1 Kastamonu Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi
Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü
TÜRKĠYE’DE BĠLGĠ VE BELGE YÖNETĠMĠ BÖLÜMLERĠNĠN BĠLĠMSEL YAYINLARININ DEĞERLENDĠRĠLMESĠ:
BĠR BĠBLĠYOMETRĠK ÇALIġMA
Hazırlayan: Aslıhan Oğuz
DanıĢman: Yrd. Doç. Dr. Hamid DerviĢ
Bitirme Tezi Önerisi
Kastamonu, 2018
2
3 TÜRKĠYE’DE BĠLGĠ VE BELGE YÖNETĠMĠ BÖLÜMLERĠNĠN
BĠLĠMSEL YAYINLARININ DEĞERLENDĠRĠLMESĠ:
BĠR BĠBLĠYOMETRĠK ÇALIġMA
Hazırlayan: ASLIHAN OĞUZ
DanıĢman: Yrd. Doç. Dr. HAMĠD DERVĠġ
Kastamonu Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü
Bitirme Tezi
Kastamonu, 2018
4 BĠLDĠRĠM, KABUL VE ONAY
Hazırladığım tezin içindeki bütün bilgilerin etik davranıĢ ve akademik kurallar çerçevesinde elde edilerek sunulduğunu, ayrıca tez yazım kurallarına uygun olarak hazırlanan bu çalıĢmada bana ait olmayan her türlü ifade ve bilginin kaynağına eksiksiz atıf yapıldığını bildirir ve taahhüt ederim.
Tezimin kâğıt ve elektronik kopyalarının Kastamonu Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümünün politikalarınca aĢağıda belirttiğim koĢullarda saklanmasına ve kullanılmasına izin verdiğimi onaylarım:
Tezimin tamamı her yerden eriĢime açılabilir.
Tezim sadece Kastamonu Üniversitesi yerleĢkelerinden eriĢime açılabilir.
Tezimin/Raporumun …… yıl süreyle eriĢime açılmasını istemiyorum. Bu sürenin sonunda uzatma için baĢvuruda bulunmadığım takdirde, tezimin/raporumun tamamı her yerden eriĢime açılabilir.
[Tarih ve Ġmza]
ASLIHAN OĞUZ
ASLIHAN OĞUZ tarafından hazırlanan “Türkiye‟de Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümlerinin Bilimsel Yayınlarının Değerlendirilmesi: Bir Bibliyometrik ÇalıĢma” baĢlıklı bu çalıĢma, Bitirme Tezi olarak kabul edilmiĢtir.
[Tarih ve Ġmza]
Yrd. Doç. Dr. HAMĠD DERVĠġ
i
i TEġEKKÜR
Tez konumu seçmem de büyük etkisi olan ve yardımlarını hiçbir zaman esirgemeyen tez danıĢmanım Yrd. Doç. Dr. Hamid DerviĢ‟e teĢekkür ederim.
Beni her zaman destekleyen aileme ve çalıĢmamın baĢına oturmam için beni her zaman teĢvik eden arkadaĢlarıma da teĢekkürü borç bilirim.
ii ÖZET
OĞUZ, Aslıhan. Türkiye’de bilgi ve belge yönetimi bölümlerinin bilimsel yayınlarının değerlendirilmesi: bir bibliyometrik çalışma, Kastamonu, 2018.
Bilimsel yayınların değerlendirilmesinde etki faktörü ve atıf sayısının dikkate alınmaya baĢlanmasıyla son yıllarda bibliyometrik araĢtırmalar popülerlik kazanmıĢ ve akademik çalıĢmalar da bibliyometrik araĢtırmalara yönelmiĢtir.
Bu çalıĢmamın da amacı; Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü adı altındaki yayınları farklı açılardan analiz ederek bölümün 2002-2017 yılları arasındaki durumunu ortaya koymak ve sonuçlar doğrultusunda öneriler sunarak katkı sağlamaktır. Türkiye‟deki tüm Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümlerinin yayınlarını kapsayan bir çalıĢma yoktur.
ÇalıĢmam da bu alana yeni bir literatür kazandıracak olmasından dolayı önem arz etmektedir. Ülkemizde birçok Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü vardır ancak çalıĢmada öğrencisi bulunan ve bu programı yöneten bölümler/üniversiteler ele alınmıĢtır. „Kaynakların, yazarların ve organizasyonların; doküman gücü, atıf gücü ve toplam bağlantı gücü nasıldır?‟ araĢtırmamın temel sorusudur.
Bulgularda ise: Tonta, Yılmaz ve Al‟ın analizlerde sık sık ilk 3‟te yer aldığı, Bilgi ve Belge Yönetimi alanında bu 3 yazarın çok etkin olduğu, en üretici yazarın Yılmaz, bağlantı gücü en yüksek yazarın Al olduğu ve Tonta‟nın alanın geliĢimine öncülük ettiği tespit edilmiĢtir. Ayrıca Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü‟nün yayın sayısında, atıfta ve toplam bağlantı gücü gibi kriterlerde öncü olduğu tespit edilmiĢtir.
Sonuç olarak da Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Anabilim Dalı‟nın yayın sayısı, yayınların etkinliği, yazarlarının atıf sayıları gibi birçok konuda öncü konumda olduğunu savunduğum hipotezim kanıtlanmıĢtır.
Anahtar Sözcükler: Bibliyometri, Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü, Web of Science
iii ABSTRACT
Bibliometric research has gained popularity in recent years due to the fact that the influence factor and the number of citations have begun to be taken into consideration in the evaluation of scientific publications and academic studies have also turned to bibliometric researches.
The purpose of this study is; By analyzing publications under the name of Information and Document Management Department from different angles, it is aimed to reveal the situation between the years 2002-2017 and to contribute by presenting suggestions in the direction of the results.
My study is Covering the information and document management department all in Turkey. Therefore, important.
There are many Information and Document Management Departments in our country, but the universities that have students in the study and manage are covered.
In the findings: Tonta, Yilmaz and Al's often took place in the top 3. These 3 writers are very active in the field of Information and Document Management.
Yilmaz is the author who published the most. Total link strenght, high author is Al'dır. Tonta leads the development of the department.
As a result, my hypothesis is proven that I have argued that Hacettepe University Department of Information and Records Management is the pioneer in many issues such as the number of publications, the effectiveness of publications and the citation of the authors.
Keywords: Bibliometrics, Information and Document Management, Web of Science
iv ĠÇĠNDEKĠLER
TEġEKKÜR ... i
ÖZET... ii
ĠÇĠNDEKĠLER ... iv
KISALTMALAR DĠZĠNĠ ... viii
TABLOLAR DĠZĠNĠ ... ix
ġEKĠLLER ... x
1.GĠRĠġ ... 1
1.1 KONUNUN ÖNEMĠ ... 1
1.2. ARAġTIRMANIN AMACI ... 2
1.3. ARAġTIRMANIN HĠPOTEZĠ ... 3
1.4. ARAġTIRMANIN KAPSAMI ... 3
1.5. YÖNTEM VE VERĠ TOPLAMA TEKNĠKLERĠ ... 3
1.6. LĠTERATÜR ĠNCELEMESĠ ... 4
2.BĠBLĠYOMETRĠ, ATIF DĠZĠNLERĠ ... 5
VE ... 5
BĠLĠMSEL YAYINLAR ... 5
2.1. GĠRĠġ ... 5
2.2. BĠBLĠYOMETRĠ ĠLE ĠLGĠLĠ KAVRAMLAR ... 5
2.2.1. ATIF ... 5
2.2.2. ATIF ĠNDEKSLERĠ ... 6
2.2.3. ATIF ANALĠZĠ ... 6
2.2.4. ETKĠ FAKTÖRÜ ... 7
v
2.2.5. ENFORMETRĠ ... 8
2.2.6 BĠLĠMETRĠ ... 9
2.2.7 WEBOMETRĠ ... 9
2.3. ISI ve ISI‟nın ATIF DĠZĠNLERĠ ... 10
2.3.1. SCI ... 10
2.3.2. SSCI ... 10
2.3.3. A&HCI ... 11
2.4. BĠBLĠYOMETRĠK YASALAR ... 11
2.4.1. BRADFORD YASASI ... 11
2.4.2. LOTKA YASASI ... 11
2.4.3. PRICE YASASI ... 12
2.4.4 ZĠPF YASASI ... 12
2.5 BĠBLĠYOMETRĠK PERFORMANS GÖSTERGELERĠ ... 12
2.5.1 YAYIN SAYISI ... 12
2.5.2 ATIF SAYISI ... 13
2.5.3 ORTAK ATIF ... 13
2.5.4 BĠBLĠYOGRAFĠK EġLEġTĠRME ... 13
3. BULGULAR ... 14
3.1 WEB OF SCĠENCE‟DA 2002-2017 DÖNEMĠ TÜRKĠYE ADRESLĠ BĠLGĠ VE BELGE YÖNETĠMĠ BÖLÜMLERĠNĠN YAYIN ANALĠZĠ ... 14
3.1.1 Toplam Yayın Sayısı: ... 14
3.1.1.1 Üniversiteler KarĢılaĢtırıldığında Bölümlerin Tek BaĢlarına Yayın Sayıları ... 15
3.1.2 Yayın Türleri ... 16
3.1.3 Yayınların Dil Özellikleri ... 16
3.1.3 Yayınların Öz/Özet Kısımlarının Analizi ... 17
vi 3.2 WEB OF SCĠENCE‟DA 2002-2017 DÖNEMĠ TÜRKĠYE ADRESLĠ BĠLGĠ
VE BELGE YÖNETĠMĠ BÖLÜMLERĠNĠN YAZAR ANALĠZĠ ... 18
3.2.1 Yazarlar Arası Doküman Gücü ... 18
3.2.2 Yazarlar Arası Atıf Gücü ... 19
