55 SAMSUN VİZYON PLANI RENGAHENK: KIZIL, YEŞİL, MAVİ

55 ^SAMSUN VİZYON PLANI

‘RENGAHENK: KIZIL, YEŞİL, MAVİ’

3

‘KENTSEL VİZ ON’ İLE

“Samsun Vizyon Planı”

‘Kentsel Strateji’ tarafından geliştirilen kapsam ve içerik çerçevesinde, A. Faruk Göksu tarafından hazırlanmıştır.

‘Kentsel Vizyon ile Kurgulanan Kentler’

NEF ve Kentsel Strateji tarafından kurulan Kentsel Vizyon Platformu

kamu, sivil ve özel sektör işbirliği ile - bölge

- kent - mahalle

ölçeğinde çalışmalar yaparak, yeni planlama yaklaşımı ve modellerini tartışmaya açmaktadır.

www.kentselvizyon.org

5

01 07

02 15

20 23 34

03 04 05

ANALİTİK BAKIŞ Stratejik Göstergeler 10 Temel Sorun ve Fırsat BEK Analizi

STRATEJİK BAKIŞ Bölgesel İşbirliği Kent Kurgusu

VİZYON

Bölgesel Vizyon Kentsel Vizyon

3x3 VİZYON ve EYLEM ÇERÇEVESİ Vizyon Çerçevesi

Eylem Çerçevesi

SAMSUN’UN GELECEĞİ İÇİN 10 TEMEL İLKESİ

“İş bu katalogda kullanılan materyaller, sosyal sorumluluk projesi kapsamında kullanılmıştır. Ticari amaçla kullanılamaz.”

01 7

BÖLÜM

ANALİTİK BAKIŞ

Stratejik Göstergeler

10 Temel Sorun ve Fırsat

BEK Analizi

9

STRATEJİK GÖSTERGELER

Nüfus:

1.261.810 kişi

Tarihsel İzler:

Medeniyetler: Miletler, Persler, Makedonlar, Pontus Devleti, Roma İmparatorluğu, Bizans İmparatorluğu, Danişmentliler, Selçuklu Devleti, Osmanlı İmparatorluğu

• Asarkale

• Kapı Kaya Kalıntısı

• Kaya Mezarları

• İkiz Tepe

• Paflagonyası Kaya Mezarları

Eğitim:

• Ondokuz Mayıs Üniversitesi (32.200 öğrenci)

• Canik Başarı Üniversitesi

Sosyal Altyapı:

• 2 Üniversite

• 15 Kütüphane

• 2 Müze

• 9 Sinema (salon)

Ekonomik Değerler:

• Tarım

• Lojistik

• Sağlık

• Sanayi

• Turizm

Performans Kriterleri

Kaynak: Türkiye’nin Şehirleri Sürdürülebilirlik Araştırması, Boğaziçi Üniversitesi, 2011.

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK

24 ÇEVRE

22

EKONOMİ

30 SOSYAL

21

YAŞAM KALİTESİ

46 Doğal Değerler:

• Kızılırmak Deltası

• Yeşilırmak Deltası

• Ladik

• Akdağ Yaylası

• Bafra

• Atakum Sahili

• Tekkeköy Mağaraları

• Kocadağ

• Kaplıcalar

11

10 TEMEL SORUN

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

10 TEMEL FIRSAT

Kapasite Kullanım Yetersizliği Küresel Ağlarla Bütünleşememe Göç

Gelişme Alanı Yetersizliği Ürün Çeşitliliği Azlığı Kirlilik

Suyun İyi Yönetilmemesi Çarpık Yapılaşma

Kent-Kır Gelişme Dengesizliği Ulaşım Altyapısının Yetersizliği

Küresel Ağlara Eklemlenme Potansiyeli

Karadeniz Kapısı

HUB Kent Potansiyeli

Küresel Yatırım Etkisi

Mavi ve Yeşil Potansiyeli

Verimli Ovalar

Karadeniz Ekonomik İşbirliği

Sağlık Sektörü

Karadeniz Havzası

Yatırımcı İlgisi

K 13

E

B ^{B B B B B B ereket üyüme irikim eceri akış eklenti E E E E} tkinleştirme ^{koloji konomi şitlik K K K K K K oruma apasite alkınma imlik atılım urgu}

