GG318
Kentsel Alan Düzenlemesi (3-0)3
Prof. Dr. Türkay TÜDEŞ
Ankara Üniversitesi UBF Gayrimenkul Geliştirme ve Yönetimi Bölümü
7. Hafta
İmar Planı Yapma Yetkisi Olan Kuruluşlar
İmar Planı Yapma Yetkisi Olan Kuruluşlar
Türkiye’de imar planı yapma yetkisi olan kuruluşlar dendiği zaman ilk akla gelen
belediyelerdir. Halbuki memleketimizde imar planı yapma yetkisi olan kuruluş
sayısı pek az değildir. Bu kuruluşlar şunlardır:
İmar Planı Yapma Yetkisi Olan Kuruluşlar
İller Bankası A.Ş.
Belediyelerin imar faaliyetlerini finans etmek üzere, 11 Haziran 1933 tarihinde 2301 sayılı kanunla, 15 milyon sermaye ile Belediyeler Bankası adıyla kurulmuştur.
Belediyeler Bankasının, Mahalli idareler İmar Bankası’na dönüştürülmesi için 29.07.1944 tarihinde kanun tasarısı hazırlanmış ve meclise sunulmuştur.
Komisyonda yapılan görüşmelerde bankanın adı «İller Bankası» olarak Belediyeler Bankasının, Mahalli idareler İmar Bankası’na dönüştürülmesi için 29.07.1944 tarihinde kanun tasarısı hazırlanmış ve meclise sunulmuştur.
Komisyonda yapılan görüşmelerde bankanın adı «İller Bankası» olarak
değiştirilmiştir. İl Özel İdareleri, Belediyeler ve köyleri de içine alan İller Bankası
Genel Müdürlüğü 4759 sayılı kanunla (R.G. 23.06.1945 /6039) 100 milyon
sermaye ile kurulmuştur.
İmar Planı Yapma Yetkisi Olan Kuruluşlar
İller Bankası A.Ş.
Belediyelerin imar faaliyetlerini finans etmek üzere, 11 Haziran 1933 tarihinde 2301 sayılı kanunla, 15 milyon sermaye ile Belediyeler Bankası adıyla kurulmuştur.
Belediyeler Bankasının, Mahalli idareler İmar Bankası’na dönüştürülmesi için 29.07.1944 tarihinde kanun tasarısı hazırlanmış ve meclise sunulmuştur.
Komisyonda yapılan görüşmelerde bankanın adı «İller Bankası» olarak Belediyeler Bankasının, Mahalli idareler İmar Bankası’na dönüştürülmesi için 29.07.1944 tarihinde kanun tasarısı hazırlanmış ve meclise sunulmuştur.
Komisyonda yapılan görüşmelerde bankanın adı «İller Bankası» olarak
değiştirilmiştir. İl Özel İdareleri, Belediyeler ve köyleri de içine alan İller Bankası
Genel Müdürlüğü 4759 sayılı kanunla (R.G. 23.06.1945 /6039) 100 milyon
sermaye ile kurulmuştur.
İmar Planı Yapma Yetkisi Olan Kuruluşlar
Özelleştirme İdaresi Başkanlığı
Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, başbakanlığa bağli kamu tüzel kişiliğine sahip,
özel bütçeli bir kurumdur. Kuruluş amacı, ekonomide verimlilik artışı ve kamu
giderlerinde azalma sağlamak amacıyla yapılacak özelleştirme çalışmalarında,
Özelleştirme Yüksek Kurulunun alacağı kararlara yardımcı olmak, alının kararları
özelleştirme yasasında belirtilen ilkeler doğrultusunda uygulamak ve
Özelleştirma Fonunu yönetmektir.
İmar Planı Yapma Yetkisi Olan Kuruluşlar
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
Plan yapma yetkisinin kendi bakanlıklarında olduğunu öne süren iki bakanlık vardı. Bunlar; İmar ve İskan Bakanlığı ile Çevre ve Orman Bakanlığı idi. Önceki bölümlerde anlatıldığı gibi bu iki bakanlık, çevre planlarını yapma yetkisinin kendilerinde olduğunu ileri sürerlerdi. Hatta iki bakanlık ihtilaflarını idari yargıya bile taşımışlardı.
2011 yılında bakanlar kurulu kurulurken, bu iki bakanlık büyük ölçüde birleşti ve
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı adını aldı. Her iki bakanlığın planlarla ilgili yetkileri
de tek elde toplanmış oldu.
