EGZERSİZ FİZYOLOJİSİ

(1)

EGZERSİZ FİZYOLOJİSİ

• Amaç hayvanın egzersiz kapasitesini en üst seviyeye

çıkarmak

(2)

AEROBİK ENERJİ ÜRETİMİ

• ATP'nin aerobik üretimi, aerobik veya oksidatif fosforilasyon • Mitokondri içinde gerçekleşir

• Adenosin difosfat (ADP) + P>>> ATP

• Enerji kaynağı; kas depo glikojeni, kan glikozu, yağ asitleri

(3)

(4)

• Glikojenden gelen 1 ünite glikoz (glikoz 1-fosfat)= 39

ATP (3 glikolizis+2 TCA+34 elektron transport zinciri)

• Kan glikozu 1 ünite=38 ATP (1 ATP glikoz 6-fosfata

çevirmek için harcanır)

• Yağ asitleri >>> asetil CoA >>> ATP

4 Beta oksidasyon _{TCA ve elektron}

transport

(5)

ANAEROBİK ENERJİ ÜRETİMİ

• Depolanmış kas glikojen veya glikozun piruvata parçalanır • Piruvat laktata dönüştürülür

• Anaerobik glikoliz yoluyla üretilen ATP miktarı, aerobik glikoliz ve oksidatif fosforilasyondan çok daha azdır

• Eğer glikojen orijinal substrat ise, üretilen glikoz birimi başına üç ATP molekülü bulunurken, kan glukozunun orijinal

(6)

EGZERSİZ SIRASINDA ENERJİ KAYNAKLARI

• Sağlıklı hayvanda; karbonhidrat ve yağ

• Glikojen >>> kas ve karaciğerde depolanır

• Glikoz >>> kanda

• Yağlar kas ve diğer dokularda trigiliserid olarak

depolanır >>> egzersiz sırasında serbest yağ asitleri

olarak kanda

(7)

• Anaerobik enerji üretimi hızlıdır

• Kaslara oksijen verilmesini gerektirmez,

• ATP verimi aerobik yollarla karşılaştırıldığında düşüktür • Laktat üretimi, pH'ı düşürür

• Egzersizin başlangıcında, oksijen alımı sınırlı olduğunda ve yüksek yoğunluklu egzersiz sırasında, ATP gereksinimi aerobik olarak ATP üretim hızını aştığında

(8)

8

%70 anaerobik % 70 aerobik

Kısa süreli yüksek yoğunluklu egzersiz

(9)

O₂ Hava yolundan O2 transportu Alveoler kılcal arayüzünde O2 difüzyonu hemoglobin e bağlanma Dolaşım yoluyla O2 dağılımı Mitokondri tarafından O2 kullanımı

(10)

• Maksimum oksijen alımı (VO2max)

(11)

• Hızlı oksijen kinetiğine sahip hayvanlar performans açısından avantajlı;

• Aerobik enerji üretimindeki artış ne kadar hızlı olursa, yoğun egzersiz başlangıcında anaerobik enerji üretimindeki oksijen açığı ve laktat birikimi o kadar az olur.

(12)

• Oksijen kinetiği egzersiz öncesi ısınma il artırılabilir

• Egzersiz öncesi % 50’lik VO2max 5 dk egzersizin aerobik

enerji üretimini artırır (Tyler ve ark., 1996)

• Çalışan bir kas çok fazla oksijene gereksinim duyar

• Kardiyovasküler ve respiratorik adaptasyon >>> daha fazla oksijen desteği sağlamak

(13)

Egzersiz Sırasında Kardiyorespiratuar Fonksiyon

• Üst solunum yolu direncini azaltmak için burun deliklerinin ve bazı türlerin ağız yoluyla nefes alması

• Akciğerlerin ventilasyonunun artması (dinlenim 80 L/dk, egzersiz 1800 L/dk)

• Tidal volümün (ventilasyon/dk) artması; solunum sıklığı artar ve fizyolojik ölü alan azalır

(14)

• Pulmoner kapiller kan akımının geçiş süresinde azalma -alveollerden sonra daha hızlı kan akışı

• Alveollerden kılcal damarlara O2 ve CO2'nin difüzyonu artar

• Splenik kasılma nedeniyle artmış hemoglobin konsantrasyonu (atta)

• Kalp atım hızı (HR) ve stroke volümün (SV) artması = artmış kalp debisi, akciğerlere ve çalışan kaslara oksijen taşınması

• Periferik perfüzyon artar- periferde (kaslar) kılcal damarlar daha iyi perfüze edilir

(15)

EGZERSİZ ÖNCESİ ISINMA

• Kas gücünü arttırma

• Kas kontraksiyon ve relaksasyon hızını arttırma • Kaslara oksijen aktarımını arttırma

(16)

• ATP üretimini arttırma

• Pulmoner kan akım direncini azaltma

• Egzersiz sonrası Laktik asit konsantrasyonunu

azaltma

• Egzersiz sonrası kalp atım hızını azaltma

• Yaralanma riskini azaltma

(17)

EGZERSİZ SONRASI SOĞUTMANIN ETKİSİ

• Kalp atımı, solunum ve kan basıncının normale dönmesi • Kalbe venöz dönüşü arttırma

• Isı kaybını arttırma