3.2.3 Yazarlar Arası Toplam Bağlantı Gücü ... 20
3.2.4 Yazarların Anahtar Kelimeleri ... 21
3.3 WEB OF SCĠENCE‟DA 2002-2017 DÖNEMĠ TÜRKĠYE ADRESLĠ BĠLGĠ VE BELGE YÖNETĠMĠ BÖLÜMLERĠNĠN BĠBLĠYOGRAFĠK EġLEġTĠRME ANALĠZLERĠ ... 22
3.3.1 KAYNAKLARIN BĠBLĠYOGRAFĠK EġLEġTĠRME VERĠLERĠ VE YORUMLAMASI: ... 22
3.3.1.1 Kaynaklar Arası Bibliyografik EĢleĢtirmede Doküman Gücü ... 22
3.3.1.2 Kaynaklar Arası Bibliyografik EĢleĢtirmede Atıf Gücü ... 23
3.3.1.3 Kaynaklar Arası Bibliyografik EĢleĢtirmede Toplam Bağlantı Gücü ... 24
3.3.2 YAZARLARIN BĠBLĠYOGRAFĠK EġLEġTĠRME VERĠLERĠ VE YORUMLAMASI: ... 25
3.3.2.1 Yazarlar Arası Bibliyografik EĢleĢtirmede Doküman Gücü ... 25
3.3.2.2 Yazarlar Arası Bibliyografik EĢleĢtirmede Atıf Gücü ... 25
3.3.2.3 Yazarlar Arası Bibliyografik EĢleĢtirmede Toplam Bağlantı Gücü ... 26
3.3.3 ORGANĠZASYONLARIN BĠBLĠYOGRAFĠK EġLEġTĠRME VERĠLERĠ VE YORUMLAMASI: ... 26
3.3.3.1 Organizasyonlar Arası Bibliyografik EĢleĢtirmede Doküman Gücü ... 27
3.3.3.2 Organizasyonlar Arası Bibliyografik EĢleĢtirmede Atıf Gücü ... 27
3.3.3.3 Organizasyonlar Arası Bibliyografik EĢleĢtirmede Bağlantı Gücü ... 28
3.4 WEB OF SCĠENCE‟DA 2002-2017 DÖNEMĠ TÜRKĠYE ADRESLĠ BĠLGĠ VE BELGE YÖNETĠMĠ BÖLÜMLERĠNĠN ORTAK ATIF ANALĠZĠ ... 29
3.4.1 KAYNAKLARIN ORTAK ATIF ANALĠZĠ ... 29
vii
3.4.1.1 Kaynaklar Arası Ortak Atıflarda Atıf Gücü ... 29
3.4.1.2 Kaynaklar Arası Ortak Atıflarda Toplam Bağlantı Gücü... 30
3.4.2 YAZARLARIN ORTAK ATIF ANALĠZĠ ... 30
3.4.2.1 Yazarlar Arası Ortak Atıflarda Atıf Gücü ... 30
3.4.2.2 Yazarlar Arası Ortak Atıflarda Toplam Bağlantı Gücü ... 31
4. SONUÇ VE ÖNERĠLER ... 32
4.1 SONUÇ ... 32
4.2 ÖNERĠLER ... 33
KAYNAKÇA ... 34
viii KISALTMALAR DĠZĠNĠ
A&HCI: Arts and Humanities Citation Index ISI: Institute for Scientific Information NSF: National Science Foundation SCI: Science Citation Index
SCI-E: Science Citiation Index-Expanded SSCI: Social Sciences Citation Index WoS: Web Of Science
ix TABLOLAR DĠZĠNĠ
Tablo 1: Web of Science'da 2002-2017 dönemi Türkiye adresli Bilgi ve Belge Yönetimi bölümlerinin toplam yayın sayısı. ... 14 Tablo 2: Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümlerinin yayın sayıları. ... 15 Tablo 3: WoS veritabanına giren Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümlerinin ağırlıklı yayın türleri. ... 16 Tablo 4: WoS veri tabanına giren yayınların dili ... 17
x ġEKĠLLER
ġekil 1:Yayınların öz kısımlarında en çok kullanılan terimler. ... 17
ġekil 2: Yazarlar arası doküman gücü analizi. ... 18
ġekil 3: Yazarlar arası atıf gücü analizi. ... 19
ġekil 4:Yazarlar arası toplam bağlantı gücünün analizi ... 20
ġekil 5:Yazarların anahtar kelimelerinin analizi. ... 21
ġekil 6: Kaynaklar arası bibliyografik eĢleĢtirmede doküman gücü analizi. ... 22
ġekil 7: Kaynaklar arası bibliyografik eĢleĢtirmede atıf gücü analizi. ... 23
ġekil 8: Kaynaklar arası bibliyografik eĢleĢtirmede toplam bağlantı gücü analizi. ... 24
ġekil 9: Yazarlar arası bibliyografik eĢleĢtirmede doküman gücü analizi. ... 25
ġekil 10:Yazarlar arası bibliyografik eĢleĢtirmede atıf gücü analizi. ... 25
ġekil 11: Yazarlar arası bibliyografik eĢleĢtirmede toplam bağlantı gücü analizi. .... 26
ġekil 12: Organizasyonlar arası bibliyografik eĢleĢtirmede doküman gücü analizi. . 27
ġekil 13: Organizasyonlar arası bibliyografik eĢleĢtirmede atıf gücü analizi. ... 27
ġekil 14: Organizasyonlar arası bibliyografik eĢleĢtirmede bağlantı gücü analizi .... 28
ġekil 15: Kaynaklar arası ortak atıfta atıf gücü analizi. ... 29
ġekil 16:Kaynaklar arası ortak atıflarda toplam bağlantı gücü analizi. ... 30
ġekil 17: Yazarlar arası ortak atıfta atıf gücü analizi. ... 30
ġekil 18: Yazarlar arası ortak atıflarda toplam bağlantı gücü analizi. ... 31
1
1.GĠRĠġ
1.1 KONUNUN ÖNEMĠ
Günümüzde bilgi, ihtiyaç olmanın ötesine geçmiĢ ve geliĢmiĢliğin bir ölçütü olmuĢtur. Ülkeler de bilgiyi kullanmanın ve üretmenin ötesine geçmiĢ bilgiyi doğru yönetebilmeye önem vermeye baĢlamıĢlardır.
Dünya‟da “ilk defa 1973 yılında Amerika‟da Ulusal Bilim Vakfı‟nın (National Science Foundation, NSF) “Bilim Göstergeleri” raporunu yayımlaması ile bibliyometrik göstergeler, ülkelerin bilim ve teknoloji raporlarında kullanılmaya baĢlanmıĢtır. Bu rapor bilim ve teknolojinin yapısının nicel yöntemlerle analiz edilmesi açısından bir baĢlangıç noktası olmuĢtur” (Zan, 2012).
GeliĢmiĢlik düzeyine karar verirken de bilgiyi ölçme yolları aranmıĢtır. Bilgiyi ölçme yollarından biri olan bibliyometrik analiz yöntemi de popülerlik kazanmıĢtır. KiĢiler, kurumlar bibliyometrik analiz yöntemiyle geliĢimlerini ölçmektedirler. Öyle ki Web of Science, Scopus gibi veritabanları kiĢilere ve kurumlara analizleri sunmakta o kiĢi ve kurumların belirli ölçütlerde kendi skalalarını görmelerini sağlamaktadırlar.
Tezimin önemi de Türkiye‟deki Bilgi ve Belge Yönetimi alanında yapılan bilimsel çalıĢmaları bibliyometrik analiz yöntemiyle ölçmek ve birçok açıdan çalıĢmaları değerlendirmektir.
Çünkü bibliyometri üzerine birçok yayın yapan bu bölümün Türkiye‟deki tüm bilgi ve belge yönetimi bölümlerinin yayınlarını kapsayan bir çalıĢmaya sahip değildir. ÇalıĢmam da bu alana yeni bir literatür kazandıracak olmasından dolayı önem arz etmektedir.
2 1.2. ARAġTIRMANIN AMACI
Bilgi ve Belge Yönetimi temelini yayınlar üzerine kurarak, eğitimini yayınları anlamaya ve anlamlandırmaya ayırmıĢ bir bölümdür. Bu nedenle araĢtırmanın amacı; Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü adı altındaki yayınları farklı açılardan analiz ederek bölümün 2002-2017 yılları arasındaki durumunu ortaya koymak ve sonuçlar doğrultusunda öneriler sunarak katkı sağlamaktır.
Bu amaç doğrultusunda araĢtırma sorularım: Web of Science‟daki veriler ıĢığında 15 yıllık süreçteki;
Bilgi ve Belge Yönetimi‟ne ĠliĢkin:
I. Genel olarak yayın sayısı ne kadardır?
II. Üniversiteler karĢılaĢtırıldığında bölümlerin tek baĢlarına yayın sayıları ne kadardır?
III. Ağırlıklı olarak yayın türleri nelerdir?
IV. Yayınlar hangi dillerde yapılmıĢtır?
V. Yayınların öz kısımlarında en çok kullanılan terimler hangileridir?
VI. Yazarlar arası doküman gücü, atıf gücü ve toplam bağlantı gücü nasıldır?
VII. Yazarlar en çok hangi anahtar kelimeleri kullanmıĢlardır?
VIII. Kaynaklar arası bibliyografik eĢleĢtirmede doküman gücü, atıf gücü ve toplam bağlantı gücü nasıldır?
IX. Yazarlar arası bibliyografik eĢleĢtirmede doküman gücü, atıf gücü ve toplam bağlantı gücü nasıldır?
X. Organizasyonlar arası bibliyografik eĢleĢtirmede doküman gücü, atıf gücü ve toplam bağlantı gücü nasıldır?
XI. Kaynaklar arası ortak atıfta atıf gücü ve toplam bağlantı gücü nasıldır?
XII. Yazarlar arası ortak atıfta atıf gücü ve toplam bağlantı gücü nasıldır?
3 1.3. ARAġTIRMANIN HĠPOTEZĠ
Yakın geçmiĢte kurulan bölümlerin, köklü bir tarihe sahip bölümler karĢısında yayın sayısı, yayınların etkinliği, alana öncülük etmek gibi birçok konuda geri planda kaldığı. Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Anabilim Dalı‟nın yayın sayısı, yayınların etkinliği, yazarlarının atıf sayıları gibi birçok konuda öncü konumda olduğu. 2002 yılından 2017 yılına doğru yayınlarda ele alınan konularda teknolojik geliĢmelerin ön plana çıktığı.
