Böceklere Farkl› Atalar

11

Nisan 2003 B‹L‹MveTEKN‹K

‹nsan sperminde Alman ve Amerikal› araflt›rmac›larca keflfedilen bir koku alma duyusu, k›s›rl›k tedavisinde ya da istenmeyen hamileliklerin önlenmesinde yeni ufuklar açmaya aday.

Bochum Üniversitesi ile, California Üniversitesi’nden (Los Angeles) araflt›rmac›lar, insan spermleri üzerinde keflfettikleri ve (hOR17-4) diye tan›mlad›klar› bir koku

almac›n›n, “bourgeonal” adl› bir koku

uyar›c›s›na duyarl› oldu¤unu ve bu maddenin yüksek deriflimlerde bulundu¤u yere do¤ru yöneldiklerini gözlemifller.

Araflt›rmac›lar, “undecanal” adl› bir kimyasal bilefliminse ters etki yapt›¤›n› keflfetmifller. Bu maddenin, bourgenal’in etkisini önledi¤i ve sperm hücrelerinin kimyasal uyar›c›lara karfl› tepkisini bask›lad›¤› gözlenmifl. Araflt›rma ekibini yöneten Marc Spehr, “Undecanal, sperm-yumurta iletiflimini engelleyebiliyorsa, bu madde, ileride gerçeklefltirilecek kapsaml› araflt›rmalar›n ard›ndan istenmeyen hamileliklerin

önlenmesinde kullan›labilir” diyor. Buna karfl›l›k, bourgenal’in do¤al karfl›l›klar›n›n, tüpte döllenme sürecini etkinlefltirmede

kullan›labilece¤i de araflt›rmac›larca vurgulan›yor.

Science, 28 Mart 2003

Böceklere Farkl› Atalar

Hepsinin benzer temel özelliklere sahip olmalar›na karfl›n böcekler flubesinin tek bir ortak atadan evrimleflmedikleri, farkl› soylardan geldikleri ortaya ç›kt›. Bir grup ‹talyan ve Amerikal› bilimadam›nca sürdürülen araflt›rma sonuçlar›na göre, Hexapodlar diye tan›mlanan böceklerden bir grup, öteki böceklerden çok önce, denizlerde yaflayan yumuflakçalardan (Crustacea) evrimleflmifl. Bu durumda Hexapoda evriminin farkl› atalardan

kaynaklanm›fl olmas›, denizlerden karaya ç›k›fl›n da evrim sürecinde en az iki kez gerçekleflti¤ini ortaya koyuyor. Araflt›rma ekibi, böceklerin vücut benzerliklerinden yola ç›kmak yerine, çeflitli s›n›flardan böceklerin genetik yap›lar›n› incelemifller. ‹talya’daki Siena Üniversitesi’yle, ABD’deki Lawrence Berkeley Ulusal Laboratuvar›’ndan araflt›rmac›lar, Collembola diye adland›r›lan ve asl›nda tüm böceklerin ortak modeli olarak görülen bir gruba ait iki böcek türünün, Tricholepidion gertschi ve Gomphiocephalus hodgsoni adl›

türlerin genlerinin, ötekilerden farkl›l›k gösterdiklerini belirlemifller. Araflt›rmac›lar, farkl› atalardan evrilmifl olan böceklerin anatomisinde görülen, üç vücut bölümü, alt›flar bacak, göz ve bacaklar›n yap›s›, kafan›n ilk bölümünde bacak bulunmamas› gibi ortak özelliklerin ortak bir atadan de¤il, ayn› ortama uyum sa¤lama gere¤inden

kaynakland›¤› görüflündeler.

Science, 21 Mart 2003

Spermlerde Koku Duyusu