Dr. Bülent Gözcelioğlu turkiye.dogasi@tubitak.gov.tr
Türkiye kuşları içinde adı en iyi bilinenler
arasındadır desek yanlış olmaz.
Adına türkü yapılan ender canlı türlerimizden biri.
Buna karşın ülkemizdeki soyları
tehlike altındadır.
Telli Turna
Türkiye Doğası
Fauna
76 76_79_turkiyedogasi_eylul_2016.indd 76 25.08.2016 14:59Bilim ve Teknik Eylül 2016
Ülkemizde turnagiller (Gruidae) ailesine ait üç kuş türü var. Telli turna (Anthropoides virgo) ülkemizde yaşayan üç turna türünden biri. Ak turna (Grus leucogeranus) ve turna (Grus grus) diğer turna türleridir. Telli turnalar 85-100 cm kadar boyda, 155-180 cm kanat açıklığında olan ve büyük sayılabilecek kuşlardandır. Telli turna adını gözünün arka tarafında bir tutam tüyün aşağıya doğru sarkmasından dolayı almıştır. Telli turnalar ülkemiz için yaz ziyaretçisi kuşlardır. Ülkemizde sadece göç sırasında gözlenebiliyor. Mart ortasından Nisan ortasına kadar kuzeye göçü sırasında, Ağustos sonunda Ekim başlarına kadar güneye göçleri sırasında gözlenebiliyor.
Ülkemizde Muş’un Bulanık Ovası’nda ürediklerine ilişkin kayıtlar var. Ankara Mogan gölü ile Konya Kulu çevresindeki göller ve sulak alanlarda da görülüyorlar. Sulak alanların korunması gerektiği telli turnanın yaşamında da bir kez daha ortaya çıkıyor. Daha önceleriyse İç, Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da geniş yerlerde yayılış gösteriyorlardı. Yaşadıkları alanda tarım yapılması (ilaçlamalar vb) nedeniyle soyları tehdit altındadır. Bunun yanında Murat Nehri kıyısında yaşam ortamları henüz bozulmamıştır. Ancak burada da tarım yapılmaya başlanırsatelli turnalar Anadolu’da tarihin tozlu sayfalarına karışacaktır.
Fotoğraflar: Dr. Mustafa Sözen www.trakus.org