Akut Aşil Tendon Rüptürlerinde Primer Uç-Uca Açık Tamirin Etkinliği

Akut Aşil Tendon Rüptürlerinde Primer Uç-Uca Açık Tamirin Etkinliği

ÖÖZZEETT Akut aşil ten don rüp tü rü ne de niy le uç-uca açık ta mi ri ya pı lan 31 has ta nın (28 er kek, 3 ka - dın; ort. yaş 41; da ğı lım 26-66) so nuç la rı bu ça lış ma da in ce len miş tir. Rüp tür ne de ni 21 has ta da (%67.7) spor tif ak ti vi te, 7 has ta da (%22.5) düş me-bur kul ma, 2 has ta da (%6.4) tra fik ka za sı, 1 has - ta da (%3.2) ise ke si ci alet ya ra lan ma sıy dı. Has ta la rın ta ma mın da tek ta raf lı aşil ten don rüp tü rü mev cut idi. 18 has ta da (%58) sağ aşil ten do nu,13 has ta da (%42) ise sol aşil ten do nu rüp tü re idi. Has - ta la rın hiç bi ri sin de ek or to pe dik pa to lo ji yok tu. Has ta la ra gö rül dük le ri ilk an da uzun ba cak atel uy - gu lan dı ve son ra sın da ame li yat edil di ler. Ame li yat son ra sı al tı-se kiz haf ta im mo bi li zas yon uy gu la nan has ta la ra aşa ma lı ve stan dart bir re ha bi li tas yon prog ra mı uy gu lan dı. Has ta lar yak la şık 24 ay ile 70 ay ara sın da ta kip edil di ler (or ta la ma 44.6 ay). Ta kip ler so nun da has ta lar Percy/Co noc hi e kri ter le ri ne gö re de ğer len di ril di, bu na gö re 14 has ta da (%45) çok iyi, 10 has ta da (%32) iyi, 6 has - ta da (%19) or ta, 1 has ta da (%3.2) ise kö tü so nuç el de edil di. Hiç bir has ta mız da komp let re rüp tür, cilt nek ro zu, si nus for mas yo nu, de rin yu mu şak do ku en fek si yo nu gi bi komp li kas yon la ra rast la nıl - ma dı. Bir has ta mız da (%3.2) te da vi nin dör dün cü ayın da par si yel re rüp tür ge liş ti ve kon ser va tif yön - tem ler le te da vi edil di. Yi ne 4 has ta mız da (%13) yü ze yel cilt en fek si yo nu ge liş ti ve bir has ta dı şın da oral an ti bi yo tik te da vi si ile te da vi le ri ya pıl dı. So nuç ola rak aşil ten don yır tık la rı nın te da vi sin de gü - nü müz de ha la or tak bir gö rüş bir li ği yok tur. Pri mer uç-uca ta mir yön tem le rin den çe şit li ten don ve fas ya la rın aug men tas yon la rıy la ya pı lan çok komp li ke ame li yat tek nik le ri ne ka dar bir çok yön tem ta rif edil miş tir. Biz akut aşil ten don rüp tür le rin de uç-uca ta mir tek ni ği nin ba şa rı lı so nuç lar or ta ya koy du ğu na inan mak ta yız.

