Geçen yılki Oscar ödül töreninde dikkat çekici bir sahne vardı. Al Gore'un başrolde oynadığı "Uygunsuz Gerçek" filmi en iyi belgesel ödülünü kazanmış, ödülü almak için sahneye çıkan yönetmen Davis Guggenheim, "Bu ödül sizindir"
diyerek Oscar heykelciğini Al Gore'a uzatmıştı. Gore ise bir politikacıdan daha çok Hollywood yıldızı gibi başladığı konuşmasında, küresel ısınmanın zararından bahsetmiş, törene katılanlar tarafından ayakta alkışlanmıştı. Özellikle Hollywood'un "sosyal sorumluluk" denince akla gelen yıldızları Gore'un sözlerini pür dikkat dinlerken kameralara takılmıştı. Ama kameralara yansıyan görüntüler ciddi bir sorunun dile getirilmesinden çok, bir Amerikan filminin final sahnesine benziyordu.
Al Gore geçen hafta aynı konuyu yani küresel iklim değişikliğini anlatmak için Türkiye'ye geldi. çırağan Sarayı'nda verdiği konferans yaklaşık 700 kişi tarafından takip edildi. Gore'un küresel ısınma hakkında genel çizdiği çerçeve, karbondioksit salınımlarının ve sera gazı etkisinin dünyayı felakete sürüklediği yönünde. Uygunsuz Gerçek (An Inconvenient Truth) filminin canlı versiyonu sayılabilecek toplantıda buzulların erimesinden kuraklığa ve doğal afetlere giden süreç etkileyici görsellerle anlatıldı.
Çırağan'ın cipleri
Gore’u dinlerken Oscar töreninde yaptığı konuşma gözümün önüne geldi. Konuşmanın yapılış biçiminden izleyicilere kadar şaşırtıcı bir benzerlik söz konusuydu. İklim değişikliği hakkında kimsenin yadsıyamayacağı bilgileri verirken felaket senaryolarının bir film gibi sunulması ortaya müthiş bir tezat çıkartıyor. Bu da inandırıcılık gibi bir sorun yaratıyor. Tabii ki bu inandırıcılık küresel ısınmayla değil, Gore'un sahnedeki duruşuyla ilgili bir sorun.
Anlatılanlar ile yapılan arasındaki farklılık bu tezatı oluşturuyor. Hatta bu durum daha toplantı başlamadan kendisini göstermişti. çırağan Sarayı’nın otoparkı "küresel ısınma" konferansını dinlemeye gelenlerin arazi taşıtları ve devasa cipleriyle dolmuştu. Bilindiği gibi yüksek yakıt tüketimli bu araçlar çevre düşmanı kabul ediliyor. Al Gore'un da konuşmasında söylediği gibi "yeşil yatırım" yapmak zorunda kalan otomotiv şirketleri bu araçlardan sakınarak
"hybrid" (karma) yakıt sistemli araçlar üretmeye başladı. Ancak Türkiye'de arazi araçları hâlâ büyük bir ilgi görüyor.
Takım elbiseli guru
Al Gore, Japon otomotiv üreticilerinin hybrid araçlarda yaptığı atılımdan ve bunun öneminden uzun uzun bahsetti.
Aynı Japonlar, iki sene önce başbakanlarının öncülüğünde küresel ısınmaya ilişkin bir kampanya başlatmıştı. Yazın takım elbise giyilmesi nedeniyle işyerlerinin gereksiz bir şekilde klima çalıştırdığı görüşünden yola çıkılarak hayata geçirilen "serin iş" kampanyası ile Japonlar işyerlerinde takım elbise yerine gömlek giymeyi tercih etmişlerdi. Al Gore'un "imaj danışmanı" böyle bir detayı atlamış olmalı ki kendisi toplantıyı izlemeye gelen pek çok insan gibi takım elbise giymeyi tercih etmişti.
Oysa ki bu iklim değişikliği konusunda çalışmaya başladıktan sonra hayatının ne kadar değiştiğini uzun uzun anlattı.
Örneğin çırağan Sarayı'nın devasa avizeleri altında yaptığı konuşmasında artık ekonomik ampulleri tercih ettiğinden bahsetti.
Asıl uygunsuz gerçek
Dikkati çektiği şeyler gerçek anlamda büyük bir tehlike ve amacı ne kadar ulvi olursa olsun Gore'un gerçekliğinde uygunsuz bir şeyler olduğu açık. çırağan Sarayı'ndaki toplantı ve Oscar törenlerindeki konuşması sırasında seyircilerin benzer tavrı bunu kanıtlıyor gibi. Sırasıyla iyi bir hitabet, birkaç espri, etik mesajlar, coşkulu ve illa ki ayakta alkışlarla biten bir final. ABD'de verdiği bir konferansı dinlemeye gelen aktör (şimdi California Valisi olan) Arnold Schwarzenegger konferans sonunda Gore'a "Artık Hummer cipimi kullanmayacağım" demiş. Bu kadar etkili bir hitabet karşısında böyle bir sözün söylenmesi mümkün gözüküyor.
Türkiye'de de aynısı oldu. Gore'un konuşması büyük bir ilgiyle karşılandı. Bir Amerikan filminin umutla sona eren finali gibi Al Gore'un son sözlerinden sonra seyirciler eski başkan yardımcısını uzun süre ayakta alkışladır. Ve herkes ciplerini otoparkta bırakarak evlerine bisikletle dönmeyi tercih etti. Sanırım bu son cümle bir tek Amerikan filmlerinde gerçekleşebilir. Zaten konferans sonrasındaki "gerçek hayata dönüş", üç saatlik toplantının gerçekliğin üzerinde bir
şov olduğunu kanıtlıyor. Bu yüzden Al Gore'un Oscar ödülünü hak ederek kazandığını söylemek hiç yanlış olmaz.
Gökçe Aytulu
Referans Gazetesi 16.06.2007