1.4. ARAġTIRMANIN KAPSAMI
Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü: Dokümantasyon-Enformasyon Anabilim Dalı, ArĢivcilik Anabilim Dalı ve Kütüphanecilik Anabilim Dalları olarak eğitim veren üç ayrı bölümün 2002-2003 yıllarında birleĢtirilmesiyle oluĢturulan bölümdür. Bu nedenle araĢtırmam da 2002 - 2017 yılları arasındaki yayınları kapsamaktadır. Ülkemizde birçok Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü vardır ancak çalıĢmada öğrencisi bulunan ve bu programı yöneten bölümler/üniversiteler ele alınmıĢtır.
1.5. YÖNTEM VE VERĠ TOPLAMA TEKNĠKLERĠ AraĢtırmada betimleme yöntemi kullanılmıĢtır.
Veri toplama teknikleri ise; Bibliyometrik analiz aracı olan ve görselleĢtirmede kullanılan „VOSviewer‟ programıyla veriler değerlendirilmiĢtir.
4 1.6. LĠTERATÜR ĠNCELEMESĠ
Bilimsel yayınların değerlendirilmesinde etki faktörü ve atıf sayısının dikkate alınmaya baĢlanmasıyla son yıllarda bibliyometrik araĢtırmalar popülerlik kazanmıĢ ve akademik çalıĢmalar da bibliyometrik araĢtırmalara yönelmiĢtir. “Temelde sayım yapmaya dayalı olan bibliyometri, matematiksel ve istatistiksel yöntemlerin bilimsel iletiĢim ortamlarına uygulanması olarak tanımlanmıĢtır. Daha kapsamlı bir tanımlamayla bibliyometri; dergi, belge ya da diğer basılı yayınların matematiksel ve istatistiksel tekniklerle bazı özelliklerinin incelenerek ve çözümlenerek ilgili alanın bilimsel iletiĢimine dair ipuçları veren bir yöntemdir.” (Temizkan, Çiçek,Özdemir, 2015) “Campbell in 1896 yılında yayınladığı „ulusal ve uluslar arası bibliyografyanın kuramı‟ isimli eseri yayınların konusal dağılımının incelemesine iliĢkin istatiksel yöntemlerin kullanıldığı muhtemelen ilk bibliyometrik çalıĢmadır.
Fakat bu çalıĢmalar için Bibliyometri teriminin kullanılması ve bu terimin özelliklede literatürde yaygınlaĢması 1969 yılından itibaren gerçekleĢmiĢtir.”
(Yılmaz, 1999). “Türkiye‟deki ilk bibliyometrik çalıĢma olarak adlandırabilecek çalıĢmanın tarihi ise 1970 yılına kadar gitmektedir. Söz konusu çalıĢmada (Özinönü, 1970) Türkiye‟nin temel bilimlerdeki durumu incelenmekte ve belli alanlardaki (astronomi, biyoloji, fizik, kimya, matematik, yer bilimleri) bilimsel verimliliği ölçülmeye çalıĢılmaktadır.” (Al, Sezen ve Soydal, 2012)
Daha sonraları bibliyometrik analiz; kurumların, kiĢilerin ve ülkelerin bilimsel yayınlarının geliĢimlerindeki süreci ve dünya literatüründeki yerlerini görebilmeleri için bilimsel yayınları değerlendirmeleri ve raporlamalarına doğru bir geçiĢ yaĢanmıĢtır. Bu anlamda Dünya‟da “ilk defa 1973 yılında Amerika‟da Ulusal Bilim Vakfı‟nın (National Science Foundation, NSF) “Bilim Göstergeleri” raporunu yayımlaması ile bibliyometrik göstergeler, ülkelerin bilim ve teknoloji raporlarında kullanılmaya baĢlanmıĢtır. Bu rapor bilim ve teknolojinin yapısının nicel yöntemlerle analiz edilmesi açısından bir baĢlangıç noktası olmuĢtur.” (Zan, 2012). Ülkemizde ise TÜBĠTAK-ULAKBĠM 2007 yılından itibaren bilimsel yayınların performanslarını atıf sayısı, yayın sayısı, etki faktörü ve h-indeksi açısından bibliyometrik olarak analizini yapmakta ve raporlarını sunmaktadır.
5
2.BĠBLĠYOMETRĠ, ATIF DĠZĠNLERĠ VE
BĠLĠMSEL YAYINLAR
2.1. GĠRĠġ
Bibliyometri, küreselleĢen ve küreselleĢme ile dünyada önemli bir unsur haline gelen bilginin; nicelleĢtirilmesi ve değerlendirilmesi açısından araĢtırmalarda önem arz etmektedir. Bu bölümde de bibliyometriye iliĢkin kavramlara yer verilmiĢtir.
2.2. BĠBLĠYOMETRĠ ĠLE ĠLGĠLĠ KAVRAMLAR
“Temelde sayım yapmaya dayalı olan bibliyometri, matematiksel ve istatistiksel yöntemlerin bilimsel iletiĢim ortamlarına uygulanması olarak tanımlanmıĢtır. Daha kapsamlı bir tanımlamayla bibliyometri; dergi, belge ya da diğer basılı yayınların matematiksel ve istatistiksel tekniklerle bazı özelliklerinin incelenerek ve çözümlenerek ilgili alanın bilimsel iletiĢimine dair ipuçları veren bir yöntemdir.”
(Temizkan, Çiçek, Özdemir, 2015) 2.2.1. ATIF
“Bir düĢüncenin kaynağını açıklama ya da “atıf yapma” (citation) kavramı, matbaanın bulunmasından sonra, Rönesans döneminde geliĢmiĢtir. Dipnotların ve referansların kullanım tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte, bu konuda Oxford English Dictionary‟de verilen ilk örnek William Savage‟in A Dictionary of the Art of Printing (1841) adlı çalıĢılmasıdır. Dipnota benzeyen örneklerin ilk kullanım tarihi 16. yüzyıla kadar gitmektedir.” (Al ve Tonta 2004; White 1985). “Literatürde atıf yapmanın temel iĢlevinin atıf yapan ile atıf yapılan belge arasında bir bağ kurmak olduğu ifade edilmektedir.” (Tatar, 2010; Al ve Tonta 2004). Garfield; bir konuda öncü konumda bulunan araĢtırmalara saygı göstermek, bir fikrin, kavramın en orijinal halini ortaya çıkarmak, araĢtırılan konu hakkında geçmiĢteki bilgilere, çalıĢmalara yer vermek, o güne kadar yapılan çalıĢmaların değerlendirilmesini
6 sağlamak ve bu sayede eleĢtirel bir tutumla çalıĢmaların düzenlenmesine, geliĢtirilmesine destek olmak, gelecek çalıĢmalar hakkında önceden fikir sahibi olmak, bilgilenmek ve bilinmeyen, çok okunmayan yayınları gün yüzüne çıkararak onları tanıtmak, gibi nedenlerden dolayı atıf yapılmasını gerekçelendirmiĢtir (Zan, 2012: 16); (Garfield, 1955, s. 18). Günümüzdeki bilgi artıĢını düĢündüğümüzde de atıf kavramının yeri ve öneminin de daha da arttığını öyle ki artık değerlendirmelerde büyük bir ölçüt haline geldiğini ilerleyen zamanlarda da daha da önem kazanacağını belirmekte fayda var.
2.2.2. ATIF ĠNDEKSLERĠ
Ġlk atıf indeksi hukuki atıfların içerdiği Shepard‟s Citation (1873) dizinidir. Dava esasına göre yargıç, kararını hukukta benzer bir davaya iliĢkin olarak önceki kararlara dayandırmak durumundadır. Bu gerekçeden yararlanan Shephard, her davada daha önceki kararlardan kaç kez yararlanıldığını gösteren bir liste hazırlamıĢ ve Shephard atıfları olarak bilinen listeleri oluĢturmuĢtur. (Zan, 2012: 18); (Garfield, 1979, s. 7).
Günümüzde yaygın olarak kullanılan atıf dizinleri; Science Citation Index (SCI), Social Sciences Citation Index (SSCI), Arts and Humanities Citation Index (AHCI), Conference Proceedings Citation Index- Science, Conference Proceedings Citation Index- Social Science & Humanities, Book Citation Index- Science, Book Citation Index- Social Sciences & Humanities‟dir. Bütün dizinler Web of Science veritabanı içinde yer almaktadır. (Al ve Soydal, 2014).
2.2.3. ATIF ANALĠZĠ
Atıf analizi, yazarların bilimsel çalıĢmaları ve çalıĢmalarına temel oluĢturan diğer eserler arasındaki iliĢkilerin incelenmesi olarak tanımlanabilir. (Özel ve Kozak, 2012); (Bayram, 1998, s. 23).
