ANADOLU ’NU N C İR İT OYU NL AR I
An adolu ’n un g el en e kse l s ey irli k oy unl ar ı ar as ı nd a cir i t oy unl ar ın ı n y er i b üy ü ktü r. C ir i t oy unl ar ı, bir e ğl e nce , b ir y iğ itli k ve ç evi kl i k g öster is i, ayn ı z am and a b ir atlı s pord ur.
C ir i t oy un un un k ayn ağı v e çık ışı üzer in e ç eş itl i s öyl ent iler v ardı r . Derler k i bir z ama nl ar b irbir ine k o mş u , ayn ı s o ydan g el en ik i ob an ın ar as ı aç ılı r. B ir ob a ötekinde n k ı z ister, v er ilm ez. D erken iş k a vg ay a , s avaş a d ök ülü r . İ ki ob an ın y iğ itl er i atl ar ın a b in e r, z ır hl ar ın ı k uş an ır , s il ahl an ırlar. İ k i ob ay ı ay ır an s ın ır ı n t am k a rş ıs ınd a y erl er ini alı rl ar. Nerdeys e k an d ökül ec e k, y iği tler b i rb ir in e g ir ec ek. Ob an ın y aşl ıl ar ı to pl an ır, b ir h iç y üzünden
b u nc a k an d ök ülmes in i ist eme zl er . K arşı ob an ın il er i gele n y aşl ıl ar ıyl a k on uş ur , a nl aş ırl ar :
— Niç in s avaş alım , boş u b oş un a v ur uş alı m? K a n dö kme k d ü şm an a ka rş ı ol ur. B iz ayn ı s o yd an , ayn ı k ökten ge lm iş , iki k a rdeş ob ay ız. Ar am ızd a bir anl aşm azl ık o ld u , y iğitl er im iz bun u on ur m es el es i y a ptıl ar . E ll er inden s il ahl ar ın ı al al ı m.
S il ah y er in e b ir e r s opa ver el im. G üçl er ini , s ava ş h ün e rl er in i, y iğ itli kl er in i g öst ers inler . S opal ar ı k i m k ime d ah a ç o k is abe t ett ir irs e o t ar a f y enm i ş s ay ı ls ın. Y en ilen , y en ilgiy i k ab ul ets in. B ö yl ece k an d ökü lmesin , d erl er .
İk i ob ada n ik i h akem s eç er, m eydana ç ık ar ırl ar. Y iği tler , b ir s av aş d üz eni içinde v ur uşm ay a b a şl arl ar . S on und a h ak e mler , e n
ç o k is abet a lmış tar af ı y enilmi ş s ay ar a k oy un u d urd ur url ar. Y en e n t ar a f d a i sted iğ in i elde ed er.
B u ol ayd an s o nr a c ir i t b ir oy un, b ir s por ol ar a k y ay ı lı r. G el ene ks el k ur all ar ı il e b irli kt e m ill î oy unl ar ım ız ar as ı nd a y er in i al ır.
C ir i t oy unl ar ınd a ku ll an ıl an bi r m etr e uz unl uğ undak i s op al ar , m eş e , ş i mş ir , h urma g ibi ağ a çl ar ın da ll ar ınd a n kes ili r, c il al an ır. B ir ucu k alı nc adır . C ir i t oy un un a k at ıl ac a k b ell i s ay ıdak i a tl ıl ar, k a rş ıl ı kl ı d iz ilir . Ar al ar ınd a y üz, ik i y üz me tr el i k bi r mes afe b ul un ur . C ir i t oy unu b a şl adığı z ama n, d izil e rden b ir a tlı , atın ı il er i s ür er . B una öteki diziden b aşk a bir atl ı ka rş ı ç ık ar, i lk ç ık an atl ı , k arş ıs ındak i atl ıy a s opas ın ı f ırl atı r ve h emen d izg inl er i g er i çevir ir,
öteki on u kov al ar ve s op as ın ı atar , d erken k a rş ıd an bir ik incis i on u k arş ıl ar. B öyl ece c ir it b ir düz en içi nd e s ür er gid er .
H EP İM İZ İ N OYU NC A KL AR I
C an ım s ıkıl ıy ord u. Hi çbir ş ey y a pm a k i stemiy ord um . Anne m d ış ar ı ç ık arken usl u u sl u otu rm amı s öyl emişti . Abl am da b ilg is ay arda ödev in i y ap ıy ord u. B en iml e k on uşmuy ord u .
