EMEKLİLİK FONLARININ 2015 YILI DEĞERLENDİRMESİ
Merhaba,
Öncelikle 2016 yılının ilk sayısıyla birlikte sizlere iyi seneler dilemek isteriz.
Emeklilik fonlarına odaklandığımız bu ayki bültenimizde, 2015 yılının emeklilik fonları açısından nasıl geçtiğini değerlendirmeye çalıştık. Umarız analizimiz okuyucularımız için faydalı olur.
Bunun yanında, alternatif yatırım araçlarının getirilerini fon getirileri ile karşılaştırmak amacıyla verdiğimiz tablolarımız yer almakta. Emeklilik fonlarının getirilerini kategori bazında ve belirli zaman kesitleriyle bültenimizde yayınlıyoruz.
Her türlü sorunuz için ludens@ludens.com.tr adresine e-posta yazabilir, internet sitemizi www.ludens.com.tr’yi ziyaret edebilirsiniz.
Faydalı okumalar dileklerimizle, Dr. Nazlı Kalfa Baş
ALTERNATIF YATIRIM ARAÇLARININ GETİRİLERİ
EMEKLİLİK YATIRIM FONLARININ GETİRİLERİ
EMEKLİLİK FONLARININ 2015 YILI DEĞERLENDİRMESİ
Bu ayki analizimizi bireysel emeklilik sisteminde geçtiğimiz yılın değerlendirilmesine ayırdık. Bireysel emekliliğe katılımın nasıl bir gelişme gösterdiği, katılımcıların fon tercihleri, fon portföy büyüklüklerinin değişimi ve tabi ki fonların geçtiğimiz sene getiri açısından nasıl bir performans sergilediği gibi soruları yanıtlamaya çalıştık. Bir not olarak «katkı fonları»nı analizlerimizde içermediğimizi söyleyelim.
Öncelikle belirtelim ki bu sene bireysel emeklilik sistemi son yıllardaki ivmesini sürdürerek katılımcı sayısını artırmaya devam etti. 2015 yılında emeklilik sistemindeki katılımcı sayısı bir önceki yıla göre yaklaşık %18 artış göstererek 6 milyon oldu.
Analizimizde öncelikle sisteme dahil olan katılımcıların birikimlerini ne tür fonlarda değerlendirdiklerini inceleyeceğiz. Burada yapacağımız analiz için katılımcı hesap sayılarını kullandık. 2015 yılında emeklilik sistemindeki katılımcı hesap sayısı bir önceki yıla göre %17 artış göstererek 14,5 milyon olmuştur.
Kategorik olarak incelendiğinde ise geçen sene olduğu gibi bu yıl da dengeli emeklilik fonlarındaki katılımcının en yüksek olduğu görülmektedir. 2015 yılında 5,2 milyon katılımcı birikimlerini dengeli fonlarda değerlendirmeyi tercih etmiştir. Bu rakam yüzdesel olarak toplam katılımcının %36’sına karşılık gelmektedir. Diğer bir deyişle yatırımcıların üçte birinin emeklilik birikimleri dengeli fonlarda değerlendirilmektedir. Bu kategoriyi kamu iç borçlanma (%19) ve standart fon (%15) katılımcıları takip etmektedir. Bu noktada özellikle kamu iç borçlanma araçları fonlarının 2014 yılında sahip olduğu
%22’lik payı koruyamadığı ortaya çıkmaktadır. Bu durumun oluşmasında kamu iç borçlanma fonlarının ortalamada 2015 yılının en düşük getirisini elde etmesinin etkisi olduğu düşünülebilir.
Altın ve kamu dış borçlanma araçları fonları ise yine bir önceki sene olduğu gibi 2015’te de en az katılımcının tercih ettiği fonlardır. Ancak bu iki kategorinin katılımcı sayılarındaki yıllık artış dikkat çekicidir. Altın fonlarının geçen yıla göre katılımcı sayısındaki artış %68 olmuştur. Benzer biçimde kamu dış borçlanma araçları fonlarındaki katılımcı sayısının yıllık büyümesi %36’dır. Bu hızlı büyümenin 2015 yılındaki getirilerle ilgili olduğu düşünülebilir. Zira, geçtiğimiz yıl kategorilerin ortalama getirileri incelendiğinde hem altın hem de kamu dış borçlanma araçları fonlarının en yüksek getirileri elde ettiği görülmektedir. Bu durum portföy büyüklükleri açısından da altın ve kamu dış borçlanma araçları fonlarının 2015 yılında toplamdaki paylarının düşük olmasına rağmen 2014’e göre en hızlı büyüyen iki kategori olması sonucunu doğurmuştur.
.
Kategori Katılımcı Sayısı 2014
Katılımcı Sayısı 2015
Pay 2015
Değişim
Altın 257,366 433,657 3% 68%
Kamu Dış Borçlanma
575,846 780,985 5% 36%
Standart 1,665,345 2,147,690 15% 29%
Dengeli 4,317,741 5,183,373 36% 20%
Hisse 1,333,014 1,595,495 11% 20%
Likit 1,555,039 1,589,961 11% 2%
Kamu İç Borçlanma
2,735,336 2,791,368 19% 2%
Toplam 12,439,687 14,522,529
Katılımcıların tercihlerine yönelik bir diğer yorum da 2015’teki %17’lik katılımcı sayısındaki değişimin hangi fonları tercih ettiği üzerinden yapılabilir. Yaklaşık 2 milyon yeni katılımcının 42’si dengeli fonları tercih etmiştir. Bunu %23 ile standart ve %13 ile hisse fonlar takip etmektedir.
Standart fonların zaten sisteme yeni katılan ve risk tercihi konusunda kararsız katılımcılara yönelik fonlar olduğu düşünüldüğünde yeni katılımcıların burada yönelişini açıklamak basittir.
Ancak esas katılımcı akışını çeken dengeli fonlardır. Bu tablonun ortaya çıkmasında sisteme yeni katılanlar için emeklilik şirketlerinin sundukları planlarda çoğunlukla dengeli fonların içerilmesinin etkisi olduğu düşünülebilir.
2015 yılında emeklilik fonlarının toplam portföy büyüklüğü 40 milyar TL seviyesine ulaşmış ve geçen seneye göre %25 civarında bir büyüme kaydedilmiştir. 2015 yılındaki portföy büyüklükleri kategori bazında incelendiğinde yine dengeli fonların %33 ile en yüksek payı aldığı görülmektedir. Bunu %28 ile kamu iç borçlanma ve %13 ile likit fonlar izlemektedir. Yine burada altın ve kamu dış borçlanma araçları fonları büyüklük açısından alt sıralarda yer almalarına karşın en hızlı büyüme kaydeden kategoriler olmuştur.
Kategori Portföy Büyüklüğü 2014
Portföy Büyüklüğü 2015
Pay 2015 Değişim
Altın 303,033,012 552,286,463 1% 82%
Kamu Dış Borçlanma 1,579,293,062 3,008,229,070 8% 90%
Standart 2,653,162,503 3,883,877,654 10% 46%
Dengeli 10,647,243,621 13,241,368,205 33% 24%
Hisse 2,354,997,387 2,762,584,136 7% 17%
Likit 3,479,188,433 4,968,470,748 13% 43%
Kamu İç Borçlanma 10,751,140,505 11,185,832,085 28% 4%
Toplam 31,768,058,523 39,602,648,361
2015 yılında kategori bazında emeklilik fonlarının getirileri incelendiğinde en yüksek getiriyi
%18,3 ile kamu dış borçlanma araçları fonlarının elde ettiği görülmektedir. Altın fonları %11 ile ikinci sırada yer almaktadır. En düşük getiri ise hisse fonlarından elde edilmiştir. Tüm fonların genel ortalama getirisi ise 2015 yılı için %6 olmuştur. Bu durumda kamu dış borçlanma araçları, altın ve likit fonlar ortalamanın üzerinde getiri sağlamıştır.
Kategori Son 1 Yıllık Değişim Kamu Dış Borçlanma 18%
Altın 11%
Likit 9%
Dengeli 5%
Standart 3%
Kamu İç Borçlanma 1%
Hisse -8%
Ortalama 6%
2015 yılında genel olarak emeklilik fonlarının kategori bazında ortalama getirileri ile alternatif yatırım araçlarının getirileri uyumluluk arzetmiştir. Bu sene döviz kurunda yaşanan yükselişler neticesinde döviz sepetinde %18 değer artışı kaydedilmiştir. Bu durumda görüldüğü üzere kamu dış borçlanma araçları fonlarının elde ettiği %18’lik getiri döviz sepetindeki artış ile açıklanabilir. Benzer biçimde altın fiyatlarındaki %11 düzeyindeki artış altın fonlarının getirisine birebir yansımıştır. 2015 yılında borsada yaşanan olumsuz seyir hisse fonların performansını da etkilemiştir. Ancak BIST100 endeksi yılı %16 kayıpla kapatırken hisse fonların ortalama getirisi nispeten durumdan daha az etkilenerek %8 kaybettirmiştir
.
Yukarıdaki incelemelerimizde katılımcı ve portföy büyüklüğü açısından ilk sırada yer alan dengeli fonların getirisi 2015 yılında %5 düzeyindedir. Burada dengeli fonların portföylerinde hisse senetlerine yer vermelerinden kaynaklı nispeten düşük bir getiri oluştuğu söylenebilir.
Alternatif Yatırım Araçları Son 1 Yıllık Değişim
TL/Dolar 26%
TL/Euro 12%
Döviz Sepeti
(0,5 EUR + 0,5 Dolar)
18%
Gösterge Tahvil Faizi 11%
Altın (TL/gr) 11%
Mevduat Faiz Oranı 9%
BIST 100 -16%
GETİRİLERİ
EMEKLİLİK YATIRIM FONLARININ GETİRİLERİ
Kategori Son 3 Aylık
Değişim
Son 6 Aylık Değişim
Son 1 Yıllık Değişim
Kamu Dış Borçlanma -2.2% 7.6% 18.3%
Altın -7.9% -0.4% 10.8%
Özel Sektör Tahvil ve Bono 2.5% 4.9% 9.3%
Likit 2.4% 4.7% 9.3%
Dengeli 1.0% 0.4% 4.7%
Katkı 2.2% 1.7% 3.5%
Standart 2.0% 1.4% 3.0%
Kamu İç Borçlanma 2.2% 0.9% 1.1%
Endeks 0.3% -6.1% -1.9%
Hisse 0.9% -8.6% -8.0%
Ortalama 0.3% 0.7% 5.0%
Yatırım Aracı
31.12.2015
Son 3 Aylık Değişim
Son 6 Aylık Değişim
Son 1 Yıllık Değişim
BIST 100 71,726 -3.3% -12.8% -16.3%
Altın (USD/ons) 1,062 -4.7% -9.5% -10.2%
TL/Dolar
2.9194 -3.6% 8.5% 25.9%
TL/Euro 3.1676 -6.8% 5.5% 12.3%
Döviz Sepeti (0,5 EUR + 0,5 Dolar)
3.0435 -5.3% 6.9% 18.4%
Gösterge Tahvil Faizi 10.86 TCMB
Ağır.Ort.Fon.Mlyt 8.81 TÜFE
8.8
ÜFE
5.7
Bu bülten, yatırımcıyı bilgilendirmek amacıyla hazırlanmış olup, yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.
