YENİ TTK ŞİRKETLER TOPLULUĞU DÜZENLEMELERİNE UYUM ÇALIŞTAYI

Tam metin

(1)YENİ TTK ŞİRKETLER TOPLULUĞU DÜZENLEMELERİNE UYUM ÇALIŞTAYI AV. KENAN YILMAZ – AV. M. ÇAĞRI BAĞATUR – AV. ADNAN B. ERDOĞMUŞ. 2 Aralık Pazartesi, 14:30-18:30, Nakkaştepe. 1. 1.

(2) YENİ TTK UYUM DÖNGÜSÜ Yeni TTK Gerekçesi Mehaz Kanunlar. Yeni Türk Ticaret Kanunu. İçtihatlar. Yerel İçtihatlar. Kurumsal İhtiyaçlar ve Hedefler. Onaylanmış Uygulama Örnekleri Bençmark’lar. Uygulama Kanunları. Genelgeler Tebliğler Resmi Görüşler Muktezalar. ŞİRKET Hissedarlar - Yöneticiler - Çalışanlar - Resmi Merciler - Müşteriler - İş Ortakları - Tedarikçiler TOPLUM. Av. Kenan Yılmaz - Av. Çağrı Bağatur - Av. Adnan Erdoğmuş. 02.12.2013. 2.

(3) Yeni TTK Uyumu – Şirketler Topluluğu. Be. Yeni TTK Düzenlemeleri. • • • • • • •. Kamuyu Aydınlatma / Şeffaflık. Kurumsal Yönetim İlkeleri. Kurumsal ve Verimli Yönetim Zorunluluğu. Yönetici Yetkinliklerinde ve Sorumluluklarında Artışlar. Alacaklıları Koruyan Alternatif Sistem Arayışları. Organsal Yapıların (Genel Kurul, Yönetim Kurulu) İyileştirilmesi. Şirketler Topluluğu ve Piramidi.. 3 Av. Kenan Yılmaz - Av. Çağrı Bağatur - Av. Adnan Erdoğmuş. 02.12.2013. 3.

(4) Yeni TTK Uyumu – Şirketler Topluluğu. Be. Şirketler Topluluğu Düzenlemeleri. • • • • • • • •. Şeffaflık. Paydaşlara Hesap Verme. Hızlı Karar Alma Mekanizmalarının Oluşturulması. Stratejik Yönetimde Esneklik. Menfaatler Dengesinin Gözetilmesi. Topluluk İçin Konsolide Bağımsız Denetim Alınması. Yeni Sorumluluk Halleri. Dava Hakları.. 4 Av. Kenan Yılmaz - Av. Çağrı Bağatur - Av. Adnan Erdoğmuş. TTK 195 -210. Alm. POK (Paylı Ort. Kan.) Forum Europeum’dan esinlenme.. 02.12.2013. 4.

(5) Yeni TTK Uyumu – Şirketler Topluluğu. Be. Şirketler Topluluğu Düzenlemeleri Forum Europeum. • •. •. AB’nin, Şirketler Topluluğuna yönelik 9. yönergesi geri çekilmiştir. Yeni bir anlayışla düzenlenmesini sağlamak -> “Avrupa İçin Şirketler Topluluğu Hukuku” projesi üzerinde çalışmak üzere -> Avrupa Forumu (Forum Europeum) kurulmuştur. Forum Raporu Önerileri: - Topluluk kavramı. - Şeffaflık. - Özel denetim. - Azlığın paylarını satın alma zorunluluğu. - Pay sahibinin şirketten çıkarılması ve şirketten çıkma hakkı. - Hâkim şirketin krizdeki sorumlulukları. - Güvenden doğan sorumluluk.. 5 Kenan Yılmaz - Av. Çağrı Bağatur - Av. Adnan Erdoğmuş Av.. 02.12.2013. 5.

(6) YENİ TTK UYUM DÖNGÜSÜ Hâkim Ve Bağlı Şirket Tespitleri Karşılıklı İştirak, Tam Hâkimiyet Ve Yabancılık Unsurlarının Değerlendirilmesi. Topluluk Denetçisinin Atanması Ve Denetimin Yapılması. Güvenden Doğan Sorumlulukların Değerlendirilmesi Ve Uyulması. Kurumsal İhtiyaçlar ve Hedefler. Hâkimiyetin Hukuka Aykırı Kullanımının Önlenmesi Tedbirlerinin Alınması. Bildirim, Tescil Ve İlan Yükümlülüklerinin Yerine Getirilmesi. Bağlı Ve Hâkim Şirket Raporlarının Düzenlemesi Denkleştirme Yükümlülüklerinin Yerine Getirilmesi. HÂKİM ŞİRKET Hissedarlar - Yöneticiler - Çalışanlar - DEVLET - Müşteriler - Tüketiciler - Alacaklılar - BAĞLI ŞİRKET 6 Kenan Yılmaz - Av. Çağrı Bağatur - Av. Adnan Erdoğmuş Av.. 02.12.2013. 6.

(7) Be. Yeni TTK Uyumu – Şirketler Topluluğu Şirketler Topluluğu İlk kez yeni Türk Ticaret Kanunu ile düzenleniyor. • Kanun çok yeni, yeterince bilimsel doktrin ve mahkeme içtihatları henüz oluşmadı. • Tasarı hazırlanırken Türkiye ihtiyaçları göz önünde tutuldu, gerekçede bazı hususların uygulamada somut olayların özelliklerine göre karar verilerek şekilleneceği vurgulaması yapılmakta olup, bu nedenle mehaz kanunlara da fazla dayanılamıyor. • Henüz biraz karanlıkta yol alıyoruz, burada yapılacak tartışma ve yorumlar da nihai ve bağlayıcı görülmemeli.. 7 Kenan Yılmaz - Av. Çağrı Bağatur - Av. Adnan Erdoğmuş Av.. 02.12.2013. 7.

(8) Be. Yeni TTK Uyumu – Şirketler Topluluğu Şirketler Topluluğu Tanımı ve Türleri İşleyiş ve sorumluluklarda bağlı şirketler, bağlı yönetim kurulları yaklaşımı.. “Hâkim/Bağlı Şirket tanımı”. TTK 195/1. Bir ticaret şirketi başka bir ticaret şirketinin; doğrudan veya dolaylı olarak: • Oy haklarının çoğunluğuna sahipse veya • şirket sözleşmesi uyarınca, yönetim organında karar alabilecek çoğunluğu oluşturan sayıda üyenin seçimini sağlayabilmek hakkını haizse veya • kendi oy hakları yanında, bir sözleşmeye dayanarak, tek başına veya diğer pay sahipleri ya da ortaklarla birlikte, oy haklarının çoğunluğunu oluşturuyorsa veya • bir sözleşme gereğince veya başka bir yolla hâkimiyeti altında tutabiliyorsa, 1. şirket “hâkim”, diğeri “bağlı” şirkettir. “Kontrol karinesi” TTK 195/2 Bir ticaret şirketinin başka bir ticaret şirketinin paylarının çoğunluğuna veya onu yönetebilecek kararları alabilecek miktarda paylarına sahip bulunması, birinci şirketin hâkimiyetinin varlığına karinedir. 8 Kenan Yılmaz - Av. Çağrı Bağatur - Av. Adnan Erdoğmuş Av.. 02.12.2013. 8.

(9) Be. Yeni TTK Uyumu – Şirketler Topluluğu Şirketler Topluluğu Tanımı ve Türleri İşleyiş ve sorumluluklarda bağlı şirketler, bağlı yönetim kurulları yaklaşımı. “Dolaylı hâkimiyet”. TTK 195/3. Bir hâkim şirketin, bir veya birkaç bağlı şirket aracılığıyla bir diğer şirkete hâkim olması, dolaylı hâkimiyettir. TTK 197 “Karşılıklı İştirak” Birbirlerinin paylarının en az dörtte birine sahip bulunan sermaye şirketleri, karşılıklı iştirak (anılan şirketlerden biri diğerine hâkimse, ikincisi aynı zamanda bağlı şirket sayılır. Karşılıklı iştirak durumundaki şirketlerin her biri diğerine hâkimse ikisi de bağlı ve hâkim şirket kabul olunur.. “Yer unsuru / Teşebbüs unsuru”. TTK 195/5. Şirketler Topluluğunun hâkiminin, merkezi veya yerleşim yeri yurt içinde veya dışında (yabancı unsurlu iştirak) bulunan, bir teşebbüs olması hâlinde de, 195 ilâ 209 uncu maddeler ile bu Kanundaki şirketler topluluğuna ilişkin hükümler uygulanır. Hâkim teşebbüs tacir sayılır. (Teşebbüs unsurlu iştirak.) 9 Kenan Yılmaz - Av. Çağrı Bağatur - Av. Adnan Erdoğmuş Av.. 02.12.2013. 9.