B en de b ir k abı n iç ine b ir az s u b ir az d a s ıv ıdet erj an k o yd u m. B a lk on a ç ı ktı m, b al o nc u k y a pm ay a b aşl ad ım. İr il i uf a klı b al o nc u kl ar ı n h av ay a d ağ ıl ış ın ı seyr etm e k h oş um a gi tm işt i. Aş ağ ıda a rk ad aş ım F atm a’ y ı gördü m:
— Ne g üz eeel ! d iy e b ağırd ı. B enim y uk ar ıd an y a pt ığım bal o nc u kl ar ı, o aş ağıd an y ak al am ay a çal ış ıyo rdu .
— B en de y a pm a k istiy or u m! Aş ağıy a g els en e, ded i.
O , ann es ind en , ben abl amd an izin al ar a k p a rk a gi tmey e k ar ar verdi k . B al onc u k y ap a y apa p ark a v ard ı k. Pa r k kal ab alı ktı. K imi s al ınc a kt a s all an ıy or, k imi k umd a o yn uy o rd u. i p a tl ay anla r , k ör ebe o yn ay anla r v a rd ı.
P ark ın gir iş inde Z ehr a’ y ı geçen h a ft a b a hse tt iğ i uç u r tm as ıyl a gör ü nce ço k ş aş ırdı k.
— A aa, uç ur tm an n e güzel, d edi Fa tm a. Ze hr a:
— Dede m y a ptı, ded i.
H a klı! Dedes i ö yle güzel bir uç u r tm a y a pm ış ki b öyl es in i h i çbir oy unc a kçıd a b ul ab il eceğin iz i sa nm ıy or u m.
R eng âr en k uç ur tm an ın h av ada nazlı n azlı s üzül üş ün e b ütün çoc u kl ar b akak a lm ışt ı k.
H ayr a n ha yr an Zehr a ’n ın uç u r tm as ın a
b ak ıy ord u k k i pa rk ın b aş ınd aki y ok uşt an k ay an M ur at ile ağ ab ey in i görd ü k. M ur at’ a b üy ü k ağ abey i t ahtada n b ir kay a k y a pm ış . H ep im iz k ayma k iç in s ır ay a g irdi k . B üy ük y ok uşt an k a ym a k ö yl e e ğl e nc el iydi ki.. . O yn arken z am an ın n as ıl g e çt iğin i a nl amamış ı z. M eğer akş am o lm uş . T em iz h av ada o yn arken iy ice ac ı km ış ı m. Hemen eve k o şt um. A nnem eve g elm iş mid ir ac aba ? G elm iş , ge lm iş , b u m is gib i y eme k k ok us u ann emin ge ldiğini göster iy or.
— N as ı l , s ık ı ldın mı? ded i a nnem .
H i ç s ık ıl ır m ıy ı m , o s ık ıc ı b ilg is ay ar oy unl ar ınd an d ah a z evkl i oy unl ar o yn ad ı k!
OYU N AL AN I O yn uy or uz y a s ok a kt a
Ark ad aşl arl a, B ir o kov ar b iz i, B ir ötek i.
K imi pa tl atı p ö yl e at ar t op um uzu K imi hi ç v ermez avl us un a kaç ınc a. Y alv ar ır ız zam an z am an
G ül üş ü p k aç ış ır ız b azan ,
S o nr a y ine d al ar ı z o yn um uz a. E lb et biz de istemey iz,
S ok a kt a o yn ay ıp gür ült ü etmey i İ st emey iz.
Y aşlıl ar ı, bebe kl er i, hastal ar ı üzmey i Am a n er ey e g idebil ir iz ,
Çe vr ede bir t ek oy u n al an ı y o kken?
UÇU R TMAL AR UÇU R TMAL AR ( 1. Serbes t Ok um a M etn i) K u şl ar gibi k an at aç ı p
Uç un , uç ur tm a la r uç un ! G ö ky üzüne n eş e s aç ı p Uç un , uç ur tm ala r uç un !
K im i y eş il , k imi bey az.. . K im i at a k , k imi nd e n az.
B ul utl ar a k oş u p b ir az, Uçu n , uç ur tm al ar uç un!
G ö ky üzü nd e d izi dizi. ..
A nl at ay ı m se vgin iz i.
M av il iğe çek i p biz i ,
Uç un , uç ur tm ala r uç un !
G ö ky üzünü uz at bize , Ol ar a k kol k an at biz e.
