• Sonuç bulunamadı

Söz konusu etkinin kanıtları arkeolojik buluntularda mevcut olmakla birlikte, dilin kendisinde de görülmektedir

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Söz konusu etkinin kanıtları arkeolojik buluntularda mevcut olmakla birlikte, dilin kendisinde de görülmektedir"

Copied!
3
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

Levedia’daki Macarlar, daha önce söylediğimiz gibi On- Ogurlarla iç içeydiler. Bunun elbette kültür sahasında ve Macarların yaşam tarzının şekillenmesinde önemli etkileri görülmektedir. Bulgarlar yarı göçebe, yarı yerleşik bir hayat sürmüşlerdir. Oturdukları bölgelerden çeşitli bitki kökleri ve tohumları, meyve ve tahıl tohumları ele geçirilmiştir. Saban, çapa gibi demirden aletler tarımın yerleşmeye başlamasını göstermektedir. At, büyük ve küçükbaş hayvancılık elbette önemini korumaya devam etmiştir. Söz konusu etkinin kanıtları arkeolojik buluntularda mevcut olmakla birlikte, dilin kendisinde de görülmektedir. Macarcadaki Bulgar Türkçesinden alınan yaklaşık 450 sözcüğün önemi bölümü 9.

yüzyılda Don bölgesinde ve bir kısmı da 8-9. yüzyıllarda Volga bölgesinde geçmiştir. Bu sözcük hazinesinin karakteristik özelliklerinden biri hayvancılığa ait oluşudur: bika (boğa), ökör (öküz), kecske (keçi), kos (koç), disznó (domuz), tyúk (tavuk), teve (deve) gibi. Hayvansal ürünlere dair olanlar ise: sajt (peynir), író (yayık), gyapjú (yapağı). Bulgar Türkçesi kökenli, tarıma ilişkin sözcüklerden bazıları ise şunlardır: buza (buğday), árpa (arpa), borsó (burçak), kender (kendir), ayrıca tarló (tarla), gyümölcs (meyve), alma, körte (armut). Konut,

(2)

aletler ve zanaatle ilgili olan bazı sözcükler: sátor (çadır), kút (kuyu), kapu (kapı), ács (marangoz), szatócs (satıcı), gyűszű (yüksük). Toplumsal hayatın gelişimine, servet farklılıklarının derinleşmeye başladığına işaret eden sözcükler de vardır:

törvény (töre, yasa), bélyeg (mühür), barom (mülk), kölcsön (ödünç). Kültür hayatının oluumuna dair izleri de şu sözcüklerden takip edebiliriz: egy (kutsal), bölcs (bilge), báj (büyü), ír (yazmak), betű (bitik, harf), szám (sayı).

Macarların yurt işgalinden önceki son durakları Etelköz adlı yurt idi. Bu ad “nehir arası” anlamına gelmektedir ve muhtemelen Don nehri ile Aşağı Tuna arasındaki bozkırları kapsamaktadır. 9. yüzyıl ortalarından 895’e kadar Macar boylarının başında Álmos bulunuyordu; bu tarihten sonra ise oğlu Árpád boy birliğinin tek hükümdarı olmuştur. Arpád, tıpkı Hazarlarda olduğu gibi, gelenek üzere bir kalkanın üzerine oturtularak hükümdar ilan edilmiştir. Macar milli hanedanı da Árpád ile başlamış, 14. yüzyıl başına kadar ayakta kalmıştır.

Niçin daha batıya ilerledikleri hakkında iki neden öne sürülebilir. Birincisi Hazarlardan ayrılmak istemiş olabilirlerdi.

İkincisi Doğudan gelen yeni bir kavmin, yani Peçeneklerin sık tekrarlanan saldırıları buna neden olmuştur ve bu olay

(3)

birincisine göre daha kesindir. Bu saldırılar 9. yüzyıl ortasında başlamıştır. Peçenek saldırılarının bir başka tarihsel sonucu, esi Macarların bir kısmının ana gruptan kopması ve Kafkasya’nın ötesine 850 civarında göç etmesidir. İmparator Konstantin, Pers sınır boyunda yerleşen bu boy parçasını (Sabartoi asphaloi) yani güçlü Sabirler (Macarlar) diye adlandırmıştır. Kaynakların verdikleri bilgilere göre, ana kitleden kopan bu grup 950 civarında, o sırada iyice batıya ilerlemiş ve Karpat havzasına göç etmiş bulunan kardeşlerine elçiler bile göndermiştir. Etelköz’de ve Aşağı Tuna’da kalmış olan Macar atlı birliklerinin 9. yüzyılın ikinci yarısında Karpat havzasında, hatta onun da ötesinde akınlarda bulundukları biliniyor; bu olaylar da Peçenek saldırılarıyla bağlantılı gerçekleşmiş olmalıydı. Macar boylarının askerî gücü adı geçen tarihlerde yaklaşık olarak 20 bin atlı savaşçıdan oluşuyordu ve bu o dönem için oldukça önemli bir sayıydı.

Buna dayanarak Macarların söz konusu dönemde toplam nüfusunun yaklaşık 200-250 bin olduğu öne sürülebilir.

Referanslar

Benzer Belgeler

Bunun üzerine Rusya’nın Mehmed Ali Paşa kuvvetleri karşısına tek başına çıkarak Yunan bağımsızlığını sağlayan devlet olmasının Avrupa Uyumunu bozacağına

Hattuşili bir tür soylular meclisi olan Pankuş’ un üyelerine, önce evlat edinerek veliaht ilan ettiği ve iyiliği için her şeyi yaptığı (kendisi ile aynı adı taşıyan)

O noktada baraj yapılarak kışın gelen suyun tamamının tutulması gerektiğinin alt ını çizen Çodur, "Baraj olsa 300 milyon metreküplük suyu güvenli bir

YÖK, 17 Kasım 2008 tarihinde yayımladığı genelgede üniversite öğretim elemanlarının kamu kuruluşları veya meslek kurulu şlarının yönetim veya denetim organlarından

Birkaç Avrupa Konseyi ka- rarına ve sonucuna rağmen, Avrupa Birliği, Almanya liderliği üstlenene kadar mülteciler için bir politika üretememiş ve Merkel,

sayısında, Homo sapiens’in tarihi, göç yolları, hangi coğrafyaya ne zaman ula ştığı, iklimdeki ve dünyanın coğrafi yapısındaki değişikliklerin insan üzerindeki

Bayezid hâkimiyetine (1481-1512) kadar olan dönem Dubrovnik ve Osmanlı Ġmparatorluğu arasındaki iliĢkilerin baĢlangıcını teĢkil etmektedir. Bu iliĢkiler Osmanlıların

Kutup bölgeleri de (Antarktika ve Arktik) ildim değişikkğinin sebep olduğu etkilere maruz kalmaktadır. İldim değişikliği kutuplarda direkt olarak ekosisteme, deniz