamanda tarama modelinin yoğunlukla kullanıldığı Eğitim Ekonomisi alanında farklı modellerin de destek vermesi sağlanabilir. Fazlıoğulları ve Kurul (2012), gerçekleştirdiği araştırmasında eğitim bilimleri alanında genellikle tarama deseninin kullanıldığını ve öğretmen yetiştirme çalışmalarında ise deneysel desenlerin kullanıldığını ortaya çıkarmıştır. Tek bir modelin kullanılması kimi zaman araştırmacının kolayına gelmektedir. Fakat nitelikli bir araştırmanın temelinde farklı yöntem ve modeller
vardır. Balcı ve Apaydın (2009) çalışmalarında “Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi” dergisi bünyesinde yayınlanan makalelere açıklama getirdiğinde en çok nicel araştırma yönteminin kullanıldığını; bunun yanında, nicel araştırma yöntemi olarak tarama modelinin kullanılmakta olduğunu dile getirmişlerdir.
Enstitü çeşitliliği bağlamında Eğitim Ekonomisi tezleri incelendiğinde, Sosyal Bilimler Enstitüsü ve Eğitim Bilimleri Enstitüleri alana en çok tez kazandırmıştır. Diğer yükseköğretim enstitülerinin de eğitim ekonomisi alanlarında yayınlar icra etmeleri beklenebilir. Anabilim Dallarına baktığımızda çalışmaların yoğun olarak; İktisat, Eğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Ekonomisi, Eğitim Ekonomisi ve Planlaması alanlarında gerçekleştirildiği görülmektedir. Bu durum bölümlerin ilgi alanları ve ihtiyaçlarından kaynaklanmaktadır.
Bıkmaz ve Arkadaşları (2013) eğitim programları öğretim alanında doktora çalışması gerçekleştiren araştırmacıların cinsiyet bazında sayılarına baktığında birbiri ile oldukça yakın sayılara yaklaşmıştır. Eğitim Ekonomisi alanında ise, çalışma gerçekleştiren araştırmacılar ve tez danışmanlarının cinsiyetleri bağlamında; erkek akademisyenlerin Eğitim Ekonomisi alanına daha fazla ilgi gösterdiği görülmektedir. Bu gerçek hem yüksek lisans tezleri hem de doktora tezleri seviyesinde geçerlidir. Kadın araştırmacıların alana ilgisi çekilmelidir. Eğitim Ekonomisi alanına yoğunlaşan danışman akademisyenlerin büyük bir çoğunluğu “Profesör” unvanına sahiptir. Bu durum alan için sevindiricidir. Uzman kişilerin alanda çalışma yapmaya teşviki önemlidir.
Karadağ’ın (2009) çalışmasında elde edilen bu sonuçlara bakıldığında; Türkiye bağlamında doktora seviyesinde tez araştırmaları ile araştırılan konuların sığ kaldığı gözlenmektedir. Konu bağlamında Eğitim Ekonomisinin yoğunlaştığı konuların başında Finansal Kaynaklar, Eğitim Maliyetleri, Eğitim Alanında Kalkınma, Planlama ve Geliştirme, Eğitim ve İstihdam durumları gelmektedir. Alanda yapılan çalışmaların genellikle belirli konular üzerinde döndüğü gözlemlenmektedir. Aydın ve Uysal (2011) doktora düzeyindeki tezlerin konuları ya da yöntemleri bağlamında özgün ve yenilikçi olmasının gerekliliğini dile getirerek, sürekli birbirini tekrar eden benzer çalışmaların özgünlüğünün tartışılması gerektiğini belirtmişlerdir. Alanda farklı konular üzerine çalışmaların yapılması uygun olacaktır. Aynı zamanda Eğitim Ekonomisi alanında genel olarak belirli araştırmacılar ve üniversitelerin yoğunlaştığı, bu üniversitelerin başını da Ankara Üniversitesinin çektiği görülmektedir. Okutan ve Ekşi (2007) 2000-2003 yıllarında Eğitim Yönetimi Teftişi Planlaması ve Ekonomisi alanı üzerine yazılan yüksek lisans tez özetlerine bakmış ve en fazla tez çalışmasının Ankara Üniversitesi bünyesinde yazıldığı sonucuna varmıştır. Bıkmaz ve Arkadaşları (2013) ise araştırmasında Eğitim Programları Öğretim alanında doktora tezi çalışmalarının genel ve yoğun olarak Hacettepe, Orta Doğu Teknik, Dokuz Eylül aynı zamanda da Ankara üniversitesi bünyesinde ortaya çıktığını açıklamıştır. Sonuca bakıldığında uzun yıllardır bu alanda eğitim hizmeti veren üniversiteler olduğundan durum şaşırtıcı değildir. Bu durumu genele yaymak için tüm üniversitelerde, farklı akademisyenlerin de alanda çalışmalar yapması teşvik edilmelidir.
Araştırma genel olarak incelendiğinde eğitim ekonomisi alanında yapılan lisansüstü tezlerin doktora düzeyinde gerçekleştirilme oranı yükseltilmelidir. Bununla beraber yapılacak
lisansüstü tez çalışmalarının uluslararası bir dilde olması, tezlerin daha geniş bir kesim tarafından okunurluğu arttırabilir. Ekonomi alanında yapılacak çalışmaların karma model ile gerçekleştirilmesi tezlerin kalitesini ve bilime olan katkısını da arttıracaktır. Ekonomi ile ilgili çalışmaların sadece eğitim bilimleri enstitülerinde gerçekleştirilmesi beklenemez. Bu çalışmaların diğer enstitüler bünyesinde de çeşitlendirilmesi eğitim ekonomisi konularının çeşitlenmesini sağlayacaktır. Eğitim ekonomisi alanında yapılan çalışmaların konuları belirlenirken, tez danışmanlarının geçmiş çalışmalarının yanında, lisansüstü araştırmacıların da görüşleri alınarak tez çalışmalarında daha geniş bir konu yelpazesi yakalanabilir. Aynı zamanda, eğitim bilimleri alanında faaliyet gösteren tez danışmanlarının, tez öğrencilerini eğitim ekonomisi alanında da çalışmalar yapmak için yönlendirmesi sağlanmalıdır.
Kaynaklar
Arda, E. (2002). Ekonomi El Sözlüğü. İstanbul: Alfa.
Aydın, A. ve Uysal, Ş. (2011). Evaluation of doctoral theses on educational administration in Turkey and abroad, in terms of subjects, methods, and results. Eurasian Journal of Educational Research, 42, 1-14.
Aydın, A., ve Uysal, Ş. (2014). Türkiye’de eğitim yönetimi teftişi planlaması ve ekonomisi alanındaki doktora tezlerinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1).
Balcı, A. ve Apaydın, Ç. (2009). Türkiye’de Eğitim Yönetimi Araştırmalarının Durumu: Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi Örneği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi. 59
(15), 325–343.
Balcı, A., Şimşek, H. Gümüşeli, A. ve Tanrıöğer, A. (2008). 1. Eğitim yönetimi bilimsel araştırmalar ve yayın komisyon raporu. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü, 25-26 Nisan 2008, s.44-48.
Başaran, İ. E. (2006). Türk Eğitim Sistemi ve Okul Yönetimi. Ankara: Ekinoks.
Bıkmaz, F. H., Aksoy, E., Tatar, Ö., ve Altınyüzük, C. A. (2013). Eğitim programları ve öğretim alanında yapılan doktora tezlerine ait içerik çözümlemesi (1974-2009). Eğitim ve Bilim Dergisi, 38 (68), 288-303
Bilgin, N. (2006). Sosyal Bilimlerde İçerik Analizi Teknikler ve Örnek Çalışmalar. Anakara: Siyasal.
Carnoy, M. (1982). Economics and Education (N. Tural, Çev.) Encyclopedia of Educational Research McMillan Cor. s. 519-525.
Çalışkan, Ş., Karabacak, M. ve Meçik, O. (2013). Türkiye’de eğitim-ekonomik büyüme ilişkisi: 1923-2011 (Kantitatif bir yaklaşım). Yönetim Bilimleri Dergisi, 11(21).
Fazlıoğulları, O., ve Kurul, N. (2012). Türkiye’deki eğitim bilimleri doktora tezlerinin özellikleri. Mehmet
Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (24) 43 -75.
Fraenkel, J.R., & Wallen, N. (2005). How to design and evaluate research in education. New York: Mc Graw Hill.
Gümüş, E. ve Şişman, M. (2014). Eğitim Ekonomisi ve Planlaması. Ankara: Pegem Akademi.
Heck, R. H. & Hallinger, P. (2005). The study of educational leadership and management. Educational
Management Administration and Leadership, 33(2), 229-244.
Kaptan, S. (1998). Bilimsel Araştırma ve İstatistik Teknikleri. Ankara: Tekışık Web Ofset.
Karadağ, E. (2009). Eğitim bilimleri alanında yapılmış doktora tezlerinin tematik açıdan incelenmesi. Ahi
Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10 (3), 75-87.
Karasar, N. (2010). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel.
Krippendorff, K. (2004). Content analysis: An introduction to its methodology. Thousand Oaks, CA: Sage. Okutan, M. ve Ekşi, A. (2007). 2000-2003 yılları arasında eğitim yönetimi teftişi planlaması ve ekonomisi
alanında yapılmış olan yüksek lisans tez özetleri çalışması. 16. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi.
Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tokat.
Saraçoğlu, A. ve Dursun, F. (2010). Türkiye’de ki eğitim programları ve öğretimi alanındaki lisansüstü
tezlerinin incelenmesi. 1. Ulusal eğitim programları ve öğretim kongresi içinde A. Türkoğlu
(Başkan). Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
Şahin, D., Calp, Ş., Bulut, P., ve Kuşdemir, Y. (2013). Sınıf öğretmenliği eğitimi bilim dalında yapılmış lisansüstü tezlerin çeşitli kriterlere göre incelenmesi. Zeitschrift für die Welt der Türken/Journal of
Şişman M., ve Turan, S. (2005). Eğitim ve Okul Yönetimi. Y. Özden (Ed.), Eğitim ve okul yöneticiliği (s. 99-146). Ankara: Pegem.
Tashakkori, A. & Teddlie, C. (1998). Mixed methodology: Combining qualitative and quantitative approaches. California: Sage.
Tavşancıl, E., Erdem, D., Yalçın, N., Yıldırım, Ö. ve Bilican, S. (2010). Examination of data analyses used for master’s theses in educational sciences. Procedia Social and Behavioral Sciences, 9, 1467-1474. ÜAK, (2008). Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği. http://www.yok.gov.tr/yasa/ yonet/yonet11.html.
Erişim Tarihi: 03.01.2017.
Ünal, L. I. (1996). Eğitim ve Yetiştirme Ekonomisi. Ankara: Epar.
Yaşar, B. (2002). Vakıf Üniversitelerinin Yükseköğretim Sistemindeki İşlevlerinin ve Eğitim Programlarının
Değerlendirilmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gaziantep Üniversitesi.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, (5. Baskı), Ankara: Seçkin Yayıncılık.