Ötel er i a nl at b ize ,
Uçu n , uç ur tm al ar uçun!
R ENG ÂR ENK TOP AC IM
D edem b an a b ir hed iy e verdi . M er a k e tti m. Hemen a çtı m. T a ht ada n r eng âr en k b ir ş ey ... Anl ay amad ım. Dedeme s o rd um :
— Dedeciğ im b u ne? Dede m dedi k i:
— B un a t opa ç d enir . Ço k esk iden
ç oc u kl ar top a çl a e ğl eni rd i. İ şt e b u t op a ç d a ben imd i.
Artı k s eni n o ld u , deği l m i?
— Dedeciğim! Ço k teş e kk ür ed er im . Art ı k b en im en güzel oy uncağ ı m bu . Am a b en bu t op a çl a n as ı l o yn ar ım?
— Ö nc e d ü z bir y er b ulm al ıs ın. İpi t op ac a s arm alıs ın , s o nr a d a y er e d o ğr u a tmalıs ın. Top a ç n e k ad ar ço k d öne rse o k ad ar b aş ar ılıs ın .
H em en el ime ald ım. İpin i s ardı m. Y er e a ttım . Dö nm edi bil e!
B u kez d ed e m top ac ı a ld ı. İpin i s ardı. Y er e att ı. B izi m topa ç s ank i kan atl and ı! D öndü kçe d ö nd ü. R en kli h a lk al ar ı b üy üd ü kçe b üy üd ü.
Ç al ışt ım ç alı ştı m. Son und a ç evirmey i b aş a rd ım. B en top ac ı çok se vdim.
Ark ad aşl ar ım d a ç o k se vdi. He ps i d edes inden t opa ç i st edi. D edelerl e t or u nl ar b irl i kte t op a ç ç ev irdik. D edel er imi z b iz i y end i.
K ar ar verd ik , ç o k ç al ış ı p b aş ar ac ağ ı z. Y in e y ar ış ac ağ ız. Am a b u s ef er bi z k az an ac ağız.
S A F R A N B O L U
S a fr anb ol u , g el en ekse l T ür k to pl um y aş am ın ın özelli kl er in i k ent ö lç eğ inde y aş at an, tar ih i v e kültür el es erl er in i t üm i ns anl ar a s un an ö rn e k b ir ke ntt ir.
D ah a ço k esk i T ür k e vl er i il e t an ın an S a fr anb ol u , t ar ihî y ön üy le, d oğa l g üzell i kl er iyl e gün g eçt ikçe d aha ç o k ilgi g örme kted ir.
Ad ın ı s afr an bi tkis inden al an Sa fr a nbol u, t ar ih b oy u nc a p ek ç o k uyg a rl ığ a ev s ah i pl iği y apm ışt ır .
S a fr anb ol u’d a y azl ar s ıc a k, k ışl ar s oğu k, b ah arl ar ılık ve s er in g eç er . İl kb ah ar ve so nb ah ar o ld u kç a uz und u r .
S a fr anb ol u , 1 2 0 0 ( bi n ik i y ü z)’ ü k or uma a lt ınd a ol an s ay ıs ı z kü lt ür el es er e s ahi pt ir
E vl er ş e hr in iki böl üm ünde t opla nm ışt ır . B unl ard an i lk i kı şlık e vl er in b ul und uğu Ç arş ı kes im i , diğer i y azlık e vl er in b ul unduğ u B a ğl ar ’dır.
K ent in tur i st ik ve t ar ihî eserl er inin y oğ unl aştığı bö lg e Ç arş ı kes im idir. B u b ölge k uzeydek i k ale ile g ün e ydek i H ıdırlı k t epel er inden izl en ebil ir.
K al e ve ç evr es i il k y erl eş i m al an ıd ır. B u t eped e b ul un an esk i h ükûm et b in as ı , h âl e n ç alı şm a kt a ol an 20 0 (ik i y ü z) y ı ll ı k s aat k ul es i ve a rtı k k u ll an ılmay an h ap ishan e b in as ı k ent in g ör ü lm ey e d eğer t ar ihî es erl er idi r .
S a fr anb ol u , t ar ihî eserl er i v e e vl er in in y an ı s ır a i lg i çek ici doğ al güz elli kl er e de s ah i pt ir. Yoğ un o rm an al a nl ar ı ve v adil e r p i kn i k y a pm ay a elver işl i o lduğu k ad ar
y ür üy üş , t ırma nm a ve b isi kl et g ibi d iğer t ur ist i k etk inl ikl er e de ol ana k s a ğl am a kt ad ır .
