Para Talebi ve Faiz Oranı

Para Talebi ve Faiz Oranı

Faiz

 Faiz, borç alınan varlıklar için ödenen ücrettir.

 Piyasada tek bir faiz oranı yoktur.

 Faizlerin çok yüksek olması kadar çok düşük olması da bir soruna işaret edebilir.

 Borç alma ve verme faiz oranları arasındaki fark da, faizlerin yüksekliği ya da düşüklüğü kadar önemlidir.

Nominal Faiz - Reel Faiz



Reel faiz, nominal faizin enflasyondan arındırılmasıdır:

 Bu denklemi, r için şu şekilde de yazabiliriz:

 1+r = (1+n) / (1+π)

 r: reel faiz

 n: nominal faiz

 π: enflasyon oranı

 r = n - π - r π

 Enflasyon ve nominal faizler çok yüksek değilse, rπ küçük bir değer alacağı için genellikle ihmal edilir.

Para Talebi

 Para talebi, kişilerin, servetlerini ne oranda likit varlıklar (nakit, mevduat gibi) cinsinden tutmak istedikleri ile alakalıdır.

 Para talebi hangi faktörlere bağlı olarak değişir?

Para ve maliye politikalarının etkin olup olmayacağı, bu soruya verilecek cevaba bağlıdır.

Para Talebi

 Keynes’e göre kişilerin para talebinin üç nedeni vardır:

1. İşlem saikiyle para talebi

2. İhtiyat saikiyle para talebi

3. Spekülatif para talebi.

Spekülatif Saikle Para Talebi

 İşlem ve ihtiyat saikiyle para talebi söz konusu olduğunda faiz oranının ne derece etkili olduğu tartışmalıdır.

 Keynes’e göre, kişiler, aynı zamanda spekülasyon amacıyla da para talep ederler.

 Spekülasyon, menkul kıymetlerin fiyatlarındaki dalgalanmalardan kazanç sağlamak amacıyla yapılan alım ve satım işlemleridir.

Spekülatif Saikle Para Talebi

 Keynes, bir basitleştirici varsayım olarak, kişilerin servetlerini para ya da bono cinsinden tuttuğunu kabul etmiştir.

 Piyasada bir çok çeşit hazine bonosu işlem görmekle beraber, Keynes, “kupon getirili” bonolardan hareketle spekülatif saiki açıklamaktadır.

Spekülatif Saikle Para Talebi

r

M

r

r

M

r

M

r

M

Para Talebi

Özetle, Keynes, para talebinin gelir ve piyasa faiz oranına bağlı olduğunu ileri sürmüştür.

Gelir artışı, işlem ve ihtiyat saikiyle para talebini artırır.

Faiz artışıyla para talebi arasında ise ters yönlü ilişki vardır:

) ,

(

 f Y r

M

Gelir arttığında, her faiz

düzeyinde daha fazla para talep edilir:

M_d

M_d(Y1) r

r₁

r₂

M_d(Y2)