“Atıf analizleri son 50 yıldan beri hemen hemen tüm bilim dallarında yayınlanan araĢtırmaların niteliğini değerlendirmekte kullanılan bir parametre olarak yaygınlaĢmaktadır. AraĢtırma alanında gittikçe artan rekabet, atıf analizlerinin, bir dergide yayınlanan makalelerin araĢtırmacılar ve araĢtırma kurumlarının yaptıkları araĢtırmaların niteliğinin değerlendirilmesinde nesnel bir ölçüm aracı olarak
7 algılanmasına yol açmaktadır.” (Atılgan, Atakan ve Bulut, 2008); (Sims ve McGhee, 2003, s.14).
“Atıf analizi çalıĢmaları çeĢitli teknikler kullanılarak gerçekleĢtirilmektedir. Bu tekniklerin en yaygın kullanım alanı bulanları “bibliyografik eĢleĢtirme”
(bibliographic coupling) ve “ortak atıf”tır (co-citation). Farklı iki kaynakta aynı yayına atıf yapılması bibliyografik eĢleĢtirme, bir kaynakta farklı iki yayına atıf yapılması ise ortak atıf olarak tanımlanmaktadır.” (Al, 2008 s.21);( Al ve Tonta 2004:23)
2.2.4. ETKĠ FAKTÖRÜ
Etki faktörü, bir süreli yayında yer alan çalıĢmalara belirli bir yılda ortalama olarak hangi sıklıkta atıf yapıldığının ve bu çalıĢmaların atıf olarak kullanılma sıklığının göstergesidir. (Zan, 2012). “Bu kavramın kullanımıyla ilgili ilk fikir, 1955 yılında Garfield tarafından ortaya atılmıĢ, fakat, impact faktör (IF) kavramı 60‟lı yıllarda ISI tarafından geliĢtirilmiĢtir. SCI‟in kullanımından sonra, 1975 yılından itibaren ISI, dergi atıf raporları (= Journal Citation Reports = JCR)‟nı yayınlamaya baĢlamıĢtır.”
(Asan, 2014). Dergilerin değerlendirilmesinde etki faktörü büyük paya sahiptir.
“Dergileri değerlendirirken kullanılan etki faktörü (impact factor), bir dergide, önceki iki yılda yayımlanan makalelere o yıl içerisinde yapılan atıf sayısının, o derginin önceki iki yılda yayımladığı makale sayısına bölünmesiyle hesaplanmaktadır. (Al, 2008 s.23); (Garfield 1994). “Dergilere ilişkin bibliyometrik çalışmalarda etki faktörü ile birlikte anındalık indeksi (immediacy index) rakamları da değerlendirilmektedir. Anındalık indeksi bir yılda çıkan yayınlara o yılda yapılan atıf sayısının yayın sayısına bölünmesi ile elde edilen değerdir. Bu değer bilimsel faaliyeti anında değerlendirmeye yarayan bir kalite indeksi olarak görülmektedir.” (Al, 2008 s.24); (Garfield 1976).
8 2.2.5. ENFORMETRĠ
Enformetri, üretilmiĢ ve biriktirilmiĢ bilginin taĢıyıcısı olan bütün biçimleri ile bilgiyi talep eden kullanıcılar arasında oluĢan iliĢkilerin sayısal çözümlemesi olarak tanımlanabilir. (Tunç, 2012)
“Enformetri (informetrics) bilginin tüm açılardan ölçülmesi, dolayısıyla matematiksel kuram ve modellemesiyle ilgilenir. Bir baĢka ifadeyle matematiksel bir üst bilgidir (meta-information) ve matematiksel araçlardan yardım almak suretiyle bilgi hakkında bilgi teorisi oluĢturmaya çalıĢmaktadır.” (Al, 2008)
“Enformetrinin genelde bilim politikasına ve özelde kütüphanecilik ile enformasyon bilimine yararları Ģöyle özetlenebilir:
- Enformetri bilimsel konuların, bilimsel olayların, bilimsel bilgi ve ürünlerin, hatta bilim insanlarının ulusal/evrensel bilime katkılarını, bilimsel verimliliklerini, bilimin geliĢim çizgisini sayısal ifadelerle ortaya koymaktadır.
- Enformetrinin matematik, bilgisayar bilimi, fizik ve diğer çeĢitli bilimlerin (ekonometri, psikometri vb.) tekniklerinden yararlandığı bir gerçektir. Ancak enformetri bunu ötesinde ortaya koyduğu bulgularla bu alanlara önemli katkılarda bulunmaktadır.
- Kütüphane ve enformasyon sistemlerine iliĢkin istatistik çalıĢmaları, enformetriden bütünüyle farklıdır. Çünkü sözü edilen istatistikler, sadece kütüphanelerin iĢlev ve ürünlerinin nitelenmesine yönelik verileri düzenlemektedir. Oysa enformetri bu veriler yanında özellikle ayrıntılı istatistik tekniklerini kütüphanecilik ve enformasyon kuramına uyarlamaktadır. Böylelikle bilimsel tahmin ve yorumlarda bulunarak uygulamaya yönelik karar vermeyi kolaylaĢtırmaktadır.
- Enformetrik çalıĢmaların yapılması, kütüphanecilik ve enformasyon biliminde kesinlik kazanmamıĢ her türlü davranıĢ ve ampirik kavramın yerini sayısal sonuçların almasını sağlamaktadır. Böylelikle doğru ve kesin karar vermede hata olasılığı büyük ölçüde ortadan kaldırılmaktadır.” (Tunç, 2012, s.36); (Bayram, 1998, 22-23).
9 2.2.6 BĠLĠMETRĠ
Bilimetri bilim dallarının çözümlenmesiyle ilgilenir ve bibliyometriden yararlanır.
Bilimetri ile ilgili göstergelerin araĢtırmaların değerlendirilmesinde kullanılması 1960 ve 1970‟li yıllarda ABD‟de baĢlamıĢtır. Daha sonraları birçok Avrupa ülkesinde de benzer çalıĢmalar yapılmıĢtır. (Al, 2008, s.25); (Leydesdorff 2005:1510). “Price (1986) - Little science, big science – and beyond― adlı eserinde bilimsel yayınların niceliksel göstergelerini kullanarak yorumlar ve çıkarımlar yapmıĢ ve bunlara dayanarak bilim politikasına yönelik değerlendirmelerde bulunmuĢtur. Bu çalıĢma modern bilimetri alanında yapılan ilk çalıĢma olarak kabul edilmiĢ ve günümüze kadar birçok çalıĢmayla geliĢtirilmiĢtir” (Besimoğlu, 2015, s.9).
2.2.7 WEBOMETRĠ
Webometri en basit ifadeyle enformetrik yöntemlerin World Wide Web‟e uygulanmasıdır. (Al,2008 s.25); (Almind ve Ingwersen 1997:404). Web aracılığıyla eriĢilebilen yayınların kullanımının ölçülmesi de 1990‟larda ortaya çıkan ve geliĢmekte olan bir araĢtırma alanıdır (Afzali ve Tonta, 2010, s. 156); (Larson, 1996;
Turnbull, 1996)
“Avrupa Birliği‟nce desteklenen Bilim, Teknoloji ve Yenilik AraĢtırmaları Ġçin Web Göstergeleri (Web Indicators for Science, Technology & Innovation Research - WISER) 2, ve Bilim-Teknoloji Ekonomi Sistemi Ġçin Avrupa Göstergeleri (European Indicators, Cyberspace and the Science-Technology-Economy System - EICSTES3 ) projeleri webometrik yönteme verilen önemi göstermektedir. Webometrik endeksler web aracılığıyla eriĢilebilen yayın üretimi açısından ülkelerin ve kurumların araĢtırma etkilerini ölçmek için kullanılmaktadır. Uluslararası tanınma ve prestij açısından webometrik endeksler çok önemlidir. Webometrik değerlendirmelerde Webometrics Ranking of World Universities (RWU), Essential Science Indicators, Google Scholar, Academic Ranking of World Universities and Times Higher Education World University Rankings kaynakları kullanılmaktadır.” (Afzali ve Tonta, 2010, s. 156);
10 2.3. ISI ve ISI’nın ATIF DĠZĠNLERĠ
Uluslararası bilimsel yayınların nitelik ve niceliğini, keĢfettiği atıf indeksleri sayesinde ölçen dünyanın en önemli bilim kurumlarından biri olan ISI (Institute for Scientific Information), 1958 yılında Eugene Garfield tarafından ABD‟nin Philadelphia kentinde kurulmuĢtur (ġakar ve Cerit 2013);(Yavan, 2005: 32).
“ISI ilk olarak temel bilimler alanındaki bilimsel dergileri kapsayan SCI‟yi (Science Citation Index) yayımlamıĢtır. SCI‟den sonra sosyal bilimleri içeren SSCI (Social Sciences Citation Index), daha sonra da sanat ve beĢeri bilimleri kapsayan A&HCI (Art&Humanities Citation Index) yayımlanmıĢtır. ISI‟nın 1980 yılında her üç indeksin CD-ROM kullanılarak taranmasını sağlayan bir sistem geliĢtirmesinin ardından, 1997 yılında SCI, SSCI ve A&HCI dizinlerine “ISI Web of Knowledge”
internet 33 platformu üzerinden eriĢilen Web of Atatürk Üniversitesi Ġktisadi ve Ġdari Bilimler Dergisi, Cilt: 27, Sayı:4, 2013 39 Science (WOS) oluĢturulmuĢtur. WOS, dünyanın en saygın, etki faktörü (bir derginin geçmiĢ iki yılda yayımladığı makalelerin toplamına o yıl içerisinde alınan atıfların, geçmiĢ iki yıl içinde yayımlanan makale sayısına oranı) en yüksek 9000‟in üzerinde dergiye ait makalelerin yer aldığı, her hafta güncellenen bir veri tabanıdır” (ġakar ve Cerit 2013); (Yavan, 2005: 33).