AAnnaahh ttaarr KKee llii mmee lleerr:: Aşil tendon rüptürü/ yaralanma/ cerrahi; uçuca tamir, augmentasyon/cerrahi AABBSS TTRRAACCTT In this study we eva lu a ted the re sults of 31 pa ti ents (28 ma le, 3 fe ma le me an age 41; ran - ge 26-66) who un der went pri mary sur gi cal end-to-end re pa ir for acu te ac hil les ten don rup tu res. The ca u ses of the re pa ir we re spor tic ac ti vi ti es in 21 pa ti ents (%67.7), car ac ci dent in 2 pa ti ents (%6.4), spra i ning and fal ling in 7 pa ti ents (%2.5), sharp agent in jury in 1 pa ti ent. All pa ti ents had uni la te ral and tra u ma tic rup tu re of the ac hil les ten don. 18 pa ti ents (%58) had right ac hil les ten don rup tu res, 13 pa ti ents (%42) had left ac hil les ten don rup tu res. All of the pa ti ents we re ope ra ted and cast app - li ed ur gently. The fol low-up pe ri od ran ged from 24 months to 70 months (me an 44.6 months). The pa ti ents who we re im mo bi li zed for 6 to 8 we eks un der went stan dar di zed prog res si ve pos to pe ra ti ve re ha bi li ta ti on prog ram. At the end of the fol low-up, pa ti ents we re eva lu a ted ac cor ding to Percy /Co - noc hi e cri te ri a: 14 pa ti ents (%45) sho wed ex cel lent, 10 pa ti ents (%32) go od, 6 pa ti ents (%19) mo d- e ra te and 1 pa ti ent (%3.2) fa i lu re re suts. No pa ti ent had re rup tu re, skin nec ro sis, de ep in fec ti on and si nus for ma ti on. In 4 pa ti ents (%13) who we re tre a ted with oral an ti bi o tics sho wed su per fi ci al wo - und in fec ti on and in 1 pa ti ent (3.2) who was tre a ted con ser va ti vely sho wed par ti al rup tu re re cur - ren ce. Con se qu ently, the re isn’t con sen sus in the tre at ment of ac hil les ten don rup tu res at the pre sent ti me. Many sur gi cal met hods ha ve be en de fi ned from pri mary end-to-end re pa ir met hods to very comp li ca ted sur gi cal met hod of fa ci al aug men ta ti on tech ni qu e. We be li e ve that end-to-end re pa ir tech ni qu e in acu te ac hil le ten don rup tu res has suf fi ci ent func ti o nal re sults

KKeeyy WWoorrddss:: Achilles tendon ruptures/ injury/surgery, end-to-end repair, augmentation/surgery TTuurr kkiisshh MMee ddii ccaall JJoo uurr nnaall 22000099;;33((22))::8866--9911

Dr. D. Ali ÖÇGÜDER,^a Dr. Erkan AKGÜN,^a Dr. Murat DEMİRDÖĞEN,^a Dr. Tolga TOLUNAY,^a Dr. Hasan OĞUR,^b Dr. Bülent BEKTAŞER^a

aOrtopedi ve Travmatoloji Kliniği, Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Ankara

bBatman Bölge Devlet Hastanesi, Batman

Ya zış ma Ad re si/Cor res pon den ce:

Dr. D. Ali ÖÇGÜDER.

Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Ortopedi ve Travmatoloji Kliniği, Ankara, TÜRKİYE/TURKEY

aliocguder@yahoo.com

Cop yright © 2009 by Türk Tıp Dergisi

ORİJİNAL ARAŞTIRMA

şil ten don rüp tü rü özel lik le 30-50 yaş ara- sın da spor la uğ ra şan er kek ler de sık gö rü - lür.^1,2 En sık yır tıl ma me ka niz ma sı plan tar flek si yon da olan aya ğın ani dor sif lek si yo na gel me - si dir. Aşil ten don yır tık la rı nın te da vi sin de son yıl- lar da ki iler le me le re rağ men ha la or tak bir gö rüş bir li ği yok tur. Li te ra tür de bir çok te da vi yön te mi ta rif edil miş tir. Bun lar ara sın da; kon ser va tif yön- tem ler, açık cer ra hi ve per ku tan cer ra hi gi bi çe şit - li yön tem ler var dır.^3,4 Bu üç yön tem de de amaç ten do nun es ki uzun lu ğu nu ve ger gin li ği ni sağ la ya - rak aşil ten do nu nun es ki kuv ve ti ne ve gü cü ne ka- vuş ma sı nı sağ la mak tır. Fa kat son yıl lar da özel lik le spor cu lar da, genç-ak tif has ta lar da ve kro nik aşil ten don rüp tü rü olan has ta la r da açık cer ra hi ta mir ter cih edil mek te dir.⁵

Kon ser va tif yön tem ler den en çok ter cih edi le - ni al çı ile tes pit tir. Fa kat son yıl lar da fonk si yo nel or tez te da vi si ile ba şa rı lı so nuç lar el de edil di ği ni gös te ren li te ra tür ya yın la rı mev cut tur. Anes te zi ris ki nin bu lun ma ma sı, dü şük ma li ye ti, has ta ne ye ya tı rıl ma dan uy gu lan ma sı ve ya ra ye ri komp li kas - yon la rı nın ol ma ma sı en çok ter cih ne de ni dir.⁶Tüm bu avan taj la rı nın ya nı sı ra re rüp tür ris ki nin faz la ol ma sı, uzun sü re al çı tes pi ti, has ta nın işe ve spo ra da ha geç dön me si gi bi önem li de za van taj la rı var- dır.^6,7