(10) Be. Yeni TTK Uyumu – Şirketler Topluluğu Şirketler Topluluğu Tanımı ve Türleri. Sermaye çoğunluğu. Doğrudan. Dolaylı. Karşılıklı. Çoğunluk hâkimiyeti. Güçlü hâkimiyeti. Tam hâkimiyet. Oy çoğunluğu. Yönetim organı karar çoğunluğu. Sözleşme yoluyla hâkimiyet (hâkimiyet sözleşmesi). Fiili hâkimiyet Sözleşmesel hâkimiyet. Yabancı unsurlu. Teşebbüs unsurlu. 10 Kenan Yılmaz - Av. Çağrı Bağatur - Av. Adnan Erdoğmuş Av.. 02.12.2013. 10.

(11) Be. Yeni TTK Uyumu – Şirketler Topluluğu Şirketler Topluluğu Hâkim ve Bağlı Şirket Tespitleri İçin Nelerden Yararlanabiliriz? • Hisse çoğunluğu (Pay Sahipleri Defteri, Hazirun Cetveli; hissedarların hisse miktarı, hisse oranları, oy hakları.) • Oy çoğunluğu (Esas Sözleşme ve Esas Sözleşme değişiklikleri; oyda imtiyaz hakları.) • Yönetimde karar alacak sayıda üye seçtirme gücü (Esas Sözleşme ve Esas Sözleşme değişiklikleri; yönetimde imtiyaz hakları; yönetim kurulu üyesi belirleme hakkı; yönetim kurulu üyelerinin ad soyadları, tüzel kişiliği temsilen seçildilerse hangi tüzel kişileri temsil ettiği.) • Hâkimiyet Sözleşmesi (hâkimiyet içeren herhangi bir yazılı sözleşmenin bulunup bulunmadığının soruşturulması; varsa -> hâkimiyet altına giren şirketin genel kurul kararı, ticaret siciline tescil edilmiş haliyle.). 11 Kenan Yılmaz - Av. Çağrı Bağatur - Av. Adnan Erdoğmuş Av.. Teşebbüs: • Yurt içi veya yurtdışı (en az biri yurt içi.) • Özel ya da tüzel kişi. • Şahıs şirketi, kooperatif. • Ortak girişim (JV). • Dernek, vakıf, kamu tüzel kişisi olabilir…. Her somut olaya göre farklı bir değerlendirme: Şirketin dışında başka bir iktisadi amacı olan ve bu menfaat nedeniyle şirket üzerindeki hâkimiyetini şirketin aleyhine kullanabileceğinden ciddi şekilde endişe duyulan pay sahipliği olması önemli. (Aksi halde “teşebbüs” tanımına giremeyecek “pasif pay sahipliği” söz konusu olabilir.). Türkiye Muhasebe Standartları’nın konsolidasyona ilişkin 27 no.lu standart hükümleri: Bir işletmenin finansal ve faaliyet politikalarını yönetme gücü (şirketin nereye yatırım yapacağı, hangi finansman kaynağı ile çalışacağı, kârını nasıl dağıtacağı kararlarını alma gücü.). 02.12.2013. 11.

(12) Be. Yeni TTK Uyumu – Şirketler Topluluğu Şirketler Topluluğu. Sorumluluklar ve Yaptırımlar Bilerek Karşılıklı İştirake Girmek. TTK 201. Bir sermaye şirketinin paylarını iktisap edip karşılıklı iştirak konumuna bilerek giren diğer bir sermaye şirketi, iştirak konusu olan paylardan doğan toplam oylarıyla diğer pay sahipliği haklarının sadece dörtte birini kullanabilir. (Örtülü sermaye iadesi, sermayenin sulandırılması, sermayesi yayılmış şirketlerde yönetim kurullarının pay sahiplerine karşı bağımsızlaşması sakıncaları.) TTK 480/3. (Bağlı şirketin hâkim şirketin paylarını iktisap etmesi (ki 1/10 ile sınırlı) TTK 379/5 veya her iki şirketin birbirlerine hâkim olması (nitelikli karşılıklı iştirak) hallerinde bu kısıtlama uygulanmaz.) Basit karşılıklı iştirak - > %25 - 50. Bilerek karşılıklı iştirake girişilmişse - > Bedelsiz payları edinme hakkı hariç, diğer tüm pay sahipliği hakları (örneğin oy hakkı, kâr payı hakkı) bildirim yapılıncaya kadar donuyor. Söz konusu paylar toplantı ve karar nisabının hesaplanmasında dikkate alınmaz. Eğer kullanılmış ise - > Bu oylara dayalı kararlar, yani donan oylar kullanılmasa idi alınamayacak olan kararlar iptal edilebilir.. 12 Kenan Yılmaz - Av. Çağrı Bağatur - Av. Adnan Erdoğmuş Av.. 02.12.2013. 12.

(13) Be. Yeni TTK Uyumu – Şirketler Topluluğu Şirketler Topluluğu. Sorumluluklar ve Yaptırımlar Bildirim, tescil ve ilan yükümlülükleri.. TTK 198/1,2. Bir teşebbüs, bir sermaye şirketinin sermayesinin: • Doğrudan veya dolaylı olarak: %5, 10, 20, 25, 33, 50, 67 veya 100’ünü temsil eden miktarda paylarına sahip olduğu veya payları bu yüzdelerin altına düştüğü takdirde: • Teşebbüs, durumu söz konusu işlemlerin tamamlanmasını izleyen 10 gün içinde durumu - > Sermaye şirketine Sermaye Şirketi de - > bu Kanun ile diğer kanunlarda gösterilen yetkili makamlara bildirir. Payların yukarıda belirtilen oranlarda kazanılması veya elden çıkarılması, yıllık faaliyet ve denetleme raporlarında ayrı bir başlık altında açıklanır ve sermaye şirketinin internet sitesinde ilan edilir. Teşebbüsün ve sermaye şirketinin yönetim kurulu üyeleriyle yöneticileri de, kendilerinin, eşlerinin, velayetleri altındaki çocuklarının ve bunların, sermayelerinin en az %20’sine sahip bulundukları ticaret şirketlerinin o sermaye şirketindeki payları ile ilgili olarak bildirimde bulunurlar. Bildirimler yazılı şekilde yapılır, ticaret siciline tescil ve ilan olunur.. 13. Bildirim, tescil ve ilan yükümlülükleri yerine getirilmediği sürece - > İlgili paylara ait oy hakkı dahil, diğer haklar (örneğin kâr payı hakkı) donuyor. Av. Kenan Yılmaz Av. Çağrı Bağatur - Av. Adnan Bildirim yükümlülüğünün yerine getirilmemesine dair diğer hukuki sonuçlara ilişkin hükümler saklıdır. 13 Erdoğmuş.

(14) Be. Yeni TTK Uyumu – Şirketler Topluluğu Şirketler Topluluğu. Sorumluluklar ve Yaptırımlar. Bildirim, tescil ve ilan yükümlülükleri.. TTK 198/3. Hâkimiyet sözleşmesinin ticaret siciline tescil ve ilanı • Yönetim organına” talimat verme yetkisi: Anonim şirketlerde “yönetim kuruluna”, limited şirketlerde “müdürlere” ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerde ise “yöneticilere” • Bu halde, hâkim şirketin bağlı şirkete ortak olması zorunluluğu bulunmamaktadır. • Bağlı şirketin genel kurulunca kabulünden sonra, tescil talebinde bulunulacaktır. • Bu sözleşme nedeniyle talimat verme yetkisini haiz olan tarafın yerleşim yerinin veya merkezinin yurt dışında bulunması ve sözleşmenin yurt dışında düzenlenmiş olması veya yabancı hukuka tabi olması durumunda da, sözleşmenin talimat alan ortaklığın merkezinin bulunduğu müdürlükte tescili gerekir. Bildirim, tescil ve ilan yükümlülükleri yerine getirilmezse - > Sözleşme geçersiz. Ancak şirketler topluluğuna ilişkin yükümlülük ve sorumluluklar (örneğin bağlı şirketin ortakları ve alacaklılarına karşı) hala geçerli.. 14 Kenan Yılmaz - Av. Çağrı Bağatur - Av. Adnan Erdoğmuş Av.. 02.12.2013. 14.