İmar Planı Yapma Yetkisi Olan Kuruluşlar
Toplu Konut İdaresi (TOKİ)
2985 sayılı Toplu Konut Kanununun (R.G. 17.03.1984/18344) 4. maddesi İskan sahalarının tespiti, kamulaştırma ve kadastro ile ilgili hükümleri kapsar. Bu madde «Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı Kurulunun tespit edeceği esaslar çerçevesinde toplu konut iskan sahaları valiliklerce belirlenir. Bu sahalar gerektiğinde Arsa Ofisi Genel Müdürlüğü eliyle kamulaştırılabilir. Toplu Konut İskan sahalarının kadastro çalışmalarının yapılması ve imar planının hazırlanması ile ilgili esasları Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı Kurulu tespit eder.»
şeklindedir.
İmar Planı Yapma Yetkisi Olan Kuruluşlar
Belediyeler
İmar planı ile ilgilenmesi gereken kuruluşlar belediyelerdir Çünkü imar planının
uygulanacağı alanlar kent alanlarıdır. Belediyeleri büyükşehir belediyeleri, il ve
ilçe belediyeleri olarak sınıflamak mümkündür. Bunların imarla olan ilişkilerini
belirleyen kanunların ilgili maddeleri içerir.
İmar Planı Yapma Yetkisi Olan Kuruluşlar
Valilikler
Valiliklerin imar plamları ile ilgili yetki ve sorumlulukları 3194 sayılı İmar kanununun (R.G.09.05.1985/18749) planların hazırlanması ve yürürlüğe konulması başlığını taşıyan 8. maddesinin b fıkrasının 2. paragrafında belirtilmiştir. Bu metin;
“Belediye ve mücavir alan dışında kalan yerlerde yapılacak planlar valilik veya
ilgilisince yapılır veya yaptırılır. Valilikçe uygun görüldüğü takdirde onaylanarak
yürürlüğe girer. Onay tarihinden itibaren valilikçe tespit edilen ilan yerinde bir
ay süre ile ilan edilir. Bir aylık ilan süresi içinde planlara itiraz edilebilir. İtirazlar
valiliğe yapılır, valilik itirazları ve planları onbeş gün içeisinde inceleyerek kesin
karara bağlar” şeklindedir.
İmar Planı Yapma Yetkisi Olan Kuruluşlar
Tarım ve Orman Bakanlığı
Mill parklarla ilgili kararları alan bakanlık Tarım ve Ormancılık Bakanlığı idi. 648 sayılı KHK ile hükümetin yeni yapılanmasında bu konu ile ilgili bakanlık yeni ihdas edilen Orman ve Su işleri bakanlığı olmuştur.
703 sayılı KHK (R.G. 09.07.2018/31473) ile Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
ile Orman ve Su İşleri Bakanlığı “Tarım ve Orman Bakanlığı ” çatısı altında bir
araya gelmiştir.
İmar Planı Yapma Yetkisi Olan Kuruluşlar
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının kuruluşuna ait olan 635 sayılı KHK.nın (R.G. 08.06.2011/27958 Mükerrer) 8. maddesinin (g) fıkrası teknoloji bölgelerinin yer seçimi ile ilgilidir. Bu madde;
“Teknoloji geliştirme bölgelerinin, yer seçimi, kamulaştırılması, kuruluşu, işleyişi,
imar planlarının hazırlanmast ve onaylanması, onaylanan imar planına göre
arazi kullanımı, yapı ve tesislerin projelendirilmesi, inşası ve ilgili ruhsat ve
izinlerin verilmesine ilişkin işleri yürütmek, düzenlemeler yapmak ve
faaliyetlerini denetlemek” şeklindedir.
İmar Planı Yapma Yetkisi Olan Kuruluşlar
Devlet Demiryolları Genel Müdürlüğü
Devlet Demiryolları Genel Müdürlüğüne ait gayrımenkullerin satışı ile ilgili yetki Genel Müdürlük Yönetim Kurulu’ndadır. Bu yetki 5335 sayılı Kanunun (R.G.
27.04.2005 / 25798) 32. Maddesi ile verilmiştir.
Kaynaklar
Ölçme Bilgisi Pratik Jeodezi, Prof. Dr. Erdoğan Özbenli ve Prof. Dr. Türkay Tüdeş, Trabzon, 2001.
İmar Planı Uygulamaları Kentsel Alan Düzenlemesi, Prof. Dr. Türkay Tüdeş, Ankara, 2019.