K entte eski T ür k evl er i nden ol uştur ulmu ş p e k ço k y em e i çme ve e ğl ence m ekânl ar ı b ul unm a kt ad ır. A kş aml ar ı Ç arş ı bölg esinde y oğ unl aşmış e ğl ence m ekânl ar ı nd a c anlı m üz i k d inl en eb ili r . Her z am an t aze s at ıl an f ınd ı kl ı, f ı st ı kl ı , g üll ü v e s afr anlı çeş itl er i b ul un an Sa fr anbol u l ok umu , Sa fr anbol u e vl er i k adar ünl üd ür .
S a fr anb ol u’d a gel en e kse l el s an atl ar ı h âlâ y aygı n ol ar a k ür etilme kt ed ir. Yemeni (ay ağa g iy il en der i ay a kk ab ı) , B akırcıla r Ç arş ıs ı’ nd ak i b ak ır e şy al ar , a hş ap o ymalar b u nl ar ı n b aş ınd a gel ir . Ç arş ı bölg es indeki b üt ün s ok a kl ard a h ediy eli k e şy al ar ın b ul un ab il eceğ i pe k ç o k d ü kkân vard ır.
K a st amon u d ok um al ar ı nda n y ap ılm ış g iysi v e ö rt üler , a hş a p, s er am i k ve d er i e şy al ar, S a fr anb ol u evi m ak etl er i alın ab il ecek h ediy eli k e şy al ard andır .
T Ü R K İ Y E ’ M
T abiatt a, tar i ht e Eş i y o kt ur ülkemi n, Âş ığıy ım doğ u şt an
G üzel im Tü rkiy e’ m in.
A nt aly a , Sa ms un, Mers in N e g üze ldir M arm ar i s.
Fe th iy e, Kem er, B o dr um M a sm av idir A kden iz.
M eden iy et f ışk ır ır To pr ağı nd an t aş ınd an ,
Se lç u k , Efes , B ergama S anki müze doğ uşt an İ ncis idir İsta nbu l
H er y ön üyl e d üny an ın .
H ayr an ıy ım B urs a’ n ın ,
Ed irne ’nin, K ony a’ n ın . D iy arb akır , A nk ar a
H eps i ba şka g üz eldir . P am u kk al e b embey az I hl ar a ş ahese rd ir.
D ör t me vs im i y aş ars ın Ayn ı gün ün iç inde, E rz ur um’d a k a r y ağ ar G ün eş açar M ers in’ de.
K ÖMÜR Ü N Ö YKÜS Ü
Uz un Me hm et , adı üstünde uzun boyl u, ir i y ar ı, g üçl ü b ir d el ik anlıyd ı. A sk erl iğ ini İ st anb ul’ d a d en iz er i ol ar a k y aptı.
K öm ür ü ilk k ez askerd e görmüştü. G ör evl i o lduğ u gemin in m ak in e d air esinde a skerl e r ka pk ar a t aşl ar ı kür ekle oc ağ a at ıy orl ard ı. O da h ar ı l h ar ıl y an ıy ord u.
B ir g ün k ışl ad a a skerl er e kömür ün ön em ini anla ttıl ar . Y aşl ı bir s ub ay, kömür e k ar a a lt ın d edi .
— Topr ağ ınd a köm ür b ul una n ü lkel e r z engin ol uy or. G emil er im iz i işl e tme k için y ab ancıl ar a av u ç d ol us u p ar a v er iy or uz.
O ys a b iz im to pr ağımızd a d a kömü r v ardır . A sk erl iğ in izi bitir i p d e k öyl er in ize gid ince k ömür ar ay ı n.
A sk erl er in ç oğu:
— B iz im or ad a va r. B e n b ul ac ağı m g ör ece ks iniz, d iy e s ö yl en iy ord u.
Z o ng uld a kl ı Uz un Me hme t s us uy ord u.
B aş ın ı ind irmi ş , düş ün üy ord u, k öy ün e v ar ınca kömü r ar ay aca kt ı.
İk i nc i y ıl ı n s on und a Uz un Me hm et’ e bir a y izin verd il e r. K ar aden iz’ e g ide n bir v ap ur a bind i. İki g ün s o nr a k öy ün e v ar abi ldi.
