KAYNAK KİTAPLAR
Biology N.A. Campell., J.B. Reece
Biology Life on Earth Teresa Audesirk
Gerald Audesirk ve Bruce E. Byer
CANLILARIN
ÖZELLİKLERİ NELERDİR?
1. Canlılar komplekstir, karbon (C) esaslı organik moleküllerden oluşmuş yapılardır.
2. Canlılar çevrelerinden enerji ve materyal elde ederler ve kullanırlar ve bunları farklı yapılara (şekillere) dönüştürürler.
3. Canlılar kompleks yapılarını ve iç çevrelerini
muhafaza ederler, bu işlem (olay) homeostasis olarak isimlendirilir.
4. Canlılar büyürler.
5. Canlılar çevrelerindeki uyarıcılara tepki verirler.
6. Canlılar kendi kendilerine çoğalırlar.Bunun için DNA denilen moleküler yapıyı kullanırlar.
7. Canlılar bir bütün olarak gelişmek kapasitesine sahiptirler
Şekil 1: Maddenin organizasyon düzeyi.
Bir canlı hücre ve bir kimyasal madde yığını arasındaki farklılık yaşamın bazı özelliklerini
açıklar.Temelde bütün hücreler;
1. Hücre yaşamını kontrol etmek için ihtiyaç duyulan bilgileri sağlayan genleri, 2. Hücre canlılığını koruyan, genlerdeki bilgiyi kullanan küçük kimyasal fabrikalar olan subselüler ( hücre- altı) yapıları-organelleri ve 3. Hücrenin etrafını ince bir tabaka halinde çeviren, organellerin bulunduğu sulu ortamı (sitoplazma), çevreleyen ve hücreyi dış ortamlardan ayıran bir
plazma membranına sahiptirler
.
Şekil 2. Yaşamın en küçük birimi Hücre( Elektron mikroskobundan elde edilen görüntüsü)
2) YAŞAMDAKİ ÇEŞİTLİLİĞİN SINIFLANDIRILMASI
Organizmalar 3 büyük gruba ayrılırlar.
1.Bakteriler
2.Arkeler
3.Ökaryotlar: Ökaryotların üyeleri, bir veya daha çok oldukça kompleks
hücrelerden oluşmuş yapıya sahiptirler ve dört alemden oluşurlar.
1. Protistler
2. Mantarlar
3. Bitkiler
4. Hayvanlar.
3)BİYOLOJİ BİLİMİNİN İLGİ ALANLARI NELERDİR?
Biyoloji bütün bilimlerin en farklı olanıdır.Bazı biyologlar genetik materyal ile oynayarak yeni canlı tiplerini yaratırken, bazıları da beynin çalışmasını incelemekte , ekosistemlerdeki kompleks ilişkileri takip etmekte yada tropikal yağmur ormanlarından okyanusa kadar yeni canlı tiplerini arayıp bulmak için uğraşmaktadır.
Bilimsel Metod Bilimsel Araştırma İçin Esastır
Bilimsel araştırma, spesifik bir olayı gözlemleyebilmek ve olayların
temelinde yatanları araştırmak için gerekli ciddi bir metottur.
Biyoloji ve diğer bilimleri, birbiri ile ilgili 4 işlemden ibaret olan bilimsel metodu kullanırlar.
1.Gözlem 2.Hipotez 3.Deney 4.Sonuç
HÜCRENİN YAŞAMI
ATOMLAR, MOLEKÜLLER ve YAŞAM
Nukleus (Çekirdek), eşit ağırlıkta 2 subatomik parçaçık içerir:
Pozitif yüklü protonlar
Yüksüz nötronlar
Şekil:Atomlarda elektron katmanları: Biyolojik olarak önemli atomların çoğu en az iki elektron
katmanına sahiptir. İlk katman çekirdeğe en yakın olan katmandır ve 2 elektron tutabilir. Sonraki
katman maksimum 8 elektron tutabilir. Daha uzak mesafelerdeki katmanlar daha fazla elektron
tutabilir.
Tablo : Biyolojik moleküllerde genel olarak atomların bağlanma örnekleri
Şekil : Kovalent bağlar(a) Kovalent bağları oluşturmak için atomlar arasındaki elektronlar ortaklaşır.
Tekli kovalent bağ ile her bir hidrojen atomundan bir elektron ortaklaşarak hidrojen gazını oluşturur.H2 veya H-H olarak gösterilir bağlar (b) Oksijen gazında iki oksijen atomunun 4 elektronu ikili bağ (O=O veya O2) oluşturarak ortaklaşır, (c ) Oksijen, hidrojenin dış katmanındaki elektronları tamamlamak için 2 elektŞekil : Kovalent bağlar(a) Kovalent bağları oluşturmak için atomlar arasındaki elektronlar ortaklaşır. Tekli kovalent bağ ile her bir hidrojen atomundan bir elektron ortaklaşarak hidrojen gazını oluşturur.H2 veya H-H olarak gösterilir bağlar (b) Oksijen gazında iki oksijen atomunun 4 elektronu ikili bağ (O=O veya O2) oluşturarak ortaklaşır, (c ) Oksijen, hidrojenin dış katmanındaki elektronları tamamlamak için 2 elektron verir, böylece Oksijen, suyu oluşturmak için 2 hidrojen atomunun her biri ile 2 tek bağ yapabilir H-O-H veya H2Oron verir, böylece Oksijen, suyu oluşturmak için 2 hidrojen atomunun her biri ile 2 tek bağ yapabilir H-O-H veya H2O
Su, polar kovalent bağlarla bir arada tutulan molekülleri çözer. Suyun pozitif ve negatif kutupları, çözünen molekülün zıt yüklü kutupları tarafından çekilir.
İyonlar ve polar moleküller, su moleküllerinin elektriksel çekiminden dolayı hidrofilik (su seven) olarak tanımlanırlar, çünkü şekerleri ve amino asitleri içine alan bazı biyolojik moleküller hidrofiliktir ve suda çözünürler
ş
Şekil: pH skalası
BİYOLOJİK MOLEKÜLLERDE KARBON( C) NEDEN ÖNEMLİDİR?
Kimyada organik terimi, karbon iskeletine sahip olan molekülleri tanımlamak için
kullanılır. Bu moleküller bir miktar da hidrojen atomu içerirler.
Organik terimi, canlı organizmaların bu molekülleri sentez etme ve kullanma yeteneğinden ileri gelir. inorganik
moleküller karbonsuzdur
Tablo: En Önemli Biyolojik Moleküller
MOLEKÜLÜN SINIFI
EN ÖNEMLİ ALTBİRİMLER
ÖRNEK FONKSİYON
Karbohidrat:
C, H ve O içerir
Formül: (CH2O)n
Monosakkarit: Basit şeker Disakkarit: 2 monosakkaritin birleşmesiyle meydana gelir
Polisakkarit: Pek çok sayıda monosakkaritin birleşmesiyle (normalde glukoz) meydana gelir.
Glukoz
Sukroz
Nişasta Glikojen Selüloz
Hücreler için önemli enerji kaynağı, polisakkaritleri meydana getiren yapı taşları
Karasal bitkilerin yapısında taşınan en önemli şeker
Bitkilerde enerji depolar Hayvanlara enerji depolar Bitkilerin yapısal materyali
Lipid: Yüksek oranda C ve H içerir, genellikle polar değildir, suda çözünmez
Trigliserid:3 yağ asidi gliserol ile bağlı
Mum:Uzun zincirli alkol’e değişen sayıda yağ asitleri bağlı
Fosfolipid: Gliserole bağlı 2 yağ asidi ve polar fosfat grupları
Steroid:Fonksiyonel gruplu birbiri ile kaynaşmış 4 karbon halkası
Sıvı yağ, katı yağ Bitkinin kutikulasında
Fosfoditil kolin
kolestrol
Hayvanlarda ve bazı bitkilerde enerji deposu
Karasal bitkilerin yapraklarında ve gövdelerinde su geçirmez tabaka Hücre membranının bileşeni
Ökaryotik hücre membranı bileşeni.
Testosteron safra tuzları gibi diğer steroidlerin öncü bileşeni
Protein: C,H,O,N ve S içeren aminoasit zincirleri
Keratin İpek
Hemoglobin
Heliksel protein, saçın en önemli bileşeni
Örümcek ve güveler tarafından mey.
get.irilen protein.
4 peptid yapı taşından oluşmuş globular protein Omurgalı kanında oksijen taşır
Nükleikasit: Nukleotid alt birimlerinden yapılır , tek bir nükleotidden veya uzun zincirli nükleotidlerden yapılmış olabilir
.
Uzun- zincirli nükleik asitler
Tek nükleotidler
DNA RNA
ATP AMP
Canlı hücrelerin genetik materyali Bazı viruslerin genetik Canlı hücre lerde , DNA dan proteine genetik bilgi transferinde önemli
Hücrelerde enerji taşıyan önemli molekül ( kısa vadeli)
Hücre içi haberci( siklik adenozin monofosfat)