E ^dinim

E ^ntegrasyon

Kaynak: Kentsel Strateji

BEK ANALİZ İ

Üniversite Denizcilik Sağlık Tarım

Bafra ve Çarşamba Ovaları Kızılırmak ve Yeşilırmak Kıyı

Samsun Dağı Nuh’un Gemisi İshak Paşa Sarayı Doğal Değerler

OvaKızıl, Mavi, Yeşil Ürün Çeşitliliği İklim

Tarım Lojistik Sağlık Spor

Ticaret hacmi Ulaştırma / Trafik Ulaşım altyapısı

İlk Adım Girişimcilik Yaratıcılık

Sosyal Sermaye 3.Güç; Sivil Örgüt Tarım ve Lojistik Dengesi

Jeostratejik konum Sınır ticareti Ulaştırma Kültür turizmi

Küresel Ağ Sistemi Karadeniz Havzası Bölge Kent

Sivil Örgütler Küçük Girişimciler Kültürel Diplomasi

İlk Adım Gençlik Liman Kenti

Sınır Ötesi

Mersin-Samsun İttifakı Tematik Koridor ve Odaklar

Açık Alan Kamusal Mekan Sivil Güç

Örgütlenme Kamu- özel- sivil Kadın- İstihdam Gönüllü kuruluşlar

Tersine Göç HUB Kent Dönüşüm

Karşı Kıyı Mavi ve Yeşil Kamu, özel, sivil

Sınır ilişkileri Bölgeler üstü ticaret Küresel ağ

02 15

BÖLÜM STRATEJİK BAKIŞ

Bölgesel İşbirliği

Kent Kurgusu

17

Samsun hem bölgesel ve ulusal hem de küresel ölçekte stratejik roller üstlenmelidir. Samsun’un kapsamlı ve bütünleşik stratejik rol modelleri işbirliği odaklı olmak durumundadır.

Birincisi, Karadeniz çanağı içindeki kıyı kentlerle olan işbirliğidir. Karadeniz kıyı kentleri işbirliği ekonomik ve kültürel ilişkiler çerçevesinde bütüncül olarak geliştirilmelidir.

İkincisi ise ulusal ölçekte Samsun, İzmir ve Mersin HUB Kentler işbirliğidir.

Bu üç kentin ilişki sistemi uluslararası ölçekte güçlü olma ve küresel pazarda kapsama alanını geliştirme stratejisine dayanmalıdır.

Üçüncüsü, Avrupa; TEN, Pan-Avrupa, Trans-Asya ve TRACECA; Avrupa- Kafkasya-Asya ulaştırma koridorlarına Samsun’un eklemlenme stratejisidir.

Küresel rekabet içinde yer alma ve pazardan pay kapma temel stratejinin uygulanması bölge, ulusal ve uluslar arası ölçekte atılacak stratejik adımlar ve işbirliklerine bağlıdır. Bu nedenle, Samsun güçlü konumu ve kapsama alanı avantajını kullanarak bölge içinde öncü rolünü oynamalıdır.

SAMSUN, BÖLGE İÇİNDE HANGİ STRATEJİK ROLÜ ÜSTLENECEK?

BÖLGESEL İŞBİRLİĞİ

İSTANBUL

BATUM SAMSUN

SİVASTOPOL BURGAS

KİEV

19

Samsun, öncelikle Anadolu coğrafyası ile Karadeniz coğrafyasının geçiş kenti rolü ile küresel ulaşım koridorların düğüm noktası rolünü üstlenerek yeni bir kentsel kurgu yazmalıdır. Yeni kurgu Akıllı Kent yaklaşımı ile geliştirilmelidir.

Samsun kent kurgusunu;

S

ınır ötesi bakış; hem küresel hem de ulusal ağlara entegre bir stratejinin işbirliği ile kurgulanmasını,

A

kıllı büyüme; kentin altyapı, ulaşabilirlik, ulaşım gibi temel ilkelerin benimsenmesini,

M

avi-yeşil; suyun bereketinin ortaya koyduğu ovaların yaratacağı katma değeri,

S

u yönetimi; Kızılırmak, Yeşilırmak ve Karadeniz’in sunduğu bereketin yönetimini,

U

laşım ağı; Tüm pazarlara ulaşabilirliliği,

N

etwork kurma; potansiyeli ise küresel ve bölgesel ölçekte ağlar ile bütünleşme temel stratejilerine göre oluşturmalıdır.