2.3.1. SCI
SCI, ISI‟nın atıf veri tabanları içinde en kapsamlısı ve en geriye dönük olanıdır.
Ġçerdiği kayıtlar 1900 yılından baĢlamakta ve aralarında astronomi, biyoloji, tıp, kimya, fizik gibi konuların da yer aldığı 150‟den fazla konu alanını kapsamaktadır.
Ġçerdiği dergi sayısı yaklaĢık 6000‟dir (Al, 2008, s.27); (Thomson Scientific 2006).
2.3.2. SSCI
SCI ( Science Citation Index ) bilim ve teknik konularını kapsarken, sosyal bilimler ve insani bilimler alanlarında iki temel veri tabanı mevcuttur. Social Science Citation Index (SSCI) ve Arts and Humanities Citation Index (A&HCI) (Alkan ve Özkaya, 2015, s.177).
11 SCI; “1900 yılından itibaren 50‟nin üzerinde disiplinden 4.500‟ü aşkın dergi indekslenmektedir. İçerdiği bazı disiplinler: Antropoloji, tarih, endüstriyel ilişkiler, hukuk, dilbilim, felsefe, psikoloji, siyasal bilimler, halk sağlığı, sosyal yayınlar, sosyal yaşam, sosyoloji, şehir çalışmaları, kadınlarla ilgili çalışmalar ve psikiyatridir” (Al, 2008).
2.3.3. A&HCI
“1975 yılından itibaren 2300‟ün üzerinde dergi indekslenmektedir. Ġçerdiği bazı disiplinler: Arkeoloji, mimarlık, sanat, asya çalıĢmaları, klasikler, dans, folklor, tarih, dil bilimi, edebi derlemeler, edebiyat, müzik, felsefe, Ģiir, radyotelevizyon- film, din, dil ve tiyatrodur” (Zan, 2012 s.33).
2.4. BĠBLĠYOMETRĠK YASALAR
2.4.1. BRADFORD YASASI
Samuel C. Bradford tarafından 1934 yılında formüle edilen Bradford‟un Saçılım Yasası belirli bir konudaki bilimsel literatürün dergilere dağılımı ya da saçılımı ile ilgilidir. Yasaya göre, belirli bir konudaki dergiler, eĢit sayıda makale içeren bölgelere ayrıldığında, ilk bölgede sadece ilgili konuda makale yayımlayan en verimli çekirdek dergi grubu, diğer bölgelerde ise sayıca daha fazla fakat daha az verimli dergiler yer alır. Bölgelerdeki dergiler azalan verimlilikte sıralanır (Ünal, 2008, s.2); (Subramanyam, 1979, s. 339-340).
2.4.2. LOTKA YASASI
Ters kare yasası olarak da bilinmektedir. “Ġki yazı yazan insanların sayısı, bir yazı yazanların hemen hemen 1/9‟u, n sayıda yazı yazanların ise, bir yazı yazanların hemen hemen 1/n2‟si kadardır ve yazı yazanların tümü içinde, sadece tek bir yazı yazanların oranı hemen hemen %60‟tır ” tanımıyla Lotka yasası formüle edilmektedir. (Zan, 2012 s.28); (Hertzel, 1987, s. 157).
12 2.4.3. PRICE YASASI
Price yasası yazarların verimliliğinin ölçülmesinde kullanılır. Karekök yasası olarak da bilinmektedir. “Tüm bilimsel araştırma yazılarının yarısı, toplam bilim insanlarının karekök sayısına eşit yazar sayısı tarafından yazılmaktadır (Zan, 2012 s.29); (Sengupta, 1992).
2.4.4 ZĠPF YASASI
“Zipf yasasının sözel tanımı Ģu Ģekilde yapılmıĢtır: Doğal dilde yazılmıĢ herhangi bir metin ya da metin parçasında kullanılan kelime ve kelime grupları toplamı belirli bir küme olmak üzere metin içinde kullanılan kelimeler, kullanım sıklık sayılarına göre azalan düzende sıralanacak olursa, her bir kelimenin sıra sayısı (2.3……n) ile kullanım sıklık sayısı çarpımı sabit olup bu metin için hep aynı ya da birbirine yakın değerler elde edilecektir” Bayram, 1998, s.25); (Wyllys, 1981:56-57).
2.5 BĠBLĠYOMETRĠK PERFORMANS GÖSTERGELERĠ
2.5.1 YAYIN SAYISI
Yayın sayısı yazarların, dergilerin, kurumların dikkate aldığı en temel performans göstergesidir. Yayın sayısı diğer bibliyometrik performans göstergelerine göre herkesçe hesaplanması kolay bir yöntemdir. Ancak yayın türleri dikkate alındığında yayın sayısının kıyaslanmasında bir adaletsizlik olduğu görüĢleri de ön plandadır.
Bunun sebebi bütün yayınları aynı koĢullar etrafında değerlendirmemizin doğru olmamasından kaynaklıdır. “Çok yazarlı makalelere yönelik olarak nasıl bir strateji izleneceği de tartışmalı bir konudur. Bazı disiplinlerde çok yazarlı yayın sayısı oldukça fazladır. Yayına yapılan katkının genellikle yazarlar arasında eşit dağıldığı düşünülmekle birlikte, ilk yazara daha fazla kredinin verildiği durumlara da sıkça rastlanmaktadır (Al,2008, s.33); (Tscharntke, Hochberg, Rand, Resh ve Krauss 2007).
13 2.5.2 ATIF SAYISI
Türkiye‟de akademik teĢviklerde dikkate alınan atıf sayısı, performans ölçümlerinde çok etkili konuma gelmiĢtir. Atıf sayısını ve etkinliğini hesaplayan veritabanlarına da sıklıkla baĢvurulmaktadır. Atıf sayısı büyük önem arz etse de kesin bir kalite ölçütüdür diyemeyiz atıf sayısına sahip olmayan çok kaliteli yayınların da olduğu Ģüphesizdir. Ancak atıf sayısı yüksek olan yayınların ve o yayını yapan kiĢilerin de yayınlarının kaliteli ve o araĢtırma alanı içinde öncü konumda olduğu da sıklıkla rastlanan bir durumdur.
2.5.3 ORTAK ATIF
Ortak atıf bir kaynakta farklı iki yayına atıf yapılması olarak tanımlanmaktadır (Zan, 2012, s. 24);(Rehn & Kronman, 2006, s. 10). Ġki kaynağın aynı anda atıf olarak verildiği durumlar zaman içinde artıĢ gösterirse, söz konusu bu iki kaynağın aralarında bir iliĢki olduğu, ayrıca beraber olarak bu iki kaynağa verilen atıf sayısı arttıkça ortak atıf gücünün daha kuvvetli olacağı ifade edilmektedir (Zan, 2012, s.
24); (Martins, 2011).
2.5.4 BĠBLĠYOGRAFĠK EġLEġTĠRME
En yaygın kullanılan atıf analizi çalıĢma tekniklerinden biri de “bibliyografik eĢleĢtirme” (bibliographic coupling)‟tir. Farklı iki kaynakta aynı yayına atıf yapılması bibliyografik eĢleĢtirme olarak tanımlanmaktadır. Bibliyografik eĢleĢtirme;
konu ya da diğer bazı özellikler (örneğin, otorite) açısından yayınların birbirlerine benzerliği hakkında fikir vermektedir. (Al, Soydal ve Yalçın, 2010, s.3)
14
3. BULGULAR
Web of Science‟da; AD= (“Hacettepe Univ” or “Ankara Univ” or “Ġstanbul Univ” or
“Kastamonu Uni” or “Marmara Uni” or “Yıldırım Beyazıt Uni” or “Atatürk Univ” or
“Çankırı Karatekin Uni” or “Medeniyet Uni”) and WC=(“Information Science Library Science”) Ģeklinde ve zaman aralığı 2002-2017 yıllarıyla sınırlandırılarak arama yapılmıĢtır. SCI-EXPANDED, SSCI, A&HCI, CPCI-S, CPCI-SSH, BKCI-S, ESCI indekslerinin tamamından veri çekilmiĢtir. Elde edilen veriler ıĢığında VOSviewer görselleĢtirme programı kullanılarak analizler elde edilmiĢtir.
3.1 WEB OF SCĠENCE’DA 2002-2017 DÖNEMĠ TÜRKĠYE ADRESLĠ BĠLGĠ VE BELGE YÖNETĠMĠ BÖLÜMLERĠNĠN YAYIN ANALĠZĠ
3.1.1 Toplam Yayın Sayısı:
Tablo 1: Web of Science'da 2002-2017 dönemi Türkiye adresli Bilgi ve Belge Yönetimi bölümlerinin toplam yayın sayısı.
Türkiye‟de Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü‟ne sahip üniversitelerin 'Web of Science‟da ki toplam yayın sayısı 280‟dir.
Bilgi ve Belge Yönetimi bölümleri alt limitimiz olan 2002 yılında WoS veritabanına 2 yayın ile girmiĢ ne yazık ki 2003 ve 2004 yıllarında 1 yayın ile bugüne kadar ki en
15 düĢük derecesini görmüĢtür. Ancak sonrasında bir ivme kazanmıĢ ve 15 yıllık süreçteki en yüksek baĢarısını 2010 yılında elde etmiĢtir. 2011 yılında 2010‟daki baĢarısını sürdürememiĢ ve bir düĢüĢ yaĢamıĢ olsa da 2012 yılı ve sonrasında ortalama bir gidiĢat elde ettiği de görülmektedir.
3.1.1.1 Üniversiteler KarĢılaĢtırıldığında Bölümlerin Tek BaĢlarına Yayın Sayıları
Tablo 2: Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümlerinin yayın sayıları.
Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü, Türkiye‟de 9 üniversitede bulunmaktadır. Web of Science veri tabanında “Information Science Library Science” kategorisinde 9 üniversiteden 7‟sinin yayınları bulunmaktadır. Marmara Üniversitesi‟nin daha çok arĢivcilik alanına yönelmesinden ve de Ġstanbul Medeniyet Üniversitesi‟nin diğer bölümlere göre çok daha yeni olmasından kaynaklı veriler muhtemelen bu sonucu vermiĢtir.
Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi; WoS veri tabanında en çok yayına sahip bölümdür. Ankara Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü 2. Sırada yer alıyor olsa da 1. Sıradaki Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü ile kıyaslandığında yaklaĢık olarak 1/3 ü kadar yayın sayısına sahiptir. En düĢük yayın sayısı Kastamonu Üniversitesi ve Çankırı Karatekin Üniversitesi‟ne aittir. B üniversitelerdeki Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümlerinin daha yeni açılmıĢ olması da bu sayının azlığına etkendir. Ancak Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi
16 Bölümü‟nün de sayısal baĢarısı bölüm her ne kadar eski bir tarihe sahip ise de yüksektir.
3.1.2 Yayın Türleri
Tablo 3: WoS veritabanına giren Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümlerinin ağırlıklı yayın türleri.
WoS veri tabanına giren Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümlerine ait yayınlarda tablo 3‟te ağırlıklı olarak makaleleri görmekteyiz. Belli ölçütler doğrultusunda değerlendirilip ve ancak bu ölçütlere uygunluk sağlandığında veri tabanına yayını kabul eden WoS‟ta; BBY bölümlerinin ağırlıklı olarak makalelerinin bulunması, makalelerde çok baĢarılı olduklarını göstermektedir. En az baĢarı da bibliyografik yayınlardadır.
3.1.3 Yayınların Dil Özellikleri
17 Tablo 4: WoS veri tabanına giren yayınların dili
Web of Science‟da Bilgi ve Belge Yönetimi bölümlerine ait toplamdaki 280 yayında Türkçe ve Ġngilizce dıĢında baĢka bir dil kullanılmamıĢtır. Yayınlardan 167‟si Türkçe, 113‟ü ise Ġngilizce‟dir.
3.1.3 Yayınların Öz/Özet Kısımlarının Analizi
ġekil 1:Yayınların öz kısımlarında en çok kullanılan terimler.
ġekil 1‟de yayınların öz kısımlarında en çok kullanılan terimlerin analizini görmekteyiz. Analiz sonucuna göre en çok kullanılan terim dergidir. Bilgi ve Belge Yönetimi alanında yayınlarda en çok dergilerin analiz edildiğini söylemek mümkündür. Dergiden sonra en çok geçen terim makaledir. GiriĢ bölümümde yer alan araĢtırmamın amacı kısmında da bahsettiğim gibi Bilgi ve Belge Yönetimi temelini yayınlar üzerine kurarak, eğitimini yayınları anlamaya ve anlamlandırmaya ayırmıĢ bir bölümdür. Analiz sonucundaki en çok kullanılan ilk iki teriminde yayın türlerinden çıkması ĢaĢırtıcı bir durum değil aksine görüĢümü destekler niteliktedir.
En çok kullanılan diğer terimlere baktığımızda sırasıyla halk kütüphanesi, kütüphaneci, kullanıcı, yaĢ gibi terimleri görmekteyiz. Bilgi ve Belge Yönetimi kütüphane, arĢiv ve bilgi teknolojileri üzerine eğitim veren bir bölümdür. Ancak analiz sonucunda en çok kullanılan terimler içinde kütüphane, kütüphaneci,
18 kullanıcıyı görmek alanın WoS veritabanına giren yayınlarında kütüphane üzerine yoğunlaĢtığını göstermektedir. En az kullanılan terimlerin de fikir(idea), prensip, ilke (guideline) olduğunu görmekteyiz. Bilgi ve Belge Yönetimi bölümünden mezun olduğunda sahip olunan mesleki sıfatların yasa ile belirlenmemiĢ durumda olduğu düĢünüldüğünde fikir, prensip, ilke gibi kavramların yayınlarda çok az irdelenmesinin ve bu konuda çalıĢmaların az olmasından kaynaklandığı söz konusu olabilir. Ancak bu kanıya kesin varmak için bu hipotezi baĢka çalıĢmalarla da desteklemek gereklidir.
3.2 WEB OF SCĠENCE’DA 2002-2017 DÖNEMĠ TÜRKĠYE ADRESLĠ BĠLGĠ VE BELGE YÖNETĠMĠ BÖLÜMLERĠNĠN YAZAR ANALĠZĠ
3.2.1 Yazarlar Arası Doküman Gücü
ġekil 2: Yazarlar arası doküman gücü analizi.
Yayınlar içerikleri, ait oldukları alanlar, bilimsel bilginin geliĢim süreçleri ve yayını üreten yazarlar açısından öneme sahiptirler. Bir bilimsel mecraya yön veren, geliĢmeleri ortaya koyan yazarlar ve onların yayınlarıdır. Son yıllarda yazarları nitel ve nicel değerlendirmelerle daha kapsamlı bir Ģekilde ele alsak da genel olarak kiĢiler veya kurumlar için yazarların yayın sayısı hala değerlendirmelerde önemli rol
19 oynamaktadır. Bir yazar ne kadar çok yayın yapmıĢsa yazarın alana katkısının yüksek olduğu ve yeni bilgi üreterek alana yön verdiği düĢünülmektedir.
ġekil 2‟ye göre en çok yayına sahip ilk 10 yazar sırasıyla Yılmaz, Tonta, Al, TaĢkın, Külcü, Çakmak, Doğan, Soydal, Ünal ve Atılgan‟dır. Yazarlar arasında bağlantılara baktığımızda en çok ortak çalıĢmaya/yayına sahip yazar Yılmaz‟dır. Yılmaz ortak yayınlarını ağırlıklı olarak Külcü, Çakmak ve Ünal ile yapmıĢtır. Ġkinci sırada ise en çok ortak yayına sahip yazarlar eĢit dağılımla Tonta ve Al‟dır. Tonta; Al, Soydal ve Ünal ile çalıĢmıĢtır. Al ise Tonta, TaĢkın, Doğan ve Soydal ile ortak yayınlarda bulunmuĢtur. Ortak çalıĢma yürüten ilk 10 yazar içinde en az ortak yayına sahip yazar ise Atılgan‟dır. Atılgan‟ın ise Çakmak ile ortak çalıĢmada bulunduğu görülmektedir. Ancak kümeleme yöntemiyle kiĢiler bazında baktığımızda Çakmak‟ın daha fazla yazarla bağlantısı olduğunu görmekteyiz. Çakmak; Külcü, Atılgan, Ünal, Yılmaz, Doğan ve TaĢkın ile bağlantısı vardır. En az bağlantıya sahip yazar ise yayın sayısında olduğu gibi Atılgan‟dır.
3.2.2 Yazarlar Arası Atıf Gücü
ġekil 3: Yazarlar arası atıf gücü analizi.
20 Atıf; akademik teĢviklerde, yazarların değerlendirilmesinde son yıllarda temel alınan önemli bir ölçüt haline gelmiĢtir. Çok atıf alan yayın/yazar niteliklidir ya da az atıf alan yayın/yazar niteliksizdir diye bir ayrımı kesin olarak yapamasak da bir düĢüncenin kaynağına yapılan atıf aynı zamanda o düĢünceyi ilk ortaya koyan yazarı da çoğu zaman simgelemektedir ve bu yüzden bir yazarın atıf sayısının gücü çok önemlidir.
Atıf gücü en yüksek yazar ġekil 3‟ye göre Tonta‟dır. Tonta‟dan sonra sırasıyla en çok atıf alan yazarlar Al, Yılmaz, Atılgan, TaĢkın, Ünal, Külcü, Çakmak. Soydal ve Doğan‟dır. Yayın sayısına iliĢkin Ģekil 2‟deki bilgilere baktığımızda Yılmaz‟ın en çok yayına sahip yazar, Atılgan‟ın ise en düĢük yayın sayısına sahip yazar olarak görmüĢtük. Ancak atıf sayıĢınsa bu sıralamanın tamamen farklı olduğunu görmekteyiz. Bu nedenle yazarları ve yayınları değerlendirirken farklı ölçütler kullanmaktadır.
3.2.3 Yazarlar Arası Toplam Bağlantı Gücü
ġekil 4:Yazarlar arası toplam bağlantı gücünün analizi
ġekil 4‟ e göre; Ģekil 2‟de en çok ortak yayına sahip yazarın Yılmaz ve Ģekil 3‟de en çok atıf alan yazarın Tonta olmasına rağmen ortak yazarlık bağlarında toplam güç
21 içinde en büyük paya sahip yazar Al‟dır. Tonta ve Yılmaz toplam bağlantı gücün de ne yazık ki alt sıralarda kalmıĢlardır.
Çakmak, Soydal ve TaĢkın‟ın ortak bağlantı güçleri ise eĢittir ve en yüksek bağlantı gücüne sahip olan Al‟ın hemen arkasında yer almaktadırlar. En düĢük bağlantı gücüne sahip isim ise Atılgan‟dır. Kümeleme yöntemi ile baktığımızda da Atılgan‟ın sadece bir küme içinde yer alması da bağlantı gücünün zayıf olmasında etkendir.
3.2.4 Yazarların Anahtar Kelimeleri
ġekil 5:Yazarların anahtar kelimelerinin analizi.
ġekil 5‟te yazarların yayınlarındaki anahtar kelimelerin sözdizimine göre analizi görülmektedir.