Ame li yat sü re si nin da ha kı sa ol ma sı ve da ha az ya ra ye ri komp li kas yon la rı na yol aç ma sı ne de - niy le per ku tan-mi ni açık ta mir tek nik le ri da ha sık- lık la kul la nıl ma ya baş lan mış tır. Fa kat bu yön tem- le rin de ba zı de za van taj la rı var dır. En önem li le ri ten don uzun lu ğu nun ve ger gin li ği nin sağ la na ma - ma sı, tek rar yır tık ris ki nin yük sek ol ma sı, su ral si - nir lez yo nuy la sık kar şı la şıl ma sı dır.^8,9

Gü nü müz de aşil ten don rüp tür le ri nin te da vi - sin de en çok ter cih edi len yön tem açık cer ra hi ta- mir dir. Bu nun ne den le ri ara sın da ten do nun ana to mik res to ras yo nu na izin ve re rek es ki uzun lu - ğu nu ve ger gin li ği ni sağ la ma sı, kuv vet kay bı nın da - ha az ol ma sı, da ha kı sa sü re li al çı tes pi ti ve bu na bağ lı ola rak da ha az bal dır at ro fi si ve ek lem ha re ket kı sıt lı lı ğı na yol aç ma sı dır.¹⁰Li te ra tür de ta rif edi len açık cer ra hi ta mir yön tem le ri nin ço ğu ten don uç- la rı nın uç-uca pri mer ta mir pren si bi ne da ya nır. Bu - nun ya nın da çe şit li ten don ve fas ya la rın aug men-

tas yo nuy la ya pı lan ta mir yön tem le ri de var dır. Bu amaç la en çok kul la nı lan ten don lar plan ta ris ten- do nu, pe ro ne al ten don lar ve gas trok ne mi us fas ya - sı dır.^1,11Bir çok ya zar bu ya pı la rın ta mir gü cü nü ar tır dı ğı nı sa vun mak ta dır.¹¹

Bu ça lış ma da akut aşil ten don rüp tür le rin de her han gi bir aug men tas yo na ge rek kal ma dan ya pı - lan pri mer uç-uca ta mi rin stan dart ve et kin bir re- ha bi li tas yon prog ra mıy la bir leş ti ril di ğin de ye ter li fon si yo nel so nuç el de edi le ce ği gös te ril miş tir.

GEREÇ VE YÖNTEMLER

Ça lış ma ya ha zi ran 2002-Ey lül 2007 yıl la rı ara sın - da akut aşil ten don rüp tü rü ne de niy le pri mer uç- uca açık ta mi ri ya pıl mış 31 has ta (28 er kek, 3 ka dın;

ort.yaş 41; da ğı lım 26-66) alın dı. Yir mi bir has ta da (%67.7) spor tif ak ti vi te es na sın da, 7 has ta da (%22.5) düş me-bur kul ma ile, 2 has ta da (%6.4) tra- fik ka za sı ile, 1 has ta da (%3.2) ise ke si ci alet ya ra - lan ma sı ne de niy le aşil ten don rüp tü rü ge liş miş ti.

Has ta la rın ta ma mın da tek eks tre mi te yi il gi len di ren yır tık mev cut idi. Hiç bir has ta mız da ek or to pe dik pa to lo ji yok tu. Yi ne ol gu la rın hiç bi ri sin de ste ro id kul la nım öy kü sü yok tu (Tablo 1).

Ol gu la rın 26 ta ne si (%84) olay anın dan he men son ra acil ser vi si mi ze, 5 ta ne si (%16) ise po lik li ni - ği mi ze baş vu ra rak aşil ten don rüp tü rü ta nı sı al dı.

