Yatırım Analizi
Ders 5
Hisse Senetlerinin Değerlemesi
Hüseyin İlker Erçen
Değerleme
• Değerleme nedir?
• Değerleme ile ilgili Temel Kavramlar
• Defter Değeri
• Piyasa Değeri
• Borsa Değeri
• Likidite Değeri (Tasfiye Değeri)
• İşleyen Teşebbüs Değeri
• Gerçek Değer (İçsel Değer)
İskonto Edilmiş Nakit Akışlarına Dayanan Değerleme (İskonto
Modeli)
• İskonto Modeli
• n: varlığın ömrü
• : nakit akışı
• k: iskonto oranı
•
Hisse Senetlerinin İskonto Modeli ile Değerlemesi
• : Temettü
• : Hisse senedi yatırımlar için iskonto oranı
•
Hisse Senetlerinin İskonto Modeli ile Değerlemesi
• Büyümesiz Model
• Sabit Büyüme Modeli
• Çok Aşamalı Büyüme Modeli
Büyümesiz Model
• : Temettü
• : Hisse senedi yatırımlar için iskonto oranı
•
Sabit Büyüme Modeli
• = Gelecek yıl (birinci yıl) dağıtılacak temettü tutarı
• g= Temettü büyüme oranı
•
Çok Aşamalı Büyüme Modeli
• : Temettü
• = Gelecek yıl dağıtılacak temettü tutarı
• g= Temettü büyüme oranı
• : Hisse senedi yatırımlar için iskonto oranı
•
İskonto Oranının Tahmin Edilmesi
• Risk ve Getiri Modeli
• Temettü Büyüme Modeli
• Tahvil Getirisi Artı Risk Primi Modeli
Risk ve Getiri Modelinden
Yararlanarak İskonto Oranının Hesaplanması
• : Beklenen Getiri (Olması gereken Getiri)
• : Pazarın Beklenen Getirisi
• : Risk Primi
• : Risksiz Oran
• : Beta
•
Risksiz Oranın ve Pazar Getiri Oranının Seçimi
• Kısa vadeli hazine bonosunun faiz oranı risksiz oran olarak, Pazar endeksinin getirisi ise Pazar getiri oranı olarak seçilir.
Örnek: 2013 yılı Aralık ayında NEU3D’nin betası 1,08, yine bu dönemde hazine bonosunun faiz oranı 0,20 dir. Pazar endeksinin getiri oranı ise 0.35 dir. Gelecek yıllarda hazine bonosunun beklenen faiz oranları (forward rate) şöyledir;
1. yıl=0,18 2. yıl=0,15 3. yıl=0,14 4.yıl=0,10
Risk primlerini hesaplamak için bir önceki yılın hazine bonosu faiz oranından hareket edildiğinden, uygulayacağımız risk primleri de şöyle olacaktır;
1.yıl=0,15 2. yıl=0,17 3.yıl=0,20 4.yıl=0,21 5.yıl=0,25
eta
• Bir firmanın betasını etkileyen üç önemli değişken söz konusudur:
• Yapılan işin türü
• Firmanın faaliyet kaldıraç derecesi
• Firmanın finansal kaldıracı
)
PDA: Pazar Değerinin Ağırlığı
•
Temettü Büyüme Modelinden Yararlanarak iskonto Oranının Bulunması
• P0: Hisse senedinin Pazar değeri
• D1: Gelecek yıl dağıtılması beklenen temettü
Bu formülden hareketle;
Tarihli Verilere Dayanan Yaklaşımlar
• Aritmatik Ortalama-Geometrik Ortalama
• Aritmetik ortalama geçmiş dönemlerin ortalamasıdır
• Geometrik oran geçmiş dönemin bileşik büyümesini dikkate almaktadır.
• HBK: Hisse Başına Kar
• Büyüme Oranı (%)
Serbest Nakit Akımına Dayanan Değerleme Yaklaşımı
• Modelin kurulabilmesi için ilk aşamada serbest nakit akımının tanımlanması gerekmektedir.
• Firmaya Yönelik Nakit Akımı (FYNA)
• Hissedarlara Yönelik Nakit Akımı (HYNA)
FYNA & HYNA
FYNA=FVÖK (1-T)+Amortisman Gid.-Sermaye Harcamaları-NİS Artış FVÖK: Faiz ve Vergiden Önceki Kar
T: Şirketin Vergi Oranı
NİS: Net İşletme Sermayesi
HYNA=FYNA-Faiz Giderleri (1-T)+Borçlardaki artış
Göreceli Değerleme
• Bir varlığın değeri karşılaştırılabileceği varlıklardan ya da bazı temel standartlaştırılmış değişkenlerden aktarılmaktadır.
• Fiyat-Kazanç oranı
• Fiyat-Satış oranı
• Piyasa değeri-Defter değeri oranı
Fiyat/Kazanç Oranı
• Fiyat/Kazanç oranı bugün yatırımcılar arasında en fazla kullanılan değerleme yöntemidir. Bu oranın bu denli fazla kullanımının temel sebebkeri şunlardır:
• Hesabı yapılan risk, büyüme oranı ve temettü ödeme oranı gibi bir takım verileri kullanmaya gerek kalmamaktadır.
• Mukayese yapmak son derecede basittir.
• Risk ve büyüme gibi verileri yansıtır.
N/A A company with no earnings has an undefined P/E ratio. By convention, companies with losses (negative earnings) are usually treated as having an undefined P/E ratio, even though a negative P/E ratio can be mathematically determined.
0–10 Either the stock is undervalued, or the company's earnings are thought to be in
decline. Alternatively, current earnings may be substantially above historic trends or the company may have profited from selling assets.
10–17 For many companies a P/E ratio in this range may be considered fair value.
17–25 Either the stock is overvalued or the company's earnings have increased since the last earnings figure was published. The stock may also be a growth stock with
earnings expected to increase substantially in the future.
25+ A company whose shares have a very high P/E may have high expected future growth in earnings, or this year's earnings may be considered exceptionally low, or the stock may be the subject of a speculative bubble.
Piyasa Değeri/Defter Değeri Oranı
• Bir şirketin hisse senedi fiyatının hisse başına özsermaye değerine bölünmesiyle elde edilir.
• Ampirik çalışmalarda düşük ve özellikle 1in altında PD/DD oranına sahip hisse senetlerine yatırım yapıldığında normalin üzerinde getiri elde edilebileceği belirtilmiştir.
• Bu oran ne kadar düşük olursa, hisse yatırım için o kadar elverişlidir.
Eğer oran 1in üstündeyse hisse primli (yani pahalı) olarak işlem
görmektedir ve fiyatının düşmesi beklenir. 1den küçükse hisse ucuz kalmıştır ve talep gelir fiyatının yükselmesi beklenmektedir.
Fiyat/Satış Oranı
• Bir şirketin hisse senedi fiyatının son 12 aylık hisse başına net satışı değerine bölünmesi ile elde edilir.
• Bu oran da F/K oranı gibi muhasebe verilerinden kolayca
hesaplanabilmekte ve benzer şekilde portföy stratejileri oluşturmakta kullanılabilmektedir.
Ödev
• Risk getiri modelinde Pazar risk primi nasıl hesaplanmaktadır?
Açıkılayınız.
• Fiyat-Kazanç oranı neden önemli bir göstergedir? Tartışınız.
• Tahvil nedir. Tahvillerin ekonomideki önemini açıklayınız.