M ehmet , ertes i g ün deği rmene un öğü tm ey e g i tt i. D eğirmen k al abalıkt ı. K endis in e s ır an ı n geç g el eceğ in i gör en M ehmet or ad a made n k öm ür ü ar am a k için d ış ar ı çı kt ı.
Aş ağ ıda , kur u b ir ağ aç g övdes in in ön ün e b ir i km iş k al ı nt ıl ar ı n iç in e b a kt ı. Ay ağ ı il e k ur u o tl ar ı k ar ışt ırdı. İ şte or ad a b u ld u i lk k ömür p arças ın ı. El in e al ır alm az tan ıd ı.
K a lb i kü t kü t v urd u. B i r p arç a kop a rd ı.
‘’ B uld um !’ ’ d iy e b ağırd ı. ‘’ B u ldum, kömür b u !’ ’
B ir ağ ac ın a ltın a ot ur u p ateş y a kt ı.
S o nr a kömür ü kır ı p bi r p arç as ın ı ale vl er in iç in e koyd u. Köm ür y anmay a b aşl ad ı .
S evi nc inden ne edec eğ in i bil emiy o rd u. T ekr a r d önü p at eş e b a ktı. Od unl ar y an ıp g e çm iş ama k ömür h âl â y an ıy ordu . S onr a y ür üd ü d er en in y uk ar ıl ar ın a. Der e g itt i kçe d er inl e şt i. B ir y erd e k ar a bir ç izg i gördü. E l k al ınl ığ ınd a bir d am ard ı. Eğ il ip i ncel edi.
K öm ür e pek b enzetem edi. B ir az il er ide s uy a y akın b ir k ar altı g ördü.
K oll ar ın ı, p aç al ar ın ı s ıv ay ıp s uy a g ird i. El ini sok up b ir ç ıkıntıy ı kop ard ı. K a pkar a b ir p arç aydı . Isl a k ıs lak p arlıy ordu .
— Hı h, d edi . B u işte ! B ur adaymı ş d eme k , v ay bee !.. K öm ür b unla r ! V a ll ah i k öm ür!
M ehmet izn ini n d olmas ın ı be kl ey emedi. İ st anb ul’ un y ol un u t utt u. D o ğr uca k omut an a ç ı kt ı. S el am ver ip koltuğ und aki ç ık ın ı a çt ı.
— K öm ür ü b u ldu m komut an ım, d edi. B iz im k öy ün dağ ınd a b uld um .
N as ıl b u lduğ unu anla ttı. K omut an ç o k i lgi lendi. H em en b ir k ur ul ol uşt ur up M ehmet ’l e b i rl i kte Z ongu ldak ’ a gönd er
m ey i , b ul un an y er i i nc el em ey i k ar arl aşt ırdıl ar .
İ çl er inde u zma n kiş il er bul un an gr u p, M ehmet’ le b irli kt e köy e g ittiler . K öm ür ün b ul unduğ u y er e v ard ıla r .
K a zm a , k ür e k g ötü rm üşl erdi. B i r ik i y er i a çtıl ar . U zm anl ar ç ok s ev inm işt i.
— Y aş a Me hme t , dedi ler. Sen m eml ekete b üy ü k hi zme t ett in. S an a altın m ad aly a v er eceğiz. Aylı k maaş b a ğl at ac ağız.
Uz un Mehmet’ i val iy e götü rd ül er . B ak anl ar ın h uzur una ç ık ardıla r . Ö dül v erdil e r. Maa ş b a ğl adıl ar.
Ar ad an uzu n z am an g e çt i. H âl e n b üt ün T ürkiy e o nd an y ar arl an ır . B il el im
b ilmey eli m, he ps inde Z o ng uld ak k öyl üsü Uz un Me hmet’ in emeğ i v ar, alın ter i v ar .
Ü LK EM İZDEK İ DAĞLAR
Ü lkemi zdeki T or os, A ğr ı , E rc iy es v b. d a ğl ar , düz ov al ar a n isbetl e d ah a f azl a y ağış al ır. Y ü kse k o ldu kl ar ı için z irvel er i, y uk ar ıd aki h av a ak ıml ar ıyl a d o ğr ud an t em as a geç er. B u d a ğl ar ı n dor u kl ar ında b ul utl ar v e sis h i ç eksi k o lm az.
Ü lkemi zdeki b u d a ğl arda y ü ks e kl ik a r ttı kç a s ıc a kl ı k düş er, b u d a y ağı ş ş e kl ini d eği ştir ir . Ço k y ukar ıl ard a y a ğmu r d eğ il , k a r y ağ ar. O y üzden ü lk em izdek i Ağr ı v e E rc iy es gibi büy ü k d ağl ar ın zirvel er i , her z ama n k ar v e b uz t abak al ar ıyl a ka plıd ır .
Y az me vs im i geld iğ ind e, bu d ağl ard aki k a r ve b uz t abak al ar ı er imey e b a şl ar . D ağ ın ete kl er inde n aş ağıl ar a do ğr u b uz g ibi ta tl ı p ın arla r aka r . B u p ına rl ar b ir
y erl e rde b irl eş e b irl eş e b üy ür . Aş ağ ıl ard a s uy a h asr et be kl ey en ov al ar ın , o rm anl ar ın , b a ğ v e bahçel er in , s us uzl u kt an d ud a kl ar ı ç a tl am ış ceyla nl ar ı n , k üçü k k uşl arın ve i ns anl ar ın imd adına y et iş ir.
Y ery üzü üzer inde ins anl ar iç in çok öne ml i olan N il g ib i , Fır at g ib i ön e ml i n ehirler hep d a ğl ardan besl en ir.
D üny a üzer i ndeki ins anl ar ın y ar ıs ın ı n s u i ht iy ac ı da ğl ard an k arş ıl an ı r .
D a ğla r , y ery üzünün tem iz s u depol ar ıdır . B inl e rce m etr e y uk ar ıl ard a t ert em iz b ul utl ard an d a ğ d or u kl ar ın a y ağan k arl ar, y a ğm url ar , y ine e l değm emi ş o d or u kl ard a k a r ve b uz h âl inde depo edil ir . Eğ er s u, s adec e y ağm ur h âl ind e k a ls ayd ı y ağar y a ğm az aka r g iderd i. O zam an y ağ ışl ar ın
az ald ığ ı y az me vs imi nd e, y o l ken arl ar ında i md ad ım ız a y etiş en k öy p ın arl ar ın ı zor g ör ürdü k. Nehirl er in çoğ u, y azl ar ı t am amen k ur ur , kışl ar ı is e ger eğ inden fazl a dolu p t aş ard ı.
O ys a d a ğ zi rv el er inde k a r ve b uz ol ar a k d epo edil e n s u , z am an ı g eld iğ inde ş ır ı l ş ır ıl ak a n d er eler , d a ğl ar ın t aşl ar ın k a l pl er inde s er in ta tl ı p ın arcı k a km ay a ba şl ar .
D a ğl ar ın ins anl ar için b üy ü k b ir f a yd as ı d a i çl er in in m aden dol u o lmas ıdı r. Da ğla r, d ü z ar azil e rl e kıy as ed ildiğ ind e içl er i h azin el e rl e d ol u y ery üz ün e d ağ ıt ılmış s and ıkl ar g ibid ir. Alt ın, g üm üş , b akır , k u rş un g ibi pe k ç ok m aden d a ğl arda d epol anmışt ı r .
Y ery üzün ün en v er i mli ov al ar ı d a ğl ar ın ete kl er inded ir . Ç ünkü d a ğl ar ın f a yd al ar ında n bir tan es i de Y ü kse k d a ğlar g ünd üzl er i g ün eş ış ı kl ar ın ı di k ol ar a k alır . G ecel er i is e ço k ç abu k s oğ ur . B u s oğ uk s ıc a k d eğ i şkenl iğ i y üzünd en da ğl ard ak i k ay al ar zam an içind e p arçal an ır v e uf al an ır . Ya ğm ur ve k a r s ul ar ıyl a d ağ ın ete kl er inden aş ağıl ar a do ğr u k ay a p a rç ac ı kl ar ı, d a ğ et ekl er inde b ir ik er ek v er iml i ov al ar ın bur al ard a ol uşm as ın a s ebe p ol ur.
İ şt e s ize d a ğl ar ın da ğl ar k ad ar büy ü k b irk a ç y ar ar ı. B u nl ar ın d ış ında d a ğlar y ery üz ünü n o rm anl ar ı , n ehi rl er i , d en izl er i v e oval ar ı g ibi s üs üdür .
B er eketl i ı rma kl ar ı yl a, s er in t atl ı p ın arl ar ıyl a ete kl er ind en k ı vr ıla k ı vr ıl a g eçen y o ll ar ı yl a d a ğla r , b iz i bi rb ir imize b a ğlar .