Sonuç olarak; Samsun ekonomik kalkınmasını sınırlar ötesi işbirliği, dönüşüm ve gelişimini akıllı büyüme ve bütünleşmesini ise küresel ağlar sistemine bağlanarak yapmalıdır.

YENİ KENT KURGUSU NE OLACAK?

KENT KURGUSU

BATI MERKEZ

DOĞU MERKEZ

REKREASYON ODAĞI KENT PARKI

REKREASYON ODAĞI Sinop

Ordu Çorum

03 21

BÖLÜM ^VİZYON Bölgesel Vizyon Kentsel Vizyon

BÖLGESEL VİZYON

KÜRESEL AĞ SİSTEMİNE ENTEGRE OLAN SAMSUN

KENTSEL VİZYON

AKILLI BÜYÜME STRATEJİLERİ İLE

GELİŞEN HUB KENT; SAMSUN

04

BÖLÜM 3X3 VİZYON ve EYLEM ÇERÇEVESİ

Vizyon Çerçevesi

Eylem Çerçevesi

2

2

3

2

3

3

1 1

2

3

1

2

3

2

1

2

3

1

2

3

1

1

3

1 ^{FARKLILIK TEMA STRATEJİ SEKTÖR PROGRAM PROJE}

VİZYON ÇERÇEVESİ EYLEM ÇERÇEVESİ

Çıkış ve Giriş:

‘Kuzeyden Gelenler, Kuzeye Geçenler’

Rengahenk:

‘Kızıl, Yeşil, Mavi’

İlk Adım:

‘Milli Mücadele’

Lojistik:

‘Modların Çeşitliliği’

Tarım:

‘Ovaların Bereketi’

Sağlık:

‘Bölgesel Cazibe’

Ağ:

‘Sınır Ötesi İşbirliği’

Bölge Kent:

‘Akıllı Büyüme ’

Bütünleşme:

‘Küresel Ağlara Bağlanmak’

Lojistik:

‘Küresel Bağlantılar’

Ticaret:

‘Mal ve Hizmet Akışı’

Hizmet:

‘Çeşitliliğin Katma Değeri’

Sim:

‘Samsun-İzmir-Mersin İttifakı’

Koridor:

‘Tüm Yönler’

Eko:

‘Mavi-Yeşil Ekonomi’

Kıyı:

‘Deniz ve Nehirler’

Kültürel Diploması:

‘Sivil Güç ’

Kavşak:

‘Gelenler ve Gidenler’

SAMSUN’UN GELECEĞİ

27

Samsun, Karadeniz çanağının en önemli kentlerinden biridir.

Karşı kıyı ile olan ticari ve kültürel ilişkiler ağı Karadeniz kıyı kentlerini farklı bir senaryo ile bir araya getirmelidir.

Samsun’un konumu ve kapsama alanı Samsun’un bu senaryo içinde farklılığını çıkarmaktadır.

Kuzeyden gelenler ve kuzeye geçenlerin yaratacakları katma değer Samsun’un geleceği açısından önemli fırsatlar ortaya koyacaktır. Samsun çıkış ve giriş kapısı özelliği ile sınırlar ötesi gelişme ve kalkınma senaryolarında bu özelliğini ve potansiyelini çok iyi değerlendirmelidir.

1 2 3

3 FARKLILIK

Bölge coğrafyasındaki renklerin çeşitliliği Samsun’un diğer önemli farklılığıdır. Kızılırmak nehrinin topraktan gelen kızıllığı, Bafra ve Çarşamba ovaları ve dağlarının sunduğu yeşilin farklı tonları ile deniz ve derelerin mavi renkleri rengahenk sunmaktadır.

Renklerin ahengi Samsun’un kültürel coğrafyasının ve topoğrafyasının farklılığından kaynaklanmaktadır.

Samsun, bölge ve kent ölçeğinde stratejilerin geliştirilmesinde rengahenk yönetimi stratejisini öncelikli gündemine almalıdır. Bu strateji, Samsun’u hem kültürel hem ekonomik anlamda farklı boyutlara taşıyacaktır.

Samsun’un tarihsel anlamda en önemli farklılığı ise milli mücadelenin bu kentten başlaması ve ulusumuzun gelecek senaryosunun temel kurgusunun Samsun’da yazılmasıdır. Mustafa Kemal ve arkadaşlarının milli mücadele çağrısını yaptığı Samsun bu ayrıcalıklı farklılığını başka boyutlara taşımalıdır.

Dün, ulusal mücadelenin ilk adım başarısının, bugün sınırlar ötesi ilişkiler ağının ilk adımı olarak Samsun’dan başlaması sağlanmalıdır. Ulusal ve uluslar arası ölçekte kentler arası işbirliği yaklaşımlarının geliştirilmesi ve küresel ağ sistemine Samsun’un eklemlenme stratejisinin uygulanması Samsun’u daha farklı konuma getirecektir.

Rengahenk

Kızıl, Yeşil, Mavi

İlk Adım

Milli Mücadele

Çıkış ve Giriş

Kuzeyden Gelenler, Kuzeye Geçenler

VİZYON ÇERÇEVESİ

3 FARKLILIK 3 TEMA 3 STRATEJİ

Ağ Bölge Kent Bütünleşme Lojistik

Tarım Sağlık Çıkış ve Giriş

Rengahenk

İlk Adım

29

Samsun’un Karadeniz çanağı içinde stratejik konumu ve deniz, hava, kara, demiryolu gibi ulaşım modlarının çeşitliliği HUB Kent olma şansını artırmaktadır.

Samsun mevcut özelliklerini geliştirerek ve bunları birbirleri ile bütünleştirerek, Karadeniz çanağının lojistik odağı haline gelebilir.

Anadolu ve Karadeniz ekonomik yelpazesi içinde Samsun’un destek ekonomisi rolünü üstlenerek, bölgeler arası ticari akışın bir durak noktası olabilir. Samsun, İzmir ve Mersin altın üçgeni arasındaki işbirliği bu kentler üzerinden Türkiye’nin küresel ağ sistemine eklemlenmesini güçlü hale getirir.

1 2 3

3 TEMA

Kızılırmak ve Yeşilırmak nehirlerinin suladığı bereketli ovalar Bafra ve Çarşamba Samsun’un doğu ve batı kapılarıdır. Her iki ovanın bereketinin sunduğu ürünler uluslararası pazar oluşturmuştur.

Samsun geleceği için kırsal kalkınma stratejisi ile tarımı önemli bir sektör olarak ele almalıdır.

Bafra ve Çarşamba ovalarındaki ürün çeşitliliğinin, uluslararası talebe göre geliştirilmesi buna paralel olarak tarımsal ürünler için teşvik paketlerinin hazırlanması tarımın birincil sektör haline gelmesini sağlayacaktır.

Samsun’da son yıllarda sağlık alanında yapılan yatırımlar ve üniversite ile yapılan işbirliği Samsun’un bölge ölçeğinde sağlık üssü olmasını ve sağlık alanında cazibe merkezi olmasını sağlayacaktır. Samsun bu avantajını kullanarak, bölge ölçeğinden ulusal ve uluslararası pazarlara yönelik ihtisaslaşmış sağlık turizmi stratejisi ile yeni pazarları oluşturabilir.

Sağlık altyapısının üniversite ve özel sektör işbirliği ile geliştirilmesi uzak pazarları Samsun’a yakınlaştıracak, sağlık turizminin yaratacağı çarpan etkisi özellikle kültür ve sanat sektörlerini de tetikleyerek yeni katma değerlerin yaratılmasını sağlaması açısından önemlidir.

Tarım

Ovaların Bereketi

Sağlık

Bölgesel Cazibe

Lojistik

Modların Çeşitliliği

Samsun kalkınması sınır ötesi bölgesel ve küresel ölçekte işbirliği yaparak destek ekonomisi ile yapmalıdır.

Bölgesel ölçekte, Karadeniz kıyı kentleri ile olan işbirliği, küresel ölçekte ise TEN, Pan- Avrupa, Trans-Asya ve TRACECA;

Avrupa-Kafkasya-Asya ulaştırma koridorlarına Samsun’un

eklemlenmesi yeni ekonomileri gündeme getirecektir.

Lojistik odaklı yeni ekonomilerin yaratacağı istihdamı sağlamak üzere üniversite ile işbirliği içinde kapasite geliştirme ve girişimcilik programları açılmalıdır. Üniversite ve sanayi işbirliği ise yenilikçi ekonomilerin geliştirilmesi için önemlidir.

1 ^{3 STRATEJİ Ağ}

Sınır Ötesi İşbirliği

2 3

Avrupa, Kafkasya ve Asya ile oluşturulan küresel lojistik ağ ve ulaşım koridorları içinde Samsun konumunu ve gücünü iyi oluşturmalıdır. Rekabetçi sistem içinde Samsun’un yer alması insana ve altyapıya yapılan yatırımlara bağlıdır.

Küresel ağlara bağlanmak Samsun’un geleceğinin kurgulanmasında yeni sektörlerin gelişmesini sağlayacaktır. Yeni sektörler uluslararası lojistik, sınır ötesi ticaret ve hizmet alanında olacaktır.

Bütünleşme

Küresel Ağlara Bağlanmak Samsun’un topografik

yapısı zorunluluğu ile doğu ve batı yönünde gelişen düzensiz yapılaşması akıllı büyüme stratejisi ile yeniden kurgulanmalıdır. Yeni kurgu, yeni ekonomik dinamikleri ve potansiyelleri de dikkate alarak dönüşüm ve gelişim senaryolarını kapsamalıdır.

Akıllı büyüme strateji, teknoloji ve tasarım işbirliği içinde katılımcı bir yaklaşımla ele alınmalıdır. Yeni kurgu planlaması için Samsun’un değer, yoğunluk, risk, yoksunluk ve siluet haritaları hazırlanmalıdır.

Samsun’un ekonomik ve ekolojik gelişme dengesi akıllı büyümenin temel ilkesi olmalıdır.

Bölge Kent

Akıllı Büyüme

31

Lojistik kent rolü Samsun’u uluslararası platformda farklı ve önemli bir konuma getirecektir.

Avrupa ve Asya taşımacılık koridoru; Samsun’a küresel ağ sistemine bağlanması ve lojistik merkez olma potansiyelini sağlayacaktır.

Deniz, kara, hava ve tren yolu ulaşım modları ile kombine taşımacılığın merkezi olan Samsun, bu avantajını kullanmalı ve gelecek önceliklerini buna göre belirlemelidir. Lojistik sektörü diğer yan sektörleri ile önemli katma değer yaratan ekonomileri ortaya çıkaracaktır.

Karadeniz çanağı içindeki kıyı ve merkez kentleri ile olan ticari ilişkiler karşılıklı olarak yeni dinamikleri ortaya çıkaracaktır.

Ticaretin sektör haline gelmesi, mal ve hizmetlerin akışı için öncelikle Samsun, Mersin ve İzmir arasındaki işbirliği, ardından sınır ötesi ticari ilişkilerin kuvvetlendirilmesine bağlıdır.

Küresel ağa bağlanma stratejisinin uygulanması halinde mal ve hizmet akışında hareketlilik artacak ve ticaret çeşitlenecektir. Samsun yalnızca liman kenti olma özelliği ile değil, ticari faaliyetlerin yoğunlaştığı bir odak olmalıdır

Uluslararası ticaretin gereksinimi olan hizmet sektörlerinin geliştirilmesi ve katma değeri yüksek ekonomilerin yaratılması için Samsun bölge içinde lider kent rolünü üstlenmelidir.

Lojistik, ticaret, tarım sektörlerinin gereksinimi olan hizmet sektörü için nitelikli insan gücünün yetiştirilmelidir.

Hizmet sektörünün çeşitliliği girişimciliği tetikleyecek ve bölgenin göç veren yapısı tersine dönecektir. Genç nüfusun bölge içinde kalması özellikle yenilik ve yaratıcılık konusunda yapılacak yeni yatırımların yapılmasına bağlı olacaktır.

3 SEKTÖR

1 2 3

Lojistik

Küresel Bağlantılar

Ticaret

Mal ve Hizmet Akışı

Hizmet

Çeşitliliğin Katma Değeri

EYLEM ÇERÇEVESİ

3 SEKTÖR 3 PROGRAM 3 PROJE

Koridor Kol İlmek SİM

EKO

Kültürel Diploması Lojistik

Ticaret

Hizmet

33

Ülkemiz Avrupa ve Asya taşımacılık koridorunda yani doğu-batı koridoru ekseninde stratejik rolünü oynamalıdır.

Enerji koridorları ağının önemli bir bölümünün ülkemizde olması bazı kıyı kentlerimizi stratejik öneme taşımaktadır.

Samsun ve Mersin, yani kuzey- güney koridoru arasındaki mal ve hizmet akışı, bu iki kentimizi daha da stratejik hale getirmektedir.

Samsun, küresel rekabet ağı içinde tüm yönlerin kavşak noktası haline İzmir ve Mersin başta olmak üzere gelebilir.

Enerji koridorlarından ekonomik koridorlara dönüşüm sürecini iyi yöneten politikalar ve stratejiler Samsun’u farklı bir konuma getirecektir.

Kıyı kenti olan Samsun’un önemli farkı ve zenginliği Yeşilırmak ve Kızılırmak Nehirlerinin kıyılarına da sahip olmasıdır. Deniz ve Nehir kıyıları Samsun’un yeniden kurgulanmasında önemli değerlerdir. Deniz ve Nehirlerin sunduğu bereket, kent ve bölge ekonomisini canlandırılmasında, ulaşımın çeşitlendirilmesinde, turizmin geliştirilmesinde kullanılmalıdır.

Kıyı kenarı geliştirme projeleri, farklı temalar dikkate alınarak tasarlanmalı ve kentin gelişim dinamikleri dikkate alınarak uygulamaya geçirilmelidir.

Kentin denizle buluşması, nehirlerin turizm ve tarım projeleri ile buluşması için kıyı gelişim planları hazırlanmalıdır.

Bir zamanların liman kenti Samsun, hep gelenler ve gidenlerin kavşak noktası olmuştur. Bugün, kavşak özelliğini ulaşım türleri ve uluslararası koridorların da kesişim noktası olarak değerlendirmesi gereken Samsun için uluslararası boyutları içeren yeni bir kentsel kurgu senaryosu yazmalıdır.

Bu senaryonun temel aktörleri gelenler ve gidenler olmalıdır.

Gelenler ve gidenler arasındaki denge Samsun’un bir geçiş kenti değil, cazibe ve ticaret kenti olmasını sağlayacaktır.

3 PROJE

1 ^Koridor

^{Tüm Yönler}

Samsun, Karadeniz, İzmir, Ege Denizi ve Mersin ise Akdeniz ile uluslararası ağlara eklemlenmenin odak stratejik lojistik kentleridir. Üç kentin stratejik ilişkisi Türkiye’nin küresel ağ sistemine güçlü bağlanmasını sağlayacaktır.

Üç kent belediye yönetiminin ulusal strateji çerçevesinde ortak bir program geliştirmesi, ulusal mal ve hizmetlerin sınır ötesi akışını sağlayacaktır. SİM Ortak Programının amacı hızlı ve kombine ulaşım ağı sistemi içinde yeni pazarlara ulaşabilirliği artırmaktır.

Samsun coğrafyası mavi ve yeşil yani su ve doğanın çok zengin olduğu coğrafyadır.

Çarşamba ve Bafra ovalarını besleyen Yeşilırmak ve Kızılırmak Nehirlerinin yarattığı tarımsal zenginlik ile dağların ve ovaların sunduğu flora ve fauna çeşitliliği mavi ve yeşil ekonomi yaratmaktadır.

Ekolojik değerlerin tehdit altında olduğu Karadeniz bölgesinde Samsun mavi ve yeşil zenginliğini ekonomik ve ekolojik geleceğini yeniden değerlendirmelidir.

Karadeniz kıyı kentleri arasındaki işbirliğin merkezi ve yerel yönetim dışında özellikle özel ve sivil sektör bazlı geliştirilmesinin yaratacağı gücü dikkate alarak sivil inisiyatif ortamları sağlanmalıdır. Sivil gücün oluşması ise kültürel diplomasi ile yoluyla olmalıdır. Başta kıyı kentleri üniversite gençleri ve sivil toplum örgütlerinin geliştirecekleri kültür öncelikli program ve projeler kültürel diplomasinin kapsama alanını genişletecektir.

Karadeniz havzası kentleri eğitim, bilim, teknoloji ve tasarım temaları ile geliştirilecek işbirliği stratejileri de kültürel diplomasi için önemli fırsatlar ortaya koyacaktır.

3 PROGRAM

1 2 3

SİM

Samsun-İzmir-Mersin İttifakı

EKO

Mavi-Yeşil Ekonomi

Kültürel Diploması

Sivil Güç

2 ^Kıyı

Deniz ve Nehirler

3

Kavşak

Gelenler ve Gidenler

35

Samsun’nın GELECEĞİ İÇİN 10 TEMEL İLKE

05

BÖLÜM Samsun’nın Geleceği için 10 Paylaşım İlkesi

1. S ınır ötesi: Kıyı Kentleri

2. S u Yönetimi: Kıt Kaynakların Kullanımı 3. S ahil: Nefes Alma

4. S embol; İlk adım

5. S ektörel Kümelenme: Paylaşmanın Gücü 6. S por: Sektöre Doğru

7. S anat-Kültür: Yaşamın Rengi 8. S ağlık: Yeni Dinamikler

9. S anayi: Kapasite Yönetimi

10. S osyal Sermaye: İnsana Yatırım

37

S INIR ÖTESİ:

Kıyı Kentleri S U YÖNETİMİ:

Kıt Kaynakların Kullanımı

Samsun’un geleceği sınır ötesi ilişkilerin iyi kurgulanmasına bağlı olacaktır. Başta, Karadeniz havzası kıyı kentleri ile olan ilişkiler, ardından, İzmir ve özellikle Mersin ile alan işbirliği Samsun’u uluslararası ticaret ağına güçlü olarak bağlayacaktır.

Samsun, kendisi gibi lojistik güç merkezi olma potansiyeli taşıyan

Doğu Karadeniz: Poti, Batum, Supsa, Novorossisk Batı Karadeniz: Varna, Köstence, Odesa

gibi diğer ülke limanlarında meydana gelen gelişmeleri yakından izlemek zorundadır.

aradeniz, Yeşilırmak ve Kızılırmak su yolları Samsun’un geleceğinin en önemli değerleridir. Samsun bu değerlerini kalkınma ve gelişme için fırsata dönüştürmesi suyun yönetimini iyi yapmasına bağlıdır. Su yönetimi; kıt kaynakların iyi kullanılması, katılım, kirlilik, erozyon gibi temel konuları kapsamalıdır.

Su yönetimi, havza yönetimi ile entegre edilerek, üniversite ve sanayi işbirliği içinde kalkınma program ve projeler geliştirilmelidir. Projeler, kamu, özel ve sivil örgüt işbirliği ile mekânsal, ekonomik ve toplumsal bileşenleri de kapsamalıdır.

01 02 02

39

S ^AHİL:

Nefes Alma S ^EMBOL:

İlk adım

04

Uzun yıllardır, deniz ile bütünleşmeyen, adeta denize sırtını dönmüş kentin, son yıllarda deniz ile buluşmasını sağlayan projelerin gerçekleştirilmesi Samsun’u tekrar yaşanabilir kent haline

getirmiştir. Sahil boyunca yaratılan açık alanlar, park ve rekreasyon alanları kenti için nefes alma alanları olmuştur.

İki yüz km’nin üzerinde sahili bulunan Samsun’un sahilini daha etkin kullanması için sahili

karakteristik bölgelere ayıran bir planlama sistematiği geliştirilmelidir. Karadeniz sahil otobanı ve demiryolunun olumsuz etkisini ortadan kaldırmak için sahil tasarımı programları başlatılmalı ve yenilikçi ve yaratıcı tasarımlar için ortamlar yaratılmalıdır.

19 Mayıs 1919 Milli Mücadelenin ilk adımının Samsun’dan atılmasının anlam ve önemi Samsun’u sembol kent haline getirmiştir.

Milli Mücadele kentleri içinde ayrıcalıklı konuma sahip Samsun bu özelliğini her alanda kullanmalıdır.

Milli mücadele deneyimi Samsun’dan başlayan ve diğer mücadele kentleri ile devam eden milli mücadele rotası haline getirilmelidir. Rotanın diğer rotalarında farklılığı ise yaşam deneyimi üzerine kurgulanması olmalıdır.

03

41

S EKTÖREL KÜMELENME:

Paylaşmanın Gücü S ^POR:

Sektöre Doğru

Samsun, bölge içinde öncelikli olan sektörlerden tarım, turizm, sağlık, spor, lojistik ve ticaret sektörlerinin kombine kümelendiği bir kent olma potansiyelini iyi değerlendirmelidir. Sektörel kümelenme stratejisi diğer bölge kentlerle yarışma değil paylaşma üzerine kurgulanmalıdır.

Doğu Karadeniz kentleri, Paylaşan Kentler akımı çerçevesinde ortak geleceklerini ortak vizyon ile kurgulamalı, tüm ekonomik ve doğal değerlerini bir sistem içinde paylaşmalıdır.

Samsun’da yapılan ve yapımı devam eden spor yatırımları, Samsun’u bölgenin spor odağı olmasını sağlamıştır. Topografyanın verdiği imkanları iyi kullanan Samsun, ulaşımı da dikkate alarak spor kenti olma özelliğinin hakkını vermeye başlamıştır.

19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı kimliğini taşıyan Samsun yapılan yatırımlarla bölgenin gençleri için bir çekim merkezi olmalıdır.

Sporun yaratacağı çarpan etkisi ise eğitim ile birleştirildiğinde Samsun yaşam kalitesi yüksek bir kentsel bölge haline gelecektir.

05 06

43

S ANAT-KÜLTÜR:

Yaşamın Rengi S ^AĞLIK:

Yeni Dinamikler

Samsun, sanat ve kültür alanındaki yatırımlar ve üniversitenin varlığı ile bir kültür kenti olma özelliğini de korumaktadır. Samsun bu özelliğini Karadeniz kıyı kentleri ile olan sanat ve kültür etkinliklerindeki işbirliği ile sınır ötesine taşıması gelecek için önemli bir aşama olacaktır.

Karadeniz kıyı kentleri üniversiteleri ile yapılacak işbirliği ve sanat kültür alanındaki etkinlikler tüm kentler için katma değer yaratacaktır. Ayrıca, tasarım teması ile kıyı kentleri ve kırsal yerleşimler için yeni ortamlar yaratılarak, gençlerin bu

ortamlara çekilmesi sağlanmalıdır.

Samsun’da son yıllarda yapılan sağlık yatırımları Samsun’un kolay ulaşılabilen, ulusal ve uluslararası düzeyde, kaliteli ve hızlı sağlık hizmeti verebilecek potansiyele sahip bir çekim merkezi olmasını sağlamaktadır. Bu nedenle, Samsun, teknolojinin bütün imkanlarını kullanabilecek ve bilgi birikimini hizmet talep edenlere uluslararası kalitede aktarabilecek güçlü bir sağlık sektörüne sahip bölge kenti rolünü sağlık sektöründe gösterebilir.

Termal turizmi için de uygun potansiyele sahip olan Samsun, son yıllarda bu tür termal merkezlerin çevresindeki konaklama taleplerinin artması sağlık alanında bir çekim merkezi olma potansiyelinin göstergesidir.

07

08

45

S ^ANAYİ:

Kapasite Yönetimi S OSYAL SERMAYE:

İnsana Yatırım

Bafra, Çarşamba, Terme, Vezirköprü, Havza ilçelerinde bulunan organize sanayi bölgeleri ile geniş ve alternatif yatırım alanları olan Samsun bu potansiyeli ile büyük bir kapasite oluşturmaktadır.

Tarım ve lojistik alanındaki sanayi ve ticari yatırımlar Samsun’un bu iki sektörde gelişmesini sağlayacaktır.

Son yıllarda yabancı sermayeli şirketlerin kurulması ve talebin artma eğilimi Samsun’un sanayi

planlamasını bölge bazında ele almasını zorunlu hale getirmiştir. Söz konusu planlama Karadeniz havzasındaki sınır ötesi kentleri de kapsamalı, Karadeniz havzası ortak vizyonu çerçevesinde yeni ortak stratejiler geliştirilmelidir.

Karadeniz insanının yaratıcı ve girişimci yapısı Samsun’un geleceğinin yeniden kurgulanması için en önemli farklılık ve fırsattır. Samsun

topografyasının ve konumunun sağladığı avantajları kullanarak bölgesindeki lider kent rolünü insana yatırım yapmakla elde edebilir.

Karadeniz kentlerinin büyük bir çoğunluğunun bölge dışına göçünün tersi göçe döndürülmesinde Samsun’un öncü rolü kapasite artırma programları ile girişimcilik programları ile sağlanabilir.

Bölge üniversitelerinin birbirleri ve özel sektör yatırımcıları ile yapacakları işbirliği toplumsal gelişme ve ekonomik kalkınma için yeni fırsatlar sağlayacaktır.

09

10

09

47

www.kentselvizyon.org

UŞAK

www.kentselvizyon.org