(15) Be. Yeni TTK Uyumu – Şirketler Topluluğu Şirketler Topluluğu. Sorumluluklar ve Yaptırımlar Bağlı Şirket Raporları. TTK 199/1, UDK 30/3. • Bağlı ve hâkim şirketin faaliyet yılı içerisinde raporlama ve denkleştirme yükümlülükleri. • Hâkim ve bağlı şirket ilişkilerinin bağlı şirket yönetim kurulunca her faaliyet yılının ilk üç ayı içinde, bir rapora bağlanması zorunluluğu. Rapor doğru ve dürüst hesap verme ilkelerine uygun olmalıdır ve aşağıdakileri kapsamalıdır: • Şirketin geçmiş faaliyet yılında hâkim şirketle, hâkim şirkete bağlı bir şirketle, hâkim şirketin yönlendirmesiyle onun ya da ona bağlı bir şirketin yararına yaptığı tüm hukuki işlemlerin ve geçmiş faaliyet yılında hâkim şirketin ya da ona bağlı bir şirketin yararına alınan veya alınmasından kaçınılan tüm diğer önlemlerin açıklaması. • Hukuki işlemlerde edimler ve karşı edimler, önlemlerde, önlemin sebebi ve şirket yönünden yarar ve zararların belirtilmesi. • Zarar denkleştirilmişse, bunun faaliyet yılı içinde fiilen nasıl gerçekleştiği veya şirketin sağladığı hangi menfaatlere ilişkin olarak bir istem hakkı tanındığının ayrıca bildirilmesi. • Raporun sonunda şirketin, hukuki işlemin yapıldığı veya önlemin alındığı veya alınmasından kaçınıldığı anda kendilerince bilinen hâl ve şartlara göre, her bir hukuki işlemde uygun bir karşı edim sağlanıp sağlanmadığını ve alınan veya alınmasından kaçınılan önlemin şirketi zarara uğratıp uğratmadığının açıklanması. • Şirket zarara uğramışsa, yönetim kurulu ayrıca zararın denkleştirilip denkleştirilmediğinin de belirtilmesi (Bu açıklama sadece yıllık faaliyet raporunda yer alır.. 200 güne kadar adli para cezası 15 Kenan Yılmaz - Av. Çağrı Bağatur - Av. Adnan Erdoğmuş Av.. 02.12.2013. 15.

(16) Be. Yeni TTK Uyumu – Şirketler Topluluğu Şirketler Topluluğu. Sorumluluklar ve Yaptırımlar Bağlı Şirket Raporları. TTK 199/4, UDK 30/3. Hâkim şirketin her yönetim kurulu üyesi, yönetim kurulu başkanından: • Bağlı şirketlerin finansal ve malvarlığıyla ilgili durumları ile üç aylık hesap sonuçları,. • Hâkim şirketin bağlı şirketlerle, bağlı şirketlerin birbirleriyle, hâkim ve bağlı şirketlerin pay sahipleri ve bunların yakınlarıyla ilişkileri; yaptıkları işlemler ve bunların sonuç ve etkileri hakkında, özenli, gerçeği aynen ve dürüstçe yansıtan hesap verme ilkelerine göre düzenlenmiş bir rapor hazırlattırıp yönetim kuruluna sunmasını ve bunun sonuç kısmının yıllık rapor ile denetleme raporuna eklenmesini isteyebilecektir. • Bağlı şirketler, ret için yoruma yer bırakmayacak açıklıkta bir haklı sebebin varlığını ispat edemedikleri takdirde, bu raporun hazırlanması için gerekli olan bilgi ve belgeleri hâkim şirketin bu işle görevlendirilen uzmanlarına vermekle yükümlü tutulmuşlardır. Buna uyulmadığı takdirde - > 200 güne kadar adli para cezası. (İstemde bulunan yönetim kurulu üyesi, bunu bir üçüncü kişinin yararlanması amacıyla yapmışsa bunun sonuçlarından sorumlu tutulabilecektir.). 16 Kenan Yılmaz - Av. Çağrı Bağatur - Av. Adnan Erdoğmuş Av.. 02.12.2013. 16.

(17) Yeni TTK Uyumu – Şirketler Topluluğu. [. Şirketler Topluluğu. Bağlı Şirket Raporu (Örnek) ………………………………A.Ş[ 01.01.2012 – 31.12.2012 Faaliyet Dönemi Bağlı Şirket Raporu. Bu “Bağlı Şirket Raporu” Türk Ticaret Kanunu’nun 199. maddesinde öngörülen yükümlülük kapsamında, 2012 yılı faaliyet dönemimizde Şirketimizin hâkim şirket (……………….. A..Ş. ve diğer bağlı şirketleriyle ilişkileri hakkında aşağıdaki bilgileri aktarmak amacıyla düzenlenmiştir: Faaliyet dönemi boyunca Hakim Şirket ve bağlı şirketlerinden alınmış ve Şirketimize faturalanmış herhangi bir hizmet alımı bulunmamaktadır. (Varsa - > Açıklaması yapılmalıdır.) Faaliyet dönemi boyunca Hakim Şirket ve bağlı şirketleri lehine verilmiş olan herhangi bir kefalet bulunmamaktadır. (Varsa - > Açıklaması yapılmalıdır.) 2012 yıl sonu itibariyle Hakim Şirket’ten veya bağlı şirketlerinden her hangi bir cari hesap alacağımız veya borcumuz mevcut değildir. (Varsa - > Açıklaması yapılmalıdır.) 2012 yılsonu itibariyle Hakim Şirketten firmamıza verilmiş herhangi bir sermaye avansı bulunmamaktadır. (Varsa - > Açıklaması yapılmalıdır.) Bu rapora konu işlemlerden dolayı şirketimiz, denkleştirilmesi gereken bir zarara uğramamış olup; şirketimiz ile Hakim Şirket ve diğer bağlı şirketler arasındaki ilişkiler, işlemler ve edimler, piyasa koşulları, emsaller ve yasal kurallar dikkate alınarak, üçüncü kişilerle akdedilir gibi yapılmakta ve fiyatlandırılmakta olup, bu çerçevede şirketimizin uğradığı herhangi bir zararımız bulunmamaktadır. (Varsa - > Açıklaması yapılmalıdır.) Sonuç olarak; şirketimizin 2012 faaliyet dönemi için, tarafımızca bilinen hâl ve şartlara göre, Hâkim Şirket’in yönlendirmesiyle onun ya da ona bağlı bir şirketin yararına yaptığı hukuki işlem veya onun ya da ona bağlı bir şirketin yararına yapılmış veya alınmasından kaçınılan bir önlem bulunmamakta olup, bu rapor doğru ve dürüst hesap verme ilkelerine uygun olarak düzenlenmiştir. (Varsa - > Açıklaması yapılmalıdır.) Bilgilerinize sunulur. Saygılarımızla, YK Bşk. YK Bşk. Yrd.. YK Üyeleri…... 17 Kenan Yılmaz - Av. Çağrı Bağatur - Av. Adnan Erdoğmuş Av.. 02.12.2013. 17.

(18) Be. Yeni TTK Uyumu – Şirketler Topluluğu Şirketler Topluluğu. Sorumluluklar ve Yaptırımlar Bilgi alma ve inceleme hakkı. TTK 200, 437/2. Hâkim şirketin her pay sahibi genel kurulda; • bağlı şirketlerin finansal ve malvarlığıyla ilgili durumları ile hesap sonuçları, • hâkim şirketin bağlı şirketlerle, bağlı şirketlerin birbirleriyle, hâkim ve bağlı şirketlerin pay sahipleri, yöneticileri ve bunların yakınlarıyla ilişkileri, yaptıkları işlemler ve bunların sonuçları hakkında, özenli, gerçeği aynen ve dürüstçe yansıtan hesap verme ilkelerine uygun, doyurucu bilgi verilmesini isteyebilir.. Pay sahibi genel kurulda; • yönetim kurulundan, şirketin işleri; • Denetçilerden, denetimin yapılma şekli ve sonuçları hakkında bilgi isteyebilir. Bilgi verme yükümü, 200 üncü madde çerçevesinde şirketin bağlı şirketlerini de kapsar. Pay sahiplerinden herhangi birine bu sıfatı dolayısıyla genel kurul dışında bir konuda bilgi verilmişse, diğer bir pay sahibinin istemde bulunması üzerine, aynı bilgi, gündemle ilgili olmasa da aynı kapsam ve ayrıntıda verilir.. Bilgi verilmesi, sadece, istenilen bilgi verildiği takdirde şirket sırlarının açıklanacağı veya korunması gereken diğer şirket menfaatlerinin tehlikeye girebileceği gerekçesi ile reddedilebilir. . (Gerekçede bu haller - > Bir haberde, davada, raporda, kitapta kullanılacak olması, potansiyel bir rakibe veya yabancıya verilme tehlike taşıması…). Bilgi alma veya inceleme istemleri cevapsız bırakılan, haksız olarak reddedilen, ertelenen pay sahibi, reddi izleyen on gün içinde - > şirketin merkezinin bulunduğu asliye ticaret mahkemesine başvurarak, mahkeme kararına dayanarak bu bilgileri alabilir. 18. 18 Kenan Yılmaz - Av. Çağrı Bağatur - Av. Adnan Erdoğmuş Av.. 02.12.2013.