Bu analizden yazarların en çok Türkiye‟yi temel alarak Türkiye konulu çalıĢmalara yer verdiklerini görmekteyiz. Daha alansal baktığımızda „Halk Kütüphaneleri‟
konusunda çalıĢmaların ağırlıklı olduğu görülmektedir. DijitalleĢtirme, kütüphaneler, dijital kütüphaneler, açık eriĢim, gibi konuların yazarların çalıĢmalarında sıkça irdeledikleri söylenebilir. Zamansal olarak değerlendirdiğimizde de yazarların teknolojik geliĢmelerle ortaya çıkan konulara yöneldiği, sosyal medya gibi son yıllarda popüler olan konulara da çalıĢmalarında yer verildikleri görülmektedir.
22 3.3 WEB OF SCĠENCE’DA 2002-2017 DÖNEMĠ TÜRKĠYE ADRESLĠ BĠLGĠ VE BELGE YÖNETĠMĠ BÖLÜMLERĠNĠN BĠBLĠYOGRAFĠK EġLEġTĠRME ANALĠZLERĠ
3.3.1 KAYNAKLARIN BĠBLĠYOGRAFĠK EġLEġTĠRME VERĠLERĠ VE YORUMLAMASI:
3.3.1.1 Kaynaklar Arası Bibliyografik EĢleĢtirmede Doküman Gücü
ġekil 6: Kaynaklar arası bibliyografik eĢleĢtirmede doküman gücü analizi.
ġekil 6‟e göre „Turkish Librarianship‟ yani Türk Kütüphaneciliği dergisinin en çok baĢvurulan kaynak olduğu görülmektedir. Kümesel olarak incelendiğinde de Türk Kütüphaneciliği dergisinin bütün kümeler içinde merkezi bir konumda olduğunu söylemek mümkündür.
Analiz sonucunda elde edilen kaynaklara baktığımızda farklı alanlardan kaynakların olmadığını görmekteyiz. Bu da ilginin daha çekirdek bir olguda kaldığını, farklı alanlarla karĢılıklı bir ilginin bulunmadığını, içerik olarak ortak paydaya sahip
23 kaynaklar arasında bir bibliyografik eĢleĢtirmenin söz konusu olduğunu göstermektedir.
3.3.1.2 Kaynaklar Arası Bibliyografik EĢleĢtirmede Atıf Gücü
ġekil 7: Kaynaklar arası bibliyografik eĢleĢtirmede atıf gücü analizi.
ġekil 6‟deki bibliyografik eĢleĢtirmede Turkish Librarianship en çok baĢvurulan kaynak olsa da ġekil 7‟deki atıf gücüne bakıldığında 2. sırada yer almaktadır. Atıf gücü en yüksek kaynak “Government Information Quarterly” iken bu sıralama içinde atıf gücü en düĢük kaynak da “Challenges Of Informatıon Management Beyond The Cloud” dur.
24 3.3.1.3 Kaynaklar Arası Bibliyografik EĢleĢtirmede Toplam Bağlantı Gücü
ġekil 8: Kaynaklar arası bibliyografik eĢleĢtirmede toplam bağlantı gücü analizi.
ġekil 8‟ye göre bağlantı gücü en yüksek “Turkish Librarianship” dergisidir. Turkish Librarianship‟ten sonra sırasıyla Libri, Scientometrics, Technological Convergence And Social Networks In Information Management, Journal Of Academic Librarianship, Challenges Of Informatıon Management Beyond The Cloud, International Journal Of Informatıon Management ve son sırada Government Informatıon Quarterly yer almaktadır.
25 3.3.2 YAZARLARIN BĠBLĠYOGRAFĠK EġLEġTĠRME VERĠLERĠ VE YORUMLAMASI:
3.3.2.1 Yazarlar Arası Bibliyografik EĢleĢtirmede Doküman Gücü
ġekil 9: Yazarlar arası bibliyografik eĢleĢtirmede doküman gücü analizi.
ġekil 9‟e göre bibliyografik eĢleĢtirmede doküman gücü en yüksek yazar Yılmaz‟dır.
En düĢük doküman gücüne ise Ģekilde görüldüğü üzere Canata‟dır.
3.3.2.2 Yazarlar Arası Bibliyografik EĢleĢtirmede Atıf Gücü
ġekil 10:Yazarlar arası bibliyografik eĢleĢtirmede atıf gücü analizi.
26 ġekil 10‟da bibliyografik eĢleĢtirme de yazarlar arası atıf gücünün bağlantıları verilmiĢtir. Daha önce Ģekil 3‟de yazarların atıf gücüne bakmıĢtık ve en yüksek güce sahip kiĢi Tonta idi. ġekil 10‟da da atıf analizi yöntemlerinden biri olan ve farklı 2 kaynaktan aynı yayına yapılan atıfı gösteren bibliyografik eĢleĢtirmede de Tonta en yüksek atıf gücüne sahip yazardır. En düĢük atıf gücüne sahip kiĢi de Canata‟dır.
3.3.2.3 Yazarlar Arası Bibliyografik EĢleĢtirmede Toplam Bağlantı Gücü
ġekil 11: Yazarlar arası bibliyografik eĢleĢtirmede toplam bağlantı gücü analizi.
ġekil 11‟a göre Al toplam bağlantı gücü en yüksek yazardır. Sayısal verilerle değerlendirdiğimizde de toplam bağlantı gücünün 906 olmasıyla açık ara önde bulunmaktadır. Çünkü 2. sırada yer alan Tonta‟nın bile toplam bağlantı gücü 599‟dur. Kümesel açıdan baktığımızda da Al ve Tonta‟nın hemen hemen tüm kümelemeler içinde ortak yer aldıkları da görülmektedir.
3.3.3 ORGANĠZASYONLARIN BĠBLĠYOGRAFĠK EġLEġTĠRME VERĠLERĠ VE YORUMLAMASI:
Organizasyon kavramını “Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü” nün bulunduğu Türkiye adresli üniversiteler oluĢturmaktadır.
27 3.3.3.1 Organizasyonlar Arası Bibliyografik EĢleĢtirmede Doküman Gücü
ġekil 12: Organizasyonlar arası bibliyografik eĢleĢtirmede doküman gücü analizi.
ġekil 12‟de “Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü” ne sahip ve öğrenci alımı yapan yani akademik kadroya sahip üniversiteler içinde en az 5 dokümanı WoS veritabanına girmiĢ üniversiteleri ve aralarındaki bağlantıyı görmekteyiz. En yüksek doküman gücüne sahip olan Hacettepe Üniversitesi‟nin aynı zamanda bütün üniversitelerle bağlantısının olduğu da görülmektedir. Yıldırım Beyazıt Üniversitesi ve Atatürk Üniversitesi eĢit doküman gücüne sahiplerdir ve analizdeki en düĢük pay da onlara aittir.
3.3.3.2 Organizasyonlar Arası Bibliyografik EĢleĢtirmede Atıf Gücü
ġekil 13: Organizasyonlar arası bibliyografik eĢleĢtirmede atıf gücü analizi.
28 ġekil 13‟de bibliyografik eĢleĢtirmede üniversitelerin atıf gücünün analizi görmekteyiz. Atıf gücü en yüksek üniversite 836 atıfla Hacettepe Üniversitesi‟dir. 2.
sırada Ġstanbul Üniversitesi yer alıyor olsa da 117 atıf ile Hacettepe‟nin yaklaĢık 1/7‟si kadar atıf gücüne sahiptir. ġekil 11‟de doküman gücü en düĢük üniversiteler eĢit pay ile Yıldırım Beyazıt ve Atatürk Üniversiteleri idi. Ancak Atatürk Üniversitesi atıf gücü açısından Yıldırım Beyazıt‟ın üzerine çıkmayı baĢarmıĢtır.
3.3.3.3 Organizasyonlar Arası Bibliyografik EĢleĢtirmede Bağlantı Gücü
ġekil 14: Organizasyonlar arası bibliyografik eĢleĢtirmede bağlantı gücü analizi
ġekil 14‟e göre bağlantı gücü en yüksek üniversite Hacettepe Üniversitesi‟dir. 2.
sırada Ankara Üniversitesi yer almaktadır. Doküman gücünde eĢit olan ancak atıf gücünde Yıldırım Beyazıt Üniversitesi‟ni geçen Atatürk Üniversitesi toplam bağlantı gücünde Yıldırım Beyazıt Üniversitesi‟nin altında kalarak bağlantı gücü en zayıf üniversite olmuĢtur.
29 3.4 WEB OF SCĠENCE’DA 2002-2017 DÖNEMĠ TÜRKĠYE ADRESLĠ BĠLGĠ VE BELGE YÖNETĠMĠ BÖLÜMLERĠNĠN ORTAK ATIF ANALĠZĠ
3.4.1 KAYNAKLARIN ORTAK ATIF ANALĠZĠ 3.4.1.1 Kaynaklar Arası Ortak Atıflarda Atıf Gücü
ġekil 15: Kaynaklar arası ortak atıfta atıf gücü analizi.
ġekil 15‟e göre ortak atıflarda alıntılanan kaynaklara bakıldığında; “Türk Kütüphaneciliği” nin en çok alıntılanan kaynak olduğu görülmektedir. Türk Kütüphaneciliği‟ni sırasıyla Scientometrics, Thesis, Türk Librarianship ve Bilgi Dünyası izlemektedir. Aslında Türk Kütüphaneciliği ve Turk Librarianship aynı dergidir ama 2 türde indekslenmiĢtir bu da ne yazık ki olumsuz bir durumdur. Eğer ikisi birbirine bağlı indekslenmiĢ olsaydı bu kaynağın arıf gücü de daha yüksek durumda tespit edilebilirdi.
30 3.4.1.2 Kaynaklar Arası Ortak Atıflarda Toplam Bağlantı Gücü
ġekil 16:Kaynaklar arası ortak atıflarda toplam bağlantı gücü analizi.
