HAYVAN TÜRLERİNE GÖRE SPERMA

(1)

HAYVAN TÜRLERİNE GÖRE

SPERMA

(2)

Sperma

Spermatozoon Seminal Plazma Sperma

Hayvan türü Hacim (ml) Yoğunluk

(x10 /ml)⁹ Yoğunluk

(x10 /ejakülat)⁹ pH Renk

Boğa 5 (2-10) 1,2 (0,3-2) 6 6,5-7 Krem

Koç 1 (0,5-2) 3 (2-5) 3 6-7,3 Koyu krem

Teke 1 (0,5-2,5) 3 (1-5) 3 6,5-7 Koyu krem

Domuz 200 (150-500) 0,15 (0,025-0,35) 3 7-7,9 Açık krem

Aygır 60 (20-300) 0,15 (0,03-0,8) 9 6,2-7,8 Açık krem

Köpek 10 (7-30) 0,3 (0,1-1) 3 6,7-6,8 Açık krem

(3)

Ejakülasyon

Seminal plazma Sperm

atozoon

Üretra lümeni

kontraksiyon^Güçlü

Dış ortam

(4)

Hayvan Türlerine Göre Ejakülasyon

Hayvan Türü Ejakülasyon süresi

Fraksiyon Spermanın Bırakıldığı Yer

Jel

Boğa Kısa Yok Vagina Yok

Koç Kısa Yok Vagina Yok

Teke Kısa Yok Vagina Yok

Aygır Uzun 3 Uterus Var*

Köpek Uzun 3 Vagina Yok

Domuz Uzun 3 Uterus, Cervix Var*

(5)

Spermatozoon

Baş

Orta Kısım

Kuyruk

50 - 80 µm

(6)

(7)

Baş

Plazma Membranı Perforatoryum

Akrozom İç Membran

Çekirdek

Ekvatoryal Segment

İmplantasyon Çukurluğu Postakrozomal

Bölge

Boyun Sentriol

Mitokondriyal Heliks Aksonema

(8)

Orta Kısım

Mitokondriyal Heliks

Merkezi Fibril İnce Fibril

Kalın Fibril

(9)

Kuyruk

Kalın Fibril İnce Fibril

Merkezi Fibril

Fibröz Kılıf

(10)

Tampon

Erkek gamet hücrelerinin taşınması, beslenmesi

Spermatozoanın hareketini kolaylaştırmak

İmmun ataklara karşı spermatozoanın korunması

Spermatozoonların fonksiyonlarını mobilize etmek

Spermatozoanın olgunlaşması

Gamet etkileşimlerinin kompleks basamaklarını düzenlemek

Görevi

Seminal Plazma

(11)

• İnorganik elementler

• Na, Cl, Ca, Mg, P, K, Zn, vb.

• Küçük moleküllü organik elementler

• Fruktoz, gliserofosforilkolin (GPC), askorbik asit, ATP, sitrik asit, sorbitol, inositol, ergothionin

• Azottan zengin küçük moleküller

• Amonyak, kreatin, histamin, flavin, üre vb.

• Düşük ve yüksek moleküler ağırlıklı proteinler, peptidler, lipidler, aminoasitler

• Ig G, Ig A, Ig E, Ig M

• FSH, LH, inhibin, insülin, kininojen, prolaktin, relaksin, steroid bağlayıcı proteinler

• Antitripsin, glikoprotein

İçeriği

Seminal Plazma

(12)

İnorganik Elementler

En fazla Na ve Cl

Az miktarda Ca, Mg, Zn

Spermatozoonun yapısında K ve P

 Hücre membranının bütünlüğü

 Osmotik basınç

(13)

Organik Maddeler

 Fruktoz

 Gliserofosforilkolin (GPC)

 Sorbitol

 Enerji kaynağı

 Osmotik basınç

 Membran bütünlüğü

 Sitrik asit

 İnositol

 Ergothionin

 Spermatozoonun olgunlaşması

 Antioksidan

(14)

Enerji Kaynağı

 FRUKTOZ

 Sorbitol Fruktoz

 GPC

Fruktolizis

Membran Bütünlüğü

 Sorbitol

 Sitrik asit

Olgunlaşma

 GPC

Ozmotik Basınç

 İnositol

Antioksidan

 Ergothionin

(15)

Proteinler ve Aminoasitler

 Seminal plazma proteinleri

 Aminoasitler

Gliserofosforilkolin, gliserofosforilinositol

 Fertilizasyonun çeşitli karmaşık basamaklarının düzenlenmesi

 Oksidatif stresin zararlı etkilerinin azaltılması

 Yağ asidi transportu

(16)

Seminal Plazma Proteinleri

 Epididimis ve eklenti bezleri

 Tip 2 Fibronektin Modülü Taşıyan Proteinler

 Sisteinden Zengin Sekretör Proteinler

 Spermazdezinler

 Kapasitasyon

 Oviduktal sperm rezervuarının oluşturulması

 Spermatozoonlar için immuntolerans

 Dişi genital kanalında sperm transportu

 Gamet etkileşimi

En az aygır spermasında***

(17)

Aminoasitler

Glutamik asit

Hipotaurin

Karnitin

Ergothionin

Koç ve Boğa Domuz

Koç, Boğa ve Aygır Domuz ve Aygır

 Yağ asidi transportu

(18)

Diğer Azotlu Bileşikler

 Gliserofosforilkolin

 Gliserofosforilinositol

 Koç, teke, boğa, aygır ve domuzda ortak

 En fazla koç ve tekede

 Spermatozoonların olgunlaşması

(19)

Yağ Asitleri

 Fosfatidilkolin

 Lesitin

 Asetilhidrolaz

 Steroidler

 Prostaglandin

Koç

Domuz

Boğa ve Aygır Boğa

Koç ve Boğa

Boğada

eşit miktarda

(20)