(19) Be. Yeni TTK Uyumu – Şirketler Topluluğu Şirketler Topluluğu Vaka I. Türkiye’de yerleşik A Vakfı, Türkiye’de yerleşik B İşletme A.Ş.’nin %33’üne sahiptir ancak oyda iki katı imtiyaza sahiptir. B İşletme A.Ş.’nin diğer hissedarı %67 ile yine Türkiye’de yerleşik C Taahhüt A.Ş.’dir. Bu arada Hollanda’da yerleşik D Europe BV ile C Taahhüt A.Ş. arasında bir hissedarlık bağı bulunmamakta, ancak D Europe BV lehine yönetim imtiyazına dayalı bir hâkimiyet sözleşmesi bulunmaktadır. “Bağlı Şirket” raporlarını kimler düzenleyecektir?. 19 Kenan Yılmaz - Av. Çağrı Bağatur - Av. Adnan Erdoğmuş Av.. 02.12.2013. 19.

(20) Be. Yeni TTK Uyumu – Şirketler Topluluğu Şirketler Topluluğu Vaka I. Teşebbüs unsurlu Türkiye’de yerleşik A Vakfı Türkiye’de yerleşik B İşletme A.Ş.’nin %33’üne sahiptir ancak oyda iki katı imtiyaza sahiptir. B İşletme A.Ş.’nin diğer hissedarı %67 ile yine Türkiye’de yerleşik C Taahhüt A.Ş.’dir. Bu arada Hollanda’da yerleşik D Europe BV Yabancı unsurlu ile C Taahhüt A.Ş. arasında bir hissedarlık bağı bulunmamakta, ancak D Europe BV lehine yönetim imtiyazına dayalı bir hâkimiyet sözleşmesi bulunmaktadır.. B İşletme A.Ş, A Vakfı’na bağlı şirket raporu düzenleyecek.. Oy çoğunluğu. C Taahhüt A.Ş., D Europe BV’ye bağlı şirket raporu düzenleyecek. (Şayet hâkimiyet sözleşmesi yazılı ise, bağlı şirket genel kurulu kararı alınmış ve İstanbul ticaret siciline tescil edilmişse.) Hâkimiyet sözleşmesi Hâkimiyet sözleşmesinin geçersiz olması şirketler topluluğuna ilişkin yükümlülüklere ve sorumluluklara ilişkin hükümlerinin uygulanmasına engel teşkil etmeyecektir. Bağlı şirketin ortakları ve alacaklılarına karşı sorumluluk uygulanabilecektir.. B İşletme AŞ, C Taahhüt A.Ş.’ye bağlı şirket raporu düzenlemeyecek.. Sermaye çoğunluğu var, ama atıl. Bir sermaye şirketinin paylarının çoğunluğuna sahip olmak esasında hâkimiyet kurulması için yeterli değildir. Sermaye çoğunluğu, hâkimiyetin varlığı yönünden sadece bir karine olarak görülmüştür. Çünkü oyda imtiyaz hakları ve yönetim organındaki çoğunluk, sermaye çoğunluğunu tamamen etkisiz duruma getirebilir. 20 Kenan Yılmaz - Av. Çağrı Bağatur - Av. Adnan Erdoğmuş Av.. 02.12.2013. 20.

(21) Be. Yeni TTK Uyumu – Şirketler Topluluğu Şirketler Topluluğu. 21 Kenan Yılmaz - Av. Çağrı Bağatur - Av. Adnan Erdoğmuş Av.. 02.12.2013. 21.

(22) Be. Yeni TTK Uyumu – Şirketler Topluluğu Şirketler Topluluğu. Sorumluluklar ve Yaptırımlar Hâkimiyetin hukuka aykırı kullanılması.. TTK 202. Yönetime Müdahaleden Sorumluluk • •. Yeni TTK’da hâkim şirketin, hâkimiyetini, bağlı şirketi kayba uğratacak şekilde kullanamayacağı belirtilmiştir. Yeni TTK uyarınca sadece hâkim şirket durumunda olmak sorumluluğun doğmasına yol açmaz; sorumlu olabilmek için ayrıca hâkim durumunun kötüye kullanılmış olması gerekmektedir.. 22 Kenan Yılmaz - Av. Çağrı Bağatur - Av. Adnan Erdoğmuş Av.. 02.12.2013. 22.

(23) Yeni TTK Uyumu – Şirketler Topluluğu. Be. Şirketler Topluluğu. Sorumluluklar ve Yaptırımlar Hâkimiyetin hukuka aykırı kullanılması. Yönetime Müdahaleden Sorumluluk. Bu çerçevede, hâkim şirket bağlı şirketi, özellikle: •. • • • • •. 23 Av.. İş, varlık, fon, personel, alacak ve borç devri gibi hukuki işlemler yapmaya; kârını azaltmaya ya da aktarmaya; Malvarlığını ayni veya kişisel nitelikte haklarla sınırlandırmaya; Kefalet, garanti ve aval vermek gibi sorumluluklar yüklenmeye; Ödemelerde bulunmaya; Haklı bir sebep olmaksızın tesislerini yenilememek, yatırımlarını kısıtlamak, durdurmak gibi verimliliğini ya da faaliyetini olumsuz etkileyen kararlar veya önlemler almaya; ya da Gelişmesini sağlayacak önlemleri almaktan kaçınmaya yöneltemez.. Kenan Yılmaz - Av. Çağrı Bağatur - Av. Adnan Erdoğmuş. 02.12.2013. 23.

(24) Yeni TTK Uyumu – Şirketler Topluluğu. Be. Şirketler Topluluğu. Sorumluluklar ve Yaptırımlar Hâkimiyetin hukuka aykırı kullanılması.. Yönetime Müdahaleden Sorumluluk •. Hâkim şirketin, hâkim durumunu yukarıda belirtildiği şekilde kötüye kullanması ve bu nedenle bağlı şirketin kayba uğraması durumunda, hâkim şirkete öncelikli olarak bağlı şirketin maruz kaldığı kaybı, kaybın gerçekleştiği faaliyet yılı içinde denkleştirme yükümlülüğü getirilmiştir.. •. Hâkim şirket açısından denkleştirme yükümlülüğünün doğabilmesi için bağlı şirketin zarara uğraması şart değildir.. •. Bağlı şirket açısından zarar tehlikesinin doğması durumunda da (örn. bağlı şirketin kefil olması, garanti vermesi vb. durumlarda da), hâkim şirket açısından denkleştirme yükümlülüğü söz konusu olur.. 24 Kenan Yılmaz - Av. Çağrı Bağatur - Av. Adnan Erdoğmuş Av.. 02.12.2013. 24.

(25) Yeni TTK Uyumu – Şirketler Topluluğu. Be. Şirketler Topluluğu. Sorumluluklar ve Yaptırımlar Hâkimiyetin hukuka aykırı kullanılması.. Yönetime Müdahaleden Sorumluluk •. Söz konusu denkleştirme yükümlülüğünün, kaybın gerçekleştiği faaliyet yılı içinde yerine getirilmesi gerekmektedir.. •. Denkleştirme fiilen gerçekleştirilebileceği gibi bu konuda bağlı şirkete kapsamı belirlenmek şartıyla bir talep hakkı tanınmak suretiyle de yerine getirilebilir.. •. Yeni TTK uyarınca, her türlü kaybın değil, sadece aynı koşullarda bulunan bağımsız bir şirketin dürüst ve tedbirli yöneticisinin yapmayacağı bir tasarruftan doğan kayıpların denkleştirilmesi gerekmektedir.. 25 Kenan Yılmaz - Av. Çağrı Bağatur - Av. Adnan Erdoğmuş Av.. 02.12.2013. 25.

(26) Yeni TTK Uyumu – Şirketler Topluluğu. Be. Şirketler Topluluğu. Sorumluluklar ve Yaptırımlar Hâkimiyetin hukuka aykırı kullanılması.. Yönetime Müdahaleden Sorumluluk •. Hâkim şirketin, kaybın meydana geldiği faaliyet yılı içinde yukarıda belirtilen denkleştirme yükümlülüğünü yerine getirmemesi durumunda, bağlı şirketin her pay sahibi ve alacaklısı, hâkim şirketten ve kayba sebebiyet veren hâkim şirket yönetim kurulundan, bağlı şirketin zararını tazmin etmelerini talep edebilir.. •. Görüldüğü üzere, hâkim şirket ve hâkim şirket yöneticilerinin tazminat sorumlulukları, denkleştirme yükümlülüğünün yerine getirilmemesi halinde söz konusu olmaktadır.. 26 Av.. Kenan Yılmaz - Av. Çağrı Bağatur - Av. Adnan Erdoğmuş. 02.12.2013. 26.

(27) Yeni TTK Uyumu – Şirketler Topluluğu. Be. Şirketler Topluluğu. Sorumluluklar ve Yaptırımlar Hâkimiyetin hukuka aykırı kullanılması.. Yönetime Müdahaleden Sorumluluk •. Bunun yanı sıra, tazminat davası açılabilmesi için şirketin zarara uğramış olması gerekmektedir.. •. Dolayısıyla, her ne kadar salt zarar tehlikesinin varlığı (örn. kefaletin ve garanti verilmiş olması) durumunda denkleştirme yükümlülüğü söz konusu olmaktaysa da, zarar meydana gelmedikçe denkleştirme yapılmadığı gerekçesiyle tazminat davası açılması mümkün olmayacaktır.. 27 Kenan Yılmaz - Av. Çağrı Bağatur - Av. Adnan Erdoğmuş Av.. 02.12.2013. 27.

(28) Be. Yeni TTK Uyumu – Şirketler Topluluğu Şirketler Topluluğu. Sorumluluklar ve Yaptırımlar Hâkimiyetin hukuka aykırı kullanılması.. Yönetime Müdahaleden Sorumluluk Söz konusu tazminat davasında, davacı, (i) hâkim şirketin hâkim durumunu kötüye kullanarak, bağlı şirketi kayba uğratan bir işlemin gerçekleşmesini sağladığını (yönlendirdiğini); (ii) söz konusu kaybın denkleştirilmemiş olduğunu; (iii) bu kaybın bağlı şirket nezdinde bir zarara yol açmış olduğunu ve (iv) zararla hâkim durumun kötüye kullanılması eylemi arasında illiyet bağı bulunduğunu ispat etmekle yükümlüdür.. 28 Kenan Yılmaz - Av. Çağrı Bağatur - Av. Adnan Erdoğmuş Av.. 02.12.2013. 28.

(29) Be. Yeni TTK Uyumu – Şirketler Topluluğu Şirketler Topluluğu. Sorumluluklar ve Yaptırımlar Hâkimiyetin hukuka aykırı kullanılması.. Önemli Kararlardan Sorumluluk Hâkim durumun kullanılması sonucunda bağlı şirket bakımından açıkça anlaşılabilir haklı bir sebep bulunmaksızın bağlı şirket nezdinde gerçekleştirilen birleşme, bölünme, tür değiştirme, fesih, menkul kıymet çıkarılması ve önemli esas sözleşme değişikliği gibi işlemlere ilişkin hâkim şirketin sorumluluğu söz konusu olmaktadır.. 29 Kenan Yılmaz - Av. Çağrı Bağatur - Av. Adnan Erdoğmuş Av.. 02.12.2013. 29.

(30) Be. Yeni TTK Uyumu – Şirketler Topluluğu Şirketler Topluluğu. Sorumluluklar ve Yaptırımlar Hâkimiyetin hukuka aykırı kullanılması.. Önemli Kararlardan Sorumluluk Böyle bir durumda, sorumluluk konusu karara ilişkin olarak genel kurulda ret oyu vererek bunu tutanağa geçirten ya da yönetim kurulunun bu konudaki kararına yazılı olarak itiraz eden pay sahipleri, hâkim şirkete karşı dava açarak; hâkim şirketten, zararlarının tazminini ya da paylarının varsa en az borsa değeriyle, yoksa veya borsa değeri hakkaniyete uygun düşmüyorsa, gerçek değerle veya genel kabul gören bir yönteme göre belirlenecek bir değerle satın alınmasını talep edebilirler.. 30 Kenan Yılmaz - Av. Çağrı Bağatur - Av. Adnan Erdoğmuş Av.. 02.12.2013. 30.

(31) Be. Yeni TTK Uyumu – Şirketler Topluluğu Şirketler Topluluğu. Sorumluluklar ve Yaptırımlar Hâkimiyetin hukuka aykırı kullanılması. Önemli Kararlardan Sorumluluk. Yukarıda belirtildiği üzere tazminat veya payların satın alınması istemini içeren dava, genel kurul kararının verildiği veya yönetim kurulu kararının ilan edildiği tarihten başlayarak 2 (iki) yılda zamanaşımına uğrar. Birleşme, bölünme ve tür değiştirmeye ilişkin olarak kanunda pay sahiplerine tanınan diğer haklar saklı tutulmuştur.. Bağlı şirket yöneticileri, hâkim şirketten bağlı şirketin alacaklılarına ve pay sahiplerine karşı doğabilecek tüm hukuki sorumluluklarını bir sözleşme ile üstlenmesini talep edebilirler.. 31 Kenan Yılmaz - Av. Çağrı Bağatur - Av. Adnan Erdoğmuş Av.. 02.12.2013. 31.

(32) Yeni TTK Uyumu – Şirketler Topluluğu Şirketler Topluluğu. Sorumluluklar ve Yaptırımlar Hâkimiyetin hukuka aykırı kullanılması.. TTK 202, UDK 18. Örtülü kazanç aktarımının engellenerek şirket ortaklarının ve kamunun haklarının korunması yaklaşımı. Hâkimiyetin hukuka aykırı kullanılmaması yükümlülüğü, bağlı şirketi kayba uğratmama, dürüstlük kuralı, tedbirli yönetici karineleri. Bağlı şirketi, kayba uğratacak, örneğin iş, varlık, fon, personel, alacak ve borç devri, birleşme, bölünme, tür değiştirme, fesih, menkul kıymet çıkarılması ,önemli esas sözleşme değişikliği gibi hukuki işlemler yapmaya; kârını azaltmaya ya da aktarmaya; malvarlığını ayni veya kişisel nitelikte haklarla sınırlandırmaya; kefalet, garanti ve aval vermek gibi sorumluluklar yüklenmeye; ödemelerde bulunmaya yöneltmeme veya yöneltse de aynı faaliyet yılında denkleştirme yapma veya denk istem hakkı tanıma.. 32 Kenan Yılmaz - Av. Çağrı Bağatur - Av. Adnan Erdoğmuş Av.. Bağlı şirketi, örneğin haklı bir sebep olmaksızın tesislerini yenilememek, yatırımlarını kısıtlamak, durdurmak gibi verimliliğini ya da faaliyetini olumsuz etkileyen kararlar veya önlemler almaya yahut gelişmesini sağlayacak önlemleri almaktan kaçınmaya yöneltmeme veya yöneltse de aynı faaliyet yılında denkleştirme yapma.. 02.12.2013. 32.

(33) Yeni TTK Uyumu – Şirketler Topluluğu Şirketler Topluluğu. Sorumluluklar ve Yaptırımlar Hâkimiyetin hukuka aykırı kullanılması.. TTK 202, UDK 18. Hâkimiyetin hukuka aykırı kullanılmaması yükümlülüğü, bağlı şirketi kayba uğratmama, dürüstlük kuralı, tedbirli yönetici karineleri.. Şirketin uğradığı zararın tazminini şirket ve her bir pay sahibi zarara uğratan YK üyesinden, yöneticiden isteyebilir.. Mevcut kayıplar için 01.07.2014. • Pay sahipleri tazminatın ancak şirkete ödenmesini isteyebilir. • Birden çok kişinin aynı zararı tazminle yükümlü olmaları halinde, bunlardan her biri, kusuruna ve durumun gereklerine göre, zarar şahsen kendisine yükletilebildiği ölçüde, bu zarardan diğerleriyle birlikte müteselsilen sorumlu olur. • Zararı ve sorumluyu öğrendikten sonra 2 yıl, fiilin icrasından 5 yıl, fiil TCK’da daha uzun zamanaşımına tabiyse o sürede zaman aşımı uygulanacaktır. • Genel Kurul veya Yönetim Kurulu kararlarında YK üyelerinin, hissedarların red oyu verip, tutanağa geçirmeleri veya yazılı itirazlarda bulunmaları, denetçinin itirazda bulunup, riskin erken saptanması ve yönetimi komitesinin özel denetçi istemeleri, işlemle ilgili yöneticilerin yazılı itiraz ve bildirimde bulunmaları önemli. 33 Av.. Kenan Yılmaz - Av. Çağrı Bağatur - Av. Adnan Erdoğmuş. 02.12.2013. 33.

(34) Yeni TTK Uyumu – Şirketler Topluluğu Şirketler Topluluğu Güçlü hâkimiyet. TTK 208. Hâkim şirket, doğrudan veya dolaylı olarak bir sermaye şirketinin paylarının ve oy haklarının en az %90’ına sahipse:. • Azlık şirketin çalışmasını engelliyor, dürüstlük kuralına aykırı davranıyor, fark edilir sıkıntı yaratıyor veya pervasızca hareket ediyorsa, • hâkim şirket azlığın paylarını varsa borsa değeri, yoksa veya borsa değeri hakkaniyete uygun düşmüyorsa, gerçek değerle veya genel kabul gören bir yönteme göre belirlenecek bir değerle. satın alabilir.. 34 Kenan Yılmaz - Av. Çağrı Bağatur - Av. Adnan Erdoğmuş Av.. 02.12.2013. 34.

(35) Yeni TTK Uyumu – Şirketler Topluluğu Şirketler Topluluğu Tam hâkimiyet. TTK 203. Bir ticaret şirketi bir sermaye şirketinin paylarının ve oy haklarının doğrudan veya dolaylı olarak %100’üne sahipse: • Hâkim şirketin yönetim kurulu, topluluğun belirlenmiş ve somut politikalarının gereği olmak şartıyla, kaybına sebep verebilecek sonuçlar doğurabilecek nitelik taşısalar bile, bağlı şirketin yönlendirilmesine ve yönetimine ilişkin talimat verebilir. • Bağlı şirketin organları, yöneticileri talimata uymak zorundadırlar, sorumlu tutulamazlar. • Tam hâkim şirketçe dahi bağlı şirketin ödeme gücünü açıkça aşan, varlığını tehlikeye düşürebilecek olan veya önemli varlıklarını kaybetmesine yol açabilecek nitelik taşıyan talimat verilemez. • Tam hâkimiyette, hâkim şirket ve yöneticilerinin verdikleri talimatlar dolayısıyla bağlı şirkette oluşan kayıp, o hesap yılı içinde, denkleştirilmediği veya zamanı ve şekli de belirtilerek şirkete denk bir istem hakkı tanınmadığı takdirde, zarara uğrayan alacaklılar hâkim şirkete ve onun kayıptan sorumlu yönetim kurulu üyelerine karşı tazminat davası açabilirler.. 35 Av.. Kenan Yılmaz - Av. Çağrı Bağatur - Av. Adnan Erdoğmuş. 02.12.2013. 35.

(36) Yeni TTK Uyumu – Şirketler Topluluğu Şirketler Topluluğu Denetim. TTK 397 vd. •. Denetçiler şirketin bir organı olmaktan çıkarılmış, bunun yerine bağımsız denetim sistemi öngörülmüştür.. •. Madde 397/4’te bağımsız denetime tabi olacak olan şirketlerin Bakanlar Kurulu kararıyla belirleneceği öngörülmüştür.. •. Bunun yanı sıra, Madde 397/4’te belirtilen bağımsız denetime tabi şirketler dışında kalan şirketlerin de ne şekilde denetime tabi olacağı hususunun bir yönetmelikle düzenleneceği belirtilmiştir. yerine bağımsız denetim sistemi öngörülmüştür. Bağımsız denetçiler, anonim şirketin ve şirketler topluluğunun;  finansal tablolarını;  şirket yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporlarını;  riskin erken saptanması ve yönetimi komitesinin düzenlediği raporları denetleyecektir. denetleyecektir.. 36 Kenan Yılmaz - Av. Çağrı Bağatur - Av. Adnan Erdoğmuş Av.. 02.12.2013. 36.

(37) Yeni TTK Uyumu – Şirketler Topluluğu Şirketler Topluluğu Denetim. TTK 397 vd. Denetleme, şirketin ve topluluğun malvarlıksal ve finansal durumunun, dürüst resim ilkesine uygun olarak yansıtılıp yansıtılmadığını, yansıtılmamışsa bunun sebeplerini dürüstçe belirtecek şekilde yapılacaktır. Denetime tabi olduğu hâlde, denetlettirilmemiş finansal tablolar ile yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporu, düzenlenmemiş hükmündedir. yerine bağımsız denetim sistemi öngörülmüştür. SSöz konusu raporda, denetçi: • • • •. Olumlu görüş; Sınırlandırılmış olumlu görüş; Olumsuz görüş; veya Görüş vermekten kaçınma. şeklinde rapor verebilir. 37 Kenan Yılmaz - Av. Çağrı Bağatur - Av. Adnan Erdoğmuş Av.. 02.12.2013. 37.

(38) Yeni TTK Uyumu – Şirketler Topluluğu Şirketler Topluluğu Denetim. TTK 397 vd. •. Denetçinin olumlu görüş vermesi; yapılan denetimde, Türkiye Denetim Standartları ve diğer gereklilikler bakımından herhangi bir aykırılık bulunmadığı; şirketin veya topluluğun finansal tablolarının doğru olduğu; malvarlığı ile finansal duruma ve kârlılığa ilişkin yansıtılan tablonun gerçeğe uygun olduğu anlamını taşımaktadır.. •. Denetçinin sınırlı olumlu görüş vermesi; finansal tabloların şirketin yetkili organlarınca düzeltilmesi mümkün aykırılıklar içerdiği ve söz konusu aykırılıkların tablolarda açıklanmış olan sonucu önemli ölçüde etkilemediği anlamını taşımaktadır.. •. Denetçinin olumsuz görüş vermesi; finansal tablolarda kapsamlı ve büyük aykırılıklar bulunduğu anlamını taşımaktadır.. •. Denetçinin görüş vermekten kaçınması; şirket defterlerinde denetlemenin yapılmasına olanak vermeyecek şekilde belirsizlik olması ya da denetleme hususunda önemli kısıtlamalar yapılmış halinde söz konusu olmaktadır. Denetçi bu hususları ispatlayacak yeterli delile sahip olmasa bile görüş vermekten kaçınabilir.. 38 Kenan Yılmaz - Av. Çağrı Bağatur - Av. Adnan Erdoğmuş Av.. 02.12.2013. 38.

(39) Yeni TTK Uyumu – Şirketler Topluluğu Şirketler Topluluğu Denetim. TTK 397 vd. •. Olumsuz görüş yazılan hâllerde yönetim kurulu, görüş yazısının kendisine teslimi tarihinden itibaren dört iş günü içinde, genel kurulu toplantıya çağırır ve genel kurul yeni bir yönetim kurulu seçer. Esas sözleşmede aksi öngörülmemişse, eski yönetim kurulu üyeleri yeniden seçilebilir. Yeni yönetim kurulu altı ay içinde, kanuna, esas sözleşmeye ve standartlara uygun finansal tablolar hazırlatır ve bunları denetleme raporu ile birlikte genel kurula sunar. Sınırlı olumlu görüş verilen hâllerde genel kurul, gerekli önlemleri ve düzeltmeleri de karara bağlar.enetim sistemi öngörülmüştür.. •. Madde 400’de kimlerin bağımsız denetçi olamayacağına ilişkin olarak da bir sınırlama getirilmiş olup ilgili maddede, denetçinin bağımsızlığını etkileyebilecek hususlar sekiz bent halinde teker teker sayılmıştır. Buna göre, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir ve/veya sermaye şirketi ve bunların ortaklarından biri ve bunların ortaklarının yanında çalışan veya bu cümlede anılan kişilerin mesleği birlikte yaptıkları kişi veya kişilerin, söz konusu maddede yer alan sınırlamalara tabi olması durumunda, bunların ilgili şirketin bağımsız denetçisi olması mümkün değildir.. 39 Kenan Yılmaz - Av. Çağrı Bağatur - Av. Adnan Erdoğmuş Av.. 02.12.2013. 39.

(40) Yeni TTK Uyumu – Şirketler Topluluğu Şirketler Topluluğu Topluluk Denetçisi. TTK 399. • Denetçinin, her faaliyet dönemi ve her hâlde görevini yerine getireceği faaliyet dönemi bitmeden seçilmesi şarttır. Seçimden sonra, yönetim kurulu, gecikmeksizin denetleme görevini hangi denetçiye verdiğini ticaret siciline tescil ettirir ve Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi ile internet sitesinde ilan eder. • İnternet sitesinde denetçi bilgisine "Bilgi Toplumu Hizmetleri" kısmında yer verilmiş olması gerekmektedir. • Konsolidasyona dâhil olan ana şirketin finansal tablolarını denetlemek için seçilen denetçi, başka bir denetçi seçilmediği takdirde, topluluk finansal tablolarının da denetçisi kabul edilir. • Şirket ile denetçi arasında şirketin ve topluluğun yılsonu hesaplarına, finansal tablolarına ve yönetim kurulunun faaliyet raporuna ilişkin, ilgili kanunun, idari tasarrufun veya esas sözleşme hükümlerinin yorumu veya uygulanması konusunda doğan görüş ayrılıkları bulunması halinde, söz konusu uyuşmazlıklar hakkında nihai karar, şirketin merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesi tarafından verilecektir.. 40 Kenan Yılmaz - Av. Çağrı Bağatur - Av. Adnan Erdoğmuş Av.. 02.12.2013. 40.

(41) Yeni TTK Uyumu – Şirketler Topluluğu Şirketler Topluluğu Özel Denetim Talep Hakkı 1. TTK 207. Denetçi, özel denetçi, halka açık şirketler için zorunlu tutulan riskin erken saptanması ve yönetimi komitesi; • Bağlı Şirketin, hâkim şirketle veya diğer bağlı bir şirketle ilişkilerinde, • hilenin veya dolanın varlığını belirtir şekilde görüş bildirmişse, • Bağlı Şirketin her pay sahibi, bu konunun açıklığa kavuşturulması amacıyla, • şirket merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesinden özel denetçi atanmasını isteyebilecektir.. 41 Kenan Yılmaz - Av. Çağrı Bağatur - Av. Adnan Erdoğmuş Av.. 02.12.2013. 41.

(42) Yeni TTK Uyumu – Şirketler Topluluğu Şirketler Topluluğu Özel Denetim Talep Hakkı 2. TTK 438 vd. •. Her pay sahibi, pay sahipliği haklarının kullanılabilmesi için gerekli olduğu takdirde ve bilgi alma veya inceleme hakkı daha önce kullanılmışsa, belirli olayların özel bir denetimle açıklığa kavuşturulmasını, gündemde yer almasa bile genel kuruldan isteyebilir.. •. Genel kurul istemi onaylarsa, şirket veya her bir pay sahibi otuz gün içinde, şirket merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesinden bir özel denetçi atanmasını isteyebilir.. •. Böylelikle, kanunda, genel kuruldan özel denetçi atanmasını isteme konusunda her bir pay sahibine hak tanınmıştır.. •. Eski düzenlemeden farklı olarak pay sahibinin özel denetim talebinin genel kurulca kabul edilmesi halinde dahi, özel denetçi şirket tarafından değil, mahkeme tarafından atanacaktır.. •. Herhangi bir pay sahibinin bu yöndeki talebinin genel kurul tarafından reddedilmesi halinde ise, mahkemeden özel denetçi atanmasının talep edilebilmesi için, belirli oranda paya sahip olmak ya da. .. payların nominal değerinin belirli bir miktara ulaşmış bulunması gerekmektedir. 42 Av.. Kenan Yılmaz - Av. Çağrı Bağatur - Av. Adnan Erdoğmuş. 02.12.2013. 42.

(43) Be. Yeni TTK Uyumu – Şirketler Topluluğu Şirketler Topluluğu Vaka II. Hâkim A Vakfı yönetim kurulu, B İşletme A.Ş. yönetim kuruluna, B İşletme A.Ş’ye ait 100 milyon TL değerindeki arsayı 75 TL’ye ve 120 ay vadeyle faizsiz satarak devretme talimatı veriyor. B İşletme A.Ş. yönetim kurulu bu talimata uyarak işlemi gerçekleştiriyor. Bağlı Şirket yönetim kurulu üyeleri bununla ilgili neler yapmalıdır? Bu işleme kimler, kimlere karşı, hangi durumlarda, hangi taleplerde bulunabilirler?. 43 Kenan Yılmaz - Av. Çağrı Bağatur - Av. Adnan Erdoğmuş Av.. 02.12.2013. 43.

(44) Be. Yeni TTK Uyumu – Şirketler Topluluğu Şirketler Topluluğu. Vaka II. Hâkim A Vakfı yönetim kurulu, B İşletme A.Ş. yönetim kuruluna, B İşletme A.Ş’ye ait 100 milyon TL değerindeki arsayı 75 TL’ye ve 120 ay vadeyle faizsiz satarak devretme talimatı veriyor. B İşletme A.Ş. yönetim kurulu bu talimata uyarak işlemi gerçekleştiriyor. • Yönetim kurulunun özen borcunu ihlal eden işlemler sonucunda doğan kayıplar - > sorumluluk doğurur. • Kayıp varsa - > yıllık faaliyet ve bağlı şirket raporlarında belirtilerek, yasal süresi içinde (o hesap yılı içinde) nasıl denkleştirileceğinin açıklaması yapılmalıdır. • Kayıp varsa bir denkleştirme veya denk işlem uygulanmalı, örneğin B Taahhüt A.Ş.’ye 25 milyon TL’lık ve rayiç faiz kaybına yönelik bir denkleştirme yapılmalı veya o ölçekte başka bir menfaat sağlanmalıdır. • Bağlı şirketin yönetim kurulu üyeleri, yöneticileri ve sorumlu tutulabilecek ilgililer, hâkim şirketin talimatlarına uymak zorundadır ve buna uymaları nedeniyle, şirkete ve pay sahiplerine karşı sorumlu tutulamazlar. TTK 203, 205 (İstisnası, tam hâkimiyette dahi -> bağlı şirketin ödeme gücünü açıkça aşan, varlığını tehlikeye düşürebilecek olan veya önemli varlıklarını kaybetmesine yol açabilecek nitelik taşıyan talimat verilemez. TTK 204 (Şayet işlem şirketin o andaki varlıklarına ve konumuna göre bu nitelikte ise, bu nevi bir talimata bağlı şirketin YK üyelerinin de uymamaları gerekirken uymuşlarsa - > onların da sorumluluğuna gidilebilir.) 44. • Denkleştirme veya denk işlem yasal süresinde gerçekleştirilmediyse -> zarara uğrayan alacaklılar hâkim şirkete ve onun kayıptan sorumlu yönetim kurulu üyelerine karşı tazminat davası açabileceklerdir. Ancak kayba sebebiyet veren işlemin, aynı veya benzer koşullar altında, şirket menfaatlerini dürüstlük kuralına uygun olarak gözeten ve tedbirli bir yöneticinin özeniyle hareket eden bağımsız bir şirketin yönetim kurulu üyeleri tarafından da yapılabileceği veya yapılmasından kaçınılabileceğinin ispatı hâlinde - > tazminata hükmedilemeyebilir. • Her pay sahibi (örneğin vakamızda diğer hissedar C Taahhüt AŞ), hâkim şirketten ve onun, kayba sebep olan yönetim kurulu üyelerinden, dürüstlük kuralına uygun olarak gözeten ve tedbirli bir yöneticinin özeniyle hareket etmemişlerse, şirketin zararını tazmin etmelerini isteyebilecektir. • Hâkim istem üzerine veya resen somut olayda hakkaniyete uygun düşecekse, tazminat yerine davacı pay sahiplerinin paylarının hâkim şirket tarafından satın alınmasına veya duruma uygun düşen ve kabul edilebilir başka bir çözüme karar verebilecektir. • Böyle bir durumda aynı zamanda B Taahhüt A.Ş. alacaklıları da (örneğin kredi alacaklısı bir banka) , şirketin zararının şirkete ödenmesini isteyebileceklerdir.. 44. 02.12.2013.

(45) Be. Yeni TTK Uyumu – Şirketler Topluluğu Şirketler Topluluğu. 45 Kenan Yılmaz - Av. Çağrı Bağatur - Av. Adnan Erdoğmuş Av.. 02.12.2013. 45.

(46) Be. Yeni TTK Uyumu – Şirketler Topluluğu Şirketler Topluluğu. Sorumluluklar ve Yaptırımlar Güvenden doğan sorumluluk.. TTK 209. Türk hukukunda ilk kez yasalaşmıştır.. Hâkim şirketin, topluluk itibarının, topluma veya tüketiciye güven veren bir düzeye ulaştığı hâllerde, bu itibarın kullanılmasının uyandırdığı güvenden sorumludur.. Sorumluluk tayininde ayrıca, kanunun bu düzenlemedeki esas amacı olan; • dürüstlük kuralına uygun davranılıp, davranılmadığı, • bağlı şirketle işlem yapan müşterilerde, tüketicilerde bir beklenti, bir güven uyandırılıp uyandırılmadığı ve • bu güvene aykırı davranılıp davranılmadığı belirleyici olacaktır. Tüketicilere karşı bağlı şirket ile birlikte müşterek, müteselsil sorumluluk.. 46 Kenan Yılmaz - Av. Çağrı Bağatur - Av. Adnan Erdoğmuş Av.. 02.12.2013. 46.

(47) Be. Yeni TTK Uyumu – Şirketler Topluluğu Şirketler Topluluğu. Sorumluluklar ve Yaptırımlar Güvenden doğan sorumluluk.. • Söz konusu hükmün alındığı mehaz bir kanun bulunmadığı; • bu konuda henüz yeterli derecede Türk yargı kararı ve üzerinde mutabık kalınmış, olgunlaşmış bir doktrin görüşünün de bulunmadığı göz önünde bulundurulduğunda, • söz konusu hükmün ne şekilde uygulanacağı, olası bir ihtilaf durumunda mahkemelerin sorumluluğun kapsamını ve şartlarını ne şekilde tespit edeceği hususu bu aşamada tam bilinememektedir.. 47 Kenan Yılmaz - Av. Çağrı Bağatur - Av. Adnan Erdoğmuş Av.. 02.12.2013. 47.

(48) Be. Yeni TTK Uyumu – Şirketler Topluluğu Şirketler Topluluğu. Sorumluluklar ve Yaptırımlar Güvenden doğan sorumluluk.. Doktrinde bazı yazarlar güvenden doğan sorumluluğun şartlarına ve kapsamına ilişkin olarak aşağıdaki şekilde görüş vermektedir: • Öncelikle uyuşmazlık konusu olayda, Yeni TTK kapsamında bir şirketler topluluğunun mevcut olması ve hâkim teşebbüsün ya da bağlı şirketin merkezinin Türkiye’de bulunması, • hâkim teşebbüsün bağlı olduğu topluluğun itibarının topluma veya tüketiciye güven veren bir düzeye ulaşmış olması (bu husus somut olaya göre değerlendirilecektir), • hâkim şirketin, toplum veya tüketici nezdinde uyandırdığı söz konusu itibarını kullanmış ve bu itibar kullanımı neticesinde karşı tarafta kendisinin belirli bir şekilde davranacağı yönünde somut bir güven ve beklenti oluşturmuş olması gerekmektedir.. 48 Kenan Yılmaz - Av. Çağrı Bağatur - Av. Adnan Erdoğmuş Av.. 02.12.2013. 48.

(49) Be. Yeni TTK Uyumu – Şirketler Topluluğu Şirketler Topluluğu Sorumluluklar ve Yaptırımlar Güvenden doğan sorumluluk.. Grup logosunun şirketin reklamlarında kullanılması veya şirketin unvanında gruba aidiyeti bildiren bir ifadeye yer verilmesi. Doktrinde bazı yazarlar bu durumun; • itibarın soyut olarak kullanımı niteliğinde olduğu, • sorumluluğun doğması için, itibarın somut olarak kötüye kullanılmış olması, • somut güvene kusurlu olarak aykırı davranışta bulunulması gerektiğini, • güvenen tarafın, zarara uğramış olması ve uğramış olduğu, • zarar ile hâkim teşebbüsün uyandırdığı güvene uygun davranma yükümlülüğünün ihlali arasında nedensellik bağının bulunması gerektiğini savunmaktalar.. Bazı yazarlar ise: İlgili kanun maddesinde kullanılan ifadeleri geniş biçimde yorumlayarak, hâkim şirkete ilişkin oluşan soyut güven ve beklentiyi de kapsadığını savunmaktadırlar. Av. 49. Kenan Yılmaz - Av. Çağrı Bağatur - Av. Adnan Erdoğmuş. 02.12.2013. 49.

(50) Be. Yeni TTK Uyumu – Şirketler Topluluğu Şirketler Topluluğu. Sorumluluklar ve Yaptırımlar Güvenden doğan sorumluluk.. Sorumluluğun kapsamı açıkça düzenlenmemiştir: Doktrinde bazı yazarlar bu kapsamı; karşı tarafın bu nedenle maruz kalmış olduğu “güven zararı” ile sınırlı tutmaktadırlar. (Güven zararı: Güvenen kişinin, gerçek durumu bilseydi ve hâkim teşebbüse güvenmemiş olsaydı uğramayacağı zarar.) Bazı yazarlar ise: Sözleşmesel sorumluluğa yakın kapsamı savunmaktadırlar.. (Hâkim teşebbüsün, somut olayın gerektirdiği tüm tedbirleri aldığını; kendisine hiçbir kusur isnat edilemeyeceğini ispat etmekle yükümlü olan taraf olacağını ileri sürmektedirler.) Av. Kenan Yılmaz - Av. Çağrı Bağatur - Av. Adnan Erdoğmuş 50 02.12.2013 50.

(51) Be. Yeni TTK Uyumu – Şirketler Topluluğu Şirketler Topluluğu Vaka III. Davacı, hem ana şirket hem de yavru şirket konumundaki her iki şirketi birlikte sorumlu tutarak açtığı tazminat davası ile ana şirketin logosunu da taşıyan ısıtıcının evde yangın çıkardığı ve evi kullanamayacak duruma getirdiği iddiası ile 100.000 TL’lık maddi zararının tazmin edilerek, ödenmesini talep etmektedir. Davacı hangi koşulların varlığı halinde haklı görülebilecektir?. Av. Kenan Yılmaz - Av. Çağrı Bağatur - Av. Adnan Erdoğmuş. 02.12.2013. 51.

(52) Be. Yeni TTK Uyumu – Şirketler Topluluğu Şirketler Topluluğu Vaka III. Davacı, hem ana şirket hem de yavru şirket konumundaki her iki şirketi birlikte sorumlu tutarak açtığı tazminat davası ile ana şirketin logosunu da taşıyan ısıtıcının evde yangın çıkardığı ve evi kullanamayacak duruma getirdiği iddiası ile 100.000 TL’lık maddi zararının tazmin edilerek, ödenmesini talep etmektedir. • Yeni TTK “Şirketler Topluluğu” bağlamında “Güvenden doğan sorumluluk” cihetine gidilip gidilemeyeceği için - > öncelikle Ana şirket ile yavru şirket arasında “Şirketler Topluluğu” karineleri mevcut mudur, buna bakılması gerekecektir. • Şayet var ise: Güven Zarar’ından yola çıkarak, topluluğun itibarının topluma veya tüketiciye güven veren bir düzeye ulaşmış olup olmadığı hususu değerlendirilmelidir. (Topluluk ve topluluk logosunun bu bağlamda tüketicide oluşturduğu bilinirlik ve güven düzeyi bu bağlamda önemli olacaktır) • Şayet bu düzeye ulaşmış bir itibar söz konusu ise: Bu itibarın somut olarak kullanılıp, kullanılmadığı ve bu somut kullanım neticesinde karşı tarafta kendisinin belirli bir şekilde davranacağı yönünde somut bir güven ve beklenti oluşturmuş olup olmadığı değerlendirilmelidir (sadece soyut bir logo kullanımı mıdır, yoksa örneğin logo altında ve garanti belgesinde “Bu ürün …….. Grubu garantisi altındadır” benzeri bir ibare kullanılarak somuta indirgenmiş midir?) • En sonunda: Zarar ile hâkim teşebbüsün uyandırdığı güvene uygun davranma yükümlülüğünün ihlali arasında nedensellik bağının bulunup bulunmadığı değerlendirilmelidir. (Grup, soyut logo kullanımının yanında yukarıda belirtilen “grup garantisi” ibaresi ile güvene oluşturan somut kullanımı sonrasında örneğin ürünün üretimi ve bakımı ile ilgili hiçbir düzenleme veya kontrol işlemlerinde bulunmamışsa, sorumlu tutulabilecektir.) 52 Av.. Kenan Yılmaz - Av. Çağrı Bağatur - Av. Adnan Erdoğmuş. 02.12.2013. 52.

(53) Be. Yeni TTK Uyumu – Şirketler Topluluğu Şirketler Topluluğu. Teşekkürler… Sunumun tamamını ve sunumla ilgili bir kitapçığı “teid.org.tr” adresinde bulabileceksiniz.. 53 Kenan Yılmaz - Av. Çağrı Bağatur - Av. Adnan Erdoğmuş Av.. 02.12.2013. 53.

(54)