ġekil 16‟e göre „Türk Kütüphaneciliği‟ en yüksek bağlantı gücüne sahip dergidir. En düĢük bağlantı gücü ise „Bilgi Dünyası‟na aittir.
3.4.2 YAZARLARIN ORTAK ATIF ANALĠZĠ 3.4.2.1 Yazarlar Arası Ortak Atıflarda Atıf Gücü
ġekil 17: Yazarlar arası ortak atıfta atıf gücü analizi.
31 Ortak atıfta en güçlü yazar Ģekil 17‟ye göre Tonta‟dır. ġu ana kadar olan tüm analizlerin dıĢında ortak atıf gücünde Avrupa Komisyonu‟nun da paya sahip olduğunu görmekteyiz. Kümeleme yöntemiyle baktığımızda Tonta ve Yılmaz‟ın Avrupa Komisyonu ile bağlantısının etkili olduğunu söylemek mümkün.
3.4.2.2 Yazarlar Arası Ortak Atıflarda Toplam Bağlantı Gücü
ġekil 18: Yazarlar arası ortak atıflarda toplam bağlantı gücü analizi.
ġekil 18‟e göre Tonta ortak atıfta toplam bağlantı gücü en yüksek isimdir. 2. sırada da Al yer almaktadır. Atıf gücünde 4. Sırada yer alan Avrupa Komisyonu, bağlantı gücünde son sırada yer almaktadır.
32
4. SONUÇ VE ÖNERĠLER
4.1 SONUÇ
Web of Science'da 2002-2017 dönemi Türkiye adresli Bilgi ve Belge Yönetimi bölümlerinin yayınları değerlendirildiğinde:
Bilgi ve Belge Yönetimi bölümlerine ait toplam 280 yayın bulunmaktadır ve bu yayın sayısında en büyük pay Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi bölümüne aittir. Yayınlar Türkçe ve Ġngilizce olmak üzere sadece 2 dilde yapılmıĢtır.
Türkçe yayınlar ağırlıktadır. En çok yayın makale türünde yapılmıĢtır. Bilgi ve Belge Yönetimi yayınları anlamaya ve anlamlandırma üzerine çalıĢmalar yürüten bir bölüm olarak çalıĢmalarında; en çok dergileri, ikinci sırada ise makaleleri analiz ettikleri tespit edilmiĢtir. Türkiye konulu çalıĢmalara ağırlık verdikleri daha alansal baktığımızda halk kütüphaneleri, dijitalleĢtirme, sosyal medya gibi daha popüler ve teknolojik konulara bir yönelme olduğunu görmekteyiz.
Detaylı analizlerde:
Kaynaklara baktığımızda; kaynaklar arası bibliyografik eĢleĢtirmede; en çok baĢvurulan kaynak, toplam bağlantı gücü en yüksek kaynak ve ortak atıfta; en çok alıntılanan kaynak Türk Kütüphaneciliği dergisidir. Yayın sayısındaki en büyük payın Hacettepe Üniversitesine ait olduğu göz önünde bulundurulduğunda;
Hacettepe Üniversitesi‟nin en sık yayın yaptığı ve baĢvurduğu kaynak Türk Kütüphaneciliği Dergisi diyebiliriz.
Yazarlara baktığımızda; Tonta, Yılmaz ve Al sık sık ilk 3‟te yer almaktadır. En çok yayına sahip yazar Yılmaz, atıf gücü en yüksek yazar Tonta, ortak yazarlık bağlarında toplam güç içinde en büyük paya sahip yazar Al‟dır. Yazarlar arası bibliyografik eĢleĢtirmede; doküman gücü en yüksek yazar Yılmaz, atıf gücü en yüksek yazar Tonta, toplam bağlantı gücü en yüksek yazar Al‟dır. Ayrıca yazarlar arası ortak atıfta, hem atıf gücü hem de bağlantı gücü açısından ilk sırada Tonta yer almaktadır. Bilgi ve Belge Yönetimi alanında bu 3 yazarın çok etkin olduğu, en üretici yazarın Yılmaz, bağlantı gücü en yüksek yazarın Al olduğu ve atıflardaki etkisini dikkate alarak Tonta‟nın alanın geliĢimine öncülük ettiğini söyleyebiliriz.
33 Organizasyon olarak baktığımızda da; baĢka organizasyonlarla karĢılaĢtırıldığında en çok yayına ve de bibliyografik eĢleĢtirmede en yüksek doküman gücüne, atıf gücüne ve toplam bağlantı gücüne sahip organizasyon Hacettepe Üniversitesi‟dir. Hacettepe Üniversitesi tüm alanlarda öncü durumdadır.
“Yakın geçmiĢte kurulan bölümlerin, köklü bir tarihe sahip bölümler karĢısında yayın sayısı, yayınların etkinliği, alana öncülük etmek gibi birçok konuda geri planda kaldığı. Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Anabilim Dalı‟nın yayın sayısı, yayınların etkinliği, yazarlarının atıf sayıları gibi birçok konuda öncü konumda olduğu. 2002 yılından 2017 yılına doğru yayınlarda ele alınan konularda teknolojik geliĢmelerin ön plana çıktığı.” Ģeklinde bahsettiğim hipotezimi; yukarıdaki yazmıĢ olduğum sonuçlar ve yakın geçmiĢte kurulan birçok üniversitenin/bölümün analizlerde pay elde edememesi hipotezimi desteklemekte ve kanıtlamaktadır.
4.2 ÖNERĠLER
Yeni kurulan bölümlerin/üniversitelerin analizlerde hiç pay elde edememesine karĢın çalıĢmalarına hız kazandırması ve düĢük de olsa WoS veri tabanında yayınlara sahip olması gereklidir.
Yazarların kendilerini duyurmak ve yayınlarına ilgiyi arttırmak için Hacettepe Üniversitesi‟ndeki yazarlarla iĢbirliği içinde olmaları fayda sağlayacaktır.
Organizasyonların ya da yazarların atıflarının ve tanınırlıklarının arttırması açısından, en çok baĢvurulan kaynaklardan biri olan Türk Kütüphaneciliği Dergisi‟nde yayın yapmaları önerilerim arasındadır.
Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü‟nün tüm analizlerdeki baĢarısı göz önünde alındığında analizdeki ölçekler açısından izlenmeli ve o yönde çalıĢmalar yapılmalıdır.
34 KAYNAKÇA
Afzali, M. ve Tonta, Y. (2010). Türkiye’de kurumsal arşivlerin web analizi. S.
Kurbanoğlu ve diğerleri. (Eds.). Bilgi Yönetiminde Teknolojik Yakınsama ve Sosyal Ağlar: 2. Uluslararası DeğiĢen Dünyada Bilgi Yönetimi Sempozyumu, 22-24 Eylül 2010, Ankara, Türkiye. Bildiriler içinde (s. 155-163). Ankara:
Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü.
Al, U. (2008). Türkiye’nin bilimsel yayın politikası: Atıf dizinlerine dayalı bibliyometrik bir yaklaşım. Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Al, U. ve Soydal, Ġ. (2014). Akademinin atıf dizinleri ile savaşı. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 31(1): 26.
Al, U., Soydal, Ġ. Ve Yalçın, H. (2010). Bibliyometrik özellikleri açısından Bilig’in değerlendirilmesi. Bilig, 55, 1-20.
Al, U., ve Tonta, Y. (2004). Atıf analizi: Hacettepe Üniversitesi Kütüphanecilik Bölümü tezlerinde atıf yapılan kaynaklar. Bilgi Dünyası, 5(1):19-47
Alkan, G. ve Özkaya, H. (2015). Türk Muhasebe ve Finans Yazınının SSCI’da 20 Yılı. Journal of Accounting & Finance.
Asan A. “ISI’nin Kullandığı Indeksler: SCI-Expanded, SSCI Ve AHCI: Tarihsel Gelişim, Bugünkü Durum Ve Etki Faktörü (IF)”. OrLab Online Mikrobiyol Derg 2 (5), 1-21, 2004.
Atılgan, D., Atakan, C., ve Bulut, B. (2008). Türkçe kütüphanecilik dergilerinin atıf analizi. Türk Kütüphaneciliği, 22(4), 392 – 413.
Bayram, Ö.G. (1998). Atıf verisi (citation data) ve enformetrik yasalar: Türk kütüphanecilik literatüründeki doktora tezleri üzerine bir uygulama, Türk Kütüphaneciliği 12,1 (1998), 21-32.
Besimoğlu, C. (2015). Türkiye’deki ziraat fakültelerinin tarımsal araştırma rğilimleri: 1996-2011 yıllarının bibliyometrik analizi, Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
35 Özel, Ç. H. ve Kozak, N. (2012a). Turizm Pazarlaması Alanının Bibliyometrik Profili (2000-2010) ve Bir Atıf Analizi ÇalıĢması, Türk Kütüphaneciliği, 26 (4):
715-733.
ġakar G. D. ve Cerit A. G. (2013). Uluslararası Alan İndekslerinde Türkiye Pazarlama Yazını: Bibliyometrik Analizler ve Nitel Bir Araştırma, Ataturk University Journal of Economics & Administrative Sciences, 27(4).
Tatar, C. C. (2010). Bilimsel dergilerdeki müzik makalelerinin bibliyometrik profili. Yüksek Lisans Tezi, Abant Ġzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
Tunç, M. (2012). Bilimsel ve teknolojik bilginin niteliksel performansının ölçümü, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Ġstanbul
Ünal, Y. (2008) Dergi Kullanım Verilerinin Bibliyometrik Analizi ve Koleksiyon Yönetiminde Kullanımı. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Zan, U. B. (2012). Türkiye’de Bilim Dallarında Karşılaştırmalı Bibliyometrik Analiz Çalışması. YayınlanmıĢ Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara
