ANKARA ÜNİVERSİTESİ
KALECİK MESLEK YÜKSEKOKULU
PEYZAJ ve SÜS BİTKİLERİ PROGRAMI
BİTKİSEL UYGULAMA TEKNİĞİ
ALANDA MEVCUT AĞAÇLARIN KORUNMASI
1. ALANDA MEVCUT AĞAÇLARIN
KORUNMASI
Mevcut bitkiler, özellikle büyük ağaçlar, peyzaj bakımından çok önem taşırlar. Böyle bir bitki materyali başlı başına bir peyzaj planı konusu olabilir. Bu nedenle, bina inşaatı veya alan hazırlığı için yapılan kazı ve dolgu çalışmaları sırasında bu bitkilerin korunması gerekir.
Öğr.Gör.Hande ASLAN
Ankara Üniversitesi Kalecik Meslek Yüksekokulu Peyzaj ve Süs Bitkileri Programı
Bu ağaçlar bakımından en büyük tehlike kök zararlarıdır. Bu zararlar inşaat sırasında birçok nedenden dolayı meydana gelebilir. Çok miktarda köklerin şiddetli bir şekilde zarar görmesi birçok ağaç türünün ölümüne neden olabilir.
Örneğin Kayın (Fagus sp.) gibi sığ köklü ağaçların bulunduğu zeminlerde, sürekli araç ve ekipmanların hareketi, toprağın sıkışmasına neden olur. Bu da köklerin zarar görmesi demektir.
Öğr.Gör.Hande ASLAN
Ankara Üniversitesi Kalecik Meslek Yüksekokulu Peyzaj ve Süs Bitkileri Programı
1.1.Tesviye Değişikliği ve Dolgu
Korunması gereken ağaçların kök çevresinde, taban kotu bitki kök boğazı seviyesinde olan bir kuyu (kuru kuyu) açmak suretiyle, söz konusu ağaç koruma altına alınabilir. Eğer dolgu seviyesi 20 cm’den fazla ise kök çevresinde bu boşluğun oluşturulması zorunludur. Ancak, yapılan tesviye değişiklikleri ile yağmur sularının bitki kök boğazı çevresine doğru akması engellenmelidir.
Öğr.Gör.Hande ASLAN
Ankara Üniversitesi Kalecik Meslek Yüksekokulu Peyzaj ve Süs Bitkileri Programı
Seçkin, Ö.B. 2003. Peyzaj Uygulama Tekniği. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları, Yayın no: 453, 528, İstanbul.
Bir ağacın kök çevresine dolgu toprağının serilmesi sonucu, bu ağacın zamanla mevsimsiz yaprak dökmesi, yaprak kenarlarının kavrulması gibi kök zararı belirtileri göstermeye başlaması, kök çevresinde kuru kuyu açmak için geç kalındığı anlamına gelir.
Öğr.Gör.Hande ASLAN
Ankara Üniversitesi Kalecik Meslek Yüksekokulu Peyzaj ve Süs Bitkileri Programı
1. Ağacın kök çevresinde ve yağış suyu damlama çizgisinin 1 metre dışından geçirilen sınır içinde bulunan; çim, yaprak, çürüntü gibi materyaller temizlenmelidir.
2. Bu temizlenen alan 12-12-12 oranlı kompoze gübre ile gübrelenir.
3. Toprak 50-80 cm derinliğinde işlenir. Böylece borulu dren sistemi için toprak yüzeyi hazırlanmış olur.
4. Çapı 100 mm olan yüksek kaliteli borular ile dren sistemi tesis edilir. Boru sistemi %1 eğim ile döşenmelidir. Boru sistemi yağmur suyu ya da diğer drenaj sistemlerine bağlanır.
5. Kuyu duvarı ile ağaç gövdesi arasında en az 50 cm boşluk olması idealdir. Duvar, temelden yukarıya doğru, dışa hafif eğimli olarak inşa edilmelidir. Yani kuru kuyu boşluk yüzeyinin çevresi üste doğru genişlemelidir. Duvar yüksekliği, yapılacak dolgu seviyesi kadar olmalıdır.
6. Kuyu açımı tamamlandıktan sonra, drenaj sisteminin üzeri taşlarla kapatılmalı, bu taşların üstü de bir fiberglas keçe ya da samanla örtülmelidir. Ardından tesviye seviyesinin gerektirdiği kadar toprak ile doldurulmalıdır.
KURU KUYU AÇMAK İÇİN;
Öğr.Gör.Hande ASLAN
Ankara Üniversitesi Kalecik Meslek Yüksekokulu Peyzaj ve Süs Bitkileri Programı
1.2.Tesviye ile Toprak Seviyesinin Alçaltılması- Kazı
Tesviye ile toprak seviyesinin alçaltılması durumunda; yapılacak kök kesimi ağacın bir kısmının ya da tamamının ölümüne neden olabilir. Bunun için, ağacın yağış suyu damlama çizgisi hizasından bir istinat duvarı yapılarak, bu sınırlar içinde kök koruma altına alınmalıdır.
Öğr.Gör.Hande ASLAN
Ankara Üniversitesi Kalecik Meslek Yüksekokulu Peyzaj ve Süs Bitkileri Programı
Seçkin, Ö.B. 2003. Peyzaj Uygulama Tekniği. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları, Yayın no: 453, 528, İstanbul.
Ağaç gövdelerinin altında açılacak olan altyapı hendekleri de kök zararlarına neden olabilmektedir. Köklerin çoğu kütükten çıkıp etrafa doğru yayıldığından, bu hendeklerin kök sistemi kitlesinin yanından değil, altından açılması gerekmektedir. Bu şekilde aktif kök zararı en aza indirilebilir.
Öğr.Gör.Hande ASLAN
Ankara Üniversitesi Kalecik Meslek Yüksekokulu Peyzaj ve Süs Bitkileri Programı
1.3. İnşaat Alanında Ağır İş Makinelerinin Kullanımı
İnşaat alanında ağır iş makineleri kullanıldığında, ağaçlar bunların mekanik zararlarından korunmalıdır. Bu amaçla, ağacın ya da peyzaj alanının çevresi etrafında, yağış suyu damlama çizgisi üzerinde bir koruyucu perde yapılmalıdır. Bu şekilde yalnızca ağaç gövdesinin değil, toprağın da zararı önlenebilir. Çünkü ağaç tacının altındaki toprak yüzeyinde mekanik hareket önlenmiş olur.
Öğr.Gör.Hande ASLAN
Ankara Üniversitesi Kalecik Meslek Yüksekokulu Peyzaj ve Süs Bitkileri Programı
Yararlanılan Kaynaklar: