Poliprotik Asitler Bünyesinde birden fazla iyonlaşabilen hidrojen içeren asitlerdir. Örneğin H

Poliprotik Asitler

Bünyesinde birden fazla iyonlaşabilen hidrojen içeren asitlerdir. Örneğin H ₂ SO ₄ ,H ₃ PO ₄ ve H ₂ CO ₃ gibi … H ₃ A şeklindeki bir poliprotik asitin hidroliz basamaklarını ele alalım,

H ₃ A  H ₂ A ^- +H ⁺ K _a1 H ₂ A  HA ^-2 +H ⁺ K _a2 HA ^-2  A ^-3 +H ⁺ K _a3

Şeklinde üç adet K _a değerine sahip olmaktadır.

Bu çeşit asitler birinci protonlarını kolay ,ikinci protonların güç ve üçüncü protonlarını ise çok çok güç vermektedirler.

Poliprotik Asitlerde pH hesaplanması

1.Zayıf poliprotik Asitlerde pH hesabı

H ₂ A şeklinde bir zayıf poliprotik asit ele alalım.

H ₂ A  HA ^- +H ⁺ K _a1

HA ^-  H ⁺ + A ^-2 K _a2

Bu asit iki protonu vermekte olup iki adet asitlik sabitine sahiptir.

[H ⁺ ] =  K _a1 xC bağıntısı kullanılır.

Örnek :

0.5 M H ₃ A şeklinde gösterilen zayıf bir poliprotik asidin pH değerini hesaplayınız?

( H ₃ A için K _a1 =1X10 ^-3)

Çözüm :

[H ⁺ ] =  K _a1 xC =  1X10 ^-3 x 0.5 =0.022 , pH = -log 0.022= 1.65

Polibazlarda pH Hesaplamaları

Polibazlar Na2A şeklinde gösterilip poliprotik asitlerin tuzlarıdır ve polibazların OH iyonu konsantrasyonları bazlık sabitlerine bağlıdır.

[OH ^- ] =  K _b1 .C formülüyle hesaplanmaktadr.

Örnek :

0.2 M Na ₂ A şeklinde gösterilen bir bazın pH değerini hesaplayınız? ( K _b1 = 1.8x10 ^-6 olarak alınız) Çözüm :

[OH

] =  K

.C =  1.8x10

.0.2

Protonlu Tuzların pH hesaplaması

NaHA şeklinde formüle edilirler ve [H ⁺ ] =  K _a1 .K _a2 formülleri kullanılarak pH ları hesaplanır.

Örnek :

0.1 M NaHA şeklindeki bir tuzun pH değerini hesaplayınız.?(K _a1 = 1x10 ^-3 ;K _a2 = 1x10 ^-5 )

Çözüm :

[H ⁺ ] =  K _a1 .K _a2 =  1x10 ^-3 x1x10 ^-5 şeklinde hesaplanmaktadır.