ANNE ÖLÜMÜ
DOLDURULAMAYACAK BOŞLUK BIRAKIYOR: GECİKME NEREDE?
Doç. Dr. Yaprak Engin ÜSTÜN
1
ANNE ÖLÜMÜ
DOĞRUDAN ANNE ÖLÜMÜ DOLAYLI ANNE ÖLÜMÜ
3
4
ANNE ÖLÜM ORANI (MMR)
Anne ölümlerinin sayısı
Canlı doğumların sayısı X 100000
5
40,6
19,8
9,9 8,0
1,9 0,9
YÜZDE
35,4
14,6
6,1 5,2 3,3 6,1
YÜZDE
Önlenebilirlik durumu
Ulusal düzeyde çeşitli dallardan bilim adamlarından oluşmuş bir komisyon tarafından üç gecikme modeline göre değerlendirilmektedir.
10
BİRİNCİ GECİKME
• Kadının statüsünün düşüklüğü,
• Tehlike işaretleri konusunda bilgi düzeyi,
• Yanlış inanışlar…
11
Hizmeti almaya karar vermede yaşanan gecikmedir.
Olgu sunumu
• 35 y, 4G 2P 1Y, mükerrer C/S
• 10 kez izlemi mevcut
• 16. hf 20. hf
12
• 21 hf saat 7.50’de koit
• Saat 8.08’de 112 Acil ambulans (Ta: 50/30 mmHg, N=180/dak)
• Saat 8.29’da 3. basamak acil servis
13
• Ameliyata alınırken arrest olmuş
• CPR’la op başlamış
• Uterus yan duvarda 5 cm’lik rüptür izlenmiş
• 5Ü ERT verilmiş, ancak 1 saat süren CPR’a rağmen hasta kurtarılamamış
14
İKİNCİ GECİKME
• Ulaşımla ilgili sorunlar (Ekonomik, coğrafi, mevsimsel)
• Mesafenin uzak olması
• Organizasyon bozukluğu
15
Hizmete ulaşmada yaşanan gecikmedir.
Olgu sunumu
• 20 y, 4G 3P 3Y
• Evde saat 02:00 sancı
• Saat 04:00 doğum
• Plasenta çıkmıyor
16
• Saat 06:14’te 112’ye gebenin doğum yaptığı, plasentanın çıkmadığı bildirilmiş ama yol
kapalı olduğu için ret cevabı gelmiş.
• Sağlık Bakanlığı hava operasyonuna bildirilmiş, komşu il 112’den hava ambulansı talep
edilmiş. Komşu il 112 arızalı olduğu için reddetmiş.
17
• Durum tekrar 112 tarafından Sağlık Bakanlığı ve AFAD’a bildirilmiş. AFAD, valilik onaylı yazılı başvuru istemiş.
• Hasta bu arada arandığında saat 07:20’de eksitus olduğu bildirilmiş.
18
ÜÇÜNCÜ GECİKME
• Birimin yetersizliği
• Malzeme, personel eksikliği
• Hizmet sunucuların eğitim eksikliği.
19
Hizmet sunulması sırasında yaşanan gecikmedir.
Olgu sunumu
• 31 yaş, 40 hf, G:4 P:4 Y:4
• İl Devlet Hastanesi - saat 01.30 doğum
• Saat 04.36 Hb:6 gr/dl, Hct:17%
• GD kötüleşince doktor saat 05.07’de aranmıştır.
• Saat 05.25’te hastaneye ulaşan doktorun
değerlendirmesinde anne şokta görülmüştür.
20
• Servikste saat 09 hizasında 10 cm’lik
laserasyon, USG’de sağ parametriumda hematom
• Saat 05.50 acil operasyon
• Sağda parametrial hematom, uterin rüptür
• TAH -vajen sütürizasyonu
21
• Saat 06.12 arrest
• Saat 07.20’de tekrar arrest
• Toplamda: 7 Ünite ERT, 3 ünite TDP
• Doğumundan doktora haber verilmesine kadar geçen sürede gecikme yaşanmıştır (Saat 01.30- 05.07)
22
23
Olgu sunumu
• 30 y, 32 hf, 2G 1P, eski C/S,
• İlçe DH saat 22:00 nefes almada zorluk
• Muayenede: Kanama yok, açıklık yok, suyu gelmemiş, ÇKS(+), NST: reaktif, kontraksiyon yok. TA: 120/80 mmHg, Nb:88/dk, GD iyi;
22.39- Hg: 11,5 g/dl
24
• 6 saat sonra vajinal kanama, TA: 120/70 mmHg, Nb:100/dk
• Saat 04.30-Hg 9,2 g/dl
• Acil obstetrik kanama tanısı ile saat 04.30’da hemen C/S alınmış. Operasyonda uterusun eski insizyon yerinden rüptür olduğu
görülmüş.
25
• Operasyonda saat 05.02’de Hg 5.5 g/dl olarak gelmiş, hastanede uygun kan
bulunamamasından dolayı 112 aranarak kan istenmiş.
• 1Ü mevcut olduğu, yollanacağı söylenmiş, bu arada arrest olan hasta CPR’a rağmen
kurtarılamamış.
26