Aşil ten don rüp tü rü ta nı sı öy kü ve fi zik mu a ye ne - nin ya nı sı ra ru tin çe ki len ul tra so nog ra fi (USG) ve ge re ğin de çe ki len man ye tik re zo nans gö rün tü le - me (MRI) yar dı mıy la ko nul du. Has ta ne ye ge ti ren en önem li şika yet le ri ayak bi le ği ar ka sın da his se - tik le ri kop ma his si ve da ha son ra ge li şen yü rü me - de zor lan may dı. Fi zik mu a ye ne de Thomp son tes ti, şiş lik, eki moz, gap (de fekt)var lı ğı ve ayak bi le ği ha- re ket le ri ne ba kıl dı

Has ta la ra akut aşil ten don rüp tü rü ta nı sı kon- duk tan son ra ame li yat anı na ka dar uzun ba cak atel tes pi ti uy gu lan dı. Olay anın dan iti ba ren en geç kırk se kiz sa at için de has ta lar ame li yat edil di. Yir- mi dört has ta da (%77.5) spi nal anes te zi, 7 has ta da (%22.5) ise ge nel anes te zi uy gu lan dı. Has ta la rın ta ma mı yü züs tü po zis yon da ya tı rı lıp et ki le nen eks- tre mi te le ri ne ha va lı tur ni ke uy gu lan dı. Yak la şık 10-12 cm uzun lu ğun da pos te ro me di al cilt in siz yo -

nu ile cilt ke si si ya pıl dı. Yır tık uç la rın prok si ma - lin de ve dis ta lin de pa ra te non açı lıp tes pit edil di.

Nek ro tik do ku lar deb ri de edi lip ayak bi le ği 20 de- re ce plan tar flek si yon da, diz 15 de re ce flek si yon da iken 1 nu ma ra PDS di kiş ma ter ya li kul la nı la rak mo di fi ye Kess ler tek ni ği ile ten don uç la rı tes pit edil di. Da ha son ra yır tık uç lar 2 nu ma ra vik ril di - kiş ma ter ya li ile sağ lam laş tı rıl dı. Da ha ön ce den tes- pit edi len pa ra te non as lı na uy gun ola rak di kil di.

Ame li yat son ra sın da has ta la ra uzun ba cak sir kü ler al çı uy gu lan dı. Ame li yat son ra sı ikin ci gün de izo- met rik diz eg zer siz le ri baş lan dı ve kol tuk değ ne ği yar dı mıy la mo bi li zas yon la rı na izin ve ril di. Ame li - yat son ra sı üçün cü gün de has ta la ra dü şük mo le kül ağır lık lı he pa rin te da vi si öne ri le rek ta bur cu edil di.

Te da vi nin dör dün cü haf ta sın da uzun ba cak sir kü - ler al çı son lan dı rıl dı ve dört haf ta da ha ayak bi le - ği ni nöt ral po zis yon da tu tan or tez te da vi si öne ril di.

Yi ne te da vi nin dör dün cü haf ta sın da ayak bi le ği ne ka de me li ola rak ek lem ha ra ket açık lı ğı eg zer siz le - ri baş lan dı. Al tın cı haf ta da ise has ta la ra tam yük ver di re rek yü rü me le ri ne izin ve ril di ve se ki zin ci haf ta da or tez te da vi si ta ma men son lan dı rıl dı.

Te da vi nin et kin li ği; aşil ten don rüp tür le ri için ha zır la nan Percy/Co noc hi e kri ter le ri ne gö re ya pıl -

dı. Bu na gö re so nuç lar dört ka te go ri de de ğer len di - ril di (Tab lo 2). Ame li yat son ra sı er ken ve geç dö - nem komp li kas yon lar araş tı rıl dı. Fi zik mu a ye ne de skar do ku su, ya pı şık lık, has sa si yet ten do nun de- vam lı lı ğı, ayak bi le ği ha re ket açık lı lı ğı, bal dır ka sı at ro fi si, par mak ucun da yük sel me tes ti de ğer len di - ril di.

BULGULAR

Has ta lar en az 24 ay, en faz la 70 ay (ort: 44.6 ay) ta - kip edil di ler. Or ta la ma ame li yat sü re si 55 da ki ka (40-70 da ki ka) idi. So nuç lar için Percy/Co noc hi e kri ter le ri göz önü ne alın dı ve top lam 31 has ta dan 14 (%45)’ü çok iyi, 10 (%32)’u iyi, 6 (%19)’sı or ta, 1 (%3.2)’i ise kö tü ola rak de ğer len di ril di. Hiç bir has ta mız da komp let re rüp tür, cilt nek ro zu, si nus for mas yo nu, de rin yu mu şak do ku en fek si yo nu, skar do ku su gi bi komp li kas yon la ra rast lan ma dı. Bir has ta mız da (%3.2) te da vi nin dör dün cü ayın da par- si yel re rüp tür ge liş ti ve kon ser va tif yön tem ler le te- da vi edil di. Yi ne 4 has ta mız da (%13) yü ze yel cilt en fek si yo nu ge liş ti ve bun lar dan bir ta ne si ne deb- rid man uy gu lan dı ge ri ye ka lan üç has ta ise oral an- ti bi yo tik te da vi si ile dü zel di.

Has ta la rın kon trol le rin de bal dır ka sı çev re öl- çü mün de 2 has ta da (%6.4) 2 cm’den faz la at ro fi sap tan dı. Sa de ce bir has ta mız da (%3.2) 10 de re ce - den faz la dor sif lek si yon kay bı na rast la nıl dı. Hiç bir has ta mız da plan tar flek si yon kay bı gö rül me di. Par- mak ucun da yük se le me yen has ta mız yok tu. Yi ne has ta la rın ta ma mın da Thomp son tes ti po zi tif ti.

Me ka nik di na mo met re ile ya pı lan plan tar güç de- ğer len dir me tes tin de sa de ce 1 has ta mız da (%3.2)

%25’den da ha faz la güç kay bı mev cut tu (Resim 1).

Has ta la rın mem nu ni yet dü ze yi ge nel ola rak yük sek ti. 29 has ta (%93.5) tek rar aşil ten don rüp tü - rü ol ma sı ha lin de yi ne ame li yat ola cak la rı nı be lirt - TABLO 1: Aşil tendon rüptürü olan hastaların

özelliklerinin karşılaştırılması.

Özellik Cinsiyet

Erkek Kadın Yaralanan taraf

Sağ Sol Mesleki özellik

Masa başı=sedanter Hafif iş yükü Ağır iş yükü Sporla uğraş

Spor yapmayan Ara ara düzensiz Haftada birden fazla düzenli Yaralanma mekanızması

Sportif aktivite Düşme- burkulma Trafik kazası Delici kesici yaralanma

Hasta sayısı 28

3

18 13

6 15 10

8 13 10

21 7 2 1

% 90 10

58 42

19 48 32

26 42 32

67.2 22.5 6.4 3.2

TABLO 2: Percy/Conochie değerlendirme kriterleri.²⁰

Çok iyi İyi

Orta Kötü

Tam fonksiyon var ve hiç şikayet yok Hafif güç kaybı,skar dokusu yapışıklığı hafif duyu kaybı, hareketlerde ve aktivitede kısıtlılık yok

Belirgin güç kaybı hafif aksama bazı aktivitelerde kısıtlılık Tekrar rerüptür veya ciddi güçsüzlük ve aksama ile birlikte yetmezlik

ti. Bir has ta (%3.2) ka rar sız ol du ğu nu yi ne 1 has ta (%3.2) ise ya pı lan te da vi den mem nun ol ma dı ğı nı bil dir di.

TARTIŞMA

Aşil ten do nu in san vü cün da ki en ka lın ve en güç - lü ten don lar dan bi ri dir. Esas ola rak gas trok ne mi us ve so le us ten don la rı nın bir leş me siy le mey da na ge - lir. Rüptürü özel lik le 30-50 yaş la rı ara sın da spor la uğ ra şan er kek ler de sık gö rü lür.^1,2Te da vi si ile il gi li li te ra tür de bir çok ça lış ma ta rif edil miş tir. Tüm bu ça lış ma la ra rağ men te da vi si ile il gi li tar tış ma lar gü- nü müz de ha la de vam et mek te dir.

Aşil ten don rüp tür le ri nin te da vi spek tru mu çok ge niş tir. Ge nel ola rak kon ser va tif ve cer ra hi yön tem ler ol mak üze re iki ye ay rı lır. Cer ra hi ola- rak ise bir çok fark lı yön tem ta rif edil miş tir. Bun lar ara sın da per ku tan ta mir, ar tros ko pi des tek li per ku - tan ta mir, mi ni mal in va ziv ta mir ve açık ta mir yön- tem le ri var dır. Açık ta mir yön tem le ri de ken di için de çe şit li ten don ve fas ya la rın aug men tas yo - nuy la ya pı lan ta mir ve pri mer uç-uca ta mir di ye iki gru ba ay rı lır.

Kon ser va tif te da vi ler ara sın da en çok kul la nı - lan lar al çı ve çe şit li açı ayar lı ayak bi le ği or tez le ri - dir.¹²Özel lik le açı ayar lı or tez le rin kul la nı mı ile te da vi ba şa rı sı nın art tı ğı na da ir ya yın lar bu lun - mak ta dır.¹³Kon ser va tif te da vi le rin en önem li de za - van ta jı ten do nun es ki uzun lu ğu nun ve ger gin li ği nin sağ la na ma ma sı ne de niy le aşil ten do nun da güç kay - bı ol du ğu yö nün de dir. Ay rı ca yi ne kon ser va tif te da - vi son ra sı uzun im mo bi li zas yon ne de niy le ek lem ha re ket kı sıt lı lı ğı ge liş ti ği ve yük sek oran da re rüp - tür ile kar şı la şıl dı ğı yö nün de bir çok ya yın var dır.^12,13 Möl ler ve ark. nın yap tı ğı pros pek tif ça lış ma da kon- ser va tif te da vi edi len 33 has ta nın 9 ta ne sin de (%27) 15 de re ce den faz la ayak bi le ği ha re ket kıst lı lı ğı sap- tan mış yi ne 3 has ta da (%9) yü rü mek le ağ rı şika - ye ti bil di ril miş tir.⁷ Yi ne Nis tor ’un yap tı ğı bir ça lış ma da kon ser va tif te da vi edi len aşil ten don yır- tık la rın da %8 ora nın da re rüp tür sap tan mış tır.⁶Lo ve ark.nın yap tı ğı ret ros pek tif ça lış ma da bu oran

%11.7’le re çık mak ta dır.¹⁴Kon ser va tif yön tem le rin cer ra hi te da vi ye üs tün lü ğü ise anes te zi ve ya ra ye ri komp li kas yon la rı nın ge liş me me si dir.¹⁵

A.

RESİM 1: Primer uç-uca açık tamir yöntemi kullanılarak tedavi edilen bir erkek hastanın ameliyat sonrası 3.yıl sonundaki görüntüsü(A) ve (B).

B.

Aşil ten don rüp tür le rin de cer ra hi te da vi özel- lik le genç ve spor la uğ ra şan has ta lar da öne ril mek - te dir. Cer ra hi te da vi ler per ku tan ve açık cer ra hi te da vi ler ola rak iki ye ay rı lır. Her iki yön te min de bir bir le ri ne avan taj ve de za van taj la rı var dır. Per- ku tan yö nem ler de da ha az ya ra ye ri komp li kas - yon la rıy la kar şı la şıl ma sı ve ame li yat sü re si nin da ha kı sa ol ma sı önem li avan taj la rı dır. An cak açık cer ra - hi ta mir le el de edi len ana to mik uzun luk ve ger gin - lik per ku tan yön tem ler le her za man sağ la na ma mak ta dır bu ne den le per ku tan cer ra hi son ra sı ayak bi le ği ha re ket kı sıt lı lı ğı ve re rüp tür oran la rı açık ta mir le kı yas lan dı ğın da da ha sık tır.⁹ Su ral si nir lez yon la rı yi ne per ku tan cer ra hi son ra - sı da ha sık tır.^16,17

Cer ra hi yön tem ler den gü nü müz de en çok kul- la nı la nı açık cer ra hi ta mir dir. Açık ta mir de aug- men tas yon ya pı lan ve ba sit uç-uca ta mir ol mak üze re iki ana gru ba ay rı lır.^1,11,18Açık cer ra hi ta mir son ra sı en sık kar şı la şı lan prob lem ya ra ye ri en fek - si yon la rı dır. Ya ra ye ri en fek si yon la rı ba sit an ti bi - yo tik te da vi si ile dü ze len yü ze yel en fek si yon ola bi le ce ği gi bi ge niş ve de rin deb rid ma nı ge rek ti - re cek ka dar ile ri de ola bi lir. Nis tor ’un⁶yap tı ğı ça- lış ma da cer ra hi te da vi son ra sı %4.4 ora nın da de rin en fek si yon ve fis tül olu şu mu ra por lan mış tır. Ak - gün ve ark.¹yap ti ği 36 has ta lık ça lış ma da aşil ten- don yır tık la rı na Krac kow yön te miy le ta mir son ra sı plan ta ris aug men tas yo nu uy gu la mış beş has ta da yü ze yel cilt en fek si yo nu na rast la mış hiç bir has ta da de rin en fek si yon ge liş me miş tir. Bi zim ça lış ma mız - da ise 4 has ta da (%13) cilt en fek si yo nu ge liş miş sa- de ce bir ta ne si ne deb rid man ge rek miş, di ğer le ri an ti bi yo tık te da vi si ile dü zel miş tir.

Açık cer ra hi ta mir son ra sı re rüp tür oran la rı kon ser va tif ve per ku tan cer ra hi le re gö re da ha az

sık lık da dır.^1,6,7,19Lo ve ark.¹⁴ça lış ma sın da cer ra hi te da vi son ra sı re rüp tür ora nı nı % 2.8 ola rak bil dir - miş tir. Yel ve ark.nın²⁰ça lış ma sın da açık cer ra hi ta - mir ya pı lan has ta la rın hiç bi ri sin de re rüp tü re rast la nıl ma mış tır. Bi zim ça lış ma mız da ise te da vi - nin 4. ayın da bir has ta da par si yel re rüp tür ge liş miş o da kon ser va tif yön tem ler le ba şa rı lı bir şekil de te- da vi edil miş tir. Açık cer ra hi ta mir son ra sı im mo - bi li zas yon sü re si nin da ha kı sa ol ma sı ve er ken ha re ke te izin ve ril me si ne de niy le ayak bi le ği ha re - ket ge niş li ği di ğer te da vi le re gö re da ha faz la dır.

Cet ti ve ark.²¹kon ser va tif te da vi et tik le ri has ta lar - da %47 cer ra hi te da vi et tik le ri has ta lar da ise %17 ayak bi le ği ha re ket kı sıt lı lı ğı tes pit et miş ler dir. Yel ve ark.²⁰cer ra hi te da vi et tik le ri has ta lar da %13.2 ora nın da dor sif lek si yon kay bı bil di rir ken hiç bir has ta la rın da plan tar flek si yon kay bı na rast la ma - mış lar dır. Bi zim so nuç la rı mız da ise sa de ce bir has- ta da 10 de re ce den faz la dor sif lek si yon kay bı sap tan mış tır, hiç bir has ta mız da plan tar flek si yon kay bı gö rül me miş tir.

Aşil ten don rüp tür le ri nin te da vi si son ra sı gö- rü len bal dır ka sı at ro fi si Cet ti ve ark.nın²¹ce ra hi te da vi se ri sin de %39.9 kon ser va tif te da vi le rin de ise

%63.6 ola rak bil di ril miş tir. Bi zim ça lış ma mız da ise sa de ce iki has ta mız da 2 cm’den da ha faz la bal dır ka sı at ro fi si ne rast la nıl mış tır. Yi ne hiç bir has ta - mız da cer ra hi mü da ha le yi ge rek ti re cek ka dar hi- per tro fik skar do ku su na rast la nıl ma mış tır.

So nuç ola rak akut aşil ten don rüp tür le rin de bir çok te da vi yön te mi ta rif edil miş ol ma sı na rağ- men ide al te da vi ko nu sun da ha la or tak bir gö rüş bir li ği yok tur. Yap tı ğı mız bu ça lış ma ile açık uç- uca pri mer ta mir ile stan dart ve aşa ma lı bir re ha bi - li tas yon bir leş ti ril di ğin de has ta lar da ye ter li fonk si yo nel so nuç el de edi le ce ği ka nı sın da yız.

1. Akgün U ,Erol B,Karahan M.Akut aşil tendonu yırtıklarında Krackow yöntemiyle primer tamir ve plantaris tendonu güçlendirmenin uzun dönem sonuçları. Acta Orthop Ttraumatol Turc 2006;40(3):228-33.

2. Bhandari M, Guyatt GH, Siddiqui F, Morrow F, Buse J, et al.Treatment of acute Achilles ten- don ruptures: a systematic overview and metaanalysis. Clin Orthop Relat Res 2002;

400:190-200.

3. Robet B,Smith Lea and Lyman.Non-surgical treatment of tendo achillis rupture.J Bone Joint Surg (Am) 1972;54:1398-407.

4. Lui TH. Fixation of tendo Achilles avulsion fracture. Foot And Ankle Surg 2009;15:58-61 5. Mafullı N.Ruptur of the achilles tendon .J Bone

Joint Surg [Am] 1999;81:1019-36.

6. Nistor L. Surgıcal and non-surgical treatment of Achilles tendon rupture .A prospective ran- domized study. J Bone Joınt Surg [Am] 1981;

63:394-9.

7. Moller M,Movin T,Granhed H,Lind K,Faxen H,et al.Acute rupture of tendon Achilles .A prospective randomized study of comparision between surgical and non-surgical treatment.J Bone Joint Surg [Br] 2001;83:843-8.

KAYNAKLAR

8. Buchgraber A, Passler HH. Percutaneus re- pair of Achilles tendon ruptıre: İmmobilization versus functional postoperative treatment. Clin Orthop Relat Res1997;341:113-22.

9. Kakıuchı M.A combıned open and percuta- neus technıque for repair of tendo Achillıs

;comparrıson wıth open repaır. .J Bone Joint surg[Br] 1995;77:60-3.

10. Aktas S,Kocaoğlu B,Nalbantoğlu U,Seyhan M, Güven O. End-to-end versus augmented re- pair in the treatment of acute Achilles tendon ruptures.J Foot Ankle Surg 2007;46(5):336- 40.

11. Abraham E,Pankovich AM.Neglected rupture of the achilles tendon.Treatment by V-Y tendi- nous flap.J Bone J Surg (Am) 1975;57:253- 55.

12. .Winter E, Weisw K, Weller S, Ambachar T.

Surgical repair of Achilles tendon rupture;

Comparison of surgical with conservative treatment. Arch Orthop Trauma Surg 1998;

117:364-67.

13. McComis GP, Nawoczenskı DA, DeHaven KE. Functional bracing for rupture of the Achilles tendon.Clinical results and analysis of ground-reaction forces and temporal data.J Bone Joint Surg[Am]1997;79:1799-80.

14. Lo IKY,Kirkley A,Nonweiler B,Kumbhare DA.Rotating clinical curriculum:Operative ver- sus nonoperative treatment of acute achilles tendon ruptures:A quantitative review.Clin J Sport Med 1997;7(3):207-11.

15. Wills CA ,Washburn S,Caiozzo V,Prietto CA.Achilles tendon rupture.Clin Orthop Relat Res 1986;207:16-163.

16. Vega J, Cabestany JM, Golano P, Perez- Carro L. Endoscopic treatment for chronic Achilles tendinopathy. Foot and Ankle Surg 2008;14:204-10.

17. Lui TH. Surgical tip:Repair of acute Achille rupture with Krackow suture through a 1.5 cm medial wound. Foot Ankle Surg 2009;

371:1-4.

18. Miskulin M, Miskulin A, Klobucar H, Kuvalja S.

Neglected rupture of the Achilles tendon treated with Peroneus Brevis transfer:A func- tional assessment of 5 cases. J Foot Ankle Surg 2005 ;44(1)49-56.

19. Gerdes MH, Brown TD, Bell AL, Baker JA, Levson M, et al. A flap augmentation tech- nique for Achilles tendon repair; Postoperative strenght and functİonal outcome. Clin Orthop Relat Res 1992;280:241-6.

20. Yel M, emik R, Arazi M, Öğün CT. Akut aşil tendon rüptürlerinde cerrahi tedavi sonuçları.

Acta Orthop Traumatol Turc 1999;33:313-6.

21. Cetti R. Ruptured achilles tendon preliminary results of a new treatment. J Sport Med (Br) 1988;22